2023
Lipooti ki he 2022: Ko hono Tokangaekina ʻo Kinautolu ʻoku Faingataʻaʻiá
Mē 2023


Lipooti ki he 2022: Ko hono Tokangaekina ʻo Kinautolu ʻoku Faingataʻaʻiá

ʻOku fakahaaʻi ʻe he lipooti fakataʻu ʻa e Siasí ki he 2022 ki hono tokangaekina ʻo kinautolu ʻoku faingataʻaʻiá, naʻe kau ʻi he ngāué ni ha fakamole naʻe laka hake ʻi he $1 pilioná, houa ʻe 6.3 miliona ʻo e ngāue taʻetotongí, mo ha ngaahi ngāue tokoni ʻofa fakaetangata ʻe 3,692 ʻi ha ngaahi fonua mo e vahefonua ʻe 190.

Naʻe ʻave ʻa e paʻangá ki he tokoni foaki ʻaukaí, tokoni ʻofa fakaetangatá, ʻū koloa ʻoku tufaki mei he ʻū fale tukuʻanga koloa ʻa e pīsopé mo e ʻū falekoloa ʻa e Kautaha Teseletí, pea mo hono fakalele ʻo e ngaahi ngāue hangē ko e fāmá, ʻū fale ngaohiʻanga meʻatokoní, ngaahi faleʻi ʻa e Tokoni ki he Ngaahi Fāmilí pea mo e ngaahi senitā maʻuʻanga ngāué.

ʻOku kau ʻi he foaki paʻanga lahi taha naʻe fai ʻe he Siasí ʻi he 2022 ʻa e $32 miliona ki he Polokalama Meʻakai ʻa e Māmaní (WFP) mo e $5 miliona ki he polokalama meʻakai fakatupu moʻui lelei fakaemāmani lahi ʻa e UNICEF, ʻa ia ʻoku tokoni ki he fānau ʻoku fasi-manavá.

ʻI he taimi naʻe fanongonongo ai ʻa e tokoní ki he WFP, naʻe pehē ʻe Kamila N. Sionisoni ko e Palesiteni Lahi ʻo e Fineʻofá, “ʻOku maʻu ʻe Sīsū ha loto-ʻofa ki he fānaú. ʻOkú Ne tutulu ʻi Heʻene ʻafio ki siʻenau fiekaiá. Pea ʻokú Ne fiefia ʻi he kihiʻi ngāue siʻisiʻi ke tokoniʻi kinautolú.”

Naʻe kau ʻi he ngaahi foaki lahi kehé ʻa e $5.1 miliona ki he Kolosi Kula ʻa ʻAmeliká (makehe mei he ngaahi ʻiuniti ʻe 1 miliona tupu ʻo e foaki toto mei he Kāingalotu ʻo e Siasí) pea mo ha $5 miliona kehe ki he Lōtali Fakavahaʻapuleʻanga ki he huhu maluʻi ki he polioó mo e huhu kona ki he houʻeiki fafine feitamá mo e pēpē toki fāʻeleʻí.

Naʻe fai foki ʻe he Siasí ha ngaahi tokoni fakapaʻanga lahi ke tokoniʻi ʻa e kakai tokolahi naʻe uesia ʻe he ngaahi fakatamaki fakanatulá mo e fekeʻikeʻi fakakautaú. Naʻe kau heni ʻa e tokoni ki he kau kumi hūfanga ʻIukuleiní; niʻihi ne hao moʻui mei he peau kula ʻi Tongá; niʻihi ne uesia ʻe he afā ʻi Kenitaki, Folōlita, mo Saute ʻAfiliká; mo e niʻihi naʻe mamahi ʻi he fekeʻikeʻi fakapuleʻanga ʻi he Lepāpulika Fakatemokalati ʻo Kongokoú.

