Jolomil ch’utub’aj-ib’
“Tatkanaaq wikʼin, ut laaʼin aawikʼin; joʼkan ut chatbʼeeq wikʼin”
Jolomil ch’utub’aj-ib’ re abril 2023


“Tatkanaaq wikʼin, ut laaʼin aawikʼin; joʼkan ut chatbʼeeq wikʼin”

Lix yeechi’ihom li Kolonel naq taakanaaq qik’in a’an yaal, ut naq chixjunileb’ li komon li neke’xpaab’eb’ lix sumwank sa’ lix Iglees li k’ojob’anb’il wi’chik neke’ru chixk’ulb’al.

Li najter profeet aj Enok, li nayeeman resil sa’ li Najter Chaq’rab’, sa’ li Tzol’leb’ ut Sumwank, ut sa’ li Q’ol Nim Xtz’aq,1 q’axal nim xk’anjel sa’ xk’ojob’ankil li tenamit Sion.

Li esil sa’ li loq’laj hu chirix lix b’oqb’al laj Enok chi k’anjelak naxye naq “kirabʼi jun xyaabʼ kuxej chalen chaq saʼ choxa, li kixye: At Enok, li walal, aatinan joʼ profeet chiru li tenamit aʼin, ut ye rehebʼ—Jalomaq eekʼaʼuxl … xbʼaan naq kawujenaq li raamebʼ, ut lix xikebʼ inkʼaʼ saqen naʼabʼin, ut lix naqʼebʼ ru inkʼaʼ najt naʼilok.”2

“Ut naq kirabʼi laj Enok li aatin aʼin, kixkubʼsi ribʼ chi chʼochʼ … ut kiʼaatinak chiru li Qaawaʼ, ut kixye: Kʼaʼut naq kintaw usilal saʼ laa wilobʼaal, ut yal alin, ut chixjunilebʼ li tenamit xikʼ nikineʼril; xbʼaan naq moko seebʼin ta chi aatinak; kʼaʼut bʼiʼ naq laaʼin laa moos?”3

K’ehomaq reetal naq sa’ tz’aqal li hoonal naq kib’oqe’ laj Enok chi k’anjelak, ki’ok chixk’eeb’al reetal lix majelal ut lix q’unal. Nink’oxla naq chiqajunilo sa’ junaq hoonal chiru li qak’anjel sa’ li Iglees xqeek’a li kireek’a laj Enok. A’b’an ninpaab’ naq lix sumehom li Qaawa’ choq’ re xpatz’om laj Enok naru tixk’e qana’leb’ ut taak’anjelaq choq’ qe sa’ li kutan a’in.

“Ut li Qaawaʼ kixye re laj Enok: Ayu ut bʼaanu joʼ katintaqla wiʼ, ut maajun winq taakʼobʼoq aawe. Te xtzʼuumal aawe, ut taanujobʼresimanq, ut laaʼin tinkʼe li aatin aawe. …

“Kʼe reetal, lin Musiqʼ wan saʼ aabʼeen, joʼkan naq chixjunil laa waatin tintiikobʼresi ru; ut ebʼ li tzuul teʼeeleliq chawu, ut ebʼ li nimaʼ teʼrisi ribʼ saʼ xbʼehebʼ; ut laaʼat tatkanaaq wikʼin, ut laaʼin aawikʼin; joʼkan ut, chatbʼeeq wikʼin.4

Laj Enok kiwulak jo’ nimla profeet ut k’anjeleb’aal sa’ ruq’ li Dios re xb’aanunkil jun nimla k’anjel, a’b’an ink’a’ kixtikib’ xk’anjel chi jo’kan! Lix seeb’al kiniman chi timil timil naq yoo chaq chixtzolb’al chan ru kanaak ut b’eek rik’in li Ralal li Dios.

Nintz’aama lix tenq’ li Santil Musiq’ej naq naqak’oxla sa’ komonil li na’leb’ kixk’e li Qaawa’ re laj Enok, ut k’a’ru naraj naxye choq’ we ut choq’ eere sa’ li kutan a’in.

Tatkanaaq wikʼin

Li Qaawa’ Jesukristo nokoxb’oq chiqajunilo chi kanaak rik’in a’an.5 A’ut, chan ru naqatzol kanaak rik’in a’an?

