2022
Gituboy diha sa Krus
Nobyembre 2022


Gituboy diha sa Krus

Aron mahimong usa ka sumusunod ni Jesukristo, ang tawo usahay gikinahanglan nga mopas-an og palas-onon ug moadto kon diin ang sakripisyo gikinahanglan ug ang pag-antos dili kalikayan.

Mga tuig nang milabay, human sa taas nga ang-ang sa kolehiyo nga diskusyon kabahin sa relihiyoso nga kasaysayan sa Amerika, usa sa kauban nga estudyante nangutana nako, “Nganong ang Ulahing Adlaw nga mga Santos wala man mosagop sa krus nga gigamit sa ubang mga Kristiyano isip simbolo sa ilang hugot nga pagtuo?”

Sanglit ang ingon nga mga pangutana mahitungod sa krus sa kasagaran usa ka pangutana mahitungod sa atong pasalig ngadto ni Kristo, ako dayon siyang gisultihan nga Ang Simbahan ni Jesukristo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw nagkonsiderar sa maulaong sakripisyo ni Jesukristo isip ang labing sentro nga tinuod nga hitabo, ang labing mahinungdanon nga pundasyon, ang labing importante nga doktrina, ug ang kataposang pagpadayag sa balaang gugma diha sa dakong plano sa Dios alang sa kaluwasan sa Iyang mga anak.1 Akong gipasabot nga ang makaluwas nga grasya nga nag-uban niana nga buhat mahinungdanon ug sa kinatibuk-an gigasa ngadto sa tibuok tawhanong pamilya gikan ni Adan ug ni Eva ngadto sa kataposan sa kalibotan.2 Akong gikutlo si Propeta Joseph Smith, kinsa nag-ingon, “Ang tanang … ubang mga butang nga may kalabotan sa atong relihiyon sumpay lamang” ngadto sa Pag-ula ni Jesukristo.3

Dayon akong gibasa niya unsa ang gisulat ni Nephi 600 ka tuig ang milabay sa wala pa matawo si Jesus: “Ug … ang anghel namulong ngari kanako … , nag-ingon: Tan-awa! Ug ako mitan-aw, ug ako nakakita sa Kordero sa Dios, … [kinsa] gituboy diha sa krus ug gipatay tungod sa mga sala sa kalibotan.”4

Uban sa akong kadasig sa “paghigugma, pagpaambit, ug pagdapit,” nga nagkakusog na mipadayon ko sa pagbasa! “Ang akong Amahan mipadala kanako nga Ako unta ituboy nganha sa krus; … nga Ako unta makadala sa tanan nga mga tawo ngari kanako, …ug tungod niini nga hinungdan Ako natuboy.”5

Mokutlo na unta ko ni Apostol Pablo dihang akong namatikdan nga ang mga mata sa akong higala nagsugod na sa paglatagaw. Ang kalit nga pagtan-aw sa iyang relo dayag nga nagpahinumdom niya nga kinahanglan na siyang molakaw—bisan asa—ug nagdali siya sa pag-adto sa iyang hinimohimo nga appointment. Mao nga nahuman ang among panag-istorya.

Karong buntaga, mga 50 ka tuig na ang milabay, determinado ko nga humanon kana nga pagpasabot—bisan kon ang matag usa, tagsa-tagsa kaninyo magsugod na sa pagtan-aw sa inyong relo. Samtang mangahas ko sa pagpasabot ngano nga kita sa kinatibuk-an dili mogamit sa hulagway sa krus, gusto nako nga klarohon pag-ayo ang atong halawom nga pagtahod ug dako nga pagdayeg alang sa puno sa hugot nga pagtuo nga mga motibo ug mahalaron nga mga kinabuhi niadtong naghimo niini.

Usa ka rason nga wala nato hatagi og gibug-aton ang krus isip usa ka simbolo nagbase gikan sa atong biblikanhon nga mga tinubdan. Tungod kay ang paglansang sa krus maoy usa sa mga labing sakit nga matang sa pagsilot didto sa Imperyo sa mga Romano, daghan sa nag-una nga mga sumusunod ni Jesus mipili nga dili hatagan og importansiya kanang bangis nga instrumento sa pag-antos. Ang kahulogan sa kamatayon ni Jesus piho nga mao ang labing sentro sa ilang hugot nga pagtuo, apan sulod sa mga 300 ka tuig sila sa kasagaran naningkamot sa pagpadayag sa ilang ilhanan sa ebanghelyo sa ubang mga paagi.6

