2021
Stap Difendem Tabu Konstitusen blong Yumi we I Kam tru long Insperesen
Mei 2021


Stap Difendem Tabu Konstitusen blong Yumi we I Kam tru long Insperesen

Bilif blong yumi long wan tabu insperesen, i givim Ol Lata-dei Sent wan spesel responsabiliti blong holemtaet mo difendem Konstitusen blong Yunaeted Stet mo ol prinsipol blong mekem konstitusen.

Long trabol taem ia, mi filim blong tokbaot Konstitusen blong Yunaeted Stet we i kam tru long insperesen. Konstitusen ia, i spesel mo i impoten long ol memba blong yumi long Yunaeted Stet, be tu, hem i wan stamba eksampol blong ol konstitusen raon long wol.

I.

Wan konstitusen i stamba blong wan gavman. Hem i givim wanem blong wok wetem, mo ol limit blong paoa blong gavman i wok long hem. Konstitusen blong Yunaeted Stet, i konstitusen ia we i moa olfala we i laef yet tedei. I nomata se, long stat, wan smol namba blong ol koloni nomo oli sapotem, i no longtaem afta, hem i kam wan eksampol long wol. Tedei, evri nesen, be tri nomo, oli gat wan konstitusen we oli raetemdaon.1

Long toktok blong mi, mi no stap toktok long bihaf blong eni politik pati o nara grup. Mi toktok long bihaf blong Konstitusen blong Yunaeted Stet, we mi bin stadi blong moa long 60 yia. Mi toktok aot long eksperiens blong mi olsem wan loa klak blong Jif Jastis blong Suprim Kot blong Yunaeted Stet. Mi toktok aot long 15 yia olsem wan profesa blong loa, mo tri haf yia blong mi olsem wan jastis long Suprim Kot blong Yuta. Moa impoten long hemia, mi toktok aot long 37 yia blong mi olsem wan Aposol blong Jisas Kraes, we mi responsibol blong stadi long mining blong tabu Konstitusen blong Yunaeted Stet we i bin kam tru long insperesen, mo hao i go wetem wok blong Jos blong God we Hem i putumbak.

Konstitusen blong Yunaeted Stet i wan ia nomo mo i spesel from se God i bin talemaot tru long revelesen se Hem i “stanemap” Konstitusen ia “from ol raet mo proteksen blong evri [man]” (Doktrin mo Ol Kavenan 101:77; luk tu long ves 80). Hemia nao from wanem konstitusen ia i impoten long Jos Ia blong Jisas Kraes blong Ol Lata-dei Sent raon long wol. Sapos, o wanem wei nao bae oli yusum ol prinsipol blong hem long ol nara nesen blong wol, i blong olgeta oli disaed long hem.

?Wanem nao i stamba tingting blong God blong stanemap Konstitusen blong Yunaeted Stet? Yumi luk hemia long doktrin blong fridom blong mekem gud joes. Long fas ten yia blong Jos ia we i kambak, ol memba blong Jos long Wes boda oli bin safa long hadtaem long praevet mo long pablik. Hemia i bin hapen, long wan saed, from se oli agensem fasin blong mekem man i slef, we i bin stap long Yunaeted Stet long tetaem ia. Long ol nogud situesen ia, God i talemaot, tru long revelesen, long Profet Josef Smit, ol trutok we oli no save finis abaot doktrin ia blong Hem.

God i bin givim fridom blong mekem gud joes long ol pikinini blong Hem—paoa ia blong mekem desisen mo tekem aksen. Kaen situesen we i gud tumas blong man i yusum fridom ia blong mekem joes, i blong man mo woman i gat ful fridom blong save disaed mo tekem aksen folem ol joes blong hem. Nao revelesen i eksplenem, se hemia i blong mekem se “evri man i ansa from sin blong hemwan long dei blong jajmen.” (Doktrin mo Ol Kavenan 101:78). “From hemia” Lod i talemaot, “hem i no stret blong wan man i stap slef blong wan narafala man” (Doktrin mo Ol Kavenan 101: 79). Hemia i talemaot klia se fasin blong mekem man i slef, i rong. Mo, folem semfala prinsipol ia, hem i rong blong ol sitisen oli no save gat voes long joes blong ol man o woman we oli rul ova long olgeta, o stap mekem ol loa blong olgeta.

II.