Li aatin kanaak arin naraj naxye xaqliik ut kuyuk chi jo’kan chi ink’a’ too’eek’asiiq. Li Elder Jeffrey R. Holland kixch’olob’ naq li “kanaak” jo’ jun b’aanuhom naraj naxye “kanaak—ut kanaak chi junelik.” A’an li esil re li evangelio choq’ re … chixjunileb’ … sa’ li ruchich’och’. Kimqex, a’ut kimqex re texkanaaq. Kimqex rik’in paab’aal, ut rik’in xnajtil eekuyum. Kim chi junelik, choq’ aawe laa’at ut choq’ reheb’ li tasal tenamit te’chalq chawix.”6 Relik chi yaal, nokokana rik’in li Kristo naq ink’a’ noko’eek’an ut xaqxooko chi junelik sa’ li qaloq’onihom chiru laj Tojol qix ut eb’ lix santil ajom, sa’ xq’ehil li usilal jo’ ajwi’ li ch’a’ajkilal.7

Noko’ok chi kanaak rik’in li Qaawa’ naq naqoksi lix taql qach’ool chixk’ulb’al sa’ qab’een lix iiqleb’8 rik’ineb’ li sumwank ut k’ojob’anb’il k’anjel re li evangelio k’ojob’anb’il wi’chik. Li sumwanjik wanko wi’ rik’in li qaChoxahil Yuwa’ ut li Ralal li waklijenaq ut yo’yo wi’chik, a’an li xnimal ru yo’leb’aal re li nawom, oyb’enihom, wankilal, tuqtuukilal, ut sahil ch’oolejil ink’a’ na’oso’; a’an ajwi’ li kawil k’ojleb’aal9 tento taqak’ojob’ wi’ li qayu’am.

Nokokana rik’in a’an naq naqayal qaq’e rajlal chixkawob’resinkil li qasumwanjik rik’in li Yuwa’b’ej ut li K’ajolb’ej. Qayehaq, li tijok chi anchal ch’oolej chiru li Junelik Yuwa’b’ej sa’ xk’ab’a’ lix raarookil Alal naxchamob’resi ut naxkawob’resi li qasumwanjik rik’ineb’ a’an.

Nokokana rik’in a’an naq naqatzeka xsahil li raatin li Kristo. Lix tzol’leb’ li Kolonel nokoxjilosi, jo’ alalb’ej k’ajolb’ej re li sumwank, rik’in a’an10 ut tixye qe chixjunil li tento taqab’aanu.11

Nokokana rik’in a’an naq naqakawresi qib’ chi anchal qach’ool chi tz’aqonk sa’ li loq’laj wa’ak, rik’in xtz’ilb’al rix ut xk’oxlankil li qayeechi’ihom sa’ li sumwank, ut rik’in xjalb’al qak’a’uxl chi anchal qach’ool. Li xk’ulb’al li loq’laj wa’ak rik’in k’ulub’ naxk’ut xyaalal chiru li Dios naq wan qach’ool chixk’ulb’al sa’ qab’een lix k’ab’a’ li Jesukristo ut chixyalb’al qaq’e “junelik chixjultikankil aʼan”12 chirix naq ak xikenaq li ch’ina hoonal napatz’man re tz’aqonk sa’ li loq’laj k’ojob’anb’il k’anjel a’an.

Ut nokokana rik’in a’an naq nokok’anjelak chiru li Dios rik’in k’anjelak chiruheb’ li ralal xk’ajol ut rilb’aleb’ li qas qiitz’in.13

Li Kolonel kixye, “Wi nekepaab’ lin chaq’rab’, texkanaaq sa’ lin rahom jo’ naq laa’in xinpaab’ xchaq’rab’ lin Yuwa’ ut ninkanaak sa’ lix rahom.”14

Xin’aatinak b’ayaq chirix li naru naqab’aanu re kanaak rik’in li Kolonel. Ut anajwan nink’e qab’oqb’al jo’ xtzolom a’an naq toopatz’oq, toosik’oq, tootoch’oq, ut taqatzol qajunes qib’ rik’in lix wankil li Santil Musiq’ej chan chik ru naru naqak’e li Kristo jo’ xch’oolil li qayu’am sa’ chixjunil li naqab’aanu.

Ut laaʼin aawikʼin

Wankeb’ wiib’ xjachal lix yeechi’ihom li Kolonel reheb’ laj taaqenel re: wi tookanaaq rik’in a’an, a’an taakanaaq qik’in laa’o. A’b’an ma naru naq li Kristo taakanaaq eerik’in ut wik’in—sa’ junjunqal? Lix sumenkil li patz’om a’in, a’an hehe’!

