Lomana Na Kai Nomu
Na yalololoma sa dua na itovo i Karisito. E sucu mai na lomani ira na tamta ka sega ni kila na kena iyalayala.
Ena mataka nikua, au sureti kemuni moni tomani au ena ilakolako i Aferika. Ni na sega ni raica na laioni, zebra, se elevaniti, ia e rairai, ni oti na ilakolako, ona raica e udolu na lewe ni Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai era sa maqusa tiko ena sala talei sara ni ikarua ni ivakaro levu duadua i Karisito me ra “lomana na kai nomu” (Marika 12:31).
Vakasamataka mada, na qele damudamu, ni vanua o Aferika. O na raica kina na qele katakata ka liwalala oqo e sega tu ni tauca na uca ena ivakarau cava ga ena vuqa sara na yabaki. Na vica wale na bulumakau e takosovi kemuni era suivotu ga ka yago ca era kauta voli na kedra itaukei mai Karamajong era vakaiubi tutuvi, ka vakaivava, ka taubale ka nuitaka me kunei na veico kei na wai.
Nio mua tiko ena sala ca ka vatuvatu, o na raica eso na ilawalawa gone totoka ka vakasamataka na vuna era sa sega kina ni vuli. Era dredre ka yaloyalo mai na gone, o qai yaloyalo lesu ena luluvu kei na dredre. E ciwasagavulukarua na pasede na gonelalai o raici ira ena ilakolako oqo era kana dravudravua ka mosi na yalomu ena vutugu.
Toso e liu, o na raica e dua na tina sa taqara vinaka toka e uluna e dua na lima na qaloni (19L) wai ka laveta tiko e dua tale. O koya e dua vei ira na yalewa ena rua na matavuvale ena yasana oqo, gone se qase, e taubale yani me 30 na minitika lesu mai, e veisiga, ki na mataniwai baleti nona vuvale. E luvuci iko sara na yalo rarawa.
Sa oti e rua na auwa o sa yaco ena dua na vanua galala ka rurugu. Na vanua ni sota oqo e sega ni olo se valelaca mada ga ia, ena ruku ni vica na vunikau levu era sa ivakaruru mai na siga warumisa. Ena vanua oqo, o na raica ni sega na wai drodro, se livaliva, kei na valelailai. Nio rai wavoki o na kila nio sa maliwai ira tiko na tamata era lomana na Kalou ka vakila e kea ni lomani ira na Kalou. Era sa soqoni mai mera ciqoma na veivuke kei na inuinui, o sa yaco mai mo wasea yani.
O ya na noqu ilakolako nei Sisita Arden, ena veitomani kei Sisita Camille Johnson, noda Peresitedi Raraba ni Soqosoqo ni Veivukei kei watina o Doug kei Sisita Sharon Eubank, na dairekita ni Veiqaravi ni Veivurke Raraba ni Lotu, ena ilakolako ki Uganda, e 47 na milioni na tamata era tiko kina ena Wasewase e Loma i Aferika. Ena siga oya, ena ruku ni veivunikau oya, keitou sikova kina valenibula e kea mai na Veiqaravi ni Veivurke Raraba ni Lotu, UNICEF, kei na Tabana ni Bula ni Matanitu o Uganda. Eratou sa isoqosoqo nuitaki sara, digitaki matau me raica na ilavo soli ni veiqaravi ni veivuke raraba vei ira na lewe ni Lotu me vakayagataki vakavuku.
Ni yaco na yalo rarawa levu ni da raici ira na gone walokai kei na ravuravu ni mate ni gacagaca, malaria, na coka veitaravi, sa yaco vei keda yadua na tubu cake ni inuinui me vinaka na veimataka vei ira eda sa mai sotava.
