Ngaahi Tohi Lēsoni Palaimelíi mo e Taimi Fevahevaheʻakí
Lēsoni 29: Ko e Tui ki he ʻEiki ko Sīsū Kalaisí


Lēsoni 29

Ko e Tui ki he ʻEiki ko Sīsū Kalaisí

Taumuʻá

Ke fakamālohia ʻa e tui ʻa e fānaú ki he ʻEiki ko Sīsū Kalaisí.

Teuteú

  1. Lau mo ako ʻi he faʻa lotu ʻa e Mōsaia 4:21; ʻAlamā 32; ʻEta 2–3; pea mo e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 29:6. Mateuteu mai ke ke lau ʻa e ʻEta 2:17, 23;3:6; pea mo e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakavá ʻi he lolotonga ʻo e kalasí.

  2. Kumi mai ha fanga kiʻi foʻi maka hinehina mo maʻa pe ko haʻo kosi fakafuopotopoto pē ha pepa fefeka ke ʻai ko e ngaahi foʻi maka. Tohiʻi ʻa e “Tui ki he ʻEiki ko Sīsū Kalaisí” ʻi he tafaʻaki ki lalo ʻo e ngaahi foʻi maká pe pepá ʻaki hono tohiʻi ʻa e mataʻitohi ʻe taha ʻi he foʻi maka taki taha ʻo hangē ko ia ʻoku hā atu ʻi laló.

    ʻĪmisi
    stone sign

    Fokotuʻutuʻu ʻa e ngaahi foʻi maká pe pepá ʻi he funga tēpilé pe falikí ki muʻa pea toki kamata ʻa e kalasí, pea ʻai ke hanga ki lalo ʻa e tafaʻaki ʻoku ʻasi ai ʻa e mataʻitohí.

  3. Ngaahi nāunau ʻoku fie maʻú:

    1. Tohi ʻa Molomona mo e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava ke taki taha ʻa e fānaú ʻo kapau ʻe lava.

    2. Pepa mo ha peni vahevahe ke taki taha e fānaú.

    3. Ha faʻahinga meʻa ʻoku matamatalelei (ʻe lelei kapau ʻe maʻu mai ha meʻa ʻoku fekauʻaki mo e lēsoní), pea ʻomi mo ha konga tupenu ke ʻufiʻufiʻaki ke pulia.

    4. Fakatātā 3–55, Ko e Mamata ʻa e Tokoua ʻo Sēletí ki he Louhiʻi Toʻukupu ʻo e ʻEikí (62478 900; Ngaahi Fakatātā ʻo e Ongoongoleleí 318).

  4. Teuteu ʻa e ngaahi meʻa ʻe fie maʻu ki ha ngaahi ʻekitivitī fakatupulaki te ke fakaʻaongaʻi.

Fokotuʻu ki he Founga Fai ʻo e Lēsoní

Fakaafeʻi ha taha ʻo e fānaú ke ne fai ʻa e fua lotú.

Kapau naʻá ke poupouʻi e fānaú ke nau fai ha faʻahinga meʻa he lolotonga ʻo e uiké pea mou vakaiʻi ia.

ʻOku Lava ke Tau Tui kia Sīsū Kalaisi

ʻEkitivitī ke takiakiʻi ʻaki e tokangá

Fai ʻa e talanoa ko ʻení ʻi hoʻo lea pē ʻaʻau:

