Li q’olok ink’a’ tz’aqal re ru

Naq toj ch’ina alin chaq kintzol xraab’aleb’ lix jalajik li kutankil chiru li chihab’ aran Montana, b’ar wi’ kink’i. Jwal nawulak chiwu li otoño—lix kutankil li q’olok. Li qajunkab’al naroyb’eni ut natijok re naq eb’ li po naq wan naab’al li k’anjel taaq’ajkamuuq rik’in xnaab’alil li q’olok. Lin na’ inyuwa’ neke’ok xk’a’uxl chirixeb’ li kutan, lix kawilaleb’ li xul ut li awimq, ut eb’ li k’a’aq re ru li ink’a’ neke’ru chixramb’al.

Naq yookin chaq chi k’iik kin’ok chixk’eeb’al reetal lix aajelil ruheb’ li k’a’aq re ru a’in. Li qawanjik wan rilom rik’in li qaq’olom. Lin yuwa’ kixk’ut chiwu chan ru neke’k’anjelak li k’anjeleb’aal neke’oksiman re xxokb’al li trigo. Nink’e reetal chi us naq naxk’am li ch’iich’ sa’ li awimq, naxset jun tzol li trigo, ut chirix a’an naril ma xkana sa’ li k’anjeleb’aal re naq naxokman lix k’ihal li trigo ut ink’a’ natz’eqe’. K’iila sut naxb’aanu a’an, ut naxtuqub’ ru li ch’iich’ chi kok’ aj xsa’. Laa’in nin’alinak chixk’atq, nokosik’ok sa’ lix na’aj li mul ut chanchan ta wi’ naq ninnaw li k’a’ru yookin chixb’aanunkil.

Chirix naq a’an nak’ojla xch’ool chirix li ch’iich’, laa’in nintaw chaq junjunq li trigo sa’ ch’och’ ut nink’ut chiru chi kaw inch’ool. Maajun wa taasachq sa’ inch’ool li kixye we lin yuwa’: “Us a’an, ut a’an li tz’aqal chaab’il naxb’aanu li ch’iich’.” Chi ink’a’ nintaw ru chi us li naxye we, nin’ok chixtz’ilb’al rix li k’a’ru ink’a’ us na’el sa’ li awimq.

B’ab’ay chik chirix a’an, naq nachal li ke’ b’enwa’leb’, k’iila mil li cisne, li ganso, ut li patux neke’kub’e chaq sa’ li ch’och’ chi wa’ak re naq chirix a’an te’ok wi’chik chi purik. Neke’xk’ux li ru li trigo li ink’a’ us na’el sa’ li qawimq. Li Dios kixyo’ob’tesi a’an chi tz’aqal re ru. Maajun li trigo natz’eqe’.

Sa’ li ruchich’och’ a’in, ut sa’ ajwi’ li Iglees, junelik wan li aaleek re rajb’al li tz’aqalil e-u. Li internet, li k’a’ru ink’a’ yaal, ut wan ajwi’ naq li qana’leb’ laa’o, neke’xk’e chiqeek’a naq moko chaab’ilo ta—naq moko tz’aqal ta qusil ut naq maajun wa toochaab’ilo’q. Junjunqeb’ jalan naq neke’xtaw ru lix b’oqom li Kolonel naq naxye “tz’aqalaq b’i eere eeru.”¹

Jultikaq eere naq li tz’aqalil moko juntaq’eet ta rik’in li chaab’ilob’resiik xb’aan li Kristo.² Li tz’aqalil naraj ru jun xjayal li wank li ink’a’ naru natawman ut li teneb’anb’il sa’ qab’een re xjuntaq’eetinkil qib’ rik’ineb’ li qas qiitz’in. A’in naxrahob’tesi qach’ool, nokoxlub’tesi, ut maare naru nokoxk’e chi t’ane’k ut chixmuqb’al qib’.

