Aoaoga a Peresitene
Folasaga


Folasaga

Ua faatuina e le Au Peresitene Sili ma le Korama a Aposetolo e Toasefululua le faasologa o Aoaoga a Peresitene o le Ekalesia ina ia fesoasoani ai i le faalolotoina o lo outou malamalama i le talalelei toefuataiina ma faalatalata atili atu ai i le Alii e ala i aoaoga a Peresitene o le Ekalesia i aso e gata ai. A o faaopoopo atu e le Ekalesia voluma i lenei faasologa, o le a e faatupulaia se faaputuga o tusi mo faamatalaga o le talalelei mo lou aiga. O voluma o lenei faasologa ua mamanuina ia faaaoga e le gata mo suesuega faaletagata lava ia ae faapea foi le aoaoina o korama ma vasega.

O loo faalauiloa atu i lenei tusi ia aoaoga a Perofeta Iosefa Samita, o le sa tofia e le Atua e tatalaina le tisipenisione o le atoaga o taimi i nei aso e gata ai. I le va o lana faaaliga vaaia o le Tama ma le Alo i le tautotogo o le 1820 ma lona maliu faamaturo ia Iuni 1844, sa ia faatuina ai le Ekalesia a Iesu Keriso o le Au Paia o Aso e Gata Ai ma aumaia le atoaga o le talalelei, e le toe aveesea lava mai le lalolagi.

Suesuega a le Tagata Lava Ia

A o e suesue i aoaoga a le Perofeta o Iosefa Samita, saili i musumusuga a le Agaga. Ia manatua le folafolaga musuia a Nifae: “Aua o le saili ma le filiga e iloa e ia, e faamatalaina mea lilo a le Atua ia te i latou, i le mana o le Agaga Paia” (1 Nifae 10:19). Ia amata au suesuega i le tatalo, ma faaauau pea ona e tatalo ma manatunatu loloto i lou loto a o e faitau.

I le faaiuga o mataupu taitasi, o le a e maua ai ni fesili ma mau e fesoasoani ia te oe ia malamalama ma faaaoga aoaoga a Iosefa Samita. Ia iloiloina fesili a o lei faitauina le mataupu.

Ia manatunatu foi i fautuaga ia:

  • Vaavaai mo upu po o faaupuga autu. Afai e te mauaina ni upu e te le malamalama ai, ia faaaoga se tusi lomifefiloi po o se isi risosi ia malamalama atili ai i lona uiga. Ia tusia se faamatalaga i le pito o le itulau e fesoasoani ia te oe e manatua ai mea sa e aoaoina mai e uiga i lena upu.

  • Manatunatu i le uiga o aoaoga a Iosefa Samita. O le a e manao e faailoga faaupuga ma fuaiupu ia e aoaoina mai mataupu faavae faapitoa o le talalelei pe aafia ai lou mafaufau ma lou loto, pe e te manao foi e tusia ou manatu ma lagona i le pito o le itulau.

  • Tomanatu i ni ou aafiaga e fesootai ma aoaoga a le Perofeta.

  • Mafaufau loloto i ala e aoga ai aoaoga a Iosefa Samita ia te oe. Mafaufau pe faapefea ona fesootai ia aoaoga ma ni ou popolega po o fesili. Filifili ni mea o le a e faia e avea ma taunuuga o mea ua e aoaoina.

Aoaoga mai Lenei Tusi

E mafai ona faaaoga lenei tusi e aoao atu ai i le aiga po o le lotu. O le a fesoasoani fautuaga ia ia te oe.

Tulimatai Atu Upu a Iosefa Samita ma Tusitusiga Paia

Na poloai mai le Alii ia i tatou “ia aua ne’i [aoao atu] nisi mea tau lava o mea ua tusia e perofeta ma aposetolo, ma mea e aoaoina ai i latou e le Fesoasoani i le tatalo faatuatua” (MFF 52:9). Sa ia fetalai mai foi “o toeaina, ositaulaga ma aoao o lenei ekalesia o le a aoao atu mataupu faavae o la’u talalelei, o i ai i le Tusi Paia ma le Tusi a Mamona, e i ai le atoatoa o le talalelei” (MFF 42:12).

