2010
Faamoemoe i Sauniga o le Talalelei
Setema 2010


Faamoemoe i Sauniga o le Talalelei

Na faamautinoa mai e lo’u toalua ia te au i luga o le telefoni o loo manuia o ia ma o le a lelei mea uma. E tolu aso mulimuli ane ae suia mea uma.

Na ou fanau ma ola ae i Filipaina, lea na ma fetaui ai ma lo’u toalua o, Monina. O iina na fanau ai le ma tama tama o Mareko. I le ogatotonu o le vaitaimi o le 1990, na siitia atu ai lo matou aiga i Saipani, o se tamai motu i le Pasefika. O iina, sa matou toaaga ai i se isi ekalesia. Mai lea taimi i lea taimi, ou te vaai ai i ni soa o alii talavou e savavali solo i le motu, e ofutino papae ma fusiua. Sa ou iloa o i latou o faifeautalai o le Au Paia o Aso e Gata Ai, ae e lei i ai sa’u fuafuaga ou te liliu i se isi ekalesia. A ou vaai atu o agai mai ia te au, ou te matua liliu lava ma tamoe i le isi itu.

O ou uiga faaalia i faifeautalai na suia ina ua papatisoina au uo e toalua o, Mel ma Soledad Espinosa, i le Ekalesia. Na la uunaia lo matou aiga e feiloai i faifeautalai, ma ona o le tele lava o lo matou fia iloa, na matou malilie ai. O la matou feiloaiga muamua sa faia ia Aokuso 2007, ma ao faasoa mai e faifeautalai le la savali, sa ou lagonaina se lagona malosi lava. Sa televave le tata o lo’u fatu, ma na ou lagonaina le maniti atoa o lo’u tino. Na ou iloa mulimuli ane sa lagona e lo’u aiga atoa le musuia ma le faagaeetia. Na faatupuina atili o matou lagona i masina na mulimuli mai a o matou aoao pea e uiga i le talalelei a Iesu Keriso.

Pe tusa o le taimi na amata ai ona matou feiloai ma faifeautalai, na amata ai ona faiifo le malosi o Monina, ma na amata ona feosofi ni patu i lona tino atoa. Na faateteleina le tiga o sooga o ona ponaivi i se tulaga sa lei oo muamua i ai. Na matou sailia se fesoasoani faafomai, ae o suesuega uma lava sa faia matou te lei mauaina ai ni tali. A o mavae atu pea masina, na tulaga faaletonu lona soifua maloloina ma na oo i le tulaga na te manaomia ai se vaaiga faafomai faaopoopo. Ia Tesema, na alu ai Monina i Filipaina e feiloai ma fomai iina. Sa ou faamuli i Saipani ina ia mafai ona faaauau ona ou faigaluega ma vaai lo ma atalii talavou.

A o lei alu o ia, sa fai mai Monina e fia papatiso pe a toe foi mai i Saipani. Na fai mai foi ia faaauau pea la matou feiloaiga ma faifeautalai e tusa lava pe o le a ia misia nisi o lesona. Sa ou folafola atu ia te ia o le a ma faia pea ma Mareko.

I le taimi a o i ai o ia i Filipaina, sa ma talanoa soo ina ia mafai ona ou faalogo e uiga i ana asiasiga i le fomai ma ia mafai ai foi ona ia faalogo i mea na ma aoaoina e uiga i le talalelei. Sa lipoti mai e lo’u toalua le faaitiitia pea i aso uma o lona lagonaina o le tiga, ma sa ou fiafia aua sa aoga togafitiga faafomai. I le amataga o Ianuari 2008, sa ou totogiina ai lo’u pasese o le vaalele ina ia mafai ona ou alu e asi o ia, ae na ia lagona e mautinoa lava lona toe foi vave mai i Saipani ma e le manaomia ona faaalu le tupe i le malaga. Sa ia ta’u mai ia te au e alofa ma misia i maua ma le ma tama ae na ia faamautinoa mai ia te au o le a lelei mea uma.

E tolu aso mulimuli ane ae maliu faafuasei o ia. O le mafuaaga: o le gasegase o le lukimia sa lei iloaina. Sa ma tetei ma sa nutimomomoia o ma loto—ma Mareko. Sa ma o i le taimi lava lea i Filipaina mo le maliu ma toe foi mai i Saipani. O le taimi lenei na sili ona faigata i o ma’ua olaga.

