Klou el Ongdibel
Moubeltikereng er a Rechereuem
October 2020 el klou el ongdibel


Moubeltikereng er a Rechereuem

Klaumedengei el kmo kid el rokui a ngelekel a Dios eng meskid a chedaol losenged er a klou el ultutelir a rokui el chad e sebeched el ngoriakl el mo er bab el diak a klauketui er kid el mo er a rechad.

A osischeklel a Rubak a mo er a diak a ulebengelel me a mo er a rokui el ngelekel a Dios. Chelsea tia el klemechek ak mo mesaod a bebil er a okesiu er a Beluu er a Meirkel, eng di suobel er a chelsel a mo er a ngii di el ker.

Kede kiei er a taem er a ngasechereng me a klauketui er a tekoi er a balatiks me a omeruul. Ke de milchesuar er chelechal summer el bebil er ngii a ilengelakl er a budech er tirkel lomtok e mlo meruul a mekngit el blekeradel. Kede melchesuar chelechang er a teletael er a campaign el mo er a deruchall buai. Ng mekngit el dolekoi, le bebil er ngii a mla mo tekoi er a balatiks me a mekngit lomelekoi er a chelsel aikel mitilenged er a Ikelesia.

Chelsel a mimokl kabelment eng di blechoel ngarngii a klekakerous er kid er a rsoad el chad el remurt me a llach. Eng di, kid el loltirakl er a Kristo a kired el mo mechei a ngasechereng me a klauketui sel sekum eng morngii otuub me a mekngit lomelekoi el kirel a tekoi er a balatiks.

siasing/Llecheklel
Osischakl el ngara Ked

Tiakid a ta er a osisecheklel a Osobel, el kmal dodengelii e ng di ng diak el blechoel el meruul:

“Ko mla remenges el kmo, Ko moubeltikereng el mo er a tonari er kau, e ouketui er a cherreuem.

“Ak kmu er kemiu, Mou beltik el reng ra re cherarou, mo mekngeltengat ra melebiakl er kemiu, moruul a ungil el mo ra ruketui er kemiu, e moluluuch el mortirkel mekngit e lousbech er kemiu, e omekcharem er kemiu” (Mateus 5:43–44). 1

Sel telcheroll, Jews a mlosisechakl el mo ouketui er a rechereuir, me te mle kurusii el ngar ringel er a mekngit el blekerdelir a rechad er a Rom. Eng di a Jesus a ulsisechakl er tir, “moubeltikereng el mo er a rechereuir” e “meruul a ungil el mo er tirkel … louketui er kemiu.”

siasing/Llecheklel
Jesus a ulsisechakl er a beluu er a Merikel

Ngeral omekbeches el osisechakl el mo er a tang me a tekoi er a balatiks! E ng di tiang a dirk omellach er a Osobel. Chelsel a Babier er Mormon e Ke choiuiu, “Chelecha, chelecha e a kmal subedemiu, ngike loba reng er a ultok a diak el chedak, ng chedal a diablong, el ngii a chedam er a ultok, e ngii a omdui a rengrir a rechad el mo kautok loba ngasechereng, el mo er a ta me a tang” (3 Nephi 11:29).

A oubeltikereng el mo er a rchetid el chad me a recherreued a diak el beot. “Ng betok er kid a dirkak debo er sel dauch er a … beltik el reng me a klausubes,” President Gordon B. Hinckley a ulemtab, e mildechel, “Ng ousbech er a uldellomel el reng el muut el klou er aikel sebeched el tekoi.” 2 Ng di tiaikid el teletael er a beltikereng a klou a ultutelel, leng telengtengil aikel eru el ngarbab llechul Osobel el mo “oubeltikereng er a Rubak el Dios er kau” e “oubeltikereng er a odam er kau” (Mateus 22:37, 39). E locha kmal sebechel, el Ngii a ulisechakl el kmo, “Molengit, me bom nguu; mosiik, me bo betik” (Mateus 7:7). 3

Me kede mekerang e otirakl aikal chedaol llach er a beluulechad el ngii a kired loltirakl a llechul a chad? Kede ngeltengat, lolab a okesiul a Osobel el kirel a kmo kede mekerang e remuul mo tabesul a diak a ulebengelel Llechul me a ikel kuk di llechul a chad. A recherarou er a lolasm lomedikl er Ngii loba a ker el kmo a re Jews ng kirir el harau a tax el mo er a Rome, e Ngii a tiletkii a lecheklel a Caesar el ngara ududir e dilu el kmo, “Moltirakl a teletael el kuk loruul a Caesar, e mo er a Dios aikel omeruul mel omeruul er a Dios” (Lukas 20:25). 4

siasing/Llecheklel
Merlii el mo er a Caesar

A leuaisei, e kid a oltirakl a llechul a chad (oltirakl er a Caesar) e kiei el ngara budech loltirakl a llechul a beluu, e dirrek loltirakl a llechul a Dios lomakes el bedul uchei el mo er sel diak a ulebengelel de bo er ngii. Meng mekera doruul er tiang- tokuno ng mekera doubeltikereng el mo er a rechetid el chad me a recherreued?

