2021
ʻI he ʻIkai Ke Ke ʻIlo e Meʻa ke Lea ʻAkí
Fēpueli 2021


Faka‘ilekitulōnika Pē: Fakakau

ʻI he ʻIkai Ke Ke ʻIlo e Meʻa ke Lea ʻAkí

‘I he taimi naʻe mālōlō ai homa fohá ‘i he taonakitá, naʻe ‘i ai ha kau tokoni naʻe ue‘i fakalaumālie ke fakafiemālieʻi kimautolu.

ʻĪmisi
ongo fafine ʻokú na tangutu fakataha

‘I he taʻu ‘e fitu kuo hilí, naʻe mālōlō ‘ema tamasiʻi ko Tanielá mei he taonakitá.

ʻI he ‘aho ʻo ‘ene pekiá, naʻe ‘ikai ke ma ʻilo ʻa e feituʻu naʻe ʻi aí. Naʻá ma telefoni ki hono ngaahi kaungāmeʻá kotoa, ngaahi falemahakí, mo e kau polisí, ka naʻe ʻikai ha taha kuo sio ki ai. Naʻe fekuki ʻa Taniela mo e kulukia-tamakí pea mo e fakakaukau taonakitá ʻi ha taʻu ʻe nima, ko ia ne u maʻu mo hoku uaifí ha ongo fekauʻaki mo e meʻa ʻe lava ke hokó. Faifai pea toki maʻu ʻe Seli, ko hoku uaifí, hono ngaahi kaungālokí, ʻa ia ne nau maʻu ia ki hono lokí.

Fakakau Mo Kinautolu ʻOku Tengihiá

ʻOku ou pehē ko e meʻa fakamamahi taha ke hoko ki ha mātuʻa ko e mālōlō ha fānau. Pea ʻoku ʻikai ha meʻa te ne lava ke toʻo atu e mamahi ko iá, ka ʻe lava ʻe he kakai ʻokú ke feohi mo iá ke fakahoko e meʻa lahi ke tokoniʻi koe ke matatali hoʻo mamahí. Lolotonga e taimi faingataʻaʻia ko iá, na‘e ʻikai ke mau masiva he fāmili, ngaahi kaungāmeʻa, pe tokoni. Mei he ‘uluaki pō ne ma ʻiloʻi ai kuó ne siʻi hiki atú, ne alanima mai ʻa e kakaí. Naʻe lava mai ʻa homau ngaahi kaungāʻapí, ngaahi kaungāmeʻa ʻo Tanielá, pea mo ʻemau kau taki ʻi he Siasí. Naʻe ʻomai ʻe he kau fafine ʻi he Fineʻofá ha ngaahi meʻatokoni, pea naʻe tokoni mai e kau ʻofa fakapulipuli ʻo feʻunga mo ʻemau ngaahi fiemaʻú.

Kimui angé naʻe toki talamai ʻe heʻemau pīsopé naʻe tokolahi e kakai naʻa nau fie tokoní ka naʻe ʻikai te nau ʻiloʻi pe ʻe founga fēfē. Pea ko ia naʻa nau ʻeke ange ki ai, “Ko e hā ha meʻa te mau lava ʻo fakahoko ke tokoni ai ki he kau Hānití?”

Kuo teʻeki faʻa hoko ha meʻa pehē, ka ʻi ha ngaahi taimi ʻe niʻihi, ʻi he fanongo ʻa e kakaí fekauʻaki mo Tanielá, ne ʻikai ke nau ʻilo pe ko e hā ʻenau lea ʻe fakahokó pe founga ke fakafeangai mai aí. ʻOku ou fakakaukau ʻoku tatau ia mo e taimi ʻoku ʻikai ke tau laveʻi ai ʻa e founga ke fakafeʻiloaki ai ki ha taha ʻoku lea ʻi ha lea fakafonua kehe. ‘Oku ʻikai ke tau ‘ilo e meʻa ke lea ‘aki pe hohaʻa naʻa tau lea ʻaki e meʻa hala, ko ia ai ʻoku ʻikai ke tau talanoa mo kinautolu. Ka neongo ia kātaki ʻo feinga tokoni atu ki ai. ʻOku lava ke fakataʻelata e mole haʻate ʻofaʻanga pea lava ke fakaumiuminoa. Na‘e hanga ʻe he fo‘i moʻoni ko ia ne ʻākilotoa kimautolu ʻe ha tokolahi ne nau tokoni maí ʻo fakalelei e meʻa kotoa.

