2023
Ngāue Fakaetauhi ʻi he ʻIlo Lahi Ange
Sānuali 2023


“Ngāue Fakaetauhi ʻi he ʻIlo Lahi Ange,” Liahona, Sānuali 2023.

Ngaahi Tefitoʻi Moʻoni ʻo e Ngāue Fakaetauhí

Ngāue Fakaetauhi ʻi he ʻIlo Lahi Ange

ʻOku ʻikai fiemaʻu ia ke ke maʻu kotoa e ngaahi talí, ka ʻe tokoni ʻetau ʻiloʻi lelei ange Iá ke tau ngāue fakaetauhi ʻo hangē ko ia ne fai ʻe he Fakamoʻuí.

ʻĪmisi
ko e tamasiʻi ko Sīsuú ʻi he temipalé

Fakaikiikí mei he Ko Kalaisi ʻi he Loto Temipalé,tā ʻe Heinrich Hofmann.

Naʻe Fakahaaʻi Mai ʻe Sīsū ha Sīpinga ʻo e Akó

ʻI he tupu ʻa e Fakamoʻuí, naʻá Ne “mālohi ʻi he laumālié, pea fonu ia ʻi he potó: pea naʻe ʻiate ia ʻa e ʻofa ʻa e ʻOtuá” (Luke 2:40). ʻOku ʻuhinga e foʻi lea ko e tupú ke tupulaki māmālie, ʻo hangē ko e tupulaki ʻa e māhiná ke kakato ange ʻi he lolotonga ʻo e māhiná. ʻOku tau ʻiloʻi naʻe “tupulaki ʻa e potó ʻia Sīsū mo e lahí, pea naʻe ʻofeina ia ʻe he ʻOtuá mo e tangatá” (Luke 2:52). Naʻe ʻikai fakafokifā pē kuo maʻu ʻe Sīsū ha ʻilo kakato—ka naʻá Ne maʻu ia ʻi ha taimi lahi (vakai, Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 93:12–14).

ʻI he taʻu 12 ʻa Sīsuú, naʻe ʻilo Ia ʻe Heʻene ongomātuʻá ʻi he temipalé—ko e feituʻu tefito ia ʻo e moihū ʻi Selusalemá—“ʻoku nofo ʻi he haʻohaʻonga ʻo e kau akonakí pea naʻa nau fanongo kiate ia mo fai ʻa e ngaahi fehuʻi kiate ia” (Liliu Siosefa Sāmita, Luke 2:46). Koeʻuhí naʻe hoko ʻa e akó ko ha konga mahuʻinga ʻo ʻEne tupulakí, pea ʻi he taimi naʻe maʻu ai ʻa e faingamālie ke akoʻi ʻa kinautolu ʻi he temipalé, naʻá Ne ʻosi mateuteu. Naʻe fakaofo e ola ʻo ʻEne faiako ʻi aí kiate kinautolu pea mo ʻene ongomātuʻá.

Ko Hono Fakaʻaongaʻi ʻo e ʻIló ʻi he Ngāue Fakaetauhí

Ko ha founga ʻeni ʻe tolu ʻe lava ke tokoniʻi ai kitautolu ʻi hono fakatupulaki e ʻulungaanga faka-Kalaisi ʻo e ʻiló ʻi heʻetau ngāue fakaetauhí:

  1. ʻI he fakaʻau ke tau ʻiloʻi ʻa e Fakamoʻuí mo ako ki Hono ngaahi ʻulungāngá, te tau ʻiloʻi lelei ange ai ʻa e meʻa te Ne fai ke ngāue fakaetauhi ai ʻi hotau tuʻungá.

  2. ʻI heʻetau fakatupulaki ʻetau ʻilo mo e mahino ki he ongoongoleleí, te tau ʻi ha tuʻunga lelei ange ai ke fakamanatu mai ʻe he Laumālie Māʻoniʻoní kiate kitautolu ʻa e meʻa ʻoku tau fiemaʻú ʻi he taimi ʻoku tau fiemaʻu ai iá (vakai, Sione 14:26). ʻE lava ke tokoni ʻeni ke mahino kiate kitautolu ʻa e ngaahi fiemaʻu ʻa kinautolu ʻoku tau ngāue fakaetauhi ki aí mo tali ʻenau ngaahi fehuʻí pe ngaahi meʻa ʻoku nau hohaʻa ki aí.

  3. ʻI heʻetau fakatupulaki ʻetau malava ke akó, te tau malava lelei ange ai ke fakafehokotaki pe tokoniʻi e niʻihi kehé. Te tau lava ʻo ako lahi ange fekauʻaki mo ha kaveinga ke fakafehokotaki mo ha kaungāmeʻa ʻoku fie ʻilo ki ai. Pe te tau ako ha ngaahi pōtoʻi ngāue ʻe lava ʻo tokoni ke feau ha fiemaʻu.

ʻE lava ke tokoniʻi kitautolu ʻe he maʻu ʻo e ʻiló ke tau ngāue fakaetauhi ʻi ha ngaahi founga lahi. Makehe mei aí, “ʻIlonga ha tefito ʻo e potó ʻoku tau lava ʻo maʻu ʻi he moʻui ko ʻení, te tau toe tuʻu hake pē mo ia ʻi he toetuʻú” (Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava130:18).

ʻĪmisi
ko ha tokotaha lahi kei talavou ʻoku ako folofola

Ko Hono Fakatupulaki ʻo e ʻIló

Te tau fakatupulaki fēfē nai ʻa e ʻulungaanga faka-Kalaisi ʻo e ʻiló? Ko ha ngaahi fakakaukau ʻeni ʻe niʻihi:

  1. Manatuʻi naʻa mo Sīsū naʻá Ne ako māmālie ʻi ha taimi lahi. Faivelenga, pea faʻa kātakiʻi pē ʻa koe. Ka ʻoku tau ako ia ʻi he “ ʻotu lea ki he ‘otu lea, [ʻi he] akonaki ki he akonaki” (2 Nīfai 28:30).

  2. Ako ke ke ʻiloʻi ʻa e ngaahi maʻuʻanga fakamatala falalaʻangá. (Vakai, “Finding Truth in the Misinformation Age” ʻi he Liahona fakaʻílekitulōnika ʻo ʻOkatopa 2022.)

  3. Ke ke fie ʻilo. Ako mei he meʻa ʻoku hoko ʻi ho ʻātakaí he ʻaho kotoa pē. ʻEke ha ngaahi fehuʻi. Lau ʻa e ngaahi tohi leleí pea ʻiloʻi maʻu pē ʻa e ngaahi meʻa ʻoku hokó. (Vakai, Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 88:79, 118; 90:15.)

  4. ʻIlo ʻi he ako pea ʻi he tui ( vakai, Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 88:118). ʻE fakalakalaka ʻa e malava ke mahino kiate koe ʻa e moʻoní ʻi ha faʻahinga kaveinga pē, ʻaki hono fakatahaʻi hoʻo ngāue fakaʻatamai lelei tahá mo hoʻo ngāue fakalaumālie lelei tahá. Moʻui ke ke lava ʻo maʻu e tokoni ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní.