2010–2019
Unda Bo ta Enfoká
2014


Unda Bo ta Enfoká

Purba di komplasé otro hende promé ku komplasé Dios ta invertí e promé i di dos mandamentu grandi.

“Unda bo enfoke ta?” Presidente Boyd K. Packer a sorprendé mi ku e pregunta aki miéntras nos tabata biaha huntu riba mi promé asignashon komo un Setenta nobo. Sin splikashon pa yuda mi komprendé e pregunta, mi tabata konfundí. “Un Setenta,” el a sigui, “no ta representá e hendenan na e profeta, pero e profeta na e hendenan. Nunka lubidá unda bo enfoke ta!” E tabata un lès poderoso.

Pa purba di komplasé otro hende promé ku komplasé Dios ta invertí e promé i di dos mandamentu grandi (wak Mateo 22:37–39). E ta lubidá unda nos ta enfoká. I tòg, nos tur a hasi e eror ei pa e miedu di hòmbernan. Den Isaías e Señor ta avisá nos, ”no tin miedu di e reproche di hòmbernan” (Isaías 51:7; wak tambe 2 Nefi 8:7). Den e soño di Lehi, e miedu a kuminsá pa e dede di despresio ku tabata mustra for di e edifisio grandi i espasioso, ku a kousa hopi hende pa lubidá unda mester nan enfoke mester ta i pa bandoná e palu ku bèrgensa (wak 1 Nefi 8:25–28).

E preshon di grupo aki ta purba kambia e aktitud di hende, òf e komportashon, pa medio di laga un hende sinti kulpa pa ofendé. Nos ta buska kombibensia respetuoso ku esnan ku ta señalá ku nan dede, pero ora e miedu di hòmber ta tentá nos pa kometé piká, e ta bira un trampa segun e buki di Proverbios (wak Proverbios 29:25). E trampa por apelá di un manera astuto riba nos sentimentunan di kompashon pa nos tolerá òòf asta aprobá algu ku a wòrdu kondená dor di Dios. Pa esnan ku fe debil, e por ta un opstákulo grandi. Pa ehèmpel, algun mishonero yòn ta hiba e miedu aki di hòmber den e kampo di mishon i ta faya di reportá e desobediensia flagrante di nan kompañero na nan presidente di mishon pasobra nan no ke ofendé nan kompañero desobediente. Desishonnan di karakter ta wòrdu hasi pa medio di kòrda e órden korekto di e promé i di dos mandamentu grandi (wak Mateo 22:37–39). Ora e mishoneronan konfundí ei realisá ku nan ta responsabel na Dios i no na nan kompañero, e mester duna nan kurashi pa kambia nan enfoke.

Na e edat hubenil di bintidos, asta Jose Smith a lubidá su enfoke ora el a sigui pidi Dios pa laga Martin Harris fia e 116 páginanan di e manuskrito. Kisas Jose tabata ke mustra gratitud na Martin pa su apoyo. Nos sa ku Jose tabata hopi ansioso pa e otro testigunan para ku n’e kontra e engañonan i mentiranan ku hende tabata bisa di dje.

Nota importá kiko e motibunan di José tabata, òf kon hustifiká nan ta parse, e Señor no a eksusá nan i a reprendé: ”Kuantu biaha bo a transgredí … i a sigui e persuashon di hòmbernan. Pasobra, ata awor, bo no mester tabatin miedu di hòmber mas ku Dios (D&C 3:6–7; énfasis agregá). E eksperensia profundo ei a yuda José kòrda, pa semper despues, unda e pone su enfoke.

Ora hende ta purba parse bon ku hòmbernan, sin sa nan por parse malu ku Dios. Pa pensa ku un hende por komplasé Dios i na e mesus tempu konodoná e desobediensia di hòmber no ta neutralidat pero duplisidat, òf tin dos kara òf purba di sirbi dos maestronan (Mateo 6:24; 3 Nefi 13:24).

Ounke ku sin duda e ta rekirí kurashi pa enfrentá desafionan, e emblema berdadero di kurashi ta pa vense e miedu di hòmber. Por ehèmpel, e orashon di Daniel a yud’é enfrentá e leon, pero loke a dun’é un kurason di leon tabata ora el a desafiá Rei Darius (wak Daniel 6). E tipo di kurashi ei ta un don di e Spiritu na e hende ku tin temor di Dios i kende a hasi su orashonnan. E orashon di Reina Esther tambe a dun’é e mesun kurashi pa enfrentá su kasá, Rei Ahasuerus, sabiendo ku el a pone su bida na riesgo hasiendo esaki (wak Esther 4:8–16).