Sa’ lix Hu laj Mormon, nokotzolok chirix lix k’utum ut lix ch’olob’ahom laj Alma chiruheb’ li neb’a’ li ke’mine’ ru chi tuulano’k xch’ooleb’ xb’aaneb’ lix ch’a’ajkilal. Sa’ lix k’utum, a’an kixjuntaq’eeta li aatin rik’in jun li iyaj li tento taa’awmanq ut taa’ch’olanimanq, ut a’an kixye naq “li aatin” a’an lix yu’am, lix k’anjel, ut lix mayej li Jesukristo re xtojb’al qix.

Laj Alma kixye, “Tikibʼomaq xpaabʼankil li Ralal li Dios, naq aʼan taachalq chixtojbʼal rix lix tenamit, ut naq aʼan tixkʼul rahilal ut taakamq re xtojbʼal rix lix maakebʼ; ut naq aʼan taawakliiq chaq wiʼchik saʼ xyanqebʼ li kamenaq, li tixkʼe chi uxmank li wakliik chi yoʼyo, re naq chixjunilebʼ li winq teʼxaqliiq chiru, re taaraqeʼq aatin chirixebʼ saʼ li kutan re rosoʼjik ut re raqbʼa-aatin, aʼ yaal joʼ chanru xkʼanjelebʼ.”15

A’ yaal lix ch’olob’ahom laj Alma chirix “li aatin,” k’oxlahomaq li musiq’anb’il na’leb’ naxye chirix a’an.

“Ut anajwan … nawaj naq teeraw li aatin aʼin saʼ lee chʼool, ut naq naʼok chi siipook, chi joʼkan teechʼolani rikʼin lee paabʼaal. Ut kʼehomaq reetal, aʼan taaʼok choqʼ jun xtoonal li cheʼ, li taanimanq eerikʼin toj saʼ li yuʼam li junelik taawanq. Tojaʼ ut naq li Dios chixkʼehaq eere naq seebʼaq lee riiq, xbʼaan li sahil chʼoolejil chirix li Ralal. Chixjunil ut aʼin naru nekebʼaanu wi nekeraj.”16

Li iyaj li tento taqaw sa’ li qach’ool a’an li aatin—a’ ajwi’ lix yu’am, lix k’anjel, ut lix tzol’leb’ li Jesukristo. Ut naq taach’olanimanq li aatin rik’in paab’aal, naru taa’ok choq’ jun xtoonal li che’ li taanimanq qikʼin toj saʼ li yuʼam li junelik taawanq.17

K’a’ru li nareetali li che’ sa’ lix matk’ laj Lehi? Naru xyeeb’al naq li che’ a’an reetalil li Jesukristo.18

Ex raarookil was wiitz’in, ma wan li Aatin qik’in? Ma wankeb’ li na’leb’ re li evangelio chi tz’iib’anb’ileb’ chiru tib’elej, sa’ li qach’ool?19 Ma yooko chi chalk rik’in a’an ut chi wulak jo’ chanru a’an? Ma yoo chi uuchink li che’ re li Kristo sa’ li qaam? Ma yooko chixyalb’al qaq’e re toowanq chi “ak’ yoob’tesinb’ilaqo chik”20 rik’in a’an?21

Maare a’an li sachb’a-ch’oolejil na’leb’ a’in li kixk’e chixpatz’ laj Alma: “Ma xexyoʼla chi musiqʼejil rikʼin li Dios? Ma xekʼul xjalam-uuch aʼan saʼ lee rilobʼaal? Ma xeyal li nimla jalaak aʼin saʼ lee chʼool?”22

Tento naq junelik taajultiko’q qe li kixye li Qaawa’ re laj Enok: “Laaʼat tatkanaaq wikʼin, ut laaʼin aawikʼin.”23 Ut ninch’olob’ xyaalal naq lix yeechi’ihom li Kolonel naq taakanaaq qik’in a’an yaal, ut naq chixjunileb’ li komon li neke’xpaab’eb’ lix sumwank sa’ lix Iglees li k’ojob’anb’il wi’chik neke’ru chixk’ulb’al.

