2011
Fekumi ki he Leleí
Māʻasi 2011


Pōpoaki ʻa e Kau Palesitenisī ʻUluakí

Fekumi ki he Leleí

ʻĪmisi
President Dieter F. Uchtdorf

Lolotonga ha kumi ʻapi foʻou ʻa ha ongomeʻa mali Siasi, naʻá na talanoa mo ha niʻihi ʻe ala hoko ko hona kaungāʻapí ʻo kau ki he tukuikoló mo e ngaahi ʻapiako ʻi he feituʻú.

Ne pehē ʻe ha fefine ne nau talanoa ʻo fekauʻaki mo e ʻapiako ʻoku ako ai ʻene fānaú: “Ko e tōtō atu e feituʻú ni ia! Ko ha tangata angalelei mo lelei e puleakó; ʻoku ako lelei, angaʻofa, mo anga fakakaumeʻa e kau faiakó. ʻOku ou fiefia he lava ke ako ʻeku fānaú ʻi he ʻapiako fakaʻofoʻofa ko ʻení. Te mou lata heni!”

Ne fakamatala ha fefine kehe ʻo kau ki he ʻapiako ne ako ai ʻene fānaú ʻo pehē: “Ko ha feituʻu kovi moʻoni. ʻOku moʻua pē puleakó ia heʻene meʻa pē ʻaʻana; ʻikai ako lelei e kau faiakó, anga taʻefakaʻapaʻapa, mo taʻefakakaumeʻa. Ka ne u lava ʻo hiki mei heni, ne u fai ia he vave tahá!”

Ko e meʻa naʻe mālié he ko e puleako, kau faiako, mo e ʻapiako tatau pē ne fakatou ʻuhinga ki ai e ongo fafiné.

Kuó ke fakatokangaʻi nai ʻa e lava pē ke ʻilo ʻe he kakaí ʻa e meʻa ʻoku nau fekumi ki aí? Fekumi mālohi pea te ke lava pē ʻo maʻu ʻa e leleí mo e koví ʻi he meimei tokotaha kotoa pē mo ha faʻahinga meʻa pē. Kuo fakahoko ʻe he kakaí ʻa e meʻa tatau ki he Siasi ʻo Sīsū Kalaisi ʻo e Kau Māʻoniʻoni ʻi he Ngaahi ʻAho Kimui Ní talu pē mei hono kamataʻangá. ʻE ʻilo ʻe kinautolu ʻoku fekumi ki he leleí ha kakai angaʻofa mo manavaʻofa—ha kakai ʻoku ʻofa ki he ʻEikí mo maʻu ʻa e holi ke tauhi kiate Ia mo faitāpuekina e moʻui ʻa honau kāingá. Ka ʻoku toe moʻoni pē foki, ko kinautolu ʻoku fekumi ki he koví, te nau maʻu ʻa e ngaahi meʻa ʻoku ʻikai fuʻu lelei.

Meʻapango, ka ʻoku faʻa hoko ʻeni ʻi he lotoʻi Siasí. ʻOku ʻikai ha ngataʻanga ʻo e mohu founga, poto mo e taʻe-fieauna ʻa kinautolu ʻoku kumi ha ngaahi ʻuhinga ke fakaangá. ʻOku ʻikai ke nau lava ʻo tukuange ʻa ʻenau ʻitá. ʻOku nau lauʻi mo fakaangaʻi e niʻihi kehé. ʻOku nau tukulotoʻi fuoloa haʻanau mamahi ʻo fakaʻaongaʻi e faingamālie kotoa pē ke tukuhifo ai mo fakasiʻia ha niʻihi. ʻOku ʻikai hōifua ki ai ʻa e ʻEikí, “he ko ia ʻoku ʻi ai ʻa e meheká mo e fekeʻikeʻí, ʻoku ʻi ai ʻa e maveuveu mo e ngāue kovi kotoa pē” (Sēmisi 3:16).

Naʻe maheni lelei ʻa Palesiteni Siaosi Q. Kēnoni (1827–1901) mo Palesiteni Pilikihami ʻIongi peá na ngāue vāofi ʻi ha ngaahi taʻu lahi, ko e ongo mēmipa kinaua ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá pea naʻe tokoni ki ai ʻi he Kau Palesitenisī ʻUluakí. Ne hiki ʻeni ʻe Palesiteni Kēnoni ʻi heʻene tohi noá hili e pekia ʻa Palesiteni ʻIongí: “Ne teʻeki ai ke u fakaangaʻi pe ʻilo ha fehālaaki ʻi he ʻulungāanga [ʻo Pilikihami ʻIongí], ʻene faleʻí pe ngaahi akonakí ʻi hoku lotó, pe ʻi heʻeku ngaahi leá pe meʻa ne u faí. ʻOku fakafiefia ʻeni kiate au he taimí ni. Ne u fakakaukau maʻu pē ʻo pehē: Kapau te u fakaangaʻi, pe kumi ha fehālaaki, pe fakamāuʻi ʻa Misa Pilikihami, ko e hā hono lahi haʻaku fai ia; kapau te u kamata fai ia, ʻe ngata ʻa fē? Naʻe ʻikai ke u fai ʻeni. Ne u ʻiloʻi ʻoku faʻa tupu ʻa e hē mei he moʻoní mei hono maʻu e laumālie ʻo e fakaangá mo e kumi ha fehālākí. Mahalo ʻe lava ʻe he niʻihi kehe ʻoku lahi ange honau mālohí, potó, mo e taukeí ʻiate au ʻo fai ha ngaahi meʻa lahi pea hao mei honau ngaahi nunuʻa koví ʻa ia he ʻikai ke u fai ia ʻe ʻau.”1

ʻOku totonu ke fakakaukauʻi fakalelei ʻe kitautolu kāingalotu ʻo e Siasí ʻa e faleʻi mālohi ko ʻeni ʻa Palesiteni Kēnoní. ʻOku naʻinaʻi mai ʻe he folofola ʻa e ʻOtuá ki he kau muimui ʻo Kalaisí ke nau “maʻa, … fakamelino, pea angavaivai, pea ongongofua ki he kolé, ʻoku pito ʻi he ʻaloʻofa mo e ngaahi fua lelei, ʻoku ʻikai filifilimānako, ʻoku ʻikai ke mālualoi.” Pea “kuo tūtuuʻi ʻa e fua ʻo e māʻoniʻoní ʻi he melino” (Sēmisi 3:17, 18) maʻanautolu ʻoku faʻa fakaleleí.

ʻOku ʻi ai ʻetau fili. ʻE lava ke tau fekumi ki he kovi ʻi he niʻihi kehé. Pe ko ʻetau fakamelino mo e niʻihi kehé pea ngāue ke ʻoatu kiate kinautolu ʻa e mahinó, tuʻunga tataú, mo e fakamolemole ko ia ʻoku tau holi lahi ke maʻú. Ko e fili pē ia ʻatautolu; he ko e hā pē meʻa ʻoku tau fekumi ki aí, kuo pau ke tau ʻilo ia.

Maʻuʻanga Fakamatalá

  1. George Q. Cannon, Journal, Jan. 17, 1878; kuo fakaleleiʻi e sipelá.

ʻE vakai e niʻihi ki he ipu sioʻatá ni pea nau sio ʻoku vaeua ke fonu. ʻOku sio e niʻihi ia ki ai ʻoku vaeua ke maha. Ko e meʻa pē ia ʻaʻau ʻa e anga hoʻo sio ki aí.

Faitaaʻi ʻe Matthew Reier

Tā fakatātaaʻi ʻe Adam Koford