Yaco mai na inuinui, vakatikina ga, ena nodra loloma na lewe ni Lotu e vuravura raraba era solia nodra gauna kei na ilavo ki na sasaga ni Veiqaravi ni Veivuke ni Lotu. Niu raici ira na tauvimate kei na rarawa era sa vukei ka laveti, au cuvaki sobu ena vakavinavinaka. Ena gauna oya, Au sa qai kila kina na ibalebale ni Tui ni vei Tui, ka kaya:
“Ni lako mai koi kemuni sa vakalougatataki vei Tamaqu, mo ni rawata na matanitu sa vakarautaki me nomuni … :
“Ni kau a viakana, ka ni a solia mai vei au na kakana: au a viagunu, ka ni a vagunuvi au: au a vulagi ka ni a kauti au ki vale” (Maciu 25:34–35).
Sa vakamamasu ni noda iVakabula o ya “Me caudre vakakina na nomudou rarama e matadra na tamata, me ra raica na nomudou ivalavala vinaka ka vakarokorokotaka na tamamudou sa tiko mai lomalagi” (Maciu 5:14–16; raica talega na tikina e 14–15). Ena vanua yawa o ya kei vuravura, na nomuni caka vinaka sa vakararamataka na bula ka vakamamadataka na nodra icolacola na tamata o ya era bula leqa tu, ka vakacaucautaki kina na Kalou.
Ena siga katakata oya, au diva mo a rogoca na nodra masu ni vakavinavinaka dina vua na Kalou. Era gadreva meu tukuna vei kemuni ena nodra vosa vaka-Karamajong, “Alakara.” Vinaka vakalevu.
Na noda ilakolako e votu kina vei au na vosa vakatautauvata ni Kai Samaria Vinaka, ni a lako tiko ena sala kuvu, sega ni kena au a tukuna tiko, na gaunisala mai Jerusalemi ki Jeriko. Na kai Samaria dauveiqaravi e vakavulici keda ena ibalebale ni nomu lomana na kai nomu.”
A raica “sa dua na tamata … [sa] sikabotea na daubutako eso, a ra sa luvata tani na nona isulu, ka vakamavoataka, ka lako tani, a ra sa biuta ka sa voleka ni mate” (Luke 10:30). Na kai Samaria “sa lomana sara” (Luke 10:33).
Na yalololoma sa dua na itovo i Karisito. E sucu mai na lomani ira na tamta ka sega ni kila na kena iyalayala. O Jisu na iVakabula kei vuravura, e usutu ni yalololoma. Nida wilika ni “Sa tagi ko Jisu” (Joni 11:35), eda sa ivakadinadina, me vakataki Meri kei Marica, ni Nona yalololoma a vakavuna taumada me sa vutugu ko koya ena yalona a sa rarawa na lomana (raica na Joni 11:33). Ena ivakaraitaki ni iVola i Momani ni ivakaraitaki i Karisito ni yalo loloma, e rairai mia kina dua na vavakoso o Jisu ka kaya:
“Sa tiko li eso era sa lokiloki, se mataboko, … ko ira sa didivara, o ira kece ga e tauvimate tu? Mo ni kauti ira mai kau na vakabulai ira, niu sa yalololoma vei kemuni …
A sa vakabulai ira kecega ko koya” (3 Nifai 17:7, 9).
Se cava na noda sasaga kece, o iko kei au daru na sega ni vakabulai ira kece ia oi keda yadua eda na vakavinakataka na nona bula e dua. A dua ga na gonetagane, cauravou lailai sara, a solia e lima na buli madrai kei na rua na ika a vakani kina e lima na udolu. Eda na taroga beka na noda isolisoli, me vaka a cakava o Adriu na tisaipeli ki na buli madrai kei na ika, “Ia ka yaga vakacava oqo vei ira na lewevuqa vakaoqo?” (Joni 6:9). Au vakadeitaka veikemuni, ni sa veirauti vinaka na nomu solika, ka vakatarai Karisito me qai vakataucokotaka na nomu sasaga.