O lou tofiga o le fesoasoani atu lea i isi e malamalama ma faaaoga le talalelei e ala i aoaoga a le Perofeta o Iosefa Samita ma tusitusiga paia. Aua nei tuueseina lenei tusi pe saunia ni lesona mai nisi lava tusi. Ia taulai atu atoa se vaega tele o le lesona i le faitauina o aoaoga a Iosefa Samita i lenei tusi ma talanoaina o latou uiga ma le faaaogaina.

Ia uunaia le vasega ina ia aumai lenei tusi i le lotu ina ia lava saunia i latou e auai i talanoaga faalevasega.

Saili le Taitaiga a le Agaga Paia

A o e tatalo mo se fesoasoani ma sauniuni ma le filiga, o le a taitaiina au taumafaiga e le Agaga Paia. O le a Ia fesoasoani ia te oe e faamamafaina vaega o mataupu taitasi ia e faamalosiauina ai isi ina ia malamalama ma faaaoga le talalelei.

A e aoao atu, tatalo i lou loto ina ia faatasi mai le mana o le Agaga i au upu ma talanoaga faalevasega. Ua saunoa mai Nifae, “Pe a tautala atu le tagata i le mana o le Agaga Paia, e moliooina ai i le mana o le Agaga Paia i loto o le fanauga a tagata” (2 Nifae 33:1; tagai foi i le MFF 50:13–22).

Saunia e Aoao Atu

Ua maea ona faatulagaina mataupu i lenei tusi ina ia fesoasoani ia te oe e te saunia ai e aoao atu. O le vaega “Mai le Soifuaga o Iosefa Samita” i totonu o mataupu taitasi ua maua ai faamatalaga e uiga i le soifuaga o Iosefa Samita ma uluai talaaga o le Ekalesia ia e mafai ona faaaoga e faailoa ma aoao atu ai le lesona. O le vaega “Aoaoga a Iosefa Samita” ua vaevaeina i nai fasi vaega, e i ai ulutala ua aotele mai ai manatu autu o le mataupu. O nei ulutala e mafai ona avea ma otootoga e mafai ona e aoao atu ai. O le vaega faaiu, “Fautuaga mo Suesuega ma le Aoaoina Atu,” e maua ai fesili ma mau e fesootai ma ia aoaoga.

O le a sili atu ona aoga au metotia e te aoao atu ai pe a e faia mea nei:

  1. Suesue le mataupu. Faitau le mataupu ina ia faamautu ai lou malamalamaaga i aoaoga a Iosefa Samita. O le a maoae atu le loloto o le faamaoni ma le mana o le a e aoao atu ai pe a ua maea ona uunaiina oe lava i ana upu (tagai MFF 11:21). A o e faitau, ia tausi i lou mafaufau manaoga o e o loo e aoaoina atu. O le a e manao e faailoga mataupu faavae ma aoaoga faavae i totonu o le mataupu e te lagona o le a fesoasoani ia te i latou.

  2. Filifili po o a vaega e te faaaogaina. Ua sili atu mea ua i ai i totonu o mataupu taitasi nai lo mea e mafai ona e aoaoina atu i le lesona e tasi. Nai lo lou taumafai ina ia faaaoga le mataupu atoa lava, ia filifilia ma le loto tatalo mataupu faavae ma aoaoga faavae ua e lagona o le a sili atu ona aoga i e ua e aoao atu i ai. Mo se faataitaiga, e mafai ona e filifili e tulimatai atu i se fasi vaega po o ni fasi vaega se lua ma ni nai fesili laiti ia o le a fesoasoani i le vasega e auai i le talanoaina o mataupu faavae ia e i vaega ua e filifilia.

