Kweilo̧k Eo Eļap
Iaļ eo An Juon Make Nejin Anij
Eprōļ 2021 kweilo̧k eo eļap


Iaļ eo An Juon Make Nejin Anij

Āinwōt ajri in bujen ro nejin Anij, jej iakwe, kautiej, kōkaajriri, kōjparok, im karuwaineneiktok jetōb ko me rej itok jān mour eo m̧okta.

Kōj aolep em̧ōj jelōt kōj itok wōt jen nan̄inmej in ipeļakin laļin, āinwōt juon baam̧le im ro m̧ōttad raar ioon men ko ilo mour wabanban in. In kwaļo̧k rein jilu rejitebōro ippād, jej kwaļo̧k ad iakwe eļap n̄an rein.

Pija
Būratōr im Sister Nsondi

En̄in ej Brother Philippe im Sister Germanine Nsondi. Brother Ngondi eo ekar jerbal āinwōt juon petriak ilo Brazzaville Republic eo an Congo Stake ke eaar mej. Ekar juon taktō eo ekar kwaļo̧k kapeel ko an n̄an ro jet.1

Pija
Clara Ruano de Villareal

En̄in Sister Clara Elisa Ruano de Villareal jān Tulcán, Ecuador. Liin ekar kautieje jepļaaktok eo an gospel in ke ekar 34 an iiō im ekar juon ritōl eo em̧m̧an. Baam̧le eo an rekar al kōn al eo em̧m̧an ippān, “Ij Jeļā Bwe Aō Dri Binmuur Ej Mour.”2

Pija
Ray Tuineau im baam̧le eo an

En̄in Brother Ray Tuineau jān Utah, ippān baam̧le eo an em̧m̧an. Kōrā eo ippān, Juliet, ekar ba, “ikōņaan bwe [ļaddik ro nejū ren keememej jemeer] aolep iien ren kajjieon̄ likūt Anij m̧oktata.”3

Irooj ekar ba, “Kom̧in mour ippān doon ilo iakwe, jon̄an kom̧ naaj jan̄ kōn jako eo an er ro rej mej.”4

Ilo ad jan̄, jej bar m̧ōņōņō kōn Jerkakpeje eo eaiboojoj an ad Rilo̧mo̧o̧r. Kōn E, ro rejitenbōro ippād im ro m̧ōttad rej wōnm̧aanļo̧k ilo iaļ eo aer indeeo. Āinwōt an Būreejtōn Joseph F. Smith kar kameleleik: “Jeban meļo̧kļo̧k er, eban jako ad iakwe er. … Em̧ōj aer ilo̧k; jej ilo̧k wōt, jej eddōkļo̧k āinwōt aer kar eddōkļo̧k.”5 Būreejtōn Russell M. Nelson ekar ba, “Dānnin kōmjaaļaļ ko ad … renaaj oktak n̄an m̧ōņōņō.”6

Jej Jeļā kōn Mour Mokta jen Ļotak

Kōm̧m̧an ko ad indeeo rejjab wōt kōļapļo̧k ad meļeļe kōn ro rej kajjieon̄e iaļ eo aer make ilo mour wabanban in ak ebar kōpeļļo̧k ad meļeļe kōn ro m̧ōtakļo̧k ilo iaļ eo aer im ro rej kab itok n̄an mour wabanban in.

Kajjojo armej ro rej itok n̄an laļin rej lukkuun ļaddik im leddik ro nejin Anij.7 Iaļ in ad make ekar jab ijjino ilo iien ļotak. Mokta jen ad kar ļotak, jaar pād ippān doon ilo juon laļin keppopo ijo jekar “bōk katak eo [ad] m̧oktata ilo laļ eo an jetōb.”8 Jeova eaar ba n̄an Jeremai, “Mokta jān Aō kar kōm̧anm̧an eok ilo lo̧jien jinōm̧, Iar jeļā eok; im m̧okta jān am̧ ļotak jān lo̧jien, Iar kōjenolo̧k eok.”9

Jet remaron̄ kajjitōk n̄e mour ekar ijjino ilo kōm̧anm̧an eo jinoin, ak n̄e menono eo ej jino bam̧, ak n̄e nin̄nin̄ eo emaron̄ mour jen ļojien, ak n̄an kōj, ejjeļo̧k kajjitōk bwe jetōb jiron̄ ro im ļaddik ro nejin Anij rej pād ilo iaļ eo aer make itok n̄an laļin n̄an bōk juon ānbwin n̄an en̄jake mour wabanban in.