Ena tikina oqo, e sureti keda kina o Elder Jeffrey R. Holland, “vutuniyau se dravudravua, … meda ‘cakava na veika eda rawata ena gauna era vakaleqai tu kina na tani.” Sa qai vakadinadinataka, me vaka Au vakadinata talega, na Kalou “ena vukei iko ka dusimaki iko ena [nomu] ivakarau ni bula vakatisaipeli kei na yalo loloma” (“Eda sa Sega Li ni Dravudravua Kecega?,” Liahona, Nov. 2014, 41).
Ena vanua vakayawa koya, ena siga guilecavi dredre, au tu meu vakadinadina ena gauna oya ka vakakina nikua me baleta na nodra ivakarau ni yalo loloma na lewe ni Lotu, vakarise yalo ka veisautaka na bula, era vutuniyau kei na dravudravua talega.
Na vosa vakatautauvata ni Kai Samaria Vinaka e tomani ni sa “vauca na mavoa [ni tamata o ya] … ka sa maroroi koya” (Luke 10:34). Na noda sasaga ni Veiqaravi ni Veivuke ni Lotu eda sa veivuke vakatotolo ki na tavuki ni draki ka vauca na mavoa levu kei vuravura ni mateveitauvi, via kana, walokai, yali ni vale, kei na mavoa tawakilai ni yalolailai, rarawa, kei na veilecayaki.
Sa qai taura mai na kai Samaria “e rua na pene, ka solia vua na itaukei ni bure, ka kaya vua, Mo vakaraici koya ” (Luke 10:35). Ena Lotu, eda vakavinavinaka ni da duavata kei ira eso na “dauveiqaravi” se isoqosoqo me vaka na Catholic Relief Services, UNICEF, kei na Red Cross/Red Crescent, me veivuke ki na noda sasaga ni kawatamata. Keimami sa vakavinavinaka talega ki na nomu “rua na peni” se rua na euro, rua na peso, se rua na silini, sa vakamamadataka na nodra icolacola e vuqa e vuravura era colata tu. Ena sega beka ni ko kilai ira o solia kina nomu gauna, dola, kei na silini, ia na yalololoma e sega ni gadrevi meda kilai ira sara, meda sa lomani ira ga.
Vinaka vakalevu, Peresitedi Russell M. Nelson, nomuni veivakananumi nida lomana na Kalou ena yaloda taucoko, ena vagolea na yaloda kina nodra bula na tani” (“Na iKarua ni iVakaro Levu,” Liaona, Nove. 2019, 97). Au vakadinadinataka ni na tubu na noda dui reki, vakacegu, yalomalua, kei na loloma ni da maqusa ki na veikacivi nei Peresitedi Nelson kei na vakamamasu nei Josefa Simici meda “vakani ira na via kana, vakaisulutaki ira na luvawale, vukei ira na vada, qusia na waini mata nei luveniyali, [ka] vakacegui ira sa rarawa, ena Lotu oqo, se dua tale, se sega kina na lotu, veivanua cava ga [eda kunei ira kina]” (“Na iSau ni Edita ki na Dua na iVola mai vei Richard Savary,” Gauna kei na Draki, 15 ni Maji,1842.)
Na veivula sa oti toka, eda a kunei ira sa via kana kei ira sa rarawa ena buca dravuisiga ka kuvu ka da vakadinadinataka na matadra era kere veivuke. Ena noda dui sala, eda sa vutugu e yaloda ka rarawa na lomada (raica na Joni 11:33i), kei na veika eda vakilae vakamaravutaka yani nida raica na nodra yalololoma na lewe ni Lotu era sa vakani na via kana, era sa vukei na vada, era sa vakacegui sa rarawa ka qusi laivi na wai ni matadra.
Meda sa qai raica tikoga na nodra bula na tamata ka vakaraitaka ena vosa kei na caka vinaka ni da sa “colata vata na [noda] icolacola” (Mosaia 18:8), ka “vauci ira sa yalo e raramusumusu” (Vunau kei na Veiyalayalati 138:42), ka maroroya na ikarua ni vunau levu i Karisito mo “lomana na kai nomu” (Marika 12:31). Ena yacai Jisu Karisito, emeni.