Kweilo̧k Eo Eļap
Jab Āinwōt an Laļ Lewōj
Eprōļ 2021 kweilo̧k eo eļap


Jab Āinwōt an Laļ Lewōj

Kein jerbal ko jej aikuji n̄an ejaake juon raan eo em̧m̧an im kōļapļo̧k jeram̧m̧an an juon laļ kōn em̧m̧an im inem̧m̧an ko me rej itok jān gospel eo an Jisōs Kraist.

M̧okta jān Ijtō eo kein kajuon, ke Jisōs ekar kōjjem̧ļo̧k kōn kain̄i in kwojkwoj eo ekāāl me Ekar leļo̧k n̄an Jon̄oulruo ro, Ekar jinoe kōjjem̧ļo̧k eo An āliktata ilo an jino keiookļo̧k Getsemane, liaakļo̧k eo, im debwāāl eo. Bōtaab, ekar kile inepata im mijak eo an jet iaan em̧m̧aan ro, E ekar ba menin n̄an er (im n̄an kōj):

“En jab pok būruemi, kom̧win lōke Anij, kom̧win barāinwōt lōke Eō. …

“I jāmin likūt kom̧ atajinemjen: I naaj iwōj n̄an kom̧. …

“Aenōm̧m̧an Ij likūt ņa ippemi, Aō aenōm̧m̧an Ij lewōj n̄an kom̧. N̄an Ij lewōj n̄an kom̧, jab āinwōt an laļ lewōj. I jāmin likūt kom̧ atajinemjen: I naaj iwōj n̄an kom̧.”1

Iien idajon̄jon̄ ko rej waļo̧k ilo mour in, ekoba n̄an ro rej mour jim̧we, ak ennaan in kōkajoorļo̧k eo an Kraist ej bwe men̄e E, ļaam eo kar aje ilo iien kwojkwoj in kijoone eo, enaaj āinwōt “juon sip ej ikōn̄ im̧aan [ro] ri m̧wijbare,”2 E enaaj bar jerkak, bwe en erom̧, āinwōt an rijeje sam eo ekar ba, “amwōj likōpejn̄ak im kajoor, [adwōj] Ri jipan̄ e kanooj epaak ilo [iien] en̄taan ko.”3

Kile awa ko im̧aan reppen n̄an Kraist ilo an jibadōkļo̧k debwāāl eo im n̄an ro Rikaļooran ilo aer kajedeed gospel eo an n̄an laļ ilo ioļap in iien ko, itok ippa kiiō n̄an juon ennaan ej iookļo̧k membōr ro an Kabun̄ eo an Rilo̧mo̧o̧r ilo raan ko āliktata. Ej pād ilo elōn̄ eoon ko ilo Bok in Mormon kōn aitwerōk kōn elōn̄ men ko, jān m̧wil nana ko an Leman im Lemuel me rekar jab oktak n̄an iien tariņae eo āliktata me ekitbuuj bukwi taujin ritariņae ro. Juon iaan un ko ralikkar kōn unin kōnono in bwe toon wōt an Bok in Mormon kar jeje n̄an armej ro ilo raan ko āliktata, rijeje rein (ro retijem̧ļo̧k kōn tariņae) rekar kakkōļ kōj bwe kakkure im aitwerōk renaaj pād aolep jikin ilo raan ko āliktata.

Im aaet, ļōmņak eo aō kōn akweel eo ilo raan-ko āliktata ejjab juon men elukkuun in kāāl. Ruo taujin iiō ko remootļo̧k, Rilo̧mo̧o̧r ekar kakkōļ bwe ilo raan ko āliktata enaaj lōn̄ “tariņae ko, im unoj kōn tariņae ko,”4 tokālik ekar ba bwe “aenōm̧m̧an [naaj] bōke jān laļ.”5 Em̧ool Irooj in Aenōm̧m̧an in, eo ekar katakin ilo kajoor bwe jum̧ae ej jān devil,6 ej būrom̧ōj, ippān Jemān Ilan̄ Ekwojarjar, kōn armej ro ilo mour in ilo raan kein ro “ejjeļo̧k aer tūriam̧o̧,” jeje ko rekwojarjar rej ba, im eo ejjab maron̄ pukot kilen wāween mour ippān doon ilo iakwe.7