Pag-abot sa mga ikaupat ug ikalima nga siglo, ang krus gipaila nga usa ka simbolo sa kasagaran nga Kristiyanismo, apan ang atoa dili usa ka “kasagaran nga Kristiyanismo.” Kay dili man Katoliko ug dili sab Protestante, kita, hinuon, usa ka gipahiuli nga simbahan, ang gipahiuli nga simbahan sa Bag-ong Tugon. Sa ingon, ang atong mga gigikanan ug katungod nagsugod sa wala pa ang panahon sa mga konseho, mga kredo, ug gilarawan nga mga simbolo.7 Niini nga pagsabot, ang walay paggamit sa usa ka simbolo nga ulahi nang nauso sa gihapon maoy usa sa laing ebidensiya nga Ang Simbahan ni Jesukristo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw usa ka pagpahiuli sa tinuod nga Kristiyano nga mga sinugdanan.

Lain pa nga rason sa dili paggamit sa gihatagan og interpretasyon nga mga krus mao ang atong paghatag og gibug-aton sa hingpit nga milagro sa misyon ni Kristo—ang Iyang mahimayaong Pagkabanhaw ingon man ang Iyang pangsakripisyo nga pag-antos ug kamatayon. Sa paghatag og importansiya niana nga relasyon, akong gitiman-an ang duha ka mugna sa arte8 nga nagsilbing hulagway nga anaa sa likod sa Unang Kapangulohan ug sa Korum sa Napulog Duha ka Apostoles diha sa ilang sagrado nga sinemana nga panagtigom sa templo matag Huwebes sa Siyudad sa Salt Lake. Kini nga mga paghulagway nagsilbing kanunay nga mga pahinumdom ngari kanato sa kantidad nga gibayran ug sa kadaogan nga gidaog Niya kang kinsa nga mga sulugoon kita.

Imahe
The Crucifixion [Ang Paglansang sa Krus], ni Harry Anderson
Imahe
Ang Pagkabanhaw, ni Harry Anderson

Usa ka mas publiko nga paghulagway sa duha ka hugna nga kadaogan ni Kristo mao ang atong paggamit niining gamay nga Thorvaldsen nga imahe sa nabanhaw nga Kristo nga mahimayaong migawas gikan sa lubnganan diin ang mga samad sa Iyang Paglansang sa Krus makita pa gihapon.9

Imahe
Logo sa Simbahan

Sa kataposan, atong pahinumdoman ang atong kaugalingon nga si Presidente Gordon B. Hinclkey sa makausa miingon, “Ang kinabuhi sa atong mga tawo kinahanglang [mao] … ang simbolo sa atong [hugot nga pagtuo].”10 Kini nga mga konsiderasyon—ilabi na ang naulahi—nagdasig kanako sa paghisgot sa butang nga tingali maoy labing importante sa tanang mga pakisayran sa kasulatan mahitungod sa krus. Wala kini kalabotan sa mga pendant [pabitay] o alahas, mga kampanaryo o mga poste nga adunay nakasulat nga direksyon. Kini may kalabotan, hinuon, sa sama kalig-on sa bato nga integridad ug dili matarog nga kaligdong nga kinahanglan batonan sa mga Kristiyano sa pagsanong sa tawag ni Jesus ngadto sa matag usa sa Iyang mga disipulo. Sa matag dapit ug panahon, Siya nagsulti kanatong tanan, “Kon ang usa ka tawo [o babaye] buot mahimong akong tinun-an kinahanglang dili siya magtuman sa iyang kaugalingon, pas-anon niya ang iyang krus ug mosunod siya kanako.”11

Kini nagshisgot sa mga krus nga atong gipas-an kay sa nianang atong gisul-ob. Aron mahimong usa ka sumusunod ni Jesukristo, ang tawo usahay gikinahanglan nga mopas-an og palas-onon—imong kaugalingon o sa uban—ug moadto kon diin ang sakripisyo gikinahanglan ug ang pag-antos dili kalikayan. Ang tinuod nga Kristiyano dili makasunod sa Agalon ngadto lamang sa mga butang nga iyang ganahan. Dili. Kita mosunod Kaniya bisan asa, lakip na, kon gikinahanglan gayod, ngadto sa mga natad nga puno sa mga luha ug kasamok, diin usahay kita mahimong magbarog sa hilabihan nga pag-inusara.

