2022
Founga ʻe Lava Ke Hoko ai e Temipalé ko ha “Fale ʻo e Ako” Maʻau
Fēpueli 2022


Fakaʻilekitulōnika Pē: Kakai Lalahi Kei Talavoú

Founga ʻe Lava Ke Hoko ai e Temipalé ko ha “Fale ʻo e Ako” Maʻau

ʻOku faʻa faleʻi kitautolu ke tau ako ʻi he temipalé, ka te tau lava fēfē ʻo fai ia?

ʻĪmisi
fefine ʻoku luelue ʻi muʻa ʻi he temipalé

“He ʻikai mahino kiate koe ʻa e meʻa kotoa pē he fuofua taimí, ka ke foki maʻu pē ki he temipalé ʻo hokohoko atu hoʻo akó ʻi he toenga hoʻo moʻuí.”

Naʻe ʻomi ʻe heʻeku pīsopé ʻa e faleʻi ko ʻení kimuʻa peá u maʻu hoku ʻenitaumení, pea naʻe moʻoni ia! He ʻikai toe ngalo ʻiate au ʻa e Laumālié mo e ʻofa naʻá ku ongoʻi ʻi he temipalé, ka ʻi heʻene ʻosí, naʻe vave ʻa e ngalo ia ʻiate au, pea naʻe ʻikai ke u fakapapauʻi e founga ke fakaʻaongaʻi ai e meʻa kotoa pē ne u akó.

ʻA ia naʻá ne ʻai au ke u toe foki ʻo ako lahi ange.

Naʻe akoʻi ʻe ʻEletā Lōpeti D. Heili (1932–2017) ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ʻo pehē, “Ko e ngaahi temipalé ko e ʻunivēsiti maʻongoʻonga taha ia ʻo e akó kuo ʻilo ʻe he tangatá.”1

Ka te tau lava fēfē ʻo ako ʻi he temipalé?

ʻOku kehekehe pē ʻetau akó, pea ʻi heʻetau fekumi ki he fakahaá, ʻe lava ke akoʻi fakafoʻituitui kitautolu ʻe he Laumālie Māʻoniʻoní pea ʻai e temipalé ko ha “fale ʻo e ako” maʻatautolu takitaha (Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 109:8).

Ko ha ngaahi aʻusia ʻeni kuó ne fakahaaʻi mai kiate au ʻa e lava ke hoko ʻa e ako fakataautaha ʻi he fale ʻo e ʻEikí.

Te Tau Lava ʻo Teuteu Kimuʻa ke Ako

Ko e teuteu ki he temipalé ʻoku ʻikai ko ha kalasi pē ʻoku tau fai kimuʻa pea toki maʻu hotau ʻenitaumení. Te tau lava maʻu pē ke teuteuʻi kitautolu ke tau ako kimuʻa ʻi he ʻaʻahi takitaha.

‘Oku finangalo ʻa e Tamai Hēvaní ke tau ako mo fekumi ki ha ngaahi tali. Te tau lava ʻo lotua ha tokoni, fekumi ʻi he folofolá, pea aʻu ʻo tau ʻaukai pe fai e ngāue hisitōlia fakafāmilí kimuʻa ʻi heʻetau ʻaʻahi ki he temipalé, ke fakaava hotau lotó ki he ʻilo ʻe lava ke maʻu aí. Naʻe pehē ʻe Palesiteni Lāsolo M. Nalesoni: “ʻE lava ʻe ha taha … ʻo lau ʻi he Fuakava Motuʻá mo e ongo tohi ʻa Mōsese mo ʻĒpalahamé ʻi he Mataʻitofe Mahuʻingá. ʻOku toe mahino ange ʻa hono toe vakaiʻi ʻo e folofola fakakuongamuʻa peheé ʻi he hili hano ʻiloʻi ʻe ha taha ʻa e ʻenitaumeni ʻi he temipalé.”2