  3. Filifili pe faapefea ona faailoa atu lau lesona. Ina ia faaosofia le naunautaiga o le vasega i le amataga o le lesona, e mafai ona e faasoa atu sou lava aafiaga pe faitau mai e le vasega se tala mai le amataga o le mataupu po o le vaavaai atu i se ata mai totonu o le mataupu. Ona mafai lea ona e fesili atu, “O le a le mea ua aoaoina mai e lenei tala (po o le ata) e uiga i le autu o le mataupu?” O isi vaega e filifili mai ai mo le amataga o le lesona e aofia ai le faitauina o se mau po o se upusii mai le mataupu po o le usuina o se viiga. O se isi manatu aoga o le tuu atu i le vasega ia iloa po o a vaega autu o le lesona. Atonu foi e te manao e faamanatu i le vasega le lesona ua mavae mai lenei tusi, e ala lea i le fai atu i ai e toe tomanatu i ni mea na tutupu, tagata, mataupu faavae, po o ni aoaoga faavae na talanoaina.

  4. Filifili pe faapefea ona faamalosiauina talanoaga. O i e tatau ona tele atu le taimi o le lesona e faaalu ai, aua e sili atu le aoaoina o le vasega i mataupu ma aoaoga faavae pe a latou auai i le talanoaina. Toe faitau fautuaga mo le taitaiina o talanoaga faagaeetia o i itulau xi–xii o lenei tusi. E mafai ona e faaaogaina fesili mai “Fautuaga mo Suesuega ma le Aoaoina Atu” i le faaiuga o le mataupu. E mafai foi ona e saunia nisi o a oe lava fesili e faaaoga ai fautuaga nei:

    • Tuuina atu fesili e mafai ona fesoasoani i le vasega e vaavaai mo mea moni, mea na tutupu, aoaoga ma mataupu faavae. O nei ituaiga o fesili e fesoasoani i le vasega e tulimatai upu moni patino o loo e naunau e faamamafaina ma faamasani ai i faamatalaga faapitoa mai aoaoga a le Perofeta. Mo se faataitaiga, a maea ona faailoa mai se upusii patino, e mafai ona e fesili atu, “O a nisi o upu po o faaupuga autu i le nei upusii?” po o le “O le a le autu o lenei upusii?”

    • Tuuina atu fesili e mafai ona fesoasoani i le vasega e mafaufau ai i aoaoga ma mataupu faavae sa aoaoina mai e Iosefa Samita. O nei ituaiga o fesili e faamalosiauina ai le vasega e iloilo ma faasoa atu o latou manatu ma lagona e uiga i aoaoga a Iosefa Samita. Mo se faataitaiga, “Aisea e te manatu ai e taua lenei aoaoga?” po o le “O a ni manatu ma ni lagona o ia te oe e uiga i lenei upusii?” po o le “O le a le uiga o lenei upusii ia te oe?”

    • Tuuina atu fesili e mafai ona faamalosiauina ai le vasega e faatusatusa mea latou te aoaoina mai i aoaoga a le Perofeta i o latou lava manatu, lagona, ma aafiaga. Mo se faataitaiga, “O a ni o outou aafiaga e fesootai ma mea ua saunoa mai ai Perofeta Iosefa Samita?”

    • Tuuina atu fesili e mafai ona fesoasoani i le vasega latou te faaaogaina ai i o latou lava olaga mea ua aoaoina atu. O nei fesili e fesoasoani i le vasega e mafaufau ai i auala e mafai ona latou ola ai e tusa ai ma aoaoga a Iosefa Samita. Mo se faataitaiga, “O le a le mea o loo faamalosiauina i tatou e Iosefa Samita tatou te faia? O a ni auala e mafai ona tatou faaaogaina ai mea ua ia saunoa mai ai?” Faamanatu i le vasega o le a le gata ina o le a latou aoao e ala mai mea ua ia saunoa mai ai, ae faapea foi ona ala mai i faaaliga patino ia i latou lava (tagai MFF 121:26).