Naʻe pehē ʻe Sūlia, ko ha mēmipa ʻo e Siasí ʻi ʻAositulia ʻa ia naʻe tokoni ki he kau kumi hūfanga ʻi he ngaahi fonua lahi ʻi he Fakahahake ʻo ʻIulopé, “Ko e ʻofa mo e loto ke tokoní ʻoku hulufau ke mātāʻia. ʻOku feʻofaʻaki ʻa e loto ʻo e kakaí.”

Naʻe tokoni foki ʻa e Siasí ke ʻomi ʻa e ʻuhilá ki ha kolo Navahō ʻi ʻIutā, pea naʻe ngāue ʻa e kāingalotu ʻo e Siasí mo ha kau Siiki ʻi ha ngāue ʻofa ʻi he Ngaahi Fonua Fakatahataha ʻo ʻAlepeá. Naʻe hoa ngāue ʻa e Kāingalotu ʻo e Siasí mo e NAACP ʻi ha ngāue tokoni fakakolo maʻá e ngaahi faʻē ʻi Memifisi ʻi Tenesī, USA, pea mo kinautolu ʻoku nau fiemaʻu ha meʻakai fakatupu moʻui lelei ʻi Seni Felenisisikou, Kalefōniá. Pea naʻe tānaki ʻe he Ngaahi Mīsini Foaki Fakamaama ʻa e Māmaní ʻi ha ngaahi feituʻu ʻe 28 ʻi he funga ʻo e māmaní, ha paʻanga ke fakatau mai ʻaki ha meʻakai mo ha ngaahi meʻa kehe maʻanautolu ʻoku faingataʻaʻiá.

Naʻe kau ʻi he houa ngāue taʻetotongi ʻe 6.3 miliona naʻe fakahoko ʻi he 2022 ha ngāue tokoni ʻi he ngaahi fāmá, ngoue ʻakau fuaʻiʻakaú, faʻoʻanga meʻakai kapá, mo e ʻū falekoloa ʻa e Kautaha Teseletí; ngāue fakafaifekau ke tokangaʻi ʻa e faingataʻaʻiá; mo e fakamāʻopoʻopo hili ʻa e ngaahi fakatamaki fakanatulá.

Makehe mei he ngaahi ngāue tokoni ʻofa fakaetangata ʻe 3,692, naʻe fakahoko ʻa e ngaahi ngāue tokoni foʻou ʻe 16,285 ʻe he JustServe.org, ko ha founga ngāue taʻetotongi ʻa e Siasí ʻi he ʻinitanetí ʻi ha ngaahi fonua ʻe 14. ʻOku fakafehokotaki ʻe he meʻangāué ʻa e kakaí ki he ngaahi faingamālie ngāue tokoni ʻoku fenāpasi mo e meʻa ʻoku nau saiʻia aí mo honau feituʻú.

Kuo ui ʻe he Pīsope Pulé, Sēlati Kausei, ʻa e JustServe “ko ha ngāue mo ha founga te tau lava ai ʻo moʻui ʻaki ʻetau ngaahi fuakavá” mo “tāpuekina mo fakamālohia [hotau] tukui koló” (ʻi he “The Blessings Will Follow: Benefits of Implementing JustServe” [video], ChurchofJesusChrist.org).

Naʻe hoko atu foki ʻe he Siasí ʻa hono ngaahi fatongia tauhi ki he ʻātakaí. Talu mei he 2018, kuo holoki ʻe he hetikuota ʻo e Siasí ʻa ʻenau maʻuʻanga vai fakataʻú ʻaki ha kālani ʻe 38 miliona. ʻOku maʻu ʻe ha ngaahi ʻapisiasi ʻe 500 tupu ʻi he funga ʻo e māmaní ha ʻū pēnolo sola. Naʻe ngaohi ʻe he Kautaha Teseletí ha ʻū koloa ʻe 73 miliona ʻoku lava ke toe fakaʻaongaʻi. Pea naʻe toe fakaʻaongaʻi ʻe he Senitā Paaki mo Tufakiʻanga Naunau ʻa e Siasí ha ʻū pepa, ukamea, pepa fefeka, mo e pelesitiki naʻe meimei toni ʻe 4,000.