Kimuʻa ʻi he ʻaʻahi kotoa pē ki he temipalé, ʻoku ou feinga ke ʻi ai haʻaku fehuʻi fekauʻaki mo e ongoongoleleí, fekauʻaki mo ʻeku moʻuí, pe fekauʻaki mo e ngaahi ouaú, pea ʻoku ou kole ki he Tamai Hēvaní ke tokoni mai ke u ʻiloʻi ʻa e leʻo ʻo e Laumālié ke mahino kiate au ʻa e meʻa ʻokú Ne finangalo ke akoʻi maí. ʻOku tokoniʻi maʻu pē au ʻe he teuteu kimuʻá ke u fakaafeʻi mai ha laumālie ʻo e ako ʻi he temipalé. Pea ʻi heʻetau tukuange ʻa e ngaahi meʻa ʻo e māmaní ʻi he loto temipalé mo fekumi ke fanongo kiate Iá, ʻe lava ke fakaava hotau lotó ki he Laumālié pea ako ʻi ha faʻahinga founga pē te Ne fie maʻu ke akoʻi kitautolu.

Te Tau Lava ʻo Maʻu ha Ngaahi Tali Fakatāutaha

ʻI he taimi naʻá ku mali aí, naʻá ku ongoʻi hohaʻa. Naʻe kei kata pē hoku fāmilí ʻi heʻeku tātaaʻi hoku ʻuluʻulutuhú ʻi hoku tuí (ko ha meʻa ne u manavasiʻi ki ai) ʻi he taimi naʻe lea mai ai ʻa e tokotaha faisilá kiate kimauá. Naʻe ʻikai ke u ilifia ke mali mo hoku husepānití—naʻá ku ʻofa ʻiate ia! Ka naʻá ku hohaʻa ki he kahaʻú koeʻuhí naʻá ku fai ha fuakava mahuʻinga pehē. Naʻá ku lotu fakalongolongo ʻi heʻeku hū ki he temipalé ke ʻiloʻi e meʻa te u lava ʻo fai ke kei mālohi ai ʻema nofo-malí ʻi ha māmani naʻe fakautuutu ai e ngaahi matangi ʻo e faingataʻá.

Hili ha ngaahi momeniti siʻi mei ai, naʻe fakahā mai ʻe he faisilá kiate au mo hoku husepānití ke ma manatuʻi ʻoku fakataumuʻa ʻa e ouau kotoa pē ʻi he temipalé kia Sīsū Kalaisi. Naʻe tokoniʻi au ʻe he Laumālié ke u ʻiloʻi ko e pōpoakí ni ko ha tali ia mei he Tamai Hēvaní, pea naʻe fakaloloto ʻe he ngaahi lea ʻa e tokotaha faisilá ʻeku fakamoʻoni ko e taimi ʻoku ou toutou tafoki ai mo hoku husepānití ki he Fakamoʻuí, tautautefito ki he ngāue fakatemipalé, te ma lava ʻo fakamālohia ʻema nofo-malí ʻo aʻu ki ʻitāniti.

Naʻe fakamanatu mai ʻe he aʻusia ko ʻení kiate au ʻoku tokanga ʻa e Tamai Hēvaní ki he ngaahi fehuʻi ʻi hotau lotó pea ʻe lava ke ne ʻomi ha poto fakafiemālie kiate kitautolu ʻi he temipalé ʻi ha ngaahi founga fakatāutaha. Hangē ko ia naʻe akoʻi ʻe Palesiteni ʻEselā Tafu Penisoni (1899-1994): “Ko e taimi ne fakamafasiaʻi ai au ʻe ha palopalema pe faingataʻa, naʻá ku ʻalu ki he Fale ʻo e ʻEikí mo ha lotu ʻi hoku lotó ke maʻu ha tali. Kuo hoko mai ʻa e ngaahi tali ko ʻení ʻi ha ngaahi founga mahino mo ʻikai toe fakaʻaloʻalongaua.”3