Bilif blong yumi se, Konstitusen blong Yunaeted Stet, i kam tru long insperesen blong heven, i no minim se tabu revelesen ia i putum evri toktok mo sentens, olsem ples we i tokbaot namba blong ol ripresentativ blong wanwan stet, o wanem minimom yia blong wanwan.2 Konstitusen i no “wan pepa we i kam fulwan,” Presiden J. Reuben Clark i talem. Hem i eksplenem, “yumi biliv se i mas gro mo i develop blong i save lukluk ol nid blong wan wol we i stap go fored.”3 Eksampol: ol jenis we oli kam long insperesen, oli katemaot fasin blong stap slef, mo oli givim long ol woman, raet ia blong vot. Be, yumi no luk wan insperesen long evri Suprim Kot desisen we i talem mining blong Konstitusen.

Mi biliv se Konstitusen blong Yunaeted Stet i tekem faef tabu prinsipol blong insperesen.4

Faswan, hem i prinsipol ia se stamba blong paoa blong gavman, hem i ol pipol. Long wan taem we paoa blong rul, evriwan i tekem se i kam long tabu raet blong ol king, o long paoa blong ami, blong stap givim paoa blong rul long wan pipol, i bin wan niufala aedia. Ol man we oli stap lukluk long ol tingting oli difendem hemia, be Konstitusen blong Yunaeted Stet, i faswan blong yusum. Hae paoa blong rul we i stap long ol pipol i no minim se ol grup blong rabis man o nara grup blong ol pipol oli save kam blong mekem gavman i fraet o fosem gavman. Konstitusen i stanemap wan demokratik ripablik wetem wan konstitusen, wan ples we ol pipol oli yusum paoa blong olgeta tru long ol ripresentativ we oli jusum olgeta.

Wan nambatu prinsipol we i kam long insperesen i we oli serem paoa bitwin nesen mo ol smol stet blong hem. Long federol sistem blong yumi, prinsipol ia, samtaem oli bin jenisim, olsem blong katemaot fasin blong stap slef, mo givim raet blong vot long ol woman, we mi tokbaot finis. I impoten blong luk se Konstitusen blong Yunaeted Stet i limitim nasonal gavman blong yusum paoa we oli raetem klia, o no raetem klia, mo eni nara paoa we oli no putum se i blong gavman, oli givimbak long ol pipol.”5

Wan nara prinsipol, i seperesen blong ol paoa. Longtaem bifo long wan handred yia bifo Konstitusen Konvensen long 1787, Inglis Palamen i stat blong seperetem lejislativ mo eksekutiv atoriti taem we oli bin katemaot samfala paoa long king. Insperesen long konvensen blong Amerika, i blong givimaot indipenden paoa long saed blong eksekutiv, lejislativ mo judisiari blong mekem se ol trifala branj ia oli save jekjekem wanwan long olgeta.

Wan nambafo prinsipol, i stap long grup blong ol impoten loa blong raet blong wanwan man mo ol spesifik limit blong atoriti blong gavman we oli stap long Bil blong Ol Raet, we oli pasem tru long amenmen o jenis, jes tri yia afta we Konstitusen i kam long paoa. Wan Bil blong Ol Raet, i no niu. Long ples ia, insperesen i blong putum long praktis ol prinsipol ia we oli bon long Inglan, mo oli stat wetem Magna Karta. Olgeta we oli raetem Konstitusen, oli bin savegud olgeta samting ia from sam long ol koloni raet ia, oli gat ol rul ia.

Sapos i no bin gat wan Bil blong Ol Raet, bae Amerika i no bin save stap olsem ples we Restoresen blong gospel i stap long hem, we i bin stat 30 yia afta. I gat wan tabu insperesen long fas rul se bae i no gat relijin tes blong stanap long pablik ofis,6 be oli ademap fridom blong relijin mo ol rul we oli meksua se i no gat ofisol relijin blong kantri we oli stap long Fas Amenmen, oli impoten tumas. Mo tu, yumi luk tabu insperesen long Fas Amenmen long saed blong fridom blong toktok mo raet, mo long ol nara proteksen blong wanwan man we oli stap insaed long ol nara amenmen, olsem olgeta ia blong save putum ol kriminol long kot.