Āinwōt ajri in bujen ro nejin Anij, jej iakwe, kautiej, kōkaajriri, kōjparok, im karuwaineneiktok jetōb ko me rej itok jān mour eo m̧okta.

Wujlepļo̧k eo Ekabwillōn̄lōn̄ an Kōrā ro

N̄an juon kōrā, keotake juon ajri emaron̄ in juon wujlepļo̧k eo eļap ilo kanniōk, en̄jake, im ilo kea. Jej iakwe im kautiej kōrā ro rekabwilōn̄lōn̄ an Kabun̄ in. Kōn māletlet im jeļāļo̧kjeņ, kwoj ineek eddo ko ilo baam̧le ko ami. Kom̧ij iakwe. Kom̧ij kakke. Kom̧ij kijenmej. Kom̧ij kōkajoorļo̧k tōmak, jerbal in karejar n̄an ro rej pād ilo aikuj, im kwoj wujlepļo̧k n̄an kapijuknen.

Jerbal in Kōjparok Mour eo Ekwojarjar

Iiō ko remootļo̧k, juon en̄jake in n̄ūrbōktak eo em̧wilaļ kōn jon̄an an kōrā ro im jiron̄ ro rej m̧an lo̧jeier ilo laļin, Būreejtōn Gordon B. Hinckley eaar kōnono n̄an kōrā ro ilo Kabun̄ in me naan ko rekkar n̄an kōj raninin. Eaar ba: “Kom̧ kōrā ro pālele im m̧am̧a ro rej lejm̧anjuri an juon baam̧le. Kom̧ij keotak ro nejimi ajri. Ej juon jerbal eļap im ekwojarjar. … Ta eo ej waļo̧k n̄an ad kam̧m̧oolol kōn mour kwojarjar eo an aolep armej? Man lo̧je enana, elāj im ekōmatōrtōr, eo eļapļo̧k ilo aolepen laļin. Ij akweļap bwe kōrā ro an Kabun̄ in ren bōjrak jene, jab kōm̧m̧ane, etal jen jekjek ko me enej kōm̧m̧an ankilaer. Emaron̄ wōr jet jekjek ko me remaron̄ waļo̧k, ak ekadu kitieer.10 … Kom̧ij jinen ļaddik ro im leddik ro nejin Anij, eo mour ko aer raorōk. Kōjparok er ej juon jerbal in menin letok eo ekwojarjar eban pād bajjōk kake.”11

Elder Marcus B. Nash ekar ba n̄an n̄a bwebwenatoin juon kōrā ejitōn bōro 84 an iiō me, ilo iien peptaij intōrpiu eo an, “ekar kwaļo̧k ke ekar m̧an lo̧jeen [elōn̄ iiō ko m̧oktaļo̧k].” Kōn būrom̧ōj, liin ekar ba: “ikar ineek eddodo in n̄an kar m̧an ļojieō kōn juon ajri ilo aolepen mour eo aō ium̧win en̄ouļ jiljino iiō ko. … Ejjeļo̧k juon men ekar bōkļo̧k metak im jerawiwi in aō. Ekar ejjeļo̧k aō kōjatdikdik m̧ae iien ikar ekkatak m̧ool eo an gospel eo an Jisōs Kraist. Iaar katak kilen ukweļo̧k … im kiiō ikar obrak kōn kōjatdikik. Ikar maron̄ jeļā bwe imaron̄ jeo̧rļo̧k bōd n̄e inaaj lukkuun ukweļo̧k jen jerawiwi ko aō.”12

Ewi jon̄an ad kam̧m̧oolol kōn menin letok eo ekwojarjar an ukweļo̧k im jeo̧rļo̧k bōd.