Joʼkan ut chatbʼeeq wikʼin

Li apostol aj Pablo kixtijeb’ laj paab’anel li ak ke’xk’ul li Qaawa’: “Chexwanq ajwi’ anajwan rik’in a’an.”24

Li wank ut b’eek rik’in li Kolonel naxk’ut xyaalal wiib’eb’ li na’leb’ aajel ru choq’ re li tzolomil: (1) xpaab’ankileb’ lix taqlahom li Dios, ut (2) xjultikankileb’ ut roxloq’inkileb’ li loq’laj sumwank li nokohe’xb’ak’ rik’in li Yuwa’b’ej ut li K’ajolb’ej.

Laj Jwan kixye:

“A’an a’in naqanaw wi’ naq naqanaw ru li Dios, wi naqapaab’eb’ lix chaq’rab’.

“Wi junaq nayehok: “Laa’in ninnaw ru,” ut wi ink’a’ naxpaab’ lix chaq’rab’, a’an aj tik’ti’ ut maak’a’ li yaal rik’in.

“A’ut li naxpaab’ li raatin, relik chi yaal naq li xraab’al li Dios tz’aqlojenaq re ru rik’in. A’an naqanaw wi’ naq wanko rik’in.

“Ani nayehok naq wank rik’in li Dios, tento [taab’eeq, jo’ chanru kib’eek a’an].”25

Li Jesus naxye re li junjunq qe, “Kim, taaqehin”26 ut “chatbʼeeq wikʼin.”27

Ninch’olob’ xyaalal naq wi taqatiikisi qib’ chi uub’ej rik’in paab’aal ut toob’eeq sa’ xtuulanil lix Musiq’ li Qaawa’,28 too’osob’tesiiq rik’in wankilal, qab’eresinkil, xkolb’al qix, ut tuqtuukilal.

Ch’olob’ank ut yeechi’ink

Laj Alma kixye resil jun tz’aam re rahok kixk’e li Qaawa’ reheb’ chixjunileb’ li yo’yookeb’:

“Kʼehomaq reetal, aʼan naxtaqla xbʼoqbʼalebʼ chixjunil li winq, xbʼaan naq yeʼbʼil chiruhebʼ ruqʼ li uxtaan, ut aʼan naxye: Jalomaq eekʼaʼuxl, ut laaʼin texinkʼul.

“… Chalqex wikʼin ut teeyal li ru li cheʼ re li yuʼam; relik chi yaal, teekʼux ut teerukʼ lix wahil ut lix haʼil li yuʼam chi moko rambʼil ta.”29

Ninka’jultika lix tz’aqalil ru lix tz’aam li Kolonel. A’an naraj rosob’tesinkil rik’in li rusilal ut li ruxtaan chixjunileb’ li yo’yookeb’ anajwan, li ak xe’wan xyu’am, ut eb’ li toj te’wanq xyu’am sa’ li ruchich’och’.

Wankeb’ li komon sa’ li Iglees li neke’xk’ulub’a jo’ yaal eb’ li tzol’leb’, na’leb’, ut ch’olob’ahom li neke’k’iilasutiman sa’ li xaqarib’aal a’in sa’ li ch’utamil kab’l ut sa’eb’ li ch’uut chiru chixjunil li ruchich’och’—a’ut toj ch’a’aj chiruheb’ xpaab’ankil naq eb’ li junelikil yaal a’in neke’k’anjelak sa’ xyu’ameb’ a’an. Neke’paab’an ut neke’k’anjelak chi anchaleb’ xch’ool, a’b’an lix sumwanjikeb’ rik’in li Yuwa’b’ej ut li Ralal aj Tojol qix maji’ na’ok chi k’anjelak ut chixjalb’aleb’ xyu’am.

Ninyeechi’i naq rik’in lix wankil li Santil Musiq’ej, naru teenaw ut teereek’a naq eb’ li na’leb’ re li evangelio xinyal xch’olob’ankil cheru a’aneb’ choq’ eere—choq’ eere sa’ junjunqal.

Chi sa inch’ool ninch’olob’ xyaalal naq li Jesukristo a’an aj Kolol qe ut aj Tojol qix li yo’yo ut nokoxra. Wi tookanaaq rik’in a’an, a’an taakanaaq qik’in laa’o.30 Ut naq toowanq ut toob’eeq rik’in a’an, too’osob’tesiiq chi uuchink. Ninch’olob’ xyaalal a’in sa’ lix loq’laj k’ab’a’ li Qaawa’ Jesukristo, amen.