Jalan wi’ li chaab’ilob’resiik xb’aan li Kristo. A’an li b’e—li b’eresinb’il xb’aan li Santil Musiq’ej—re naq toowulaq jo’ li Kolonel. Li xtusulal k’ojob’anb’il xb’aan li qaChoxahil Yuwa’ aj rahonel ut li nawan yalaq ta b’ar ut saqen ru sa’eb’ li sumwank nokob’oqe’ wi’ chi ok. Naxseeb’ob’resi li qiiq naqeek’a xb’aan li yot’e’k ut naq naqeek’a naq maak’a’ qusil, ut junelik naxch’olob’ chiqu aniho laa’o sa’ rilob’aal li Dios. Naq li b’e a’in nokoxwaklesi ut nokoxtiikisi chi chaab’ilo’k, noko’oxloq’iik xb’aan naq naqoxloq’i li Dios, li naqak’utb’esi naq naqayal qaq’e chixtaaqenkil a’an rik’in paab’aal. Naq naqak’ulub’a lix b’oqom li Kolonel re chalk rik’in a’an, sa’ junpaat naqak’e reetal naq xb’aanunkil li k’a’ru naru chiqu natz’aqlok, ut naq li rusilal jun Kolonel aj rahonel tixtz’aqob’resi ru li naqab’aanu jo’ ink’a’ naqak’oxla.

Naru naqil li na’leb’ a’in naq li Kolonel kixk’eheb’ chi wa’ak oob’ mil chi kristiaan.

“Naq kixtaqsi li rilob’aal, li Jesus kirileb’ li k’iila tenamit yookeb’ chi chalk rik’in, ut kixye re laj Felipe, B’ar tooloq’oq wa re te’wa’aq eb’ a’in? …

“Kichaq’ok laj Felipe, lajeek’aal tumin chi wa ink’a’ taatz’aqloq re naq te’tz’aq b’ayaq chixjunjunqaleb’.

“Toja’ naq jun reheb’ lix tzolom, a’ laj Andres riitz’in laj Simon Pedro, kixye re,

“Wank arin jun li al wank oob’ xwa ut wiib’ xkar; a’b’an k’a’ taxaq tixb’aanu a’in re li k’iila tenamit?”³

Ma eepatz’om jun sutaq k’a’ ta wi’ ru kireek’a li Kolonel rik’in li saaj a’in, li kiwan xpaab’aal jo’ jun ch’ina al naq kixyeechi’i li k’a’ru tento raj kixnaw naq ink’a’ taatz’aqloq choq’ re jun nimla ajom u?

“Toja’ naq li Jesus kixchap eb’ li wa, kiyoxink ut kixjek’i reheb’ li k’ojk’ookeb’ aran. Jo’kan ajwi’ kixb’aanu rik’ineb’ li kar; kixk’e reheb’ jo’k’ihal li ke’raj.

“Naq ke’k’ojlaak xch’ool, kixye reheb’ lix tzolom, Xokomaq li rela’ li wa, re naq maak’a’ taatz’eqmanq.”⁴

Li Kolonel kixtz’aqob’resi ru li tuulanil mayej a’an.

B’ab’ay chik chirix li na’leb’ a’in, li Jesus kixtaqlaheb’ lix tzolom chi uub’ej sa’ jun li jukub’. Eb’ a’in ke’tawman sa’ jun kaq-sut-iq’ sa’ xyi li q’ojyin. Ke’xuwak naq ke’ril chanchan jun li mu li yoo chi b’eek chiru li ha’ toj b’ar wi’ wankeb’ a’an.

“A’b’anan li Jesus tikto kiraatinaheb’ ut kixye: Kawaq eech’ool: laa’inin! Mexxiwak.

“Kichaq’ok laj Pedro ut kixye: Qaawa’, wi laa’at, taqlahin chi xik aawik’in chiru li ha’.

“Kim, chan li Jesus re. Ki’elk laj Pedro sa’ li jukub’, ki’ok chi b’eek chiru li ha’ ut koho wan wi’ li Jesus.

“A’b’anan, naq kiril li kawil iq’, kixiwak ut, naq ki’ok chi sub’e’k, kixjap re: Qaawa’, chinaakol, chan re.

