Wiadze Mfɛndzanan Ehyiadzi
Yɛnye Ewuradze Nkabɔmu
Ɔbɛsɛ 2022 Wiadze Mfɛndzanan Ehyiadzi


Yɛnye Ewuradze Nkabɔmu

Jesus Christ n’asɛmpa a wɔdze asan ananmu no bɔ nkabɔmu a odzi mu wɔ ɔbaa na ɔbarimba ntamu ho dawur, wɔ ɔnnkyebo abrabɔ na mfesantsen abrabɔ no mu.

Yɛwaree abosoom kakra ekyir no, meyer dɔfo kyerɛɛ ne pɛ dɛ obosũa ndwom bɔ. Mebɛkyerɛ m’enyisɔ no, mehyehyɛɛ ahobowdze kɛse a ofi m’akoma mu maa mo dɔfo pa. Mokɔɔr adwontow ndzɛmba fiadze na motɔɔ sanku maa no dɛ akyɛdze. Enyigye mu ara medze receipt no hyɛɛ adakaba bi a medze tamsin fɛɛfɛw bi kyekyeree na medze maa no, a nna m’enyi da kwan dɛ ɔbɛkyerɛ ndaase mbordo ama kun dɔfo a ɔdwen no ho.

Mber a obue adakaba no na ohun dza ɔhyɛ mu no, ɔdɔ mu ara ɔhwɛɛ me na ɔkãa dɛ, “O, mo dɔfo, ayɛ adze! Mbom ma me mbisa wo asɛm bi: Ana iyi yɛ akyɛdze anaa kaw bi a?’’ Yɛbɔmu dwendwen ahobowdze ho no wie no, yɛyɛɛ adwen dɛ yɛnnkɔtɔ. Nna yɛyɛ adzesũafo a hɛn akatua suar, dɛmara dɛ awarfo nkumabaa pii so tsetse mu no. Sũahu yi boaa me ma muhun nkabɔmu a odzi mu ne fapem ho hia a ohia wɔ awar nkitahodzi mu na mbrɛ yebesi dze bɔbɔ bra no botum aboa emi na me yer ma yɛayɛ akoma kor na adwen kor.1

Jesus Christ n’asɛmpa a wɔdze asan ananmu no bɔ nkabɔmu a odzi mu wɔ ɔbaa na ɔbarimba ntamu ho dawur, wɔ ɔnnkyebo abrabɔ na mfesantsen abrabɔ no mu. Kaansa kor biara wɔ su na asodzi horow krɔnkrɔn etsitsir dze, ɔbaa na ɔbarimba hyɛ Nyankopɔn n’enyigye nhyehyɛɛ ma Ne mba asɛdze tsitsir na ohia mu ma pɛpɛɛpɛr.2 Iyi daa edzi fi ahyɛse noara mber a Ewuradze paa mu kãa dɛ “onnye dɛ ɔbarimba no nko tsena hɔ; dɛm ntsi [Ɔbɛyɛ] boafo a ɔfata no ama no.’’3

Nyankopɔn ne nhyhyɛɛ mu no, nna “boafo a ɔfata’’ yɛ nyɛnko a ɔnye Adam bɛnantsew dɛ etsipɛnfo wɔ nkabɔmu mu.4 Nokwar, nna Eve yɛ ɔsor nhyira wɔ Adam n’abrabɔ mu. Ɔnam n’awosu krɔnkrɔn na sunsum mu su do no, okenyaan Adam ma ɔnye no bɔɔ mu yɛɛ edwuma dze nyaa Nyankopɔn n’enyigye nhyehyɛɛ no ma obiara.5

Hom mma yɛnhwɛ fapem tɔw ahorow ebien a ɔhyɛ nkabɔmu dzen wɔ ɔbaa na ɔbarimba ntamu. Fapem a odzi kan no nye “hɛn nyinara yɛ adze kor ma Nyame.’’6 Dɛ mbrɛ asɛmpa nkyerɛkyerɛ tse no, nsonsonee a ɔwɔ ɔbaa na ɔbarimba ntamu no nnhyɛ Nyankopɔn ne onnyiewiei anohoba a ɔwɔ ma Ne mbambanyin na mbabaa no do. Kor biara nnyi akwanhorow akɛse wɔ celestial enyimnyam mu nnkyɛn kor wɔ mfesantsen mu.7 Agyenkwa Nankasa tõ nsa frɛ hɛn nyinara, Nyankopɔn ne mba, dɛ yɛmbra Ne nkyɛn, mbenya Ne papayɛ, na Ɔmmpow obiara a ɔba Ne nkyɛn.”8 Dɛm ntsi, wɔ asɛm yi mu no, wohu hɛn nyinara dɛ yɛyɛ adze kor wɔ N’enyim.