  5. Filifili pe faapefea ona faaiuina le lesona. E mafai ona e filifili e faavave lava ona faia se aotelega o le lesona pe valaauina se tasi pe toalua o le vasega e faia. E ala i le musumusuga a le Agaga, ia e molimau atu e uiga i aoaoga ua outou talanoaina. E mafai foi ona e valaauliaina isi e faasoa atu a latou molimau. Faamalosiau ia latou ua e aoaoina e mulimuli i musumusuga ua latou maua mai le Agaga Paia.

A o e sauniuni e aoao atu, atonu e te manao e vaavaai mo manatu i le tusi O Le Aoao Atu, E Leai se Isi Valaauga E Sili Ai (36123), vaega E, mataupu 14, 16, 28, ma le 29; po o le Tusitaiala Faafaiaoga (34595).

Taitai ni Talanoaga e Malamalama Ai

O fautuaga ia o le a fesoasoani e faamalosiauina ma taitaia ai talanoaga faagaeetia:

  • Saili le taitaiga a le Agaga Paia. E mafai ona Ia musuia oe e tuuina atu fesili patino po o le faaaofia o tagata patino i le talanoaga.

  • Fesoasoani i le vasega e tulimatai atu i aoaoga a Perofeta Iosefa Samita. Ia latou faitauina ana upu ina ia faatupuina ai talanoaga ma ia tali ai fesili. Afai e tataieseina le talanoaga mai le autu pe tupu mai ai ni manatu le faavaea po o fefinauaiga, ia toe tata’i sao mai le talanoaga e ala i le toe aumaia o se mea na tupu, se aoaoga faavae po o se mataupu faavae i totonu lava o le mataupu.

  • Pe a talafeagai ai, fefaasoaai aafiaga e fesootai ma aoaoga i totonu o le mataupu.

  • Faamalosiau i le vasega e faasoa atu o latou manatu, fai fesili, ma aoao atu e le tasi le isi (tagai MFF 88:122). Mo se faataitaiga, e mafai ona e tofia i latou e tuuina mai ni manatu e uiga i manatu faaalia o isi, pe e mafai foi ona e tuu sao atu se fesili se tasi i nisi o le vasega.

  • Aua e te popole i le filemu o le vasega pe a uma ona e tuuina atu se fesili. E masani lava ia i latou e te aoaoina ona manaomia le taimi e mafaufau ai pe vaavaai ai i a latou tusi a o lei faasoaina mai o latou manatu, molimau, ma aafiaga.

  • Faalogo ma le loto atoa, ma saili ia e malamalama i manatu o tagata uma. Faailoa atu le agaga faafetai mo lo latou auai i talanoaga.

  • Pe a faasoa mai e le vasega manatu eseese, ia e manatu e te tusia po o le faaaoga foi o se isi o le vasega na te tusia ia manatu i luga o le laupapa.

  • Vaavaai ni auala eseese e mafai ona faaaofia ai le vasega i talanoaga. Mo se faataitaiga, e mafai ona e taitaiina i latou e talanoaina ni fesili i ni vaega toalaiti po o ni paga taitoalua o loo nonofo felatai

  • Manatu e muai faafesootai se toatasi pe toalua o le vasega ao lumanai le vasega. Talosaga i ai e sauni mai e tali se tasi o fesili ua maea ona e saunia.

  • Faaaoga se viiga, aemaise lava se viiga o le Toefuataiga, ina ia faamalosia ai le talanoaina o se upumoni o le talalelei. O le lagiina o se viiga o se tasi foi lea o auala e aoga tele i le faailoaina atu po o le faaiuina foi o se lesona.