A osischekel Osobel el diak a “klautok loba ngasechereng” a ungil telbakes. A diabelong a chedam er a ultok, e ngii a omdui a rengrir a rechad el mo kautok loba ngasechereng. Ng oldubech a cherarou me a mekngit el delongelir a rang me a dirrek el cheldebechel. A President Thomas S. Monson a ulisechakl el kmo a ngasechereng a “dongu er a Diablong,” le “bol kesib a rengum eng uaia omkengei er a Diablong. Ng diak a chad el rullid el mo ngmasch a rengud. Ng kid a melilt.” 5 A ngasechereng a rael el mo er a klauketui me a cherarou. Kede mo oubeltik el reng er a cherreued sel dolechib er kid er a ngasechereng me a klautok el kirir tirkel tir a diak el de ta osenged er a tekoi el chad. Ng dirrek el ngarngii a relii alsekum eng soad el kuk suub a kmo ngera er tir.

A tara rolel eng sebeched el mekdebechii a beltikereng el mo er a rebebil a kleuadel er a tekoi er a chelsel a kmal meketeketang-el chelitakl. Sel dolasem el mo medengei e kangkeister el mo er a rechad er a kakerous el siukang, ng kired el mo melasem el mo medengterir. Chelsel kesai el omeruul, telechakl er a rechad er a rael me a lechub eng mekngit el omeruul a meskii a rael el mo er a klausechelei me lechub end beltik el reng er a omekedong a rulii a klaumedengei me a olmengelmes. 6

E a lmuut el ngarbab el ngesou sel dosuub el mo oubeltikereng er a recherreued a mo osiik el mo medengelii a klisichel a beltikereng. Aikakid a kldei er a ikel betok lulaoch losisechakl el kirel tiang.

A Profet Joseph Smith a ulisechakl el kmo “ng melemolem el chetengakl a chuodel tekoi el kmo a beltikereng a mechellii a beltikereng. Mei e dochotii a beltikereng—dochotii a blekokeuii el mo er a rokui el chad.” 7

A President Howard W. Hunter a ulisechakl kmo: “Tial beluulechad el dekiei er ngii a kmal mo klungiaol omko rsechal me a redil er a ngii di el ker a mochotii sel klikiid el beltikereng er a Kristo, el ngii a bekokeuii, medemdemk, e ngariou el reng. Ng diak a chechelingaol reng me a kldidai el reng. … Ng diak a ngera longerchir ngii. … Ng diak a basio er ngii er a klauketui, me a, mekngit lomeruul. … Ng mengelechel er a rekakerous el chad el mo dmak el kiei el Kristiano el ngara beltikereng el diak el iior er a klechelid er tir, teletelir, belurir, ududir, skulir, me a siukang er tir.” 8

E a President Russell M. Nelson a mla mengelechel er kid el mo “kilungii a beltikereng er kid el mo oldak er a rokui el chad.” 9

A klou belkul telengtengil a oubeltikereng el mo er a recherreued a sel doltirakl a llechul a Casear loek otirekled er a llechul a kakerous el beluu. Ngokiu a osischeklel a Jesus a milkereklii a beluulechad, Ngii a dimlak lolisechakl el kirel a klautok a lechub e lolemall a llach. Ngii a ulsischeklii a bedochel rolel. Ocholt er a chelechal taem a osisiu a osischeklel:

“Lak a chad el tomall a llach er a beluu, le ngike loltirakl a llechul a Dios a diak bol temall a llechul a beluu.

“A leuaisei, bo moltirakl er sel ngii a mesisiich” (Doctrine and Covenants 58:21–22).

E a tebechelel a klaumera er kid, lulluches a Profet Joseph Smith ruriul er a ruchelir a Resanto a lesiseb er a meringel lodechelakl er a llechelir a remerredel er a beluu er a Missouri a kmo,“Kede oumerang el mo oltirakl er a re king, remerredel, roungerachel, me a remakisteret, el lolngesenges, e mengull, e melengmes, e mesebechakl a llach” (Tebechelel a Klaumerang 1:12.

Tia diak el belkul a kmo kede kongei aikel rokui el mekedmokl lokiu orimel. Ng belkul a kmo kede olngesenges a llach el ngar er ngii e ousbech a omudech el omeruul el mo melodech. Ng dirrek el belkul a kmo kede oba budech e kongei aikel mo moterekokl el sengkyo ruriul. Ng diak bo deteloi er tirkel mo meruul a mekngit el ngasechereng a uchul. 10 Chelsel a mimokl el beluu eng blechoel ngarngii a techelled me a ngercheled el melemolem el ngara budech el mo le muut er sel kuk tara sengkyo.