Pikja
Mifala, ol pipol

Nambafaef mo laswan, mi luk tabu insperesen long stamba tingting blong ful Konstitusen ia. Loa i sapos blong rulum yumi, be i no man o woman, mo yumi stap tru long Konstitusen mo ol prinsipol mo rod blong wok blong hem, be i no blong stap tru long man we i stap long ofis. Long wei ia, evriwan oli ikwol long fored blong loa. Olgeta prinsipol ia oli stopem fasin blong wan i rul wetem paoa, we i prapa koraptem dimokrasi long samfala kantri. Oli minim tu se, i no gat wan long ol trifala branj ia blong gavman we bae i rul ova long narawan, o bae i stopem ol narawan blong mekem ol wok blong olgeta folem konstitusen ia, blong oli jekjekem wanwan long olgeta bakegen.

III.

I nomata ol prinsipol blong insperesen blong Konstitusen blong Yunaeted Stet, taem ol man we oli no stret mo nogud oli stap yusum olgeta, nao risal blong hem i no bin kamtru. Ol impoten topik blong mekem loa, olsem sam loa we i lidim ol famli rilesensip, federol gavman i bin tekemaot olgeta long ol stet. Fas Amenmen we i holemtaet fridom blong toktok, samtaem i go lus long ol toktok we oli no popula. Prinsipol blong seperetem ol paoa, olsem man i tokbaot wetem ol taem i gud mo nogud blong wanwan branj blong gavman we i stap yusum, o stopem ol paoa we oli go long wanwan.

I gat ol nara samting we oli kam spolem ol prinsipol blong insperesen blong Konstitusen blong Yunaeted Stet. Hamas Konstitusen i impoten, i nomo ting hevi from oli wantem riplesem olgeta wetem ol strong tingting blong sosaeti blong tedei olsem fandesen, be i no fridom mo fasin blong lukaot long yuwan bakegen. Atoriti blong Konstitusen, samfala kandidet o ofisol oli daonem from oli no save ol prinsipol biaen long olgeta. Hae respek mo paoa blong Konstitusen ia, oli daonem, mo oli tokbaot se i wan tes blong faenem sapos wan i tru, o olsem wan politik tok, be i no hae ples o olsem wan ples blong kasem raet blong, mo putum limit long atoriti blong gavman.

IV.

Bilif blong yumi long wan tabu insperesen, i givim ol Ol Lata-dei Sent wan spesel responsabiliti blong holemtaet mo difendem Konstitusen blong Yunaeted Stet mo ol prinsipol blong mekem konstitusen long eni ples we yumi stap laef long hem. Yumi mas trastem Lod, mo gat gud maen abaot fiuja blong nesen ia.

?Wanem nao Lod i bin givim oda long ol Lata-dei Sent blong mekem? Yumi mas prea from Lod blong i soem rod mo i blesem evri nesen mo ol lida blong olgeta. Hemia i pat blong toktok blong bilif blong yumi. Blong stap anda long rul blong ol presiden mo ol man blong rul,7 yes, i mekem se i no gat samting i agensem ol loa mo polisi blong wanwan. Hem i minim se yumi mas yusum paoa blong yumi olsem gud sitisen mo wetem pis, insaed long ol limit blong konstitusen blong yumi mo ol loa we oli laef i stap. Long saed blong ol poen we yumi no agri fulwan, yumi mas lukaot blong mekem samting i inaf nomo mo mekem man i kam wan.

I gat ol nara diuti we oli pat blong fasin blong respektem Konstitusen ia. Yumi mas lavem mo toktok from ol prinsipol blong insperesen blong Konstitusen blong Yunaeted Stet. Yumi mas lukaot blong faenem mo sapotem ol waes mo gudfala man mo woman we bambae oli sapotem olgeta prinsipol ia long ol pablik aksen blong olgeta.8 Yumi mas ol sitisen we i gat save, we yumi aktiv blong mekem man i filim paoa blong yumi long ol afea blong gavman.

Long Yunaeted Stet, mo ol nara dimokrasi, politik paoa i kamaot taem man i ron from ol ofis (we mifala i leftemap tingting), taem oli vot, givim faenens sapot, membasip mo seves long ol politik pati, mo toktok we i gohed long ol ofisol, ol pati mo ol kandidet. Blong wok gud, wan dimokrasi i nidim evri samting ia, be eni sitisen we i tingting gud, i no nid blong givim evri samting ia.