Naʻe ʻalu ha kiʻi taʻahine ʻo ʻave ha meʻakai ʻa ʻene tangataʻeikí ʻa ia naʻá ne ngāue ʻi lalo ʻi ha vaitupu loloto. Neongo naʻe ʻikai ke ne lava ʻo sio ki heʻene tangataʻeikí koeʻuhí ko e fakapoʻuli ʻa e vaitupú, ka ko ʻene ui hifo pē kuo tali hake ʻe he tangataʻeikí pea ʻilo ai ʻe he kiʻi taʻahiné ʻokú ne ʻi lalo. Naʻe tala ange ʻe he tangataʻeikí ke ne lī hifo pē ʻa e meʻakaí ki lalo pea te ne hapo. Naʻá ne hapo ʻa e meʻakaí, pea taimi siʻi pē kuó ne toe ui hake ki he kiʻi taʻahiné ke ne ʻalu hifo ke na kai ʻene meʻakaí he naʻe fuʻu lahi kiate ia pē. Naʻá ne pehē ange, “Puna hifo pea te u hapoʻi koe. ʻOku ʻikai te ke lava ʻo sio mai kiate au, ka ʻoku ou lava ʻo sio atu kiate koe pea he ʻikai ke u tuku ke ke tō.” Naʻe puna hifo ʻa e kiʻi taʻahiné ki he loto vaitupú ni pea naʻe hapo lelei ia ʻe heʻene tamaí ʻaki hono ongo nima mālohí. Pea naʻá na fiefia fakataha ʻi heʻena maʻu meʻatokoní.

Fakamatalaʻi ange ki he fānaú naʻe falala ʻa e kiʻi taʻahiné ʻe hapo ia ʻe heʻene tangataʻeikí neongo naʻe ʻikai ke ne lava ʻo sio ki ai. ʻOku hangē pē ʻa e falalá ko e tuí. Ko e tuí ko haʻate tui ki ha meʻa ʻoku ʻikai ke te lava ʻo sio ki ai, ka ʻoku ʻi ai ʻa e ʻamanaki lahi ʻoku moʻoni ia (vakai, ʻEta 12:6).

Lēsoni fakataumuʻá

Fakaʻaliʻali ki he fānaú ʻa e meʻa ko ia ʻoku ʻufiʻufiʻaki e konga tupenú.

Lēsoni fakataumuʻá

  • ʻOku mou tui ʻoku ʻi ai ha meʻa ʻi lalo he konga tupenú? Ko e hā hono ʻuhingá?

Tuku ke mateʻi atu ʻe he fānaú ʻa e meʻa ʻoku ʻufiʻufí. ʻOsi ko iá peá ke toʻo ʻa e ʻufiʻufí. Fakamahino ange neongo naʻe ʻikai ke nau lava ʻo sio ki he meʻa ko ʻení ka naʻa nau tui ʻoku ʻi ai.

Fakamatalaʻi ange neongo kuo teʻeki ai ke tau mamata kia Sīsū Kalaisi, ka ʻoku tau tui ʻokú ne ʻi ai. ʻOku tau mamata ki he fakamoʻoni ʻokú ne ʻi aí ʻi he feituʻu kotoa pē ʻoku tau mamata ki ai ʻi he māmani kuó ne fakatupú, ʻi heʻetau mamata hake ki he ngaahi fetuʻu ʻi he langí, pea tautautefito ki he taimi ʻoku tau lau ai ʻa e folofolá. ʻOku tau maʻu foki mo ha kau palōfita kuo nau fakahā mai naʻa nau mamata kiate ia. Fakahā ange ki he fānaú te mou ako he ʻahó ni ʻo kau ki he taha mei he Tohi ʻa Molomoná ʻa ia naʻá ne maʻu ha tui lahi pehē ʻo lava ke ne mamata tonu ai kia Sīsū Kalaisi.

Naʻe Maʻu ʻe he Tokoua ʻo Sēletí mo e Kakai Sēletí ha Tui

Talanoa mei he folofolá mo e fealēleaʻakí

Fakamanatuʻi ange ki he fānaú kuo nau ʻosi ako ʻi he Tohi ʻa Molomoná fekauʻaki mo e kau Nīfaí pea mo e kau Leimaná. Fakamatalaʻi ange naʻe toe haʻu mo ha falukunga kakai ʻe taha ki he fonua tatau pē. Naʻa nau haʻu kinautolu ki muʻa ʻi he fāmili ʻo Līhaí. Naʻe ui kinautolu ko e kau Sēletí. Ko honau takí ko ha tangata naʻe hingoa ko Sēleti. Naʻe ʻi ai ha tokoua ʻo Sēleti ko ha tangata tui lahi moʻoni. Naʻe fanongo ʻa Sīsū Kalaisi ki he ngaahi lotu ʻa e tokoua ʻo Sēletí, peá ne tāpuekina ʻa e kakaí.