Sɛ kunnom na yernom tse fapem yi ase na wɔdze bɔ bra a, wonnhu hɔn gyinabew dɛ kor sõ sen kor wɔ hɔn ebusua no mu. Kor nnsõ nnkyɛn kor wɔ awar nkitahodzi mu, nna hɔn mu biara so nndzi kor n’enyim anaa ekyir. Wɔnantsew afã na afã, dɛ etsipɛnfo, Nyankopɔn n’asefo krɔnkrɔn. Wɔnye hɛn Ɔsor Egya na Jesus Christ yɛ kor wɔ adwen, pɛ, na botae mu,9 na wɔweɔn ebusua no koryɛ mu.

Nkabɔmu pɛpɛɛpɛr mu no, “ɔdɔ nnyɛ nkantamdo mbom yɛreboaboa hɛn ho, … mboa dɛ yɛyɛ abɔadzefo kã hɛn nyimpa frɛ ho.’’10 “Dɛ nokwar aboafo no, kun na yer bɔ mu bɛyɛ ‘ahendzi a ɔwɔ hɔ daapem’ nkabɔmu a ɔyɛ mfaso kɛsenara a ‘ɔnnam nhyɛ kwan biara do’ dze sunsum mu nkwa bɛpem aba hɔn na hɔn asefo do ‘afebɔɔ kesi afebɔɔ.’’11

Fapem a otsĩa ebien a ohia nye Mbra Mapã no, a Agyenkwa no kyerɛkyerɛɛ wɔ Bepɔw Asɛnkã no do no: “Na dza hom pɛ dɛ nyimpa yɛ ma hom no, hom so nyɛ dɛmara mma hɔn.’’12 Fapem yi kyerɛ ntseasee, wɔreyɛ amã bi, koryɛ, na nkitahodzi su, na ogyina mbrasɛm a otsĩa ebien no do, “Dɔ wo nyɛnko dɛ wankasa woho.’’13 Ɔnye Christiannyi su tse dɛ penkyɛr, ɔdwe, botooyɛ, na ayamuyie bɔmu.

Ama aatse fapem yi ne nyɛe ase yie no, yebotum ahwɛ onnyiewiei nkitahodzi krɔnkrɔn a Nyankopɔn hyehyɛɛ wɔ hɛn awofo a wodzi kan, Adam na Eve ntamu no. Wɔyɛɛ honankor,14 a wonyaaa koryɛ nkitahodzi a wɔdze enyidzi, ndaase, na ɔdɔ, bɔɔ mu nantsewee, ma wɔanndwen hɔnho na kor biara hwehwɛɛ kor ne yieyɛ wɔ hɔn akwantu dze kɔ mfesantsen mu.

Dɛm suban kor noara nye dza yɛper hwehwɛ wɔ koryɛ awar mu ndɛ. Ɔnam temple nsɔwano do no, ɔbaa na ɔbarimba kɛhɛn awar krɔnkrɔn nhyehyɛɛ mu wɔ ahyɛmudzi fofor a ɔwɔ hɔ daapem no mu. Asɔfodzi nhyehyɛɛ krɔnkrɔn kwan yi do no, wɔma hɔn onnyiewiei nhyira horow na tum krɔnkrɔn dɛ wɔdze bɔhwɛ hɔn ebusua dwumadzi do ber a wɔbɔ bra dɛ mbrɛ ahyɛmudzi horow a wɔyɛɛ no tse. Fi dɛm ber kɔ no, wɔdan hɔnho dze kɔ kan na wɔnye Ewuradze nkabɔmu a odzi mu no, tsitsir ara ɔfa hɔn asodzi horow krɔnkrɔn a wɔahyehyɛ wɔ ntsetsee na wɔrohwɛ hɔn ebusua do ho.15 Eretsetse na erohwɛdo yɛ adze kor na kor tra da kor do wɔ asodzi horow mu, a ɔkyerɛ dɛ enãnom na egyanom “ahyɛdze nye dɛ wɔboa hɔnho nkokor dɛ etsipɛnfo’’16 na wɔhwɛ hɔn fie baanodzi dwuma no.