“Li Jesus tikto kixye’ li ruq’, kixchap ut kixye re: Ka’ch’in laa paab’aal, at winq. K’a’ut naq xwiib’ank laa ch’ool?”⁵

Ex was wiitz’in, maare ink’a’ raj a’an xraqik li seraq’ a’an. Nink’oxla naq sa’ li hoonal naq laj Pedro ut li Kolonel yookeb’ chi xik sa’ li jukub’ chi chapchookeb’, laj Pedro chi t’aqt’aq lix t’ikr ut maare yoo chireek’ankil naq moko us ta xna’leb’, li Kolonel maare kixye re junaq na’leb’ jo’: “At Pedro, matxuwak ut matk’oxlak. Wi tatruuq raj chirilb’al aawib’ jo’ naq nakatwil laa’in, li xkab’ rix aach’ool taasachq raj ut laa paab’aal taanimanq raj. Nakatinra, at Pedro; xat-el chaq sa’ li jukub’. K’ulub’anb’il laa mayej, ut us ta xq’una laa metz’ew, laa’in junelik wanqin choq’ aawe re aawaklesinkil chaq sa’ xchamal li ha’ ut laa mayej tz’aqalaq re ru.”

Li Elder Dieter F. Uchtdorf kixye:

“Nink’oxla naq li Kolonel taaraj raj naq taawil, taaweek’a, ut taanaw naq a’an laa kawilal. Naq rik’in lix tenq’, maak’a’ k’a’ru ink’a’ nakatru chixb’aanunkil. Naq maak’a’ xnub’aal laa wankilal. Taaraj raj naq taawil aawib’ jo’ nakatril a’an. Ut jwal jalan a’an rik’in chan ru nakatril li ruchich’och’. …

“A’an naxk’e xkawilal li lub’lub’ wan; ut li nareek’a naq maak’a’ xkawilal, naxkawob’resi.”⁶

Tento taqajultika naq a’ yaal k’a’ru li qamayej li maare ink’a’ tz’aqal re ru, li Kolonel naru naxtz’aqob’resi ru. Maak’a’ naxye ma jwal b’ab’ay naq nak’utun lix yalb’al qaq’e, maajun wa taqakub’si xwankil li Kolonel. Jun chaab’il aatin, jun ch’ina ula’anink, malaj jun li tzolok sa’ li Tzoleb’aal reheb’ li Kok’al li b’aanunb’il rik’in rahok, naru neke’k’ojob’an ch’oolej, neke’q’unb’esin ch’oolej, ut naru neke’xyal li yu’amej rik’in xtenq’ li Qaawa’. Lix yalb’aleb’ li qaq’e li maare wan naq ink’a’ useb’ naru nak’amok sa’eb’ li sachb’a-ch’oolej, ut sa’ xb’aanunkil a’an, naru nokotz’aqon sa’ jun li q’olok li tz’aqal re ru.

Wan naq maare kaw li k’a’ru taqab’aanu. Maare taqeek’a naq ink’a’ tooruuq chixb’aanunkil li k’anjel. Maare te’qileb’ li ani nokok’anjelak wi’ ut taqeek’a naq maajun wa te’qataw xteram. Ex was wiitz’in, wi neke’reek’a eerib’ chi jo’kan, ilomaqeb’ li chaab’il winq ut ixq wankeb’ chiwix, li wech aj k’anjel.

Nintaw ru lee k’a’uxl.

A’b’anan, xintzol naq, jo’ naq li tz’aqalil moko juntaq’eeta ta rik’in li tz’aqob’resiik rik’in li Kristo, lix juntaq’eetinkil qib’ moko juntaq’eet ta rik’in xtaaqenkil li us. Xjuntaq’eetinkil qib’ rik’ineb’ li qas qiitz’in ka’ajwi’ tixk’e wiib’ qana’leb’. Maare taqak’oxla naq chaab’ilo wi’chik chiruheb’ a’an ut tooraqoq aatin chirixeb’ ut taqatz’ileb’ rix, malaj taqeek’a naq moko jwal chaab’ilo ta jo’eb’ a’an ut taqeek’a xrahil qach’ool, qalub’ik, ut taqatz’il qix. Xjuntaq’eetankil qib’ rik’in li qas qiitz’in maajun wa na’usa choq’ qe, moko nawaklesin ta, ut wan naq narahob’tesin chi tz’aqal. Jo’kan ut naq, li juntaq’eetank-ib’ naru nokoxrahob’tesi sa’ musiq’ej ut naru nokoxram chixk’ulb’al li musiq’ejil tenq’ naqaj ru. Sa’ xna’aj a’an, xtaaqenkileb’ li ani neke’qoxloq’i ut neke’xk’ut naq wankeb’ xchaab’ilal jo’ li Kristo naru naxk’e qana’leb’ ut nokoxwaklesi, ut naru nokoxtenq’a chi chaab’ilo’k jo’ xmoos li Jesukristo.