Fakamatalaʻi ange naʻe fakahā ʻe Sīsū Kalaisi ki he kakai Sēletí ke nau fakatahatahaʻi mai ʻa honau fāmilí mo ʻenau koloá, kau ki ai ʻenau fanga manú pea mo e tengaʻi ʻakau kehekehe kotoa pē. Naʻá ne fakahā ange te ne hanga ʻo tataki kinautolu ki ha fonua kuo fili.

Naʻe moʻui anga-tonu ʻa e kakai Sēletí pea nau talangofua kia Sīsū. Naʻá ne fefolofolai mo e tokoua ʻo Sēletí ʻi ha konga ʻao peá ne tataki atu ʻa e kau Sēletí ki he toafá. Naʻa nau ʻalu atu ʻi ha ngaahi vai lahi pea nau fononga atu foki ʻi he tahí.

Fakamanatuʻi ange ki he fānaú naʻe tāpuekina ʻa e tokoua ʻo Sēletí koeʻuhí pē ko e fuʻu tui lahi naʻá ne maʻú. Naʻá ne fakahā ʻene tuí, ʻaki ʻene kole ki he Tamai Hēvaní ke tokoniʻi ʻa hono kakaí, hili iá naʻá ne fai ʻa e fekau naʻe tuku mai ʻe he Tamai Hēvaní.

Hoko atu ʻa e talanoa ki he tokoua ʻo Sēletí:

Naʻe fakahinohinoʻi ʻe Sīsū Kalaisi ʻa e tokoua ʻo Sēletí ke ne faʻu ha lafalafa ʻe valu, ʻa ia naʻe hangē pē ha vaká, ke ʻave ai ʻa e kau Sēletí mei he kauvai ko iá ki he fonua ʻo e talaʻofá. Naʻe fai ʻa e kau Sēletí ki heʻene fakahinohinó ʻo nau foʻu ha ngaahi lafalafa.

Naʻe fakahā ʻe he Fakamoʻuí ki he tokoua ʻo Sēletí ʻe puli maʻu pē ki lalo ʻa e takele ʻo e ngaahi lafalafá peá ke nau foʻu ia ke ʻoua naʻa toe hū hake ai ha vai.

Lau folofolá

Tokoni ki he fānaú ke nau lau ʻa e ʻEta 2:7 mei heʻenau Tohi ʻa Molomoná. Mou lau fakataha ʻa e veesi 17 ʻa ia ʻoku fakamatalaʻi ai ʻa e anga ʻo e ngaahi vaka ko ʻeni ʻo e kau Sēletí.

Fekau e fānaú ke nau kuku honau ongo nimá pea ʻai fakatahaʻi ke hangē ha vaká, ueʻi ki he tafaʻaki ko ē mo ē ke fakaʻaliʻali ʻa e anga ʻo e ngaue holo ʻa e ngaahi lafalafá ʻo hangē ha peleti ʻoku hilifaki maʻu hifo ʻi ha funga peleti ʻe tahá.

ʻEkitivitī tā fakatātaá

Tufa ʻa e ʻū peni vahevahé pe kalá mo e pepá ke taki taha ʻa e fānaú. Kole ki he fānaú ke nau tā ʻa e ngaahi lafalafá ʻo fakatatau ki heʻenau fakakaukaú ʻi heʻenau fanongo ko ia ki he fakamatala ʻa e potu folofola naʻa mou toki laú. Toe lau pē ia kapau ʻe fie maʻu kae tā ʻe he fānaú ʻenau fakatātaá.