A osischeklel Osobel er a oubeltikereng er a recherreued a ultuil er a klemerang el kmo a rokui el chad a ngelekel a Dios. Tiaikid el diak a ulebengelel osisechakl me a bebil er a osischeklel a llach a mlo chemolt er a ikal dirk dilubech lultok er a betok el beluu er a Merikel.

siasing/Llecheklel
Momtok el ngara budech

A tara meringel teletael, a bebil er tir a uaia bla lobes el kmo a Kot el Uchetemel a Llach er a Constitutional er a Beluu er a Merikel a “mesterir a llemeltir a rechad el ngara budech el mo keldibel, e olengit er a Kabelment meng sumechokl a kngtil a rengrir.” Tiaikid a kltukl el teletael dolkar er a beluu er a ikel diak el melemalt lotutel me a orretel a llach. E mla ngar er ngii a diak el tabesul lemalt. A omeruul er a buai me a omerellir a dersta el chad, e kede mla mes a diak el melemalt lomeruul me a kngtil a rengrir a rechad. Chelsel sel lomult a uldasou el babilengel, e a Reverend Theresa A. Dear er a National Association for the Advancement of Colored People (NAACP) a ulemeklatk er kid el kmo a “mekngit lomeruul a muchelii a klauketui, mondai, omeleakl, klekakerous me a luk.” 11 Kid el chad er a beluu e chedal a Ikelesia er a Jesus Kristo er a Uriul-klebesei el Santo, a kired lemuut el mo meruul a ungil e olngeseu el choroid a mekngit lomeruul.

siasing/Llecheklel
Mekngit el odikel

Osisiu el kmal mekngit, e a rekesai el chad loldubech er tirkel lomtok me a mekngit lomeruul luleak uriul a mla obes el kmo a ngara Uchetemel a llach a kirir ngara budech e ometok. A romtok a diak a lemeltir el merruud, melemall, a lechub e lorechorch a lechub e lomtok a klisichir a rebulis er a beluu. A Uchetemel a llach a diak el du el kmo ng kirrel ngarngii a nglemuu a lechub e luldikel. Kid el rokui—rebulis, romtok, rolgneseu, me a re kuk diomes a kired el mo medengelii sel telkelel a lemelted me sel klou el ultutelel a ngercheled loltirakl a mla mekedmokl el llach. A Abraham Lincoln a dillii a klemera el tekoi, “Ng diak a klengitelreng el sebechel mesmechokl lokiu a telmellel a llach.” 12 A semecheklel a klengitelreng lokiu a mekngit lomeruul a diak el melemalt el teletael. Tia a nglemuu, el teletael el diak a ungil kabelment er ngii me a diak a rebulis, el choitechetur e diak lomecheliu a lemeltir a dersta el chad.

A tara uchul e a ikal dirk dilubech lultok er a Beluu er a Merikel a kmal mlo mechas a rengrir a rebetok el chad el kirel a ikel kmal mekngit lomeruul me a diak el melemalt el teletael el blo lomelchesiu a rechad er a kakerous el beluu el ngii a diak el kirel duubech er a Beluu er a Merikel. Tial beluu a kirel mo ungil choroid a mekngit lomeruul el diak di le bo er a Rmechedelekelk el chad er a Merikel, loumesingd el dulemes er tir er a ika el mereko lultok, ng dirrek el mo er a re chad er a Sebangiol, Sina, me a bebil er a chelechad. A reksi er tial beluu er a klauketui er a rechad a diak lungil, e kid a kired el mo ungil.

siasing/Llecheklel
Iungs er a Ellis
siasing/Llecheklel
Immigrants

A Beluu er a Merikel a mlocholt er a rekakerous el chad el mla er a kakerous el beluu. A moktek er ngii a dimlak loltaut er chimol bedengel a klechelid a lechub e lolab el mo er a chimol bedengir a rechad a lechub e lekebliid er a rechad er a ikel mla belurir. A ruchelel tial beluu a millasm lomudech er a rechad loba beches el uchetemel a llach. Tia diak el belkul a kmo ng mle cherrungel lungil aikel luruul a lechub a klemedengei er tir er sel taem. A reksi er a ikel kot leru el dart el rekil a Beluu er a Merikel a ulechotii a klou lomelodech, el uaia lemeltir a redil sengkyo me a, tokuni, ngbetel a klsibai, e uldimukl er ngii a llach lobengkel a llach el yaksok el kmo tirkel mle sibai a sebechir el mo ngara deureng el kirel a iilmokl.

