Mba’erepy Tuichavéva

Umi escritura oñe’ẽ peteĩ mitãkaria’y imba’erepy hetávare, oñaníva Jesús rendápe, oñesũ Ipýpe, ha japu’ỹme, oporandu pe Mbo’ehárape, “Mba’e ajapova’erã ahupyty hag̃ua pe tekove ijapyra’ỹva”? Ohecha rire peteĩ lista puku tembiapoukapykuéra ko tapicha oñongatu’akue jeroviarekópe, Jesús he’i ko kuimba’épe ovende hag̃ua opa mba’e oguerekóva, tome’ẽ pe ombyaty’akue repy umi imboriahúvape, tojapyhy ikurusu, ha tosegí Chupe. Ko py’aguasupegua tekombo’e ojapókuri pe mburuvicha imitãva—jepe isandália hepyete—tokyhyje, ha osẽ upégui vy’a’ỹme, he’i umi escritura, “ha’e orekógui heta mba’erepy”.¹

Añete ningo. kóva ha’e peteĩ imba’eguasúva ñemombe’u mba’éichapa jaipóru rrikésa ha umi imboriahúva remikotevẽ. Ha katu ipahápe ha’e peteĩ historia devosiõ py’aiteguigua ha rreserva’ỹre rresposabilida divínare. Rrikésa térã rrikésa ỹre, opavave jajuva’erã Cristo-pe, peteĩ kompromíso iñambue’ỹva reheve Iñevanhéliope, oñeha’arõva’ekue ko mitã karia’ýgui. Huventukuéra ko aragua ñe’ẽme, jaja’eva’erã ñandejehe “jaikepaiteha”.²

Iprósa característicamente memorable-pe, C. S. Lewis oimo’ã Ñandejárape he’ívo ñandéve kóichagua mba’e: “‘Che ndaipotái … ne tiempo … [térã] nde pirapire … [térã] ne rembiapo, ndéve [año] roipota[háicha]. [Upe yvyramáta rehakã’õva]. Che naikytĩséi peteĩ hakã ápe ha ambue hakã pégotyo, Che aipota … ho’apaite iguýpe upe [mba’e]. [Ha upe tãi]. Che nambokuaséi [kóva], ni namokoronaséi, ni [namyenyhẽséi] péva. [Che aguenohẽse] kóva. [Kóicha, Che aipota nde] remeñe’ẽ [chéve nde] ha’ehaichaite. … [Ha] upéva rangue Che ame’ẽta ndéve peteĩ nde ipyahúva. Kóicha, Che ame’ẽta ndéve Chejupe: che … rembipotágui oikóta [ne rembipota].”³

Opa umi oñe’ẽva ko conferencia general-pe he’íta, peteĩ térã ambue hendáicha, Cristo he’iva’ekue ko karia’y irríkovape: “Eju nde Salvador-pe. Pejupaite ha pende py’aitéguive. Pejapyhy pende kurusu, ipohyi’etéramo jepe, ha pesegí Chupe”.⁴ He’íta hikuái kóva, oikuaávo Tupã rréinope ndaiporiha, medída a média, ni oñeñepyrũ ha upéi ojepyta, ni ojejevy. Umi ojerure’va’ekue permíso oñotỹ hag̃ua peteĩ túva omano’akue térã ojedespedi hag̃ua jepe ambue familiar-gui, ko Jesús ñembohovái ijetu’úkuri ha ndojavýi. “Peheja ambuekuéra tojapo umíva”, he’iva’ekue Ha’e. “Avave kuimba’e, omoĩva ipo arádope, ha oma’ẽva hapykue gotyo, ndaha’éi Tupã rréinope g̃uarã”.⁵ Ojejerurérõ ñandéve mba’e hasýva, jepe umi mba’e ndaha’éiva ñane korasõ oipotáva, penemandu’áke lealta ñaprometéva Cristo káusape, ha’etaha devosiõ tuichavéva ñande rekovepegua. Isaías oasegurarõ jepe ñandéve oĩha disponible “pirapire’ỹre ha reiete”,⁶—ha upéicha—ñaimeva’erã ñembosako’ípe, ikatu hag̃uáicha, T. S. Eliot’s ñe’ẽme, tokosta ñandéve “ani menove opa mba’égui”.⁷

Jaikuaa ningo opavave jeguerekoha jepokuaa, mba’e oĩvaíva térã historia personal ikatúva ndohejái jaikepa espiritualmente ko tembiapópe. Ha katu, Tupã ha’e ñande Ru, ha ivalete operdona ha hesarái hag̃ua umi angaipa jahejamava’ekue, ikatu ñame’ẽ rupi Chupe hetaite práctica ojapóvo. Oimeraẽ kásope, oĩ pytyvõ divíno mayma ñandekuérape g̃uarã, oimeraẽ ára ñañandu vove jajapova’erãha ñemoambue ñane komportamientope. Tupã ome’ẽ’akue Saul-pe “ambue korasõ”.⁸ Ezequiel ohenoi’akue opa Israel antiguo-pe oheja hag̃ua ipasádo ha “ojapo ijupe g̃uarã … peteĩ korasõ pyahu ha peteĩ espíritu pyahu”.⁹ Alma ojerure’akue ojejapo peteĩ “tuicha ñemoambue”¹⁰ oipysótava pe ánga, ha Jesús voi ombo’e’akue “ndaha’éirõ peteĩ yvypóra onace jey, ndaikatúi ohecha Tupã rréino”.¹¹ Hesakã ningo posibilida ñañemoambue ka jaiko hag̃ua peteĩ nivel ijyvatevévape, akóinte ha’e’akue peteĩva umi Tupã don umi ohekávepe g̃uarã.