  • Aua nei e faamutaina se talanoaga manaia ona ua e manao e fai uma mea na e saunia. O le mea sili ona taua o le lagonaina e tagata o le vasega o le uunaiga a le Agaga ma tupu ae ai la latou tautinoga ia ola ai i le talalelei.

Aoaoga mo Tatou Aso

Ua feagai lenei tusi ma aoaoga a le Perofeta o Iosefa Samita ia e i ai ona aoga i o tatou aso. Mo se faataitaiga, ua le talanoaina e lenei tusi ia ituaiga o autu e i ai aoaoga a le Perofeta e uiga i le tulafono o le foai atu e faasino tonu i le puleaina o meatotino. Na aveesea e le Alii lenei tulafono mai le Ekalesia aua e lei saunia le Au Paia e ola ai (tagai i le faaulutala o le MFF 119). E le talanoaina foi e lenei tusi ia faaipoipoga faaautaunonofo. O aoaoga faavae ma mataupu faavae e fesootai ma le faaipoipoga faaautaunonofo na faaalia ia Iosefa Samita i le 1831. Na aoaoina e le Perofeta le mataupu faavae o le faaipoipoga faaautaunonofo, ma na faatinoina ia ituaiga o faaipoipoga i le vaitaimi o lona soifuaga. I le vaitaimi o le isi fiasefulu tausaga na sosoo ai, i lalo o le taitaiga a Peresitene o le Ekalesia o e na suitulaga ia Iosefa Samita, na telē se fuainumera o tagata o le Ekalesia na faatinoina faaipoipoga faaautaunonofo. I le 1890, na auina mai ai e Peresitene Uilifoti Uitilafi le Tautinoga Tonu, lea na faamutaina ai faaipoipoga faaautaunonofo i le Ekalesia (tagai i le Tautinoga Tonu 1). E le o toe faia e le Ekalesia a Iesu Keriso o le Au Paia o Aso e Gata Ai ni faaipoipoga faaautaunonofo.

Faamatalaga e uiga i Punaoa o loo Ta’ua i Lenei Tusi

O aoaoga a Perofeta Iosefa Samita ua i totonu o lenei tusi sa aumaia mai vaega eseese o punaoa: o lauga a le Perofeta, tusitusiga na saunia mo le lomiaina e le Perofeta pe sa faia foi i lalo o lana taitaiga, o tusi ma tala faamaumau a le Perofeta, o faamaumauga o faamatalaga a e na faalogo i le Perofeta o saunoa mai, ma nisi o aoaoga ma tusitusiga a le Perofeta sa mulimuli ane aofia ai i tusitusiga paia. O le tele o aoaoga a Iosefa Samita ua sii mai le History of the Church. Mo nisi faamatalaga e uiga i nei punaoa, tagai i le vaega faaopoopo.

E i ai nai faapogai [o faamatalaga] e lei lolomiina, o loo faaaoga i lenei tusi. O le sipelaga, o faailoga, o le faaaogaina o mataitusi tetele, ma le kalama ua maea ona faalaugatasia i mea e tatau ai, ina ia manino atili ai lona faitauina. Ua tuu foi i ai parakalafa, pe ua suia foi, ina ia lelei atili ai le faitauina. O upusii ua aumaia mai punaoa ua maea ona lolomiina, ua sii sao mai lava e aunoa ma ni suiga, sei vagana ai ua faailoa atu. O tusitusiga uma ua i totonu o puipui faatafafa ua faaopoopoina e le au faasaotusi o lenei tusi, sei vagana ai ua faailoa atu.

Ata
Joseph Smith
Ata
signature

“O Iosefa Samita, le Perofeta ma le Tagatavaai o le Alii, e sili atu ana mea ua faia, vagana o Iesu lava, mo le faaolataga o tagata i lenei lalolagi, i lo soo se isi lava tagata ola na ola ai. … Na ola maualuga o ia, ma na oti maualuga o ia i luma o fofoga o le Atua ma lona nuu” (MFF 135:3).