Ako nakaila og mga tawo, sa sulod ug sa gawas sa Simbahan, kinsa nagsunod ni Kristo sa sama niana nga kamatinud-anon. Ako nakaila og mga bata nga adunay grabeng pisikal nga kakulangan, ug ako nakaila sa mga ginikanan kinsa nag-atiman kanila. Nakita nako silang tanan nga naningkamot og trabaho usahay hangtod sa hingpit nga pagkaluya, nangita og kusog, kahilwasan, ug mga gutlo sa hingpit nga kalipay nga moabot sa ingon lamang niana nga pamaagi. Nakaila ko og daghang single adult kinsa nangandoy ug angayan sa usa ka mahigugmaon nga kauban, usa ka maanindot kaayo nga kaminyoon, ug usa ka panimalay nga puno sa kaugalingon nilang mga anak. Walay laing tinguha nga labaw pa ka matarong, apan sa paglabay sa mga tuig ang maong nindot nga kahigayonan wala pa gihapon moabot. Nakaila ko niadtong kinsa nakigbisog sa mental nga sakit sa daghang matang, kinsa naghangyo og tabang samtang sila nag-ampo ug hilabihang nangandoy ug hilabihang naglaom sa gisaad nga yuta sa emosyonal nga kalig-on. Nakaila ko niadtong kinsa nagpuyo sa makapaluya nga kakabos apan, gisuklan ang kadismaya, naghangyo lamang sa kahigayonan nga makapauswag sa mga kinabuhi sa ilang mga minahal ug sa ubang nanginahanglan sa ilang palibot. Ako nakaila og daghan kinsa nakigbatok sa makalubag nga mga kahimtang sa pag-ila sa kaugalingon, gender, ug sekswalidad. Ako nagbakho alang kanila, ug ako nagbakho uban kanila, nasayod kon unsa ka mahinungdanon ang mga sangputanan sa ilang mga pagpili.

Kini pipila lamang sa daghan kaayong mga masulayon nga mga sikumstansiya nga tingali atong atubangon sa kinabuhi, maligdong nga mga pahinumdom nga adunay kantidad ang pagkadisipulo. Ngadto kang Arauna, kinsa misulay sa paghatag kaniya og libre nga baka ug libre nga kahoy alang sa iyang halad nga sinunog, Si Hari David miingon, “Dili; paliton ko kini: … [kay dili ako] maghalad … sa Ginoo nga Dios … ug mga halad-sinunog nga dili nako bayran.”12 Busa kita usab mosulti niini.

Samtang kita mopas-an sa atong mga krus ug mosunod Kaniya, mahimong trahedya tinuod kon ang gibug-aton sa atong mga hagit dili makahimo kanatong mas masinabtanon ug mabination sa mga kalisod nga gipas-an sa uban. Usa kini sa labing gamhanan nga mga pamahayag nga adunay magkasukwahi nga kahulogan kabahin sa Palangsang sa Krus nga ang mga bukton sa Manluluwas gipadupa og maayo ug dayon gilansangan, wala tuyoa apan tukmang naghulagway nga ang matag lalaki, babaye, ug bata diha sa tibuok tawhanong pamilya dili lang kay gihangop apan usab gidapit ngadto sa Iyang matubsanon, makahimaya nga paghangop.13

Sama nga ang mahimayaong Pagkabanhaw misunod sa sobra kasakit nga Paglansang sa Krus, busa ang mga panalangin sa matag matang igabubo ngadto kanila kinsa andam, sama sa giingon sa propeta sa Basahon ni Mormon nga si Jacob, nga “motuo kang Kristo, ug mopalandong sa iyang kamatayon, ug mopas-an sa iyang krus.” Usahay kini nga mga panalangin moabot dayon ug usahay maulahi kini, apan ang makahingangha nga konklusyon sa atong personal nga via dolorosa [hilabihan kasakit nga giagian]14 mao ang saad gikan sa Agalon Mismo nga kini moabot gayod. Aron makaangkon sa mao nga mga panalangin, hinaot nga kita mosunod Kaniya—sa walay pagkapakyas, dili gayod mapaling ug dili mopalayo, dili gayod moatras sa gimbuhaton, dili bisan kon ang atong mga krus tingali bug-at ug dili bisan pa, kon sa mubong panahon, ang agianan tingali mag-anam og kangitngit. Alang sa inyong kalig-on, sa inyong kamaunongon, ug sa inyong gugma, ako mohatag og personal nga pasalamat. Karong adlawa ako mohatag og apostolikanhong pagsaksi Kaniya kinsa “gituboy”15 ug sa mahangturong mga panalangin nga Iyang ihatag ngadto kanila nga “ituboy” uban Kaniya, gani ang Ginoong Jesuskristo, amen.