Ta eo Jemaron̄ Kōm̧m̧ane?

Ta jerbal eo ad āinwōt rikaļoor ro raenōm̧m̧an an Jisōs Kraist? Jen mour kōn kien ko an Anij, katakin ro nejid kake, im kwaļo̧k n̄an ro jet ro rej m̧ōņōņō in ron̄jake.13 Jen lukkuun kwaļo̧k m̧wilaļin en̄jake ko ad kōn kwojarjar eo an mour in n̄an ro rej kōm̧m̧ani kālet ko ilo jukjuk in pād ko. Remaron̄ jab lukkuun jeļā ta eo jej tōmake, ak jej jar bwe renaaj lukkuun meļeļe etke, n̄an kōj, kālet kein ren lukkuun diwōjļo̧k n̄an ta eo armej eo ekōņaan n̄an mour eo an make.

N̄e juon kōrā ej bōro̧ro, jen kwaļo̧k iakwe, naan in kōperan, im, n̄e emennin aikuj, jipan̄ ilo jāān, kōkajoorļo̧k juon m̧am̧an ilo an kōtļo̧k an ajri ro ļotaktok im wōnm̧aanļo̧k wōt ilo iaļ in an ilo mour wabanban in.14

Em̧m̧an eo an Kōkaajriri

Ilo baam̧le eo am̧im, kōm kar lukkuun jeraam̧m̧an ruo iiō remootļo̧k, juon jiron̄ 16 an iiō eaar jeļā ke ebōro̧ro. E im jemen nin̄nin̄ eo rekar jab m̧are, im rekar ļōmņak bwe reban ippān doon n̄an kōkaajririk ajri eo. Jiron̄ in ekar tōmak bwe ej ineek ilo ļojien juon mour eo eaiboojoj. Eaar keotak juon leddik im kar leļo̧k n̄an juon baam̧le eo em̧m̧an n̄an kōkaajririki āinwōt kobban lo̧jeer make. N̄an Bryce im Jolinne, liin ekar uwaak eo n̄an jar ko aer. Rekar ņaetan ajri ro Emily im kar katakin e n̄an lōke Jemedwōj Ilan̄ im ilo Nejin, Jisōs Kraist.

Pija
Emily im Christian

Emily ekar rūttoļo̧k. Ewi jon̄an ammim m̧ōņōņō bwe Emily im ļaddik ro jibum̧, Christian, rekar iakwe doon im kar m̧are ilo m̧weeo im̧ōn Irooj. Kiiō Emily im Christian ewōr make nejierro leddik.

Pija
Emily ippān leddik eo nejin

Emily ekar je: “Bōro̧ro ilowaan allōn̄ kein ratimjuon, ikar ļōmņak kōn iien keotak [eo] aō make. Ikar ļōmņak kōn make jinō, eo ekar 16 an iiō. Ilo aō kar en̄jake metak ko im oktak ko me rekar waļo̧k ilo iien bōro̧ro, ikar jab maron̄ jipan̄ ak antoone ewi jon̄an ak kar pen kōn jon̄an iiō eo 16. … Dānnin kōmjaaļaļ eaar wōtļo̧k ke ij ļōmņak kōn jinō, eo me ekar jeļā ke eban oņake eō [im kar ļōmņak in likūt] eō bwe ripālele ro ren kōkaajririik eō. Ijjab maron̄ meļeļe ta eo ekar dipļo̧ke ilo ratimjuon allōn̄ ko—ilo an armej kalimjōke ilo an āinbwinin oktakļo̧k, en̄jake ko an juon jodikdik ekar luji, ekar jeļā bwe n̄e em̧ōj an keotak, enaaj leļo̧k ajri ro nejin n̄an bar jet armej. Ij lukkuun kam̧m̧oolol kōn kālet eo an, bwe ekar jab kālet n̄an kōjerbal anemkwoj eo an ilo juon wāween me emaron̄ bōk jān eō make.” Emily ekar kōjem̧ļo̧ke, “Ij lukkuun kam̧m̧oolol kōn karōk eo ekwojarjar an Jemedwōj Ilan̄, kōn ro jinō im jema rem̧m̧an, ro raar [iakwe im kea kake] eō, 16m kōn tampeļ ko ijo jemaron̄ liāp n̄an baam̧le ko ad indeeo.”15