Ro jeiū im jatū, jej loe elōn̄ aitwerōk ko, illu, mour jaje manit ko ipeļaakid. Jejeraam̧m̧an, epepen in ejjan̄in ioon juon Tariņae an Laļ in Kein Kajilu n̄an tariņae, ejjan̄in ioon dikļo̧k in jeraam̧m̧an ko im jāān an juon laļ āinwōt kar eo ilo 1929 me ekar kōm̧m̧an bwe en wōr Great Depression ak dikļo̧k in jeram̧man ak jāān. Jej, mekarta, jelm̧ae jet men ko me reiten āinwōt Tariņae an Laļ in Kein Kajilu, ejjab juon tariņae ņae ro rikōjdat kōj, ak ej juon kien n̄an ajri ro nejin Anij n̄an kea eļapļo̧k kōn doon im n̄an n̄an jipan̄ ro jet kemour kinej ko jej loi ilo juon laļ ejorrāān. Great Depression jej kiiō jelm̧ae ejjab lukkuun kōn dikļo̧k in jāān ko jej kakoņi ak ej kōn ak ej kōn jako in lōke ko ad make, me ej lukkun kwaļo̧k kōn tōmak im kōjatdikdik im iakwe eo em̧ool me ej jepooļ kōj. Ak kein jerbal ko jej aikuj n̄an ejaake juon raan eo em̧m̧an im kōļapļo̧k jeram̧m̧an an juon laļ kōn em̧m̧an im inem̧m̧an ko ilo jukjukin pād ko rebwe im rej itok jān gospel eo an Jisōs Kraist. Jejjab maron̄e wōņāān eo—im laļ in ejjab maron̄e wōņāān eo—ad likjab n̄an mour kōn katak ko an gospel in im kōkajoorļo̧k bujen ko ad n̄an lukkuun mour kaki ilo kōj make im bar ilubwiljin armej.

Kōn menin, ilo juon laļ “jeplōklōk kōn lan̄, im jan̄in kaaenōm̧m̧an eok,” āinwōt an Irooj kar ba enaaj, ewi wāween ad lo ta eo E ekar ņa etan “bujen in … aenōm̧m̧an”? Jej lo ilo ad oktaktok n̄an E eo ekar ba Enaaj, tūriam̧o kōn kōj im “kōn jouj eļap im indeeo” enaaj letok aenōm̧m̧an n̄an ajri ro nejid.8 Kōjekdo̧o̧n kanaan ko rekamijak im eoon ko rekaleln̄on̄ rej kwaļo̧k bwe aenōm̧m̧an naaj bōke jān laļ, rikanaan ro, ekoba rikanaan eo ad ejitōnbōro Russell M. Nelson, ekar katakin ejjab meļeļein ej aikuj bōke jān kōj kajjojo!9 Kōn menin, Ijtō in jen kajjieon̄ n̄an mour kōn aenōm̧m̧an ilo mour ko ad make, mour kōn jouj im wūno in kōmour eo an Pinmuur eo an Irooj Jisōs Kraist n̄an kōj make im baam̧le ko ad im aolep ro jemaron̄ tōpar er ipeļaakid. Jeraam̧m̧an eo, im lukkun bwilōn̄, uno in epojak im em̧ōj letok n̄an kōj ilo an ejjeļo̧k wōneen “ejjeļo̧k jāān im ejjeļo̧k wōņāān.”10

Kain jipan̄ im kōjatdikdik rot kein eļap aikuji kōnke ilo jarlepju in ipeļaakin laļ in rej aolep apan̄ kōn elōn̄ kain apan̄ ko—ānbwin ak en̄jake, iiaio ak kōn jeen, ak elōn̄ kain jorrāān ko jet. Ak elōn̄ iaan men kein rej jab kanooj kajoor n̄an kwaļo̧ki im kōn kōj make n̄an jipan̄ im aeņōm̧m̧an eo jej aikuji ejjab kain aenōm̧m̧an rōt eo me “laļ in ej lewōj.”11 Jaab, bwe em̧ool būrabļōm ko reļļap jej aikuj ta eo jeje ko rekwojarjar rej ņa etan “kajoor ko an lan̄,” im n̄an bōk kajoor kein me jej aikuj mour kaki kōn ejja ta eo wōt jeje kein rekwojarjar me rej ņa etaer “pedped in katak kōn mour jim̧we.”12 Kiiō, m̧eļeļe bwe ekkejel jab in ikōtaan pedped in katak im kajoor ej juon katak eo me baam̧le reban maron̄ in ekkatak, kōn menin Anij eo an lan̄ im laļ ej ba!13