Eb’ li raqalil

  1. Chi’ilmanq Genesis 5:18–24; Tzol’leb’ ut Sumwank 107:48–57; Moises 6–7.

  2. Moises 6:27.

  3. Moises 6:31.

  4. Moises 6:32, 34; tiqb’il xkawil li aatin.

  5. Chi’ilmanq Jwan 15:4–9.

  6. Jeffrey R. Holland, “Permaneced en mí,” Liahona, mayo 2004, 32.

  7. Chi’ilmanq Jwan 15:10.

  8. Chi’ilmanq Mateo 11:29–30.

  9. Chi’ilmanq Helaman 5:12.

  10. Chi’ilmanq 3 Nefi 27:14–15.

  11. Chi’ilmanq 2 Nefi 32:3.

  12. Moroni 4:3; 5:2.

  13. Chi’ilmanq Mosiah 2:17.

  14. Jwan 15:10.

  15. Alma 33:22.

  16. Alma 33:23; tiqb’il xkawil li aatin.

  17. Chi’ilmanq Alma 26:13.

  18. Xinch’olob’ li na’leb’ a’in sa’ jun li ch’utam sa’ 2017:

    “Laj Alma … “ki’ok chixjultikankil li raatin li Dios chiruhebʼ li tenamit, ut kiʼok saʼ xchʼutlebʼaalebʼ, ut saʼ rochochebʼ; relik chi yaal, ut joʼkan ajwiʼ kixjultika li aatin saʼ lix bʼehebʼ” [Alma 32:1; tiqb’il xkawil li aatin]. A’an kixjuntaq’eeta ajwi’ li raatin li Dios rik’in jun li iyaj.

    ““Anajwan, wi nekekʼe xnaʼaj re taaruuq chi awmank jun li iyaj saʼ lee chʼool, kʼehomaq reetal, wi aʼan jun iyaj li yaal, malaj jun chaabʼil iyaj, wi inkʼaʼ neketzʼeq xbʼaan xmaakʼaʼil lee paabʼaal, re teetzʼeqtaana lix Musiqʼ li Qaawaʼ, kʼehomaq reetal, taaʼok chi siipook saʼ lee chʼool; ut naq nekereekʼa li siipook aʼin, texʼok chixyeebʼal saʼ lee chʼool—Tento naq chaabʼilaq li iyaj aʼin, malaj ut naq chaabʼil li aatin xbʼaan naq naʼok chixnimobʼresinkil li waam; relik chi yaal, naʼok chixkutanobʼresinkil innawom, relik chi yaal, naʼok chi tamk xsahil choqʼ we” [Alma 32:28; tiqb’il xkawil li aatin].

    “Jun li chaab’il iyaj na’ok choq’ xtoonal li che’ naq na’awman sa’ li ch’oolej ut na’ok chi siipook, chi moqk, ut chi nimank.

    ““Ut kʼehomaq reetal, naq naʼok chi nimank li cheʼ, teeye: Chiqachʼolani rikʼin xnimal li qasakʼahil, re tixchap xxeʼ, re naq taanimanq, ut taaʼuuchinq choqʼ qe. Anajwan ut kʼehomaq reetal, wi nekechʼolani rikʼin xnimal eesakʼahil tixchap xxeʼ, ut taanimanq, ut taaʼuuchinq.

    ““Aʼbʼan wi nekekanabʼ rilbʼal li cheʼ, ut inkʼaʼ nekekʼoxla xchʼolaninkil, kʼehomaq reetal maajun xxeʼ tixchap; ut naq taachalq xtiqwal li saqʼe ut tixkʼat, rikʼin naq maakʼaʼ xxeʼ nachaqik, ut nekemichʼ ut neketzʼeq chaq.

    ““Anajwan, aʼin moko xbʼaan ta naq inkʼaʼ chaabʼil li iyaj, chi moko xbʼaan naq inkʼaʼ raj atawal ru li ruuchinihom; aʼan bʼan xbʼaan naq moko chaabʼil ta lee chʼochʼ, ut inkʼaʼ teechʼolani li cheʼ, joʼkan naq inkʼaʼ naru nekekʼul li naruuchini.

    ““Ut chi joʼkan, wi inkʼaʼ teechʼolani li aatin, rikʼin rilbʼal chi uubʼej li ruuchinihom rikʼin rilobʼaal li paabʼaal, maajoʼqʼe texruuq chixchʼoqbʼal ru li cheʼ re li yuʼam.