Pija
Pija

Rilo̧mo̧o̧r eo ekar “kabwijer juon ajri e dik im kajutak e eoļōpeir, im ke em̧ōj An jiburlep e, E ba n̄an er, Jabdewōt eo ej bōk iaan ajri [rein] ilo Eta, ej bō N̄a.”16

N̄e Ikdeleel ko Rōwānōk Rejjab Maron̄ Waļo̧k

Ij kwaļo̧k aō iakwe im tiriam̧o n̄an ripālele ro rōwānōk me em̧ōj aer m̧are im rejjab maron̄ neji ajri ro me relukkuun in kōņaan im n̄an kōrā ro im em̧m̧aan ro me ejjan̄in wōr aer iien em̧m̧an n̄an m̧are ekkar n̄an kien Anij. Ettōņak ko reban kūrm̧ool an mour in reppen n̄an meļeļe n̄e lale wōt jen mour wabanban in. Āinwōt juon rikarejeran Irooj, ij kallim̧uri eok bwe n̄e kwoj tiljek wōt ilo Jisōs Kraist im bujen ko am̧, kwonaaj bōk kōjeraam̧m̧an ko ilo mour in im ikdeleel ko am̧ rōwānōk ren ilo ankilaan Irooj.17 Ewōr m̧ōņōņō ilo iaļen wabanban in men̄e aolep kōjatdikdik ko ad rōwānōk rejjab maron̄ waļo̧k.18

Ālkin ļotak, ajri ro rej aikuji wōt jipan̄ eo ad. N̄an jet emaron̄ pen. Kajjojo iiō kōn jipan̄ eo an bisop ro im am̧ jipan̄ ilo jāān in jitlo̧k im joortak ko im jāān in jipan̄ an humanitarian, mour ko an milien ajri ro rej jeraam̧m̧an. Būreejtōnji eo Kein Kajuon raar leļo̧k juon bar jipan̄ kōn tarrin in 20 milien tala ko n̄an jipan̄ļo̧k UNICEF ilo kijejeto ko aer ipeļakin laļin n̄an leļo̧k ruo pilien wā ko.19 Anij ej iakwe ajri ro.

Kālet eo Ekwojarjar Bwe en Wōr juon Ajri

Ej menin n̄ūrbōktak ilo jet jikin ko ilo laļin, jejjo wōt ajri rej ļotak.20 “Kien eo an Anij ej bwe ajri ro Nejin ren timo̧o̧n im wōrļok ioon laļ ejjan̄in oktak.”21 N̄āāt eo n̄an bwe en wōr ajri im en jete ajri ej an juon make kālet n̄an kōm̧m̧an ikōtaan ļeo im lieo pālele im Irooj. Kōn tōmak im jar, kālet in ekwojarjar emaron̄ in em̧m̧an, juon jetōb in en̄jake.22

Inaaj kwaļo̧k juon bwebwenatoin baam̧le eo an Laing. Sister Rebecca Laing ekar je:

Pija
Baam̧le eo an Laing

“Ilo jōm̧ar in 2011 eo, mour ilo baam̧le eo ekar lukkuun in em̧m̧an. Mare eo am̧ ekar em̧m̧an kobain 4 ajri ro—iiō ko 9, 7, 5, and 3. …

“Iien aō bōro̧ro im keotak [ekar lukkuun] kauwōtata … [im] kōm̧ro kar en̄jake [lukkuun] jeraam̧m̧an bween wōr emen ajri ro, [ļōmņak] bwe baam̧le eo am̧ edipio. Ilo Oktoba ke ij ron̄jake kweilo̧k eo eļap, ikar en̄jake juon en̄jake ejejjet ke enaaj bar wōr juon nin̄nin̄. Ke LeGrand im n̄a kar kejokļo̧kjeņ im kar jar, … kōmro kar jeļā bwe ewōr an Anij bar karōk n̄an kōm ijeļo̧kin kōm make.