Mubo nga mga Sulat

  1. Tan-awa sa Jeffrey R. Holland, Encyclopedia of Mormonism (1992), “Atonement of Jesus Christ,” 1:83.

  2. Si Amulek namulong kabahin sa Pag-ula ni Kristo isip ang “mahinungdanon ug kataposan nga sakripisyo” nga “walay kinutoban ug walay kataposan” ang epekto niini (Alma 34:10). Kay “ang tanan napukan ug nahisalaag, ug kinahanglan gayod nga mamatay gawas kon kini pinaagi sa pag-ula” (Alma 34:9; tan-awa usab sa mga bersikulo 8–12). Si Presidente John Taylor midugang: “Sa usa ka paagi alang kanato nga dili masabot ug dili maasoy, [si Jesus] mipas-an sa kabug-at sa mga sala sa tibuok kalibotan; dili lamang sa kang Adan, apan sa iyang mga kaliwatan; ug sa pagbuhat niana, miabli sa gingharian sa langit, dili lamang ngadto sa mga tumutuo ug sa tanang misunod sa balaod sa Dios, apan ngadto sa labaw sa katunga sa tawhanong pamilya kinsa nangamatay sa wala pa sila moabot sa mga tuig sa pagkahingkod, ingon man usab ngadto [niadtong] kinsa… nangamatay nga walay balaod, nga, pinaagi sa Iyang pagpataliwala, mabanhaw nga walay balaod, ug pagahukman nga walay balaod, ug sa ingon makaapil … diha sa mga panalangin sa Iyang Pag-ula” (An Examination into and an Elucidation of the Great Principle of the Mediation and Atonement of Our Lord and Savior Jesus Christ.[1892], 148–49; Mga Pagtulon-an: sa mga Presidente sa Simbahan: John Taylor [2001], 64).

  3. Mga Pagtulun-an sa mga Presidente sa Simbahan: Joseph Smith (2007), 58.

  4. 1 Nephi 11:32–33.

  5. 3 Nephi 27:14–15.

  6. Siyempre, adunay mga nakasulat kabahin sa krus diha sa mga pagtulon-an ni Pablo (tan-awa, pananglit sa, 1 Mga Taga-Corinto 1:17–18; Mga Taga-Galacia 6:14; Mga Taga-Filipos 3:18), apan naghisgot kini sa mga butang nga labaw pa kay sa duha ka troso sa kahoy nga gipanglansang, o sa ubang gagmay nga mga simbolo niini. Busa dihang si Pablo namulong kabahin sa krus, siya migamit sa minubo nga pagbatbat sa doktrina aron sa paghisgot sa kahalangdon sa Pag-ula, usa ka arena diin ang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw andam nga moapil kaniya ug mokutlo kaniya.

  7. Ang nag-una ug tadisyonal nga mga ilado nga mga Kristiyano sama sa kauban ni Mathin Luther nga si Andreas Karlstadt (1486–1541) naglalis sa ulahi nga bahin sa Middle Ages (Tunga-tunga sa mga Panahon) nga “ang krusipiho [mismo] naghulagway lamang sa tawhanong pag-antos ni Kristo ug nagbaliwala sa pagpakita sa Iyang Pagkabanhaw ug matubsanong [mga gahom.]” (sa John Hilton III, Considering the Cross: How Calvary Connects Us with Christ [2021], 17).

  8. Harry Anderson, The Crucifixion; Harry Anderson, Mary and the Resurrected Lord.

  9. Tan-awa sa Russell M. Nelson, “Pag-abli sa Kalangitan alang sa Tabang,” Liahona, May 2020, 72–74.

  10. Gordon B. Hinckley, “The Symbol of Christ,” Ensign, May 1975, 92.

  11. Mateo 16:24.

  12. 2 Samuel 24:24.

  13. “Ang iyang bukton gipatuy-od ngadto sa tanan nga mga katawhan kinsa mohinulsol ug motuo sa iyang ngalan” (Alma 19:36; tan-awa usab sa 2 Nephi 26:33; Alma 5:33).

  14. Ang via dolorosa usa ka Latin nga hugpong sa mga pulong nga nangahulogan “usa ka malisod kaayo nga rota, agianan, o sunod-sunod nga mga kasinatian” (Merriam-Webster.com Dictionary, “via dolorosa”). Kini sa kasagaran may kalabotan sa kalihokan ni Jesus gikan sa Iyang pagkadawat og silot sa kamot ni Pilato ngadto sa Iyang Paglansang sa Krus didto sa Kalbaryo.

  15. Tan-awa sa 3 Nephi 27:14–15.