Angirũnguéra, ñande árape jajuhu opáichagua divisiõ ha sub-divisiõ, grupo ha sub-grupo, trívu dihital ha identida política, suficiente jeja’e’ỹ reheve opa hendáipi. Ñañeporanduva’ẽrapa peteĩ “ijyvateve ha isantovéva” tekove,¹² ja’e hag̃ua Presidente Nelson ñe’ẽme, ha’épa peteĩ mba’e ikatúva jaheka? Jajapóvo, jajapo porãta ñanemandu’arõ upe ára porãitére Kuatiañe’ẽ Mormón-pe, umi tavayguakuéra oporandu ha ombohovaihague upe ñeporandu afirmativamente:

“Ha ojehu ndaipóri joavy opa tavayguakuéra apytépe, opa tetãme … Tupã mborayhu oĩva rupi tavayguakuéra korasõme.

“Ha ndaipóri potapy, ni joavy, … ni mbaʼevéichagua tekotieʼỹ; ha añetehápe ndaikatúi oĩ tavayguakuéra ovyʼavéva opa tavayguakuéra Tupã po ojapovaʼekue apytépe.

“Ndaipóri mondaha, ni oporojukáva, ni lamaníta, ni mbaʼevéichagua íta; ha katu haʼe hikuái peteĩ, Cristo raʼykuéra, ha Tupã rréino ohupytýtava.

“Ha mba’eichaite ojehovasákuri hikuái!”¹³

Mba’épa upe kláve ko tuicha jepupyty jaraha hag̃ua peteĩ jeikove henyhẽva ha vy’apegua? Oñemoĩ upépe peteĩ oración ryepýpe: “Tupã mborayhu … oĩva rupi tavayguakuéra korasõme”.¹⁴ Tupã mborayhu omarkáramo ñande rekove rape, ñane rrelasiõ añondivekuérape ha ipahápe, pe ñañandúva opa yvyporakuérare, upérõ umi joavy ymaguare, umi etikéta oporolimitáva, ha umi divisiõ tekove omoĩva’ekue, oñepyrũ ojei ha hetave py’aguapy. Kóva ha’e oiko’akue ñane Mormón Kuatiañe’ẽ rembiacharãme. Ndaiporivéima lamanita-kuéra, jacobita-kuéra ni josefita-kuéra, ni zoramita-kuéra. Ndaiporivéima mba’evéichagua “-íta” Pe tavaygua ojagarrákuri peteĩ indentida añónte imba’eguasúva. Opavave ha’ekuéra, he’i, ojekuaákuri “Cristo ra’ykuéra” ramo.¹⁵

Jaikuaa ningo, ñañe’ẽha hína peteĩha tembiapokapy guasu oñeme’ẽva’ekue familia humana-pe—Jahayhu Tupãme inkondisionalmente, rreserva ni konsesiõ’ỹre, kóva ha’e, opa ñane korasõ, ánga, akãmegua, ha mbarete reheve.¹⁶ Ko Tupã mborayhu ha’e peteĩha tembiapoukapy tuicha universo-pegua. Ha katu peteĩha añetegua tuicha universo-pe ha’e Tupã ñande rayhuha upeichaite avei—, inkondisionalmente, rreserva térã kosesiõ’ỹre, opa I korasõ, ánga, akãmegua, ha mbarete reheve. Ha umi pu’aka tuichaite Ikorasõmegua ojejuhúrõ ñanemba’évandi, jejoko’ỹme, oĩ peteĩ verdadera exploción de poder espiritual ha moral. Upérõ, Teilhard de Chardin ohai haguéicha, “[pe] mokõihajey ára múndo historia-pe, yvypóra ojuhúta tata”.¹⁷

Ha upérõ, ha añetehápe upérõ añonte, ikatúta ñañongatu porã upe mokõiha tembiapoukapy tuicha, umi manéra ndaha’éivape superficial ni trivial. Jahayhu porãramo Tupãme ñañeha’ã hag̃uáicha ñande jeroviareko Hese, Ha’e ome’ẽta ñandéve pe katupyry, pe kapasida, pe volunta, ha mba’éicha ikatu jahayhu ñande rapichakuérape ha ñandejupe. Ikatu upérõ ja’ekuaajey, “Ndaikatúi oĩvo tavayguakuéra ovy‘avéva opa tavayguakuéra Tupã po ojapova‘ekue apytépe”.¹⁸

Hermano ha hermana-kuéra, che añembo‘e tareko éxito upe jóven rico ofalla haguépe, tajajapyhy Cristo kurusu, iñexihentetéramo jepe, taha‘e ha‘éva pe problema ha taha‘e ha‘éva pe kósto. Atestifika ñañekomprometéramo jasegí Chupe, upe tape, peteĩ térã ambue hendáicha, ohasáta peteĩ ñuati kurusu rupi ha peteĩ kurusu románo atã rupi. Mba’everei irrikoitépa ra’e ñane mburuvicha mitã, ha’e ndairripáikuri ohepyme’ẽ ha okañy hag̃ua síta orekóvagui ko’ã símbolo ndi, ni ñande ndaikatúi. Jehovasa jahupyty hag̃ua tuichavéva opa mba’erepýgui—pe tekove ijapyra’ỹva don—sa’i pe ojejeruréva ñandéve, japyta hag̃ua upe tapépe, jasegívo ñande Profesión-peggua Sumo Sacerdote-pe, ñande Jasy Ko’ẽtimegua, ñande Abogado, ha Rey. Atestifika, Amalekí yma ojekuaa’ivandi, opavave “ñaikuave’ẽmbaiteva’erã chupe [ñane] ánga temikuave’ẽ ramo”.¹⁹ Upe devosiõ idesidído ha ova’ỹva rehe, kóicha japurahéi:

Jesucristo réra marangatúpe. Amén.