“Ālkin bar juon iien bōro̧ro im keotak epen, kōm kar kōjeraam̧m̧an kōn juon leddik nin̄nin̄. Kōm kar likūt etan Brielle. Ekar menin kabwilōn̄lōn̄. Mokta jen an kar ļotak, ke ij kōttar wōt ilo [ruum̧ in kōmour eo], iaar ron̄ ainikien Jetōb: ‘Enaaj bar wōr juon.’

“Jilu iiō tokālik, bar juon kabwilōn̄lōn̄, Mia. Brielle im Mia rej juon mennin kam̧ōņōņō n̄an baam̧le eo ammim.” Liin ekar kōjem̧ļo̧k, “Lōke tōl ko an Irooj im ļoor karōk eo An n̄an kōj enaaj aolep iien bōktok m̧ōņōņō eļap ijelo̧kin … atartar ioon jeļāļo̧kjeņ eo am̧.”23

Pija
Brielle im Mia Laing

Rilo̧mo̧o̧r ej iakwe kajjojo ajri.

“Eaar bōk ro reddik nejier, juon ilo̧k juon, im kōjeraam̧m̧an er. …

“Im … raar bōk mejaer im reilo̧k n̄an lan̄, … im raar lo enjeļ raņ rej wanlaļtak jān ilo lan̄ … ilo ioļapļap in kijeek eo; im [enjeļ ro] … raar wanlaļtak im jepooļe ro reddik ipeļaakier, … im enjeļ ro raar jipan̄ er.”24

Ij kam̧ool bwe iaļ eo an juon make nejin Anij ekar jab ijjino ilo iien eo kwoj bōk menwam̧ ioon laļin im eban jem̧ļo̧k ilo iien eo kwoj bōk kūtwōm̧ ilo mour wababan in.

Kōm̧m̧an bwe jen iien otemjej keememej bwe kajjojo jetōb nejin Anij ej itok n̄an laļin kōn iaļ eo an make.25 Kōm̧m̧an bwe jen karuwaineneik er, kōjparok er, im iien otemjej iakwe er. Ilo am̧ bōk ajri rein raiboojoj ilo etan Rilo̧mo̧o̧r im jipan̄ er ilo iaļ in aer indeeo, ij kallim̧uri eok bwe Irooj enaaj kōjeraam̧m̧an eok im lutōkleplep An kōjeraam̧m̧an ioom̧. Ilo etan Jisōs Kraist, amen.

Kakeememej ko

  1. En̄jake ko an juon make.

  2. En̄jake ko an juon make. Lale “Ijeļā Bwe Aō Dri Binmuur ej Mour,” Al In Ajri,, no. 28.

  3. En̄jake ko an juon make.

  4. Katak im Bujen Ko 42:45.

  5. Joseph F. Smith, in Conference Report, Apr. 1916, 3.

  6. Ilo Trent Toone, “‘A Fulness of Joy’: President Nelson Shares Message of Eternal Life at His Daughter’s Funeral,” Church News, Jan. 19, 2019, thechurchnews.com.

  7. Lale “Baam̧le Eo: Juon Naan in Kean̄ n̄an Laļ in,” ChurchofJesusChrist.org.

  8. Katak im Bujen Ko 138:56.

  9. Jeremaia 1:5. Kallim̧ur Ekāāl ej kwaļo̧k kōn ļotak eo an Jon Ripeptaij ilo ļojien ke Elizabeth ekar ioon Meri, eo enaaj keotak nin̄nin̄ Jisōs (lale Luk 1:41.