Im ta pedped in katak ko? Ekwe, kar bar kōllaajraki ilo jeje ko rekwojarjar, rej katakin elōn̄ alen ilo kweilo̧k ko āinwōt in, im ilo iien bōk eddo ko ad, kar katakin Rikanaan Josep Smith kake n̄an uwaakeļo̧k kajjitōk eo an make “Aō Anij, Aō Anij, etke Kwar ilo̧k jān Eō?”14 Ilo Liberty Jail, eo em̧ōlo im jab kōjparoke, kar katakin e bwe pedped in katak ko an jim̧we ekar ekoba m̧wil ko āinwōt kijenmej, meanwōd, jouj im iakwe.15 N̄e en kar ejjeļo̧k pedped in katak kein ilo m̧ool jenaaj kar mour kōn aitwerōk, jum̧ae im metak.

Ilo menin, imaron̄ kōnono ium̧win jidik iien kōn juon iien kōn jako in ilo jet iaan pedped in katak ko kōn mour jim̧we ilo iien ko ad. Āinwōt juon ruuļ, n̄a ej itok limou, em̧ōņōņō, im ekanooj lōn̄ men ko rem̧m̧an im aibojooj ilo laļ in ad. Ilo m̧ool eļōn̄ļo̧k ippād kōjeraam̧m̧an ko kōn men ko an laļ jān aolep epepen ko m̧okta, ak ilo manitin raan kein im ekkā an waļo̧k ilo Kabun̄ in, jej lo armej ro rej pād ilo apan̄, kōn kālet ko aer rebōd men̄e rejeļā ke enana ilo aer rube kakkuri bujen ko im elōn̄ bōro ko rerub. Ļōmņak kōn kōnnaan nana ko me reiten āinwōt bōd ilo m̧ōm̧ an kanniōk, jim̧or kōnono im kōm̧m̧an ko me rej waļo̧k ilo pijaan alooj ko, tipi, ak lali m̧akūtkūt ko rejelet m̧ōm̧ an kanniōk im jabdewōt jekjek ko rejjab ekkar ilo jikin jerbal kōn men eo jej riit eļap kake ilo raan kein. N̄e ej itok n̄an kōjparok bujen ko, kwojarjar eo an ejjab lukkuun aorōk im ekwojarjar eo an rejjab lukkun kautiej e. N̄an jabdewōt eo ej po n̄an etetal ak kōnono ak m̧akūtkūt ilo wāween kein— “āinwōt an laļ lewaj,” kōn menin n̄an kōnono—jab kōtmene n̄an tōl n̄an en̄jake aenōm̧m̧an; Ij kallim̧ur eok ilo etan Irooj bwe eban. “Jerawiwi ejamin m̧ōņōņō,”16 juon rikanaan eto ekar ba menin. N̄e ikkure eo ej jem̧ļo̧k, rikkure eo ej aikuj kōļļā, im ekanooj emakijkij an ilo juon wōņāān kōn dān in kōmjalaļ im ajļo̧k.17

Ak bōlen jej lo jet jekjek dikdik ko ikkijeen kakkure ak jab kautiej. Jej aikuj lukkuun kōkm̧anm̧an āinwōt rikaļoor ro an Irooj Jisōs Kraist bwe jen jab po ilo kapo ilo kain m̧wil ko renana. Ilo ejjelok jekjek jej ke aikuj ajļo̧k kōn kajoor in jerbal ko renana ak jabdewōt jekjek in kakkure ak kōmetak ak kipel n̄an kōm̧m̧an men ko renana—ilo ānbwin ak en̄jake ak ilo jar ak ilo jabdewōt kain wāween. Ij keememej aō kar lukkuun itok limou kōn en̄jake in ekajoor an Būreejtōn Gordon B. Hinckley jejjo iiō ko remootļo̧k ke ekar kōnono n̄an em̧m̧aan ro ro an Kabun̄ ikkijien men ko ekar ņa etaer “ritōl nana ro ilo m̧ōko m̧weer make”:18

