2023
ʻOku ou Tui ki he Ngaahi Maná
Tīsema 2023


“ʻOku ou Tui ki he Ngaahi Maná,” Liahona, Tīsema 2023.

ʻOku ou Tui ki he Ngaahi Maná

ʻOku ou tui ʻe lava pea ʻe tokoniʻi ʻe he ʻOtuá ʻetau moʻuí ki heʻetau leleí ʻi he ʻahó ni, ʻo hangē pē ko ia naʻá Ne fakahoko ʻi Heʻene ngāue ʻi he māmaní. ʻOku ou tui ʻokú Ne fakahoko ia ʻi he ʻaho kotoa pē.

ʻĪmisi
toʻukupu mei he maka fakamanatu ʻo Kalaisí

Laʻitā ʻo e toʻukupu mei he maka fakamanatu ʻo Kalaisí, faitaaʻi ʻe Shannon Leanne Law

ʻOku fakaofo ʻa e ngaahi maná ʻi he taimi ʻe niʻihi. Ka ko e angamahení ʻoku ʻikai.

Lolotonga ʻeku fononga ʻi ha ngāue maʻá e makasini ʻa e Siasí ʻi Taiuani, naʻá ku ʻalu ai mo ha tokotaha fakatonulea mo ha fakaʻuli. Neongo naʻe kei toe ha ngaahi houa lahi ke u ngāue ai, ka naʻe fiemaʻu ke ʻalu ʻa e tokotaha fakatonuleá ia kae toe pē au mo ha fakaʻuli, ka naʻe ʻikai ke ne lea faka-Pilitānia. Naʻe ʻikai ha founga ia ʻe lava ke ʻosi ai ʻeku ngāué ʻi he ʻikai ke u lava ʻo fetuʻutaki mo e fakaʻulí. Lolotonga ʻena aleaʻi ʻa e ngaahi meʻa ke faí, naʻe kata ʻeku tokotaha fakatonu leá. Naʻá ne fakamatala mai naʻe lea faka-Sipeini ʻa e fakaʻulí, ʻa ia naʻá ne ʻiloʻi kuó u ako ia ʻi heʻeku ngāue fakafaifekaú. Naʻá ku maʻu ha taimi fakafiefia fakataha mo e fakaʻulí, pea naʻe ʻosi ʻeku ngāué ʻo ʻikai ke ʻi ai ha palopalema.

Naʻe ʻikai ha fakamoʻui fakaofo ia ai pe ko hano hiki ha moʻunga. Ka ko ha fokotuʻutuʻu fakalangi ia ke kau ʻeku fakaʻulí ʻi he niʻihi tokosiʻi ʻi Taiuani naʻe lea faka-Sipeiní.

ʻOku Tau Fiemaʻu ha Ngaahi Mana

ʻOku ou tui ʻoku tau fiemaʻu fakaʻaho ha ngaahi mana ka ʻikai he ʻikai ke tau fakalakalaka ʻi hotau hala fononga ke foki ki he ʻOtuá. ʻI he taimi naʻe maʻu ai ʻe he fāmili ʻo Nīfaí ha “tui ke tui ʻoku lava ʻe he ʻOtuá ʻo ngaohi ke tuhu ʻa e [Liahoná] ki he feituʻu ke nau fou aí, vakai, naʻe fai ia, ko ia naʻe fai ʻa e meʻa maná ni, pea mo e ngaahi mana lahi kehe foki maʻanautolu ʻi he māfimafi ʻo e ʻOtuá mei he ʻaho ki he ʻaho” (ʻAlamā 37:40).

ʻOku muʻomuʻa ʻetau tuí ʻi he maná, ka ʻe lava ʻe he maná ʻo fakapapauʻi ʻetau tuí, tokonia ke tupulaki, pea tataki kitautolu ʻi he halá.1

ʻOku ʻĀkilotoa Kitautolu ʻe he Ngaahi Maná—Kapau Te Tau Mamata

ʻOku ou tui ʻoku hoko mai ʻa e ngaahi maná ʻi he founga mo e tūkunga kotoa pē, mei he meʻa fakaofó ki he ngaahi meʻa faingofua ʻoku lava pē ke fakamatalaʻi ʻi heʻene hoko fakatupakeé. ʻOku ou tui ʻe tāpuakiʻi ʻaki kitautolu ʻe he ʻEikí ha ngaahi mana lahi ange kapau te tau fekumi, ʻiloʻi, mo fakamālōʻia kinautolu ʻi he loto-houngaʻia.2