  10. Jerbal eo eaorōk an Kabun̄ eo an Jisōs Kraist im Armej ro Rekwojarjar ilo Raan Ko Āliktata.

    “Kabun̄ eo an Jisōs Kraist im Armej ro Rekwojarjar ilo Raan-ko Āliktata rej tōmak ilo kwojarjar eo an aolep armej. Kōn menin, Kabun̄ in ej jum̧ae m̧an ļoje an juon make ak jukjukin pād, im kapilōk membōr ro an n̄an jab kōtļo̧k, kōm̧m̧ane, kipel, kōļļā, ak pepe n̄an m̧an ļoje.

    “Kabun̄ in ej kōtļo̧k n̄e ekkar an membōr ro n̄e:

    “Iien bōro̧ro eo ekar itok wōt jen rāāp ak kōmetak, ak

    “Juōn taktō eo im emālim an kōmeļeļeik bwe mour ak ājmour eo an mama eo ej pād ilo kauwōtata, ak

    “Juon taktō eo im emālim an kōmeļeļeikļo̧k bwe ewōr irļo̧kin men ko renana ippān ajri eo ejepikpik allōn̄ in n̄an an mour m̧oktaļo̧k jān iien an ļotak.

    “Kabun̄ in katakin membōr ro bwe men̄e ļōmņak kein rekkar jab kōtļo̧k bwe m̧an ļoje en bōk jikin. Man ļoje ej juon jorrāān eo eļap im eaikuj bōk eļap kōļmenļo̧kjeņ ālkin wōt an armej eo kar bōk kapilōk jen ritōl ro aer ilo kabun̄ im en̄jake jar an juon make n̄e kālet eo aer ejejjet.

    “The Church has not favored or opposed legislative proposals or public demonstrations concerning abortion” (“Abortion,” Newsroom, newsroom.ChurchofJesusChrist.org; bar lale Bok in Bōk Meļeļe: Jerbal ilo Kabun̄ eo an Jisōs Kraist im Armej ro Rekwojarjar ilo Raan ko Āliktata, 38.6.1, ChurchofJesusChrist.org).

  11. Gordon B. Hinckley, “Walking in the Light of the Lord,” Ensign, Nov. 1998, 99; Liahona, Jan. 1999, 117.

    Būreejtōn Gordon B. Hinckley ekar ba:

    “Abortion is an ugly thing, a debasing thing, a thing which inevitably brings remorse and sorrow and regret.

    “While we denounce it, we make allowance in such circumstances as when pregnancy is the result of incest or rape, when the life or health of the mother is judged by competent medical authority to be in serious jeopardy, or when the fetus is known by competent medical authority to have serious defects that will not allow the baby to survive beyond birth.

    “But such instances are rare, and there is only a negligible probability of their occurring. In these circumstances those who face the question are asked to consult with their local ecclesiastical leaders and to pray in great earnestness, receiving a confirmation through prayer before proceeding” (“What Are People Asking about Us?,” Ensign, Nov. 1998, 71; Liahona, Jan. 1999, 83–84).

  12. Lale Neil L. Andersen, The Divine Gift of Forgiveness (2019), 25.

    Juon iien ilo France, ilo juon peptaij intōrpiu, juon kōrā eaar ba n̄an n̄a kōn an kar m̧an ļojeen elōn̄ iiō m̧oktaļo̧k. Ikar m̧ōņōņō kōn men ko ekar kōm̧m̧ani. Lio eaar peptaij. Emaron̄ juon iiō tokālik, iaar bōk juon call. Kōrā in em̧m̧an ilo iiō jen ke ekar peptaij ekar ekkatak jen Jetōb Kwojarjar. Eaar jan̄ ke eaar ko̧o̧ltok: “Kwoj ke keememej … iaar ba n̄an eok kōn aō kar m̧an ļojeeō iiō ko m̧okta? Iaar būrom̧ōj kō ta eo iaar kōm̧m̧ane m̧okta. Ak iiōn [in] em̧ōj an kar ukōt eō. … Būruwō eaar oktaļo̧k n̄an Rilo̧mo̧o̧r. … Iaar lukkuun metak kōn bōd eo aō me ejjeļo̧ juon wāween n̄an kōro̧o̧ltok.”

