Founga ʻOku Tokoniʻi Ai Koe ʻe he ʻInisititiutí ke ke Ako e Ongoongoleleí
ʻAhiʻahiʻi e founga ʻe tolu ko ʻeni te ke ako lahi ange ai mei hoʻo ngaahi kalasi ʻinisititiuti fakalotú.
Naʻe pehē ʻe ʻEletā M. Lāsolo Pālati ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá, “ʻOku faingataʻa ange ʻa e ʻahó ni mei hono tuʻunga … he ngaahi taʻu kuohilí.” “ʻOku lahi ange ngaahi meʻa ke ne tohoakiʻi e tokanga ʻetau kau talavoú mo e kau finemuí mei heʻenau teuteu ke ngāue fakafaifekau mo maʻu ha kahaʻu fiefiá. ʻOku fie maʻu ke tau ako lahi he taimí ni ʻo laka ange ʻi ha toe taimi, “ʻa e founga ke tau fakafanongo ai mo tali e ngaahi ueʻi ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní.”1
Kuo ʻoatu ʻe he Siasí e ngaahi kalasi ʻinisititiuti fakalotú ke tokoniʻi kimoutolu ke mou mateuteu fakalaumālie lahi ange ai. ʻE lava ʻe he ʻinisititiutí ʻo ʻoatu ha “ngaahi aʻusia mahuʻingamālie ʻi he folofola ʻa e ʻOtuá.”2
ʻI he taimi te ke maʻu ʻinisititiuti aí, te ke lava ʻo fili mei ha ngaahi kalasi kehekehe. ʻE tokoni atu e kau faiako ʻoku mahino kiate kinautolu e ngaahi fie maʻu mo e ngaahi fehuʻi ʻa e kakai lalahi kei talavoú, ke ke ako mei he folofolá pea mo e ngaahi akonaki ʻa e kau palōfita ʻo e ngaahi ʻaho kimui ní.
ʻOku ʻoatu ʻe he liliu kimuí ni ʻi he ʻinisititiutí kiate kimoutolu ha faingamālie ke fakaʻaongaʻi ai e (1) ngaahi tohinoa ako ki he kalasí, (2) ngaahi fehuʻi ʻo e lēsoní, mo ha (3) ngaahi ngāue fakatāutaha ke ako ai, ke fakalahi hoʻo akó mo fakamālohia hoʻo tui kia Sīsū Kalaisí. ʻE tokoni e ngaahi founga ako ʻe tolu ko ʻení ke ke fakaʻaongaʻi ai hoʻo ako e ongoongoleleí peá ke ako tonu e founga ʻokú ke fengāueʻaki ai mo e Laumālié.
Ngaahi Tohinoa Ako he Kalasí
Naʻe fokotuʻu mai ʻe ʻEletā Lisiate G. Sikoti ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ke tau hiki e ngaahi ongo fakalaumālié ʻi ha tohinoa: “Hiki ʻi ha feituʻu malu e ngaahi meʻa mahuʻinga ʻokú ke ako mei he Laumālié. Te ke [fakatokangaʻi ko] hoʻo hiki [ko ia] e ngaahi ongo mahuʻinga ʻokú ke maʻú, ʻe lahi leva ʻene toutou hoko maí.”3
ʻOku fakaʻaongaʻi ʻe he fānau akó ha tohinoa (tatau ai pē pe ʻi ha laʻi pepa pe ʻi ha app he Gospel Library) ʻi he kalasí pe ʻi ʻapi, ke lekooti ʻa e ngaahi ongó ʻi heʻenau ako e folofolá. Kuo ʻosi siotonu ʻa Semi Tenisi, ko ha tokotaha ako ʻinisititiuti ʻi Filipaini, ʻi he ʻaonga hono tauhi ha tohinoa akó: “He ʻikai ke u lava ʻo tuku hono hiki e ngaahi fakamatala mo e ngaahi pōpoaki mei he folofolá pe malanga ʻa e kau palōfitá he ʻoku tupulaki ai ʻeku ako e ongoongoleleí.”
ʻOku saiʻia e fānau ako ʻinisititiuti ʻa Misa Seiki Takahasi ʻi Nakoia, Siapaní, he tohinoá he ʻokú ne ʻai e “founga akó ke hokohoko lelei” pea mo tokoni ke toe mateuteu ange ai e kau akó ke nau ako mo kau atu ʻi heʻenau haʻu ki he kalasí.
ʻOku pehē ʻe Taisia Pātolomiu ʻo e fakatonga ʻo ʻĪtalí, “ʻI heʻeku hiki ko ia e meʻa naʻá ku akó, ʻoku ou lava ai ke manatuʻi lelei ange e ngaahi tefitoʻi fakakaukaú he taimi ʻoku ou fie maʻu ai kinautolú.” ʻOku pehē foki ʻe hono kaungā kalasi ko Maliatelasa Sanitoló, “ʻOku hoko ʻeku tohinoá ko ha meʻa ke u vakai ki ai ke manatuʻi ha foʻi fakakaukau pe fakahā fakalaumālie fakatautaha.”