‘Oku ʻIkai Ke Ma Hohaʻa kia Taniela

Ko e taha e meʻa ne ma houngaʻia aí ko e lahi e ngaahi talanoa ne ma fanongo ki ai fekauʻaki mo homa fohá. ‘Oku ʻikai ke ma hoha‘a kia Taniela. ‘Okú ma ʻilo e tōʻonga moʻui fakatamasiʻi naʻá ne ʻi aí. Naʻá ma ʻiloʻi naʻá ne fokoutua, mo ʻiloʻi “ʻoku ʻafioʻi ʻe he [ʻEikí] ʻa e lotó” (1 Samuela16:7). Pea na‘e fuʻu angaʻofa mo angalelei ʻa Taniela. ʻOkú ma ʻiloʻi ia. Ka ko e meʻa fakaʻofoʻofa ʻema fanongo ki he vahevahe ʻe he kakaí ʻenau ngaahi talanoa fekauʻaki mo Tanielá.

Ko e taha ‘o e ngaahi kaungāmeʻa ‘o Tanielá ko Neiti ʻOloseni. Talu mei he kalasi tahá mo ʻena kaungāmeʻa. ʻI he taimi naʻe foki mai ai ʻa Neiti mei he ngāue fakafaifekaú tupu mei ha ngaahi ʻuhinga fakafaitoʻo, naʻe fakaafeʻi ia ʻe Taniela he taimi pē ko iá ki ha maʻu meʻatokoni hoʻatā. Na‘e talamai ʻe Neiti ʻa e founga ne hoko ai ʻa Taniela ko ha taha ne fanongo, ʻofa, mo fakalotolahi—ʻi ha taimi naʻe ongoʻi ai ʻe Neiti naʻe taʻelata mo tuenoá. Hangē ko e lea naʻe fai ʻe Neití, ne hoko ʻa Tani ko ha faʻahinga taha ne tokanga moʻoni ki he kakaí.

Te Tau Lava ke Tali ha Kakai Kehe

‘Oku mahuʻinga ke ke moʻui ʻaki hoʻo tōʻonga moʻui totonú pea tali ʻokú ke kei tangata pē. Taimi ‘e niʻihi ‘oku fie maʻu ke tau kole ha tokoni, ke tau tokoni atu—tatau ai pē neongo ko kitautolu ʻoku mamahí. Te tau lava ke tuku e kakaí ke nau tokoni mai mo tuku ke nau ʻiloʻi kitautolu.

Hili ha ta‘u ʻe fitu mei ai, ‘oku kei faingataʻa pē. Taimi ‘e niʻihi ʻoku tangi fakafokifā ʻa Seli mo pehē, “ʻOku ou manatu ʻofa ki heʻeku pēpeé. ʻOku ou manatu ʻofa ki heʻeku pēpeé.” Ka kuó ne fakahā kuó ne ma‘u ʻa e fakafiemālie lolotonga e ngaahi taimi ko iá—nonga fakalaumālie. Ko e fetu‘utaki haohaoá ʻa e nonga fakalaumālié. Ko e fekumi ki he nonga fakalaumālié ʻa e founga lelei taha ke ongo‘i ʻoku fakakau kakato. Pea ‘oku kau ʻi he nonga fakalaumālie ko ‘ení ʻa e kau ‘āngelo fakaetangata ʻoku nau ongoʻi e ueʻi fakalaumālie ke nau ō mai ʻo tokoní.

Naʻe tuʻo taha hano vahevahe ʻe Seli L. Tiu, ne hoko kimuʻa ko ha Tokoni Ua ʻi he Kau Palesitenisī Lahi ʻo e Fineʻofá, ha talanoa kau ki ha Taki Māʻolunga naʻá ne fehuʻi pe ʻoku founga fēfē ke ʻiloʻi ha taha ko e ākonga moʻoni ʻo Sīsū Kalaisi. ʻI he kamatá ne ʻikai mahino kiate au e talí, ka ʻi he taimí ni ʻoku ou poupou kakato ki ai: “Ko e founga te ke lava ʻo ʻiloʻi ai pe ʻoku ului kakato ha tokotaha kia Sīsū Kalaisí ʻoku ʻi he founga ʻoku tokangaʻi ʻaki ʻe he tokotaha ko iá ʻa e niʻihi kehé. ”1 Ko e founga faka-Kalaisi ki hono tokangaʻi e niʻihi kehé ko e fakaʻapaʻapa, ʻofa, mo e manavaʻofa—tatau ai pē ko hai kitautolu pe ko e hā e meʻa ʻoku tau lolotonga fou aí.

Ngaahi Maʻuʻanga Fakamatalá

  1. Sheri Dew, If Life Were Easy, It Wouldn’t Be Hard: And Other Reassuring Truths (2005), 31.

  2. M. Russell Ballard, “Questions and Answers” (fakataha lotu ʻa e ʻUnivēsiti Pilikihami ʻIongí, ʻaho 14 Nōvmea, 2017), 3, speeches.byu.edu.

  3. Henry B. Eyring, “Ngāue Fakaetauhi ʻi he Ueʻi Fakalaumālié,” Ensign pe Liahona, Mē 2018, 64.