    Iaar en̄jake iakwe eo an Irooj n̄an kōrā in. Būreejtōn Boyd K. Packer ekar ba: “Kōrool ta eo kwōjjab maron̄ in kōrole, kōmour kinej ko kwojjab maron̄ kōmouri, kōm̧m̧ane ta eo kwar kakkure im jab maron̄ kōmleleiki ej lukkuun un eo an pinmuur eo an Kraist. N̄e edim ikideleel eo am̧ im kwoj kōņaan kōļļāiki ‘m̧ani otemjeļo̧k,’ [lale Matu 5:25–26], ejako kakien jab in. Jerbal eo am̧ ej n̄an oktakļo̧k n̄an Irooj. He will settle your accounts” (“The Brilliant Morning of Forgiveness,” Ensign, Nov. 1995, 19–20). Iaar kwaļo̧k n̄an e ke Rilo̧mo̧o̧r ej iakwe. Irooj ejjab wōt joļo̧k wōt jerawiwi ko an; Ekar bar kōkajoorļo̧k im kōkāāl jetōb eo an. (Lale Neil L. Andersen, The Divine Gift of Forgiveness, 154–56.)

  13. Lale Dallin H. Oaks, “Kōjparok Ajri ro,” Kweilo̧k eo Eļap, Okt. 2012, 43–46.

  14. Lo̧mo̧o̧ren mour ko an jiron̄ ro im ļaddik ro nejin Anij ej bar eddo eo an baba ro. Kajjojo baba ewōr en̄jake, jetōb, im eddoin jāān n̄an karuwainene, iakwe, im kea kōn ajri eo ej itok n̄an laļin.

  15. En̄jake ko an juon make.

  16. Mark 9:36–37.

  17. Lale Neil L. Andersen, “A Compensatory Spiritual Power for the Righteous” (Brigham Young University devotional, Aug. 18, 2015), speeches.byu.edu.

  18. Lale Dallin H. Oaks, “The Great Plan of Happiness,” Ensign, Nov. 1993, 75; see also Russell M. Nelson, “Choices,” Ensign, Nov. 1990, 75.

  19. Lale “Bishop Caussé Thanks UNICEF and Church Members for COVID-19 Relief,” Newsroom, Mar. 5, 2021, newsroom.ChurchofJesusChrist.org.

  20. N̄an waanjon̄ak, n̄e United States kōm̧m̧ane juon jon̄an ilo 2008 eo, 13 iiō remootļo̧k, en kar wōr 5.8 milien ajri ro remour rainin (lale Lyman Stone, “5.8 Million Fewer Babies: America’s Lost Decade in Fertility,” Institute for Family Studies, Feb. 3, 2021, ifstudies.org/blog).

  21. Baam̧le Eo: Juon Naan in Kean̄ n̄an Laļ in,”ChurchofJesusChrist.org. Jeje ko kwaļo̧k bwe “ajri raņ men in jolōt jān Irooj” (Sam Ko 127:3). Lale Russell M. Nelson, “How Firm Our Foundation,” Liahona, July 2002, 83–84; bar lale Dallin H. Oaks, “Mool im Karōk eo,” Kweilo̧k eo Eļap, Okt. 2018, 27.

  22. Lale Neil L. Andersen, “Ajri ro,” Liahona, Nov. 2011, 28.

  23. En̄jake ko an juon make, Maj. 10, 2021.

  24. 3 Nipai 17:21, 24.

  25. “In reality, we are all travelers—even explorers of mortality. Ejjeļo̧k ad jeraam̧m̧an jen en̄jake ko ad m̧oktaļo̧k. Jej aikuj dipļo̧ke kalōklōk ko im ajiwiwi in dān ko ilo iaļ in ad make ioon laļ in.” (Thomas S. Monson, “The Bridge Builder,” Liahona, Nov. 2003, 67).