Tuku ke fakaʻaliʻali ʻe he fānaú ki hono toe ʻo e kalasí ʻa ʻenau fakatātaá; ʻosi ko iá pea tānaki mai kinautolu mo e ngaahi Tohi ʻa Molomoná. Tala ange te ke toki tufa ange ʻenau fakatātaá ʻi he ʻosi ʻa e Palaimelí. Fakamatalaʻi ange ʻoku ʻikai ke tau ʻiloʻi lelei pe naʻe fōtunga fēfē ʻa e ngaahi lafalafá pe vaká.

Naʻe Mamata ʻa e Tokoua ʻo Sēletí kia Sīsū Kalaisi

Fakamatalaʻi ange naʻe ʻikai ke ʻi ai ha maama ʻi he loto vaká pe lava ʻo hū ha ʻea foʻou ki he kakai naʻe ʻi lotó he naʻe fuʻu malu ʻaupito. Naʻe fifili e kakaí pe te nau lava fēfē ke mamata pe mānava he lolotonga ʻenau folau ko ʻeni he tahí. Naʻe fakahinohinoʻi kinautolu ʻe Sīsū Kalaisi ke nau ngaohi ha ava ʻi he funga vaká mo e takele ʻo e vaká taki taha. ʻE lava pē ke toki tāpuniʻi ʻa e ngaahi ava ia ko ʻení. Ko e taimi ko ē ʻe tētē ai ʻa e ngaahi vaká ʻi he fukahi tahí pea nau toʻo pē ʻa e ngaahi ava ʻi ʻolungá ke hū ki loto ʻa e ʻeá. Pea kapau ʻe kamata ke hū mai ʻa e vaí ki loto vaka pea nau toe tāpuniʻi pē ʻa e avá.

Naʻe ʻiloʻi ʻe he tokoua ʻo Sēletí naʻa nau kei fie maʻu pē ha maama ki he loto vaká. Naʻá ne lotu leva ʻo kole pe ko e hā te nau maamaʻakí.

Fealēleaʻaki ʻi he folofolá

Lau leʻo-lahi ʻa e ʻEta 2:23 peá ke fakamatalaʻi ʻa e lea ʻa Sīsū Kalaisi ki he tokoua ʻo Sēletí. Fakamatalaʻi ange naʻe ʻikai ke ʻoange ʻe Sīsū ia ha tali ki he tokoua ʻo Sēletí ka naʻá ne fehuʻi ange pe ko e hā ʻa e tokoni naʻá ne fie maʻú.

Fealēleaʻaki ʻi he folofolá

  • Kapau ko e tokoua ʻo Sēletí ʻa kimoutolu, ko e hā ha ngaahi founga te mou fakakaukau ki ai?

Talanoa mei he folofolá mo e ngaahi meʻa kehe

Fakamatalaʻi ange naʻe ʻalu ʻa e tokoua ʻo Sēletí ki ha moʻunga ʻo ne tutu ʻaki ʻa e afí mei ha fuʻu maka ha fanga kiʻi maka hinehina iiki ʻe hongofulu mā ono.

Taki ʻenau tokangá ki he ngaahi foʻi maká (pe maka ngaohi mei he pepá) ʻa ia kuó ke fakaʻaliʻalí. Fakamatalaʻi ange naʻe hinehina mo ʻasinisini ʻa e ngaahi foʻi maka naʻá ne ngaohí ʻo hangē ha sioʻatá.

Naʻe ʻave ʻe he tokoua ʻo Sēletí ʻa e ngaahi foʻi maká ki he tumutumu ʻo ha moʻunga peá ne lotu. Naʻá ne pehē ʻi heʻene lotú ʻokú ne ʻiloʻi kapau e ala pē ʻa e ʻEikí ki he ngaahi foʻi maká, ʻe maʻu mei ai ʻa e māmá. ʻE lava ke nau maʻu heni ha maama ke fakamaamaʻaki ʻa e loto vaká he lolotonga ʻenau folaú. Hili pē ʻene lotú, naʻe hoko ha meʻa fakaofo.