Li Kolonel kixk’ut chiqu chan ru naq naru naqataaqe li Yuwa’b’ej. A’an kixye re lix tzolom, laj Felipe: “Ak junxil nin’ok sa’ eeyanq, a Felipe. Ma toj maji’ nakanaw wu? Li x’ilok wu, xril ru li Yuwa’b’ej. K’a’ put naq nakaye laa’at, K’ut chiqu li Yuwa’b’ej?”⁷

Ut chirix a’an kixk’ut, “Relik chi yaal ninye eere, ani napaab’ank we, a’an ajwi’ tixb’aanu li xninqal b’aanuhom li ninb’aanu laa’in.”⁸

Maak’a’ naxye wi jwal ka’ch’in naq nak’utun lix yalb’al qaq’e, wi maak’a’ qab’alaq’, li Kolonel tooroksi re xk’eeb’al chi uxmank lix k’anjel. Wi yal naqab’aanu chi chaab’il li naru chiqu ut naqakanab’ qib’ sa’ ruq’ a’an re xtz’aqob’resinkil ru li naqab’aanu, tooruuq chi tz’aqonk sa’eb’ li sachb’a-ch’oolej wankeb’ chiqasutam.

Li Elder Dale G. Renlund kixye, “Ink’a’ naqaj ru naq tz’aqalaq eere eeru, a’b’an naqaj eeru, xb’aan li ani wan rajom naru natenq’an.”⁹

Ut jo’ kixk’ut li Awa’b’ej Russell M. Nelson, “Li Qaawa’ naxra li yalok q’e.”¹⁰

Li Kolonel wan xch’ool chixk’ulub’ankil li qatuulanil mayej ut chixtz’aqob’resinkil ru rik’in li rusilal. Rik’in li Kristo maak’a’ li q’olok li ink’a’ ta raj tz’aqal re ru. Tento naq kawaq qach’ool chixpaab’ankil naq li rusilal wan choq’ qe—naq a’an tooxtenq’a, tooxkol chiru xchamal li ha’ naq taaq’unaaq qametz’ew, ut tixtz’aqob’resi ru lix yalb’al qaq’e li ink’a’ tz’aqal re ru.

Sa’ li jaljookil ru aatin chirix laj awinel, li Kolonel na’aatinak chirix li iyaj na’awman sa’ chaab’il ch’och’. Junjunq te’uuchinq chi o’k’aal, junjunq chi oxk’aal, ut wan chik chi lajeeb’ xkak’aal. Chixjunileb’ a’aneb’ xcha’al li q’olok tz’aqal re ru.¹¹

Li profeet aj Moroni kixb’oqeb’ chixjunil, “Relik chi yaal, chalqex rik’in li Kristo ut chi tz’aqloq eere eeru, … ut wi neketz’eqtaana choq’ eere chixjunil li moko us ta, ut nekera li Dios chi anchal eemetz’ew, eek’a’uxl, ut eekawilal, rik’in a’an tz’aqal li rusilal choq’ eere, re naq rik’in li rusilal taaruuq texwanq chi tz’aqal eere eeru rik’in li Kristo.”¹²

Ex was wiitz’in, ninch’olob’ xyaalal li Kristo, li wan xwankil chixtz’aqob’resinkil ru li qamayej li ink’a’ tz’aqal re ru. Qayalaq qaq’e chixb’aanunkil li k’a’ru us naru chiqu, qak’amaq chaq li naru chiqu, ut rik’in paab’aal, qaq’axtesihaq li qamayej li ink’a’ tz’aqal re ru sa’ roq. Sa’ xk’ab’a’ a’an, laj Tzolonel sa’ xb’een li q’olok tz’aqal re ru, a’ li Jesukristo, amen.