“Ewi jon̄an an kabūrom̧ōjm̧ōj im nana menin, kakkure ak kōmetak lio pālele,” ekar ba. “Jabdewōt em̧m̧aan ilo Kabun̄ in eo ej kakkure ak kōmetak kōrā eo pāleen, im ejjab kaorōk e, eo ej kōmetak e, im ej kōjerbal kajoor ko rejjab jim̧we ņae kōrā eo, ejjab erreo n̄an kabwijere priesthood eo. … [E] ejjab erreo n̄an kabwijere juon peba in mālim n̄an deļon̄e tampeļ.”19 Enanaļo̧k wōt, ekar ba, n̄e jabdewōt jekjek in kakkure ajri ro—ak jabdewōt kain kakkure ko jet.20

Barāinwōt ilo elōn̄ waanjon̄ak ko, emaron̄ em̧m̧aan ro retiljek, kōrā ro, im bar ajri ro remaron̄ lōn̄ ruōer kōn aer kōnono lej, kakkure en̄jake ko, n̄an ro me remaron̄ kar liāp ippān kōn juon kain̄i ilo tampeļ eo an Irooj. Aolep ewōr aer maron̄ n̄an iakwe, n̄an en̄jake aeņōm̧m̧an, im n̄an lo jokane ilo m̧ōko. Jouj, jemaron̄ ke kajjieon̄ dāpij kain mejatoto in ilo m̧ōko m̧ōd. Kallim̧ur eo kōn juon rikōm̧m̧an aeņōm̧m̧an ej bwe kwonaaj bōk Jetōb Kwojarjar eo āinwōt juon m̧ōttam̧ iien otemjeļo̧k im kōjeraam̧m̧an ko renaaj itok n̄an eok “kōn ejjeļo̧k wāween kipel ko” indeeo.21 Ejjeļo̧k juon ej aikuj lej in lon̄i ak naan ko relej n̄an “al in iakwe em̧ool in pinmuur.”22

Imaron̄ ke kiili kōn ijo ikar ijjino kake. Ilju ej Ijtō, juon iien n̄an pedped in katak ko rekwojarjar an gospel eo an Jisōs Kraist im Pinmuur eo An n̄an “anjo̧” —anjo̧ ioon ioon aitwerōk im jum̧ae, anjo̧ ioon burom̧ōj im bōd, im eļaptata anjo̧ ioon mej. Ej juon iien n̄an wūjlepļo̧k ilo naan im ilo kōm̧m̧an n̄an Ļaam̧ eo an Anij, eo “Eaar [ineek] en̄taan ko ad, im bōkļo̧k būrom̧ōj ko ad,” jekdo̧o̧n “Ear jab waļan̄i lo̧n̄iin”23 kōn kālet eo An n̄an kadedeikļo̧k jerbal in lo̧mo̧o̧r in ilo etad wōj aolep.

Jekdo̧o̧n liaakeļo̧k eo im metak eo, jekdo̧o̧n kōm̧m̧an ko aer renana im kōmetak, im jon̄an aolep jerawiwi ko im būrom̧ōj ko an aolep armej, Nejin Anij emour ekar reilaļ tak n̄an iaļ in eaitok ilo mour in, kar lo kōj ilo wiikān in, im kar ba: “Aenōm̧m̧an Ij likūt ņa ippemi, Aō aeņōm̧m̧an Ij lewōj n̄an kom̧: N̄a ij lewōj n̄an kom̧, jab āinwōt an laļ lewōj. En jab pok būruemi, im en jab lōļn̄o̧n̄.”24 Jeraam̧m̧an ilo Ijtō in, ekam̧ōņōņō,im eaenōm̧m̧an. Kōjeraam̧m̧an ko reļļap me repojak n̄an kōj em̧ōj kadede kōļļāiki kōn im jān Irooj in Aenōm̧m̧an, eo me ij iakwe kōn aolepān buruō, eo me ej An Kabun̄ in, im eo ij kam̧oolkake ilo ejjeļo̧k pere, em̧ool Irooj Jisōs Kraist, amen.