Lau folofola

Lau ki he kalasí ʻa e ʻEta 3:6 (ngata pē ʻi hoʻo aʻu ki he foʻi lea ko e toʻukupú.)

Lau folofola

  • Ko e hā e meʻa naʻe fai ʻe Sīsū Kalaisi ki he ngaahi foʻi maká? (Naʻá ne ala ki ai ʻaki hono toʻukupú.)

Fakatātā mo e talanoa mei he folofolá

Fakaʻaliʻali ʻa e fakatātā 3–55, Ko e Mamata ʻa e Tokoua ʻo Sēletí ki he Louhiʻi Toʻukupu ʻo e ʻEikí.

ʻI he mamata ʻa e tokoua ʻo Sēletí ki he toʻukupu ʻo Sīsū Kalaisí ʻi heʻene ala ki he ngaahi foʻi maká, naʻá ne ofo ʻo ne tō ki he kelekelé. ʻI he fehuʻi ange ʻe he ʻEikí ʻa hono ʻuhinga ʻo ʻene tō ki he kelekelé, naʻe fakahā ange ʻe he tokoua ʻo Sēletí naʻe ʻikai ke ne ʻilo ʻoku maʻu ʻe he ʻEikí ha louhiʻi toʻukupu ʻo hangē pē ko e tangatá. Naʻe fehuʻi ange leva ʻe Sīsū kiate ia pe ʻokú ne tui ki he ngaahi meʻa kotoa pē kuo folofolaʻaki ʻe he ʻEikí. ʻI he tali ʻio ange ʻa e tokoua ʻo Sēletí, naʻe fakahā ange ʻe he ʻEikí te ne fakahā ia kiate ia koeʻuhí ko e fuʻu lahi pehē ʻa ʻene tuí. Naʻe fakahā leva ʻe he ʻEikí ia ki he tokoua ʻo Sēletí peá ne tala ange kuo teʻeki ai ke ne mamata ʻi ha tangata ʻokú ne fakahā ʻa e tui lahi pehē.

Fakatātā mo e talanoa mei he folofolá

  • Ko e hā hono ʻuhinga naʻe fakahā ai ʻe Sīsū Kalaisi ia ki he tokoua ʻo Sēletí? (Koeʻuhí he naʻe lahi ʻa e tui ʻa e tokoua ʻo Sēletí.)

Fakamatalaʻi ange naʻe ʻosi ʻiloʻi pē ʻe he tokoua ʻo Sēletí kapau ʻe ala ʻa e toʻukupu ʻo Sīsuú ki he ngaahi foʻi maká, ʻe lava ke nau fakamaama kotoa ʻa e ngaahi vaká ʻe valu, pea ko e meʻa pē ia naʻe hokó.

Naʻe tui lahi foki mo e kakai Sēletí kia Sīsū Kalaisi. ʻOsi pē mei ai ha taimi nounou kuo heka ʻa e kakaí ki honau vaká. Naʻe tataki kinautolu ʻo nau aʻu lelei ki he fonua ʻo e talaʻofá koeʻuhí pē ko ʻenau tui kiate iá.

Te Tau Lava ke Maʻu ha Tui Tatau mo e Tokoua ʻo Sēletí

Fakamatala ʻa e faiakó

Fakamatalaʻi ange ʻoku lava pē ke maʻu ʻe he kakai ʻo e ngaahi ʻaho ní ha tui tatau mo e tokoua ʻo Sēletí. Ko e tuí ko e falala ki he Tamai Hēvaní pea mo Sīsū Kalaisi. ʻOku tau fakahā ʻetau tuí ʻaki ʻetau talangofua mo faʻa lotu. Kuo ʻosi talaʻofa mai kiate kitautolu, ʻe tali mai ʻetau lotú ʻo kapau te tau kole ʻi he tui, ʻa e meʻa ʻoku totonu ke tau maʻú (vakai, Mōsaia 4:21).