I gat fulap problem blong politik i stap, mo i no gat wan pati, wan platfom, o wan kandidet nomo we i save lukluk long evri samting ia. From hemia, wanwan sitisen i mas disaed se wijwan poen i moa impoten long hem long eni taem. Nao, ol memba oli mas lukaotem insperesen long hao blong lidim tingting folem wanem i impoten long wanwan long olgeta. Rod ia, bae i no isi. Maet bae i minim blong jenisim sapot blong wan pati o wan kandidet, iven long wan ileksen i go long narawan.

Samtaem, ol wanwan aksen bae i nidim blong olgeta we oli vot blong oli sapotem ol kandidet o politik pat o platfom we oli no agri wetem.9 Hemia nao wan risen from wanem yumi stap leftemap tingting blong ol memba blong yumi blong holemtaet olgeta blong jajem wanwan long olgeta long saed blong politik. Yumi neva mas ting se wan Lata-dei Sent i no save stap insaed long wan pati, o vot blong wanfala kandidet. Yumi tijim ol stret prinsipol mo lego ol memba blong yumi oli jusum olsem wanem blong putum samting i kam faswan, mo yusum ol prinsipol ia long ol poen we oli stap presentem. Mo tu, mifala i tok strong, mo mifala i askem ol lokol lida blong yumi blong meksua se ol politik joes, mo fasin blong joen long wan pati, i no mas stap olsem topik se oli stap tijim o difendem long eni long ol miting blong Jos blong yumi.

Jos Ia blong Jisas Kraes blong Ol Lata-dei Sent ia, bambae i praktisim raet blong hem blong agri, o no agri wetem ol spesifik loa we oli proposem, we mifala i biliv se bae i save spolem fridom blong praktisim relijin, o ol stamba intres blong ol oganaesesen blong Jos.

Mi testifae abaot Konstitusen blong Yunaeted Stet we i kamtru long insperesen, mo prea se, yumi we i luksave Hae Man ia we i givim insperesen ia, bae oltaem i holemtaet mo difendem ol bigfala prinsipol insaed long hem. Long nem blong Jisas Kraes, amen.

Ol Not

  1. Luk long Mark Tushnet, “Constitution,” insaed long Michel Rosenfeld and András Sajó, eds., The Oxford Handbook of Comparative Constitutional Law (2012), 222. Ol trifala kantri we oli no gat konstitusen i Yunaeted Kingdom, Niu Silan, mo Isrel. Wanwan long olgeta ia i gat ol strong kastom blong agensem konstitusen, nomata we oli no stap long pepa.

  2. Luk long Konstitusen blong Yunaeted Stet, atikol 1, seksen 2.

  3. J. Reuben Clark Jr., “Constitutional Government: Our Birthright Threatened,” Vital Speeches of the Day, Jan. 1, 1939, 177, we oli kwotem insaed long Martin B. Hickman, “J. Reuben Clark, Jr.: The Constitution and the Great Fundamentals,” insaed long Ray C. Hillam, ed., By the Hands of Wise Men: Essays on the U.S. Constitution (1979), 53. Brigham Yang i bin gat wan semmak lukluk long Konstitusen, we i tijim se olgeta we oli raetem, oli putum fandesen mo i blong ol jeneresen afta blong developem mo bildimap moa. (Discourses of Brigham Young, sel. John A. Widtsoe [1954], 359).

  4. Olgeta faef ia, oli semsemmak be oli no semmak stret olsem olgeta we oli stap long J. Reuben Clark Jr., Stand Fast by Our Constitution (1973), 7; Ezra Taft Benson, “Our Divine Constitution,” Ensign, Nov. 1987, 4–7; and Ezra Taft Benson, “The Constitution—A Glorious Standard,” Ensign, Sept. 1987, 6–11. Plante taem oli lukluk long, Noel B. Reynolds, “The Doctrine of an Inspired Constitution,” insaed long By the Hands of Wise Men, 1–28.

  5. Konstitusen blong Yunaeted Stet, amenmen 10.

  6. Luk long Konstitusen blong Yunaeted Stet, atikol 6.

  7. Luk long Ol Toktok blong Bilif 1:12.

  8. Luk long Doktrin mo Ol Kavenan 98:10.

  9. Luk long David B. Magleby, “The Necessity of Political Parties and the Importance of Compromise,” BYU Studies, vol. 54, no. 4 (2015), 7–23.