Kurashi no ta solamenteta un di e virtutnan cardinal, pero manera C.S. Lewis a opservá: “Kurashi ta…e forma di tur virtut na e momento di prueba…Pilato tabata miserikordioso te ora e [asuntu] a bira riesgoso.”1 Rei Herodo tabata tristu ora nan a pidi dekapitá Juan Bautista pero e ker a komplasé “esnan ku tabata sinta kome ku n’e” (Mateo 14:9). Rei Noé tabata kla pa laga Abinadí bai te ora e preshon di grupo di su saserdotenan inikuo a kous’é pa kambia su mente (wak Mosiah 17:11–12). Rei Saul a desobedesé e palabra di Señor pa medio di warda e botin di guera pasobra e “tabatin miedu di e hende i a obedesé nan bos” (1 Samuel 15:24). Pa komplasé Israel rebelde ora nan tabata banda di Seru di Sinai, Aaron a hasi un bisé di oro, lubidando unda e mester a pone su enfoke (wak Exodo 32). Hopi di e lidernan di e Tèstament Nobo a kere e Señor; pero dor di e Fariseonan, nan no a konfes’é,,pa nan no wòrdu tirá pafo e sinagoga: pasobra nan a stima e apresio di hòmbernan mas ku e apresio di Dios (Juan 12:42–43). E skrituranan ta yen di ehèmpelnan asina.

Awor skucha algun ehèmpel inspirá:

  • Promé, Mormon: “Wak, mi ta papia ku kurashi, teniendo outoridat di Dios; i mi no ta teme loke hende por hasi; pasobra amor perfekto ta kuri ku tur miedu” (Moroni 8:16; énfasis agregá).

  • Nefi: “P’esei, e kosnan ku ta agradabel na e mundu ni no ta skirbi, ma e kosnan ku ta agradabel na Dios i pa esnan ku no ta di e mundu.” (1 Nefi 6:5).

  • Kapitan Moroni: “Wak, mi ta Moroni, bosnan kapitan en hefe. Mi no to buska poder, pero pa hal’é pa abou. Mi no ta buska honor di mundu, pero e gloria di mi Dios, i e libertat i bienestar di mi pais” (Alma 60:36).

Moroni tabatin tantu kurashi pa kòrda unda su enfoke tabata ku a wòrdu bisá di dje, “Si tur hòmber tabata, i ta, i lo ta, manera Moroni, ata aki, e podernan mes di e fièrnu lo a wòrdu sakudí pa semper, asina ku, e diabel nunka lo tin poder riba e kurashonnan di e yunan di hòmber” (Alma 48:17).

Profetanan durante e añanan semper a wòrdu ataká pa medio di e dede di despresio. Di kon? Segun a skrituranan, e ta pasobra “e kulpabel ta konsiderá e bèrdat severo, pasobra e ta angustianan profundamente” (1 Nefi 16:2), òf manera Presidente Harold B. Lee a opservá, “e para batí ta agitá”2 Su reakshon di despresio, ta, en realidat, kulpa intentando di reasegurá su mes, manera e tabata ku Korihor, kende alfin a konfesá, ”Semper mi tabata sa ku tabatin un Dios (Alma 30:52). Korihor tabata tan konvensé ku su desepshon ku el a yega di kere e mentira di su mes (wak Alma 30:53).

Esnan ku despresio hopi biaha ta akusá e profetanan di no ta biba den e siglo 21 òf di ta intolerante. Nan ta intentá konvensé òf asta preshoná e Iglesia pa baha e normanan di Dios te na nivel di nan propio komportashon inapropriá, lo kual den e palabranan di Elder Neal A. Maxwell, “ta desaroyá outo-satisfakshon, na lugá di outo-mehoransa3 i arepentimentu. Bahando e normanan di Dios te na e nivel di e komportashon inapropriá di sosiedat ta apostasia. Hopi di e Iglesianan entre e Nefitanan dos siglo despues di e bishita di Señor a kuminsá “baha” e doktrina, fiando un frase di Elder Holland.4

Miéntras bosnan ta tende e pasashi aki for di 4 Nefi, buska e paralelo den nos dia: “Awor a sosodé ku ora doshentidies aña a pasa tabatin hopi iglesianan den e tera; si, tabatin hopi iglesianan ku tabata profesá di konosé e Cristu, i tòg nan tabata ninga e mayor parti di su evangelio, te ku nan tabata risibí tur sorto di maldat, i tabata atministrá loke tabata sagrado na esnan ku a wòrdu prohibí pa motibu di indignidat” (4 Nefi 1:27).