Tefito ʻo e Tuí

Tokoni ki he fānaú ke nau lau ʻa e tefito ʻo e tui hono faá ki he lahi taha te nau lavá.

Fealēleaʻaki ʻi he folofolá

Lau ki he kalasí ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 29:6.

Fakamatalaʻi ange ʻoku tau fie maʻu ʻa e tuí ʻi he taimi ʻoku tau lotu ai ki he Tamai Hēvaní. Kuo talaʻofa mai ʻe he Tamai Hēvaní te ne tali ʻetau lotú ʻo kapau te tau kole kiate ia ʻi he tui. ʻOku ʻikai feʻunga ʻa ʻetau foʻi lotu ʻataʻataá pē. ʻOku fie maʻu ia ke tau tui te ne tali mai ʻetau lotú ʻi he founga ʻe lelei taha kiate kitautolú.

Ngaahi meʻa ʻoku hokó mo e fealēleaʻakí

Lau ki he kalasí ʻa e ngaahi meʻa ko ʻení, ʻa ia ko e ngaahi fakamatala pē naʻe faʻu. Fekau e fānaú ke nau fakahā atu ʻa e founga naʻe fakahāʻaki ʻe he toko taha ʻi he talanoá ʻa ʻene tuí.

Ngaahi meʻa ʻoku hokó mo e fealēleaʻakí

  1. Naʻe mole ʻa e foʻi mama FKT ʻo Patí ʻi he malaʻe vaʻingá. Naʻe tala ange ʻe hono kaungā-meʻa lelei tahá, ko Simi, ʻe ʻikai pē toe maʻu ia he makamaká mo e ʻoneʻoné. Naʻe ʻiloʻi ʻe Pati ʻokú ne fie maʻu ha toe tokoni makehe. Naʻá ne loto ke maʻu ʻa hono foʻi mamá. ʻI he pō pē ko iá, naʻá ne lotu ai ʻo kole ki he Tamai Hēvaní ke tokoni ange muʻa. ʻI he ʻosi pē ʻene lotú, naʻá ne maʻu ha ongoʻi lelei ʻi loto ʻiate ia, pea naʻá ne ongoʻi ʻe tokoniʻi ia ʻe he Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisi pea mo e Laumālie Māʻoniʻoní ke kumi ʻa hono foʻi mamá. ʻI he ʻaho pē hono hokó, naʻe maʻu hono foʻi mamá.

    • Ko e hā e meʻa naʻe fai ʻe Pati ke fakahāʻaki ʻa ʻene tui kia Sīsū Kalaisí?

    • Naʻe fakapaleʻi fēfē ʻa Pati ʻi heʻene tuí?

  2. Naʻe fai e kole kia Seli ke ne lea ʻi he Palaimelí he Sāpate hono hokó. Naʻe teʻeki ai ke ne fai ha meʻa peheni pea naʻá ne fuʻu ilifia ʻaupito. Naʻe teuteu lahi ʻa Seli he lolotonga ʻa e uiké ki heʻene leá. ʻI heʻene aʻu ki he ʻaho Sāpaté naʻá ne kei manavasiʻi pē pea teʻeki ai ke ne fakapapauʻi pe ʻe fai ʻene leá pe ʻikai. ʻI he ʻamanaki ke ne mavahe atu mei ʻapí, naʻá ne tūʻulutui hifo ʻi hono veʻe mohengá ʻo kole ki he Tamai Hēvaní ke tokoniʻi muʻa ia ke ne maʻu ha nonga. Naʻá ne ʻiloʻi kuó ne ʻosi ngāue lahi ki hono teuteuʻi ʻa ʻene leá, pea naʻá ne ongoʻi ʻe tokoniʻi ia ʻe he Tamai Hēvaní.