Ngaahi Fehuʻi ʻo e Kalasí
ʻOku fokotuʻu mai ʻe he ngaahi fehuʻi ʻoku fai he kamataʻanga ʻo e lēsoní ha ngaahi tefito ke fakakaukauloto ki ai e kau akó mo ako he toenga ʻo e kalasí. ʻI he ngataʻangá, ʻe tānaki ʻe he kau akó ʻenau ngaahi tali ueʻi-fakalaumālie fakatautahá ki heʻenau faiakó.
ʻOku fakamatalaʻi ʻe ʻIlalia Pelomo, ko ha tokotaha ako ʻi he fakatonga ʻo ʻĪtalí, “ʻOku ueʻi au ʻe he ngaahi fehuʻí ke u fakakaukau ki heʻeku moʻuí pea mo e foʻi moʻoni, ʻoku tokoni e ngaahi meʻa ʻoku ou akó ke u ʻilo lelei ange ai ʻa Sīsū Kalaisi.”
ʻOku pehē ʻe Senisope Siongo, ko ha tokotaha ako ʻinisititiuti ʻi Kōlea, “Naʻe tokoniʻi au ʻe he ngaahi fehuʻí ke u fakakaukau lahi mo toe vakaiʻi e meʻa naʻá ku akó. Ko ha taimi mahuʻinga ia ke toe fakamanatu, fakalaulauloto, pea mo fakatōkakano e ngaahi meʻa naʻá ku akó.”
ʻOku hā mahino mai e tupulaki fakalaumālie ʻa e fānau akó ʻi heʻenau ngaahi talí. ʻOku pehē ʻe Sisitā Seonesimi Kengi, ko ha faiako ʻinisititiuti fakasiteiki ʻi Kōlea, “Ko ha aʻusia maʻongoʻonga kiate au ke u lau mo ako e fakamoʻoni mo e ngaahi fakakaukau ʻa e fānau akó.”
Ngaahi Ngāue Ako Fakatāutahá
ʻOku fili ʻi he faʻa lotu ʻe ha fānau ako ʻinisititiuti tokolahi ke fai ha ngāue tokoni ʻaonga. Kuo ʻosi faʻu ʻe he fānau ako he funga ʻo e māmaní ha ngaahi ʻaati, hiva, ngaahi vitiō, mo ha ngaahi tohi fekauʻaki mo e ongoongoleleí, ʻi he mītia fetuʻutakí, ʻo fakatatau mo e meʻa ʻoku nau manako aí. ʻOku fakaafeʻi ʻe he ngaahi meʻa ko ʻení ʻa e fānau akó ke nau fai e ngaahi meʻa kuo nau ako ʻi he kalasí. Hangē ko ʻení, naʻe fili ha tokotaha ako ʻe taha ke ne tā-valivali ha ʻata ʻo e Fakamoʻuí ke fakaʻaongaʻi he kalasi, “Sīsū Kalaisi mo e Ongoongolelei Taʻengatá.”
Naʻe fokotuʻutuʻu ʻe ha tokotaha ako ʻoku kau ʻi he kalasi “Fāmili Taʻengatá” ha ngāue fakatemipale mo ha ngāue fakahisitōlia fakafāmili ne “aofangatuku ʻaki haʻaku fononga ki he temipalé mo ʻeku kui fefiné pea mo e kau mēmipa tonu ʻo e fāmilí ʻo mau fakahoko ai ha ngaahi sila temipale ʻe fāngofulu tupu ʻa ia naʻe ʻosi teuteu ʻi he lolotonga ʻo e faʻahitaʻu fakaakó. Naʻe vāofi ange homau fāmilí ʻi he meʻá ni.”
Hangē ko hono fakamahino ʻe Sīnia ʻAvila ʻOkanis, ko ha taha ako ʻinisititiuti ʻi Pikolo, ʻOtu Filipainí, ʻoku ʻomi ʻe he ngāue he ngaahi meʻa fakatāutahá ha “tuʻunga fakafaingamālie,” ke maʻu ʻe he fānau akó ha tauʻatāina ke ako e folofola ʻa e ʻOtuá mo ongoʻi e Laumālié, ʻo fakaʻaongaʻi honau talēniti takitaha.
Ngaahi Ola Māʻolunga
ʻE lava ke tupulaki hoʻo ako ki he ongoongoleleí mo fakaloloto hoʻo fakamoʻoní ʻi hono fakaʻaongaʻi e ngaahi founga ako ko ʻení. ʻE lava ʻo mahino lelei ange kiate koe e founga ke fakaʻaongaʻi ai e folofola ʻa e ʻOtuá ʻi hoʻo moʻuí mo e founga ke tāpuekina ai ʻa e niʻihi kehé, ʻo ka ke fakamātoatoʻi hoʻo ako e folofolá ʻi he ngaahi kalasi ʻinisititiutí.