ʻOku ou tui ʻoku kehe ʻa e fekumi ki he ngaahi maná mei he fekumi ki he ngaahi fakaʻilongá. ʻOku fakahaaʻi ʻe he fekumi ki ha ngaahi maná ʻa e tuí, pe naʻa mo e ʻamanaki leleí; ʻoku fakahaaʻi ʻe he fekumi ki ha ngaahi fakaʻilongá ʻa e veiveiuá. ʻE lava ke fakamoʻoni ha tokotaha tui mo ha tokotaha veiveiua ki ha mana tatau, ka ko ha toko taha pē ʻiate kinaua te ne ʻiloʻi ia ʻi hono tuʻunga moʻoní (vakai, Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 63:7). He ʻikai lava ʻe he veiveiuá ʻo ʻomi ha ngaahi mana, ka naʻe folofola ʻa e Fakamoʻuí ʻe hoko ʻa e ngaahi maná mo e “ngaahi fakaʻilongá … kiate kinautolu ʻoku tuí” (Maʻake 16:17; Molomona 9:24; ʻEta 4:18; Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 84:65; vakai foki, Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 58:64; 63:9; 68:10; 124:98).

Ko Hono ʻIloʻi ʻo e Ngaahi Maná

ʻOku hoko ʻa e ngaahi maná ʻi ha ngaahi founga kehekehe. Naʻe folofola ʻa e Fakamoʻuí ʻo pehē:

“Pea ko e ngaahi fakaʻilonga ʻeni ʻe hoko kiate kinautolu ʻoku tuí; Te nau kapusi ʻa e kau tēvoló ʻi hoku huafá; te nau lea ʻaki ʻa e ngaahi lea foʻou;

“Te nau toʻo hake ʻa e ngaahi ngata; pea kapau te nau inu ha meʻa fakamate, ʻe ʻikai kovi ia kiate kinautolu; te nau hilifaki nima ki he mahakí, pea te nau moʻui” (Maʻake 16:17–18).

Pea ʻokú Ne fakakau mai leva ha mana ʻoku ʻikai ke tau faʻa fakatokangaʻi: “Pea ko ia ia ʻe tui ki hoku hingoá, ʻo ʻikai fakataʻetaʻetui ʻi ha meʻa ʻe taha, te u fakamoʻoni kiate ia ʻa ʻeku ngaahi lea kotoa pē” (Molomona 9:25). ʻOku ou tui ko ha mana ʻa e fakamoʻoni ki hono moʻoni ʻo e ongoongolelei ʻo Sīsū Kalaisí—ko ha mana ʻe lava ke tau takitaha maʻu kapau te tau fili ke tui pea moʻui ʻaki ʻEne folofolá (vakai, Sione 7:17; Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 84:44).

Ko Fē ʻEku Maná?

ʻOku tokolahi ha niʻihi kuo nau aʻusia ha ngaahi ʻahiʻahi mo ha faingataʻa, pea ʻi heʻenau fekumi ki ha tokoni fakalangí, naʻe ʻikai maʻu ia. Mahalo ʻe fehuʻi ʻe he niʻihi ko ʻení, “Naʻe ʻi fē ʻeku maná?”

ʻOku ʻi ai ha ngaahi mana ʻoku ʻikai ke tau mamata ki ai. ʻOku hoko mai ha niʻihi ia ʻoku ʻikai ke tau fakatokangaʻi koeʻuhí naʻa tau ʻamanaki kitautolu ki ha meʻa kehe.3

Ka ʻi he ikuʻangá, tatau ai pē pe naʻa tau maʻu pe ʻikai ʻa e mana naʻa tau fekumi ki aí, ka ʻoku tau takitaha maʻu ha totonu ki he mana maʻongoʻonga tahá—ʻa e Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí, ʻa ia ʻokú ne talaʻofa mai ʻe lava ke tau toe maʻu hotau ngaahi ʻofaʻanga kuo molé; ʻe lava ke toʻo atu ʻa e ngaahi mafasiá pea maʻu ha nonga; pea ʻoku ʻikai ngata pē ʻi hono ʻafioʻi ʻe hotau Fakamoʻuí ʻetau kafó, mamahí mo e faingataʻaʻia kotoa pē ka ʻokú Ne ʻafioʻi foki ʻa e founga ke tokoniʻi ai kitautolu ke ikunaʻi kinautolú.4

Fili ke Tui

“Kuo ngata koā ʻa e ʻaho ʻo e ngaahi maná?… ʻIkai; he ʻoku tupu ʻi he tuí hono fai ʻo e ngaahi maná; pea ko e meʻa ʻi he tuí ʻoku hā mai ai ʻa e kau ʻāngeló mo tauhi ki he tangatá; ko ia, kapau kuo ngata ʻa e ngaahi meʻá ni ʻe malaʻia ʻa e fānau ʻa e tangatá, he ʻoku tupu ia ʻi he taʻe-tuí” (Molonai 7:35, 37).

ʻOfa ke tau fili ke tui. Pea fakatauange te tau moʻui houngaʻia ʻi he ngaahi mana ʻe hoko maí.