Te Tau Lava ʻo Ako ʻi ha Ngaahi Founga Lahi

Lolotonga ha ʻaʻahi ʻe taha ki he temipalé ʻi ha taimi femoʻuekina makehe ʻi heʻeku moʻuí, naʻe ʻi ha feituʻu kehe ʻa ʻeku fakakaukaú, pea naʻá ku fakavavevave ke fakahoko ʻa e ngaahi ouaú pea foki leva. Ka naʻe fokotuʻu leʻosiʻi mai ʻe ha tokotaha ngāue temipale angaʻofa ko e taimi ʻoku tau kiʻi tuʻu hifo ai ʻo fakakaukau ki he ngāue toputapu ʻoku tau faí, te tau lava ʻo ongoʻi ʻa e Laumālie māʻongoʻonga ʻoku nofo pē ʻi he fale ʻo e ʻEikí. ʻOku ou tui naʻe ueʻi ʻa e tokotaha ngāue temipalé ke tokoni ke mahino kiate au ha moʻoni. Pea naʻá ku manatuʻi e founga te tau lava ai ʻo maʻu ha ʻilo mei he ngaahi maʻuʻanga tokoni kehekehe ʻi he temipalé. Kuó u maʻu ha fakahā ʻi he temipalé ʻaki ʻeku lotu fakalongolongo, fekumi ʻi he folofolá ʻi he ngaahi feituʻu ʻoku tatalí, fakalaulauloto ki he ngaahi lea ʻo e ngaahi ouaú, pea, ʻio, ʻo aʻu ki heʻeku talanoa mo e kau ngāue temipale ne ueʻi fakalaumālié.

ʻI heʻetau ako ʻi he temipalé, te tau lava ʻo maʻu ha mahino lahi ange ki he ngaahi ouaú mo e ngaahi fuakavá, ha fakamoʻoni ʻoku fakaloloto, ngaahi ueʻi fakalaumālie, ongoʻi fiemālie, mo ha ngaahi meʻa lahi ange. ʻOku finangalo ʻa e Tamai Hēvaní ke tau maʻu ha ngaahi aʻusia fakaako fakataautaha ʻi he temipalé pea mo fakaʻatā kitautolu ki he ngaahi founga lahi ʻe lava ke tau maʻu ai ʻa e ʻiló ʻi Hono falé.

ʻE Tāpuekina Kitautolu ʻi Heʻetau Fakamuʻomuʻa e Temipalé

ʻOku kei lahi fau ha ngaahi meʻa ke u ako fekauʻaki mo e ngaahi ouau ʻo e temipalé pea mo e mālohi ʻoku maʻu mei hono tauhi ʻo ʻeku ngaahi fuakavá. Ka ʻoku ou houngaʻia ʻaupito ʻi he hokohoko atu ʻeku akó ʻi he kotoa ʻo ʻeku moʻuí.

ʻI heʻetau fakamuʻomuʻa hotau taimí ʻi he temipalé mo tuku ha ngaahi momeniti ke tau fakakaukau ai ki heʻetau ngaahi fuakavá, te tau fakaava ai ʻa e matapā ki he ʻilo ʻe lava ʻo tokoni ke tau nofo maʻu ai ʻi he hala kia Kalaisí. Naʻe hoko moʻoni ia kiate au ʻi heʻeku toutou foki mai ke ako ʻi he founga ʻa e ʻEikí ʻi Hono fale māʻoniʻoní.

Maʻuʻanga Fakamatalá

  1. Robert D. Hales, “Temple Blessings” (fakatahalotu ʻa e ʻUnivēsiti Pilikihami ʻIongí, 15 Nōvema 2005), 4, speeches.byu.edu.

  2. Russell M. Nelson, “Personal Preparation for Temple Blessings,” Ensign, Mē 2001, 33–34; tānaki atu hono fakamamafaʻí ʻi he tatau ʻuluakí.

  3. Ezra Taft Benson, “What I Hope You Will Teach Your Children about the Temple,” Ensign, ʻAokosi 1985, 8.