    • Ko e hā e meʻa naʻe fai ʻe Seli ke fakahāʻaki ʻene tuí?

    • ʻOku mou pehē naʻe fakapaleʻi fēfeeʻi ia ʻe heʻene tuí?

Fakamanatu ki he fānaú ʻe lava pē ke tali mai ʻenau lotú ʻo kapau te nau kole ʻi he tui. ʻOku ʻi ai e taimi ia ʻe niʻihi ʻoku ʻikai tali mai ʻetau lotú i he founga ʻoku tau fie maʻú. Kapau te tau tui ki he Tamai Hēvaní pea mo Sīsū Kalaisi, ʻoku tau ʻiloʻi te tau maʻu ʻa e ngaahi tali ʻe lelei taha kiate kitautolú.

Fakamatala Fakanounoú

Foʻi vaʻinga

Fai ʻa e foʻi vaʻinga ko ʻení pea fakaʻaongaʻi ki ai ʻa e ngaahi foʻi maka pe pepa naʻá ke fakaʻaliʻali he lolotonga ʻa e lēsoní. Fekau e fānaú ke nau tautaufetongi ʻi hono mateʻi ʻo e ngaahi mataʻitohí. Ko ʻene tali pē ʻe ha taha ʻo tonu ha mataʻitohi ʻoku ʻi he ngaahi foʻi maká pea fulihi hake leva ʻa e foʻi maká ke ʻasi hake ʻa e mataʻi tohi ko iá. Kapau ʻoku fili ʻe ha taha ha mataʻitohi ʻoku ʻasi tuʻo ua ʻi he foʻi vaʻingá pea fulihi lōua hake ʻa e ongo foʻi maka ko iá (hangē ko e mataʻitohi ko e E). Hokohoko atu pē hono fai ʻo e foʻi vaʻingá kae ʻoua kuo ʻasi hake kotoa ʻa e foʻi sētesí, ʻa ia ko e “Tui ki he ʻEiki ko Sīsū Kalaisí.” Mou lau fakataha mo e kalasí ʻa e foʻi sētesí; ʻosi ko iá peá ke fai ʻa e fehuʻi ko ʻení:

Foʻi vaʻinga

  • Ko e hā ha founga te tau lava ke fakahāʻaki ʻetau tui ki he Tamai Hēvaní pea mo Sīsū Kalaisí?

Fakamoʻoni ʻa e faiakó

Fakaʻosi e lēsoní ʻaki haʻo fai hoʻo fakamoʻoní ʻe fanongo mai ʻa e Tamai Hēvaní peá ne tali ʻetau lotú ʻi he taimi ʻoku tau kole ai ʻi he tuí. ʻE lelei pē kapau te ke fakamatala ki ha taimi naʻá ke lotu ai pea tali mai ʻa hoʻo lotú. Poupouʻi ʻa e fānaú ke nau fakamālohia ʻa ʻenau tuí.

Fakamoʻoni ʻa e faiakó

  • Naʻe fakamālohia fēfē ʻe he tokoua ʻo Sēletí ʻa ʻene tuí? (ʻE peheni ʻa e ngaahi talí: naʻá ne lotu ke maʻu ha tokoni; naʻá ne fakaongoongo kia Sīsū Kalaisi; naʻá ne tui mo talangofua ki he ngaahi fekau naʻe tuku kiate iá.)

Tufa ki he fānaú ʻa ʻenau ngaahi fakatātā ʻo e vaká ʻi he ʻosi ʻa e Palaimelí ke nau ō mo ia ki ʻapi.

Fakaafeʻi ha taha ʻo e fānaú ke ne fai ʻa e lotu tukú.