”Déjà vu” den e delaster dianan! Algun miembronan no ta realisá ku nan ta kayendo den e mesun trampa ora nan ta buska aseptashon di “tradishonnan di nan tatanan” lokal òf ètniko ku no ta den harmonia ku e kultura di evangelio (D&C 93:39). Ainda otronan, outo-desepshoná i den nengamentu, ta supliká òf eksigí nan obispu pa baha e normanan pa rekomendashon di tèmpel, aprobashon pa skol, òf aplikashonnan pa mishon. E no ta fásil pa ta un obispu bou di preshon asina. Pero, manera e Señor kende a limpiá e tèmpel pa defendé su santidat (wak John 2:15–16), obispunan awe ta wòrdu yamá pa defendé balentemente e normanan di tèmpel. E tabata e Señor kende a bisa, Lo mi manifestá mi mes na mi hende den miserikòrdia … si mi hende lo sigui mi mandamentunan, i nopolshoná mi kas sagrado (D&C 110:7–8).

E Salbador, nos Ehèmpel grandi, semper a sigui Su Tata. E tabata stima i sirbi tur hende pero a bisa, Mi no ta risibí honor di hòmbernan (Juan 5:41). E tabata ke pa esnan ku El a siña pa siguié, pero E no a buska nan aprobashon. Ora El a hasi un akto di karidat, komo sanando enfermonan, e bendishon aki hopi biaha a bini ku e súplika di “no bisa ningun hende” (Mateo 8:4; Markos 7:36;Lukas 5:14; 8:56). Parsialmente, esaki tabata pa evitá e gloria ku a siguiÉ apesar di Su esfuersonan di evitá esaki (wak Mateo 4:24). El a kondená e Fariseonan pa hasi obranan bon solamente pa wòrdu mirá [apresiá] pa hòmbernan (wak Mateo 6:5).

E Salbador, e úniko hende perfekto kende a biba, tabata esun ménos miedu. Den Su bida, E tabata enfrentá pai hopi akusadornan pero nunka a aprobá nan dede di despresio. E ta e úniko hende kende ku nunka a lubidá unda su enfoke tabata: “Mi semper ta hasi e kosnan ku ta komplasé e Tata” (Juan 8:29; énfasis agregá), i “no ta buska mi boluntat, pero e boluntat di mi Tata ku a manda mi” (Juan 5:30).

Entre 3 Nefi kapítulo 11 i 3 Nefi kapítulo 28, e Salbador a usa e título Tata por lo ménos 150 biaha, hasiendo é kla na e Nefitanan ku E tabata representá Su Tata. I for di Juan kapítulonan 14 te 17, e Salbador a referí na e Tata por lo ménos 50 biaha. Den tur manera posibel, E tabata e disípulo perfekto di Su Tata. E tabata representá Su Tata tan perfekto ku konosé e Salbador tabata konosé e Tata tambe. Pa wak a Yu tabata pa wak e Tata (wak Juan 14:9). Pa tende e Yu tabata pa tende e Tata (wak Juan 5:36). El a bira, den esensia, indistinguibel di Su Tata. Su Tata i E tabata un (wak Juan 17:21–22). E tabata sa su enfoke perfektamente.

Laga Su ehèmpel inspirá, fortalesé nos kontra e trampanan di chiflamentu di otronan òf orguyo di paden. Lag’é duna nos kurashi pa nunka tin miedu òf intentá di komplasé esnan ku ta intentá di intimidá nos . Lag’é inspirá nos pa bai hasi kosnan bon di manera anónimo i buska e onornan di hòmber (D&C 121:35). I ku Su ehèmpel inkomparabel yuda nos semper kòrda kua ta e “mandamentu promé i grandi” (Mateo 22:38). Ora otro hende ta eksigí aprobashon ora nan ta nenga e mandamentunan di Dios, laga nos semper kòrda di ken nos ta disípulo, i unda nos enfoke [mester ta], ta mi orashon den e nomber di JesuCristu, amèn.

Anotashonnan

  1. C. S. Lewis, The Screwtape Letters, rev. ed. (1982), 137–38.

  2. Harold B. Lee, in Mine Errand from the Lord: Selections from the Sermons and Writings of Boyd K. Packer (2008), 356.

  3. Neal A. Maxwell, “Repentance,” Ensign, Nov. 1991, 32.

  4. Jeffrey R. Holland, “The Call to Be Christlike,” Ensign, June 2014, 33; Liahona, June 2014, 35.