“Etsetse kyerɛ dɛ ebɛnyɛn, ebɛkyerɛkyerɛ, na ama abamba’’ ama ebusuafo, a wɔyɛ ber a eroboa hɔn ma “woesũa nokwar asɛmpa na woenya gyedzi wɔ Ɔsor Egya na Jesus Christ mu’’ wɔ ɔdɔ tsebea mu. Erohwɛ do kyerɛ dɛ “boa dzi ebuasũafo kan ma wɔsan kɔ nkɛtsena Nyankopɔn ne nkyɛn. Iyi wɔyɛ ber a edze ɔdwe, botooyɛ, nye ɔdɔ mapã rosom na erekyerɛkyerɛ.’’ “Eridzi ebusua no kan wɔ daa daa mpaabɔ, asɛmpa ne nsũae, na som n’afã bi so keka ho. Awofo yɛ edwuma koryɛ mu,’’ dzi Jesus Christ ne fasusu do, “dze hyɛ asodzi [akɛse ebien] yinom mã.’’17

Ohia dɛ yehu dɛ ebusua mu nhyehyɛɛ no dzi egya panyin nhwɛdo no do, a nsonsonee wɔ Asɔr n’asɔfodzi baanodzi dwuma n’afã bi mu.18 Egya panyin nhwɛdo no hia dɛ nyernom na nkunom bu nkontaa kyerɛ Nyankopɔn wɔ hɔn asodzi horow krɔnkrɔn ne mãhyɛ wɔ ebusua no mu. Ohia nkabɔmu emudzi mu—pɛ dɛ wobedzi tseneneeyɛ na nkontaabu fapem biara do—na wɔama mpontu akwanhorow wɔ ɔdɔ na koryɛ mboa tsebea mu.19 Asodzi ahorow etsitsir yinom nnkyerɛ dɛ kor bɛhyɛ kor do na woyi atseetse a ɔnnsɛ anaa nnhyɛ tumdzi biara fi hɔ korkoraa.

Adam na Eve hɔn sũahu, ekyir a wofii Eden Ture no mu, kyerɛ no ahomka mu ara kor dan kor nhumu a ɔda enã na egya ntamu wɔ wɔretsetse na wɔrohwɛ hɔn ebusua no do. Dɛ mbrɛ wɔakyerɛkyerɛ wɔ Moses nwoma mu no, wɔbɔɔ mu dze hɔn enyim mfifir yɛɛ edwuma dze dɔw asaase no ama woeenya edziban aahwɛ hɔn ebusua honandua mu yieyɛ;20 wɔdze mba baa wiadze;21 wɔbɔɔ mu bɔɔ Ewuradze ne dzin frɛɛ no na wɔtsee Ne ndze “wɔ kwan a ɔdze kɔ Eden Ture no mu’’;22 wɔgyee mbrasɛm a Nyankopɔn dze maa hɔn no na wɔbɔɔ mu per dɛ wobedzi do.23 Nkyii wɔkãa “biribiara [yinom] kyerɛɛ hɔn mbambanyin na hɔn mbabaa’’24 na “woenngyaa dɛ wɔbɛfrɛ Nyankopɔn’’ abɔmu dɛ mbrɛ hɔn ehiadze tse.25

Mo nuambanyin na nkyerɛbaa adɔfo, yɛretsetse na yɛrohwɛ do yɛ akwan horow, wɔnngye ho akwanserɛ. Ebia nna kor wɔ biribi ho asodzi naaso nna ɔnnyɛ ɔno nko na ɔreyɛ. Sɛ awofo adɔfo tse asodzi ahorow ebien etsitsir yinom ase yie ankasa a, wɔbɔbɔ mu aper abɔ hɔn mba hɔn ho ban na wɔahwɛ hɔn honandua na nkã tse yie. Wɔsan so boa hɔn ma wodzi hɛn nda mu sunsum mu esian do ber a wɔdze Ewuradze n’asɛmpa no dɛ mbrɛ oeyi akyerɛ No nkɔnhyɛfo no tsetse hɔn.