    ““Aʼbʼan wi teechʼolani li aatin, relik chi yaal, teechʼolani li cheʼ naq naʼok chi nimank, rikʼin lee paabʼaal, rikʼin xyalbʼal anchal eeqʼe, ut rikʼin kuyuk, ut teeril chi uubʼej li ruuchinihom, aʼan tixchap xxeʼ, ut kʼehomaq reetal, aʼanaq jun xtoonal li cheʼ li taanimanq choqʼ re li yuʼam li junelik taawanq” [Alma 32:37–41; tiqb’il xkawil li aatin].

    “… Li jolomil na’leb’ sa’ lix matk’ laj Lehi, a’an li che’ re li yu’am—jun reetalil “lix rahom li Dios” [1 Nefi 11:21–22].

    ““Xbʼaan naq li Dios kʼaʼjoʼ naq kixra li ruchichʼochʼ: kixkʼe chaq li Ralal jun chiribʼil re naq chixjunil li taapaabʼanq re, inkʼaʼ taasachq, wanq bʼan xyuʼam chi junelik” [Jwan 3:16].

    “Lix yo’lajik, lix yu’am, ut lix mayej li Qaawa’ Jesukristo re xtojb’al rix li maak, a’aneb’ li k’utb’esink k’a’jo’ nim re lix rahom li Dios choq’ reheb’ li ralal xk’ajol. Jo’ kixch’olob’ laj Nefi, li rahok a’in “q’axal wi’chik atawal sa’ xb’een chixjunil li k’a’aq re ru” ut, jo’ kixye li anjel sa’ lix k’utb’esinb’il matk’, a’an “li q’axal nasahob’resink ch’oolej” [1 Nefi 11:22–23; chi’ilmanq ajwi’ 1 Nefi 8:12, 15]. Li xjunlaju ch’ol re 1 Nefi naxk’ut naq li che’ re li yu’am a’an reetalil lix yu’am, lix k’anjel, ut lix mayej li Kolonel—“li naxkub’si rib’ li Dios chixb’aanunkil” [1 Nefi 11:16]. Naru xyeeb’al naq li che’ a’an reetalil li Jesukristo.

    “Naru xk’oxlankil li ru li che’ jo’ reetalil li osob’tesink re lix tojb’al rix li maak xb’aan li Kolonel. Nayeeman naq li ru li che’ “atawal choq’ re xsahob’resinkil xch’ool junaq” [1 Nefi 8:10] ut a’an naxk’e xnimal li sahil ch’oolejil ut li ajom re xwotzb’al li sahil ch’oolejil a’an rik’ineb’ li qas qiitz’in.

    “Nim xwankil naq li jolomil na’leb’ sa’ lix Hu laj Mormon a’an xk’eeb’al xb’oqb’al chixjunil chi chalk rik’in li Kristo [chi’ilmanq Moroni 10:32], a’an li na’leb’ q’axal nim sa’ lix k’utb’esinb’il matk’ laj Lehi [chi’ilmanq 1 Nephi 8:19]” (“The Power of His Word Which Is in Us” [address given at seminar for new mission leaders, June 27, 2017], 4–5).

  19. Chi’ilmanq 2 Korintios 3:3.

  20. 2 Korintios 5:17.

  21. Lix jaljookil ru aatin laj Alma naxk’ut chiqu naq li ajom re paab’ank naraw li iyaj sa’ li qach’ool, li xch’olaninkil li iyaj rik’in paab’aal naxk’e chi moqk li che’ re li yu’am, ut li xch’olaninkil li che’ naxk’e chi uuchink li ruuchinihom li che’, li “kiʼ wiʼchik chiru chixjunil kʼaʼru kiʼ” (Alma 32:42) ut li wan choq’ “li qʼaxal nim rehebʼ chixjunil li maatan re li Dios” (1 Nefi 15:36).

  22. Alma 5:14.

  23. Moises 6:34; tiqb’il xkawil li aatin.

  24. Kolosenses 2:6.

  25. 1 Jwan 2:3–6; tiqb’il xkawil li aatin.

  26. Lukas 18:22.

  27. Moises 6:34.

  28. Chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 19:23.

  29. Alma 5:33–34; tiqb’il xkawil li aatin.

  30. Chi’ilmanq Jwan 15:5.