Ngaahi ʻEkitivitī Fakatupulakí

Fili mei he ngaahi ʻekitivitī ko ʻení ʻa e ngaahi ʻekitivitī ʻe ʻaonga taha ki hoʻo kalasí. ʻE lava pē ke ke fakaʻaongaʻi kinautolu ʻi he loto lēsoní, pe ko hano fakamanatu pea fakamatala fakanounou ʻo e lēsoní. Vakai, “Taimi Kalasí” ʻi he “Ko e Ngaahi Tokoni maʻá e Faiakó” ke maʻu mei ai ha ngaahi fakahinohino kehe.

  1. ʻOange ki he tamasiʻi mo e taʻahine taki taha ha foʻi maka mei he ngaahi foʻi maka ko ia naʻe fakaʻaongaʻi ʻi he lēsoní ke fakamanatu kiate kinautolu ʻe lava pē ke nau maʻu ha tui tatau mo e tokoua ʻo Sēletí. Mahalo pē te ke fie maʻu ke tohiʻi ʻe he toko taha kotoa pē ʻa e foʻi lea ko e tuí ʻi heʻene foʻi maká.

  2. Fekau e fānaú ke nau lau ʻa e konga ʻuluaki ʻo e tefito ʻo e tui hono faá: “ʻOku mau tui ki he ngaahi ʻuluaki tefito ʻeni mo e ngaahi ouau ʻo e ongoongoleleí: ʻuluakí, ko e tui ki he ʻEiki ko Sīsū Kalaisí.”

  3. Mou tuʻu ki ʻolunga mo e fānaú ʻo hivaʻi pe lau ʻa e lea ʻo e “Ko e Tuí” (Children’s Songbook, p. 96); pea mo fakatātaaʻi:

    Ko e tuí ʻa e ʻilo ʻe hopo e laʻā (fepiki e ongo nimá pea hiki he funga ʻulú)

    He ʻahó (tuku hifo māmālie e ongo nimá ke māʻolunga tatau mo e ongo umá)

    Ko e tuí ʻa e ʻilo ko ʻeku lotú

    ʻOkú ne fanongoá (ʻai e ongo nimá ke hangē ha ipú pea ʻai ʻi mui he ongo telingá)

    Ko e tuí hangē ha ʻakau: (ʻai e nima toʻohemá ke hangē ha ipú pea ʻai ke hangē ʻokú ke tō ha tengaʻi ʻakau ʻaki ho nima toʻomataʻú)

    ʻE tupu ia kapau ʻe tō.

    Ko e tuí ʻi heʻete faitotonú (hili e ongo nimá he funga mafú)

    ʻOku ʻilo ia ʻe he lotó (ʻai e muʻa tuhu ʻuluakí ki he ʻulú).

  4. Fakaʻaliʻali ha tengaʻi ʻakau ki he fānaú. Fehuʻi ange ki he fānaú pe ko e hā e meʻa ʻe hoko ʻi he taimi ʻoku tō ai mo tokangaʻi leleí. ʻE lava pē ke ke tokoni ki he tamasiʻi mo e taʻahine taki taha ke ne tō ha tengaʻi ʻakau ʻi ha kiʻi ipu pepa kuo ʻosi fakafonu kelekele. Fakatukupaaʻi ʻa e fānaú ke nau tokangaʻi ʻenau fanga kiʻi ʻakaú ʻi he uike ʻe ua ka hoko maí ʻi he taimi ʻe kamata lau hake aí.

    • Ko e hā e meʻa kuo pau ke tau fai ki he tengaʻi ʻakau ko ʻení ke ne lava ia ʻo tupu?

    Fakamatalaʻi ange ʻoku tau tui ʻe tupu ʻa e ngaahi tengaʻi ʻakaú ʻi he taimi ko ia ʻoku tokangaʻi fakalelei ai kinautolú, ʻo tatau pē mo ʻetau tui ʻe tali mai ʻe he Tamai Hēvaní ʻa ʻetau ngaahi lotú ʻo kapau te tau tauhi ʻa ʻene ngaahi fekaú mo lotu ʻi he tui.