Kansa kun na yer ma hɔnho abamba wɔ hɔn asodzi krɔnkrɔn a wɔhyehyɛ mu dze, naaso “dzɛmdzi, owu, na gyinabew binom so botum ama ekehia dɛ ankorankor yɛ nsesã.’’26 Ɔtɔfabi a hɔn mu kor anaa kor so benya asodzi wɔ asɛdze horow ebien mu ber kor noara, sɛ wɔnnkɛkyɛr anaa daa o.

Ɔnnkyɛree na mehyiaa akyerɛbaa bi na nuabanyin bi a wɔtse gyinabew yi mu. Dɛ ahokwafo no, hɔn mu kor biara, wɔ hɔn ebusua asodzi na wɔnye Ewuradze nkabɔmu mu no, ayɛ adwen dɛ wobotu hɔn abrabɔ esi hɔ ama hɔn mba hɔn sunsum mu na honandua mu yieyɛ. Hɔn werɛ mmfir hɔn temple ahyɛmudzi horow a wɔnye Ewuradze dzii na Ne onnyiewiei anohoba horow a hɔn awar gyae mmfa ho. Hɔn beenu no ahwehwɛ Ewuradze no mboa wɔ adze nyinara mu ber a wɔkɔ do per dɛ wɔbɔsɔw hɔn nsɔhwɛ na wɔanantsew ahyɛmu anamɔn kwan no mu. Wɔwɔ awerɛhyɛmu dɛ Ewuradze bɔhwɛ hɔn ehiadze, nnyɛ wɔ abrabɔ yi mu nko mbom wɔ mfesantsen nyina mu. Hɔn beenu no atsetse hɔn mba ber a wɔdze ɔdwe, botooyɛ, na ɔdɔ mapã, mpo ber a nna wɔwɔ abrabɔ nkõdzen gyinabew horow mu. Dza minyim no, awofo ahokwafo yinom no mmbɔ Nyankopɔn sombo wɔ hɔn ɔhaw ho. Mbom, wɔdze enyidado a ɔhyerɛn na awerɛhyɛmu wɔ nhyira horow a Ewuradze wɔ ma hɔn no hwɛ kan.27

Nuambanyin na nkyerɛbaa, Agyenkwa no kyerɛɛ nkabɔmu na koryɛ wɔ yɛnye hɛn Egya a ɔwɔ Sor ho botae na nkyerɛkyerɛ ho fasusu a odzi mu. Ɔbɔɔ mpaa maa N’esuafo, Ɔsee dɛ, “Ama hɔn nyina aayɛ kor; dɛ mbrɛ ɔwo, Egya, ewɔ mo mu, na mowɔ wo mu, hɔn so wɔayɛ kor wɔ hɛn mu.’’28

Megye dase kyerɛ hom dɛ sɛ—mbaa na mbanyin—dze nokwar na nkabɔmu pɛpɛɛpɛ bɔmu yɛ edwuma, ber a yɛhyɛ hɛn asodzi horow krɔnkrɔn wɔ hɛn awar nkitahodzi mu no mã a, yebedzi koryɛ ho dɛw a Agyenkwa kyerɛkyerɛe no. Mobɔ hom anohoba, wɔ Christ ne dzin mu, dɛ akoma “a [wɔa]bɔbɔ mu wɔ koryɛ na ɔdɔ mu ama hɔnho nkorkor,’’29 yebenya enyigye mbordo wɔ hɛn akwantu mu dze kɔ onnyiewiei nkwa mu, na hɛn ahom dɛ yɛsom hɛnho nkorkor na yɛnye hɛnho no bɔdɔr soronko.30 Megye dase wɔ nokwar yinom ho wɔ Agyenkwa Jesus Christ ne dzin krɔnkrɔn mu, amen.