A reterung el chad er a Yale University a dirk ulemeklatk er kid:

“A ikel rokui el chelitechetul, e a Beluu er a Meirkel a keldmokl el sebechel loldak er a rechad er a kakerous el beluu. …

“… A rechad er a beluu a diak el kirir teleuadel er a delongelel a beluu lechad er ngii me a rechad er a kakerous el beluu. A rechad er a Beluu er a Merikel a sebechir lolab lerung. Eng di a olengchelel a ngara uchetmeel a llach. Ng kired el melemolem el ngara kltalreng loltirakl er a Uchetemel a llach, el diak el iior er a klekakerous er kid.” 13

Betok el rak er a memong, e a British foreign secretary a dilii tiakid el tekoi er a klaumondai er a chelsel a House of Commons: “Ng diak a romtok er kid e diak a recherreued. Aikel soad a kirel melutk er a diak a ulebengelel, e ngercheled e kired lotirakl aikaikid el motek er kid.” 14

Tiaikid a ungil klemedengei luchul a otirekled er a “diak a ulebengelel” soad el tekoi er a balatiks. Osisiu, a osisechakl er a Ikelesia er a Rubak olisechakl er kid el kmo a diak a ulebengelel tekoi a ngii a kirel lomekrael er kid: a osischeklel a Osobeled, el ngii a ulemekrael er a Uchetemel a Llach er a Beluu er a Meirkel me a llechul a betok er a ikal beluad. Sel reng el olngesenges a di mla ngar er ngii el llach er a bai diak “domtok” a kot el bedochel rael el mo oubeltikereng er a recherreued sel doleketek er a kltalreng er a rekakerous el chad.

Sel dodengei el kmo kid el rokui a ngelekel a Dios eng meskid a chedaol losenged er a klou el ultutelir a rokui el chad e sebeched el ngoriakl el mo er bab el diak a klauketui er kid el mo er a rechad. Chelsel a betok el rak el bla kiei a kakerous el basio er tial beluu, a Rubak a mla osischeklak el kmo ng sebeched el diak di dosiik el mo melisiich a llechul tial beluu ng dirrek el sebeched el mo oubeltikereng er a rchetid me a recherreued. El diak el beot, eng di ng sebechel a dultuil a ngesou er a Rubak el, Jesus Kristo. Ngii a milsekid tia el llach el mo oubeltik el reng, e Ngii a yaksok er a ngesou er Ngii sel dosiik el mo olngesenges. Ak olecholt er a klaumerang el kmo kid a loubeltik el reng el merkid e mo olengeseu er kid a Chedam er Babeluades me a Ngelekel, Jesus Kristo. El ngara a ngklel a Jesus Kristo, amen.

Uleklatk

  1. Dirrek el mesa Lukas 6:27–28, 30.

  2. Gordon B. Hinckley, “The Healing Power of Christ,” Ensign, Nov. 1988, 59; dirrek el mesa Teachings of Gordon B. Hinckley (1997), 230.

  3. Dirrek el mesa Doctrine and Covenants 6:5.

  4. Dirrek el mesa Mateus 22:21; Markus 12:17.

  5. Thomas S. Monson, “School Thy Feelings, O My Brother,” Liahona, Nov. 2009, 68.

  6. Mesa Becky me a Bennett Borden, “Moving Closer: Loving as the Savior Did,” Ensign, Sept. 2020, 24-27.

  7. Joseph Smith, el ngara History of the Church, 5:517. Osisiu, a Martin Luther King Jr. (1929–1968) a dilu el kmo: “A momtechei er a mekngit loba mekngit a di oisisii a mekngit, el soiseb er a iilkolk el diak a chimol btuch er ngii. A iilkolk a diak lecheridii a iilkolk; ng di tal llomes a sebechel el rulii tiang. A klauketui a diak lecheridii a kaluketui; ng di beltikereng a sebechel” (“Where Do We Go from Here: Chaos or Community? [2010], 64-65).

  8. Teachings of Presidents of the Church: Howard W. Hunter (2015), 263.

  9. Russell M. Nelson, “Blessed Are the Peacemakers,” Liahona, Nov. 2002, 41; see also Teachings of Russell M. Nelson (2018), 83.

  10. Mesa “A House Divided,” Economist,Sept. 5, 2020, 17–20.

  11. Theresa A. Dear, “America’s Tipping Point: 7 Ways to Dismantle Racism,” Deseret News, June 7, 2020, A1.

  12. Abraham Lincoln, a cheldecheduch el mildung er a Young Men’s Lyceum, Springfield, Illinois Jan. 27, 1838, in John Bartlett, Bartlett’s Familiar Quotations, 18th ed. (2012), 444.

  13. Amy Chua me a Jed Rubenfeld, “The Threat of Tribalism,” Atlantic, Oct. 2018, 81, theatlantic.com.

  14. Henry John Temple, Viscount Palmerston, remarks in the House of Commons, Mar. 1, 1848; in Bartlett, Bartlett’s Familiar Quotations, 392; emphasis added.