O le faavauvau sa ou lagonaina sa matuai mamafatu, lea sa tau le mafai ai ona ou aluese mai le moega i taeao taitasi. I se tasi o aso na ese lava le faigata, na faamanatu mai ai e Mareko ia te au se mea na aoao mai e faifeautalai i lo matou aiga. Fai mai o ia, “Tama, aua e te soona tagi. O loo i ai tina i se nofoaga o le Atua. O loo i ai o ia i le lalolagi o agaga.” Sa matuai ou lagonaina le agaga faafetai i le sauniaina e se Atua faamaoni o se auala mo Monina e faaauau ai ona aoao e uiga i le talalelei, ina ia maua e tagata uma o e na soifua mai se avanoa e talia ai pe teena ai foi le talalelei a Iesu Keriso—a le o lenei olaga po o le isi.

A o faaauau pea ona ou aoao i aoaoga a Iesu Keriso, sa ou iloaina e sili atu nai lo lena mea ua sauniaina e le Tama Faalelagi: Na Ia faia foi ina ia mafai e ia [Monina] ona maua sauniga e tatau ai e pei o le papatisoga. A o lei alu lo’u toalua i Filipaina, na amata ona ma talatalanoa e uiga i le papatisoina i Le Ekalesia a Iesu Keriso o le Au Paia o Aso e Gata Ai. E ui lava sa lei mafai ona papatisoina o ia i lenei olaga, e lei tuulafoaiina i maua e le Tama Faalelagi e aunoa ma se faamoemoe.

Sa ma feagai ma Mareko ma le tele o tofotofoga i masina na mulimuli mai. Ina ua ma foi mai Filipaina i le maliu o lo’u toalua, na leai sa’u galuega. Sa ou faatau atu le ma taavale e totogi ai le pili o Monina i le falemai. Ma le isi, sa tau faatulaga o maua olaga ma Mareko i le le toe i ai o Monina. E ui i le faigata, ae sa ma maua ma Mareko le faamoemoe i lo maua faatuatuaga fou, ma na ma papatiso ia Aperila 2008. I masina na mulimuli mai, sa mafai ona toe maua se isi au galuega ma totogi ai pili o le falemai. Sa ma faia ma Mareko se sini ia ma o i le malaga a le matou paranesi i le Malumalu o Manila Filipaina ina ia faamauina faatasi i matou o se aiga.

Ina ua uma ona sefeina uma a ma tupe maua faaopoopo ma saunia i maua lava faaleagaga, sa matou o ma Mareko ma le matou paranesi i le malumalu ia Me 2009. A o sauni le matou malaga, sa matou vaaia le i ai tino o le lima faataumaoi o le fili faapea foi ma le faamalosiauga ma le alofa faagaeetia o lo tatou Tama Faalelagi. Sa ou ma’i tigaina i le aso na sosoo ma le aso na faatulaga e o ai i le malumalu. O nisi o tagata o le au paia sa i ai ni faafitauli faafuasei i mea tau femalagaaiga, a o nisi o faafitauli o le aumaia i tua o tusifolau. O a matou uo ia na faailoa maia ia i matou le talalelei, o le au Espinosa, na le toe i ai ni galuega i le vaiaso lava lea na faatulaga e o ai i le malumalu. I se tulaga na sili atu ona pagatia, o se tasi o le au peresitene o le paranesi lea na tuu e auai i le malumalu mo le taimi muamua na maliu lona tamā i se gasegase faafuasei i le tolu o aso ao lei alu le malaga. Ae peitai i le faaiuga lava na faamalosia i matou taitoatasi e le Alii ma mafai ai ona auai tagata o le au paia e 42 i le malumalu. E toa sefuluono i matou na ulu atu mo le uluai taimi.

O le aso 13 o Me, 2009, o se aso o le a le galo lava ia te au. Ina ua ou taunuu i le malumalu, na vave lava ona mou ese atu le mamafatu ma le tiga o le maliu o lo’u toalua. E ui lava sa ou popole muamua e uiga i le malumalu ona sa ou le iloa tonu le mea e fai po o fea e alu i ai, ae sa ou maofa i se lagona toafimalie, ma le toafilemu na ou lagonaina i le taimi lava na ou tuvae ai i totonu. Sa matuai ese lava mai le pisi o magaala i fafo atu o faitotoa o le malumalu.

A o faagasolo pea le aso, sa avea atili ou aafiaga o le malumalu ma mea anoa ma sili ona mamana. O le taeao sa auai ai le matou paranesi i papatisoga mo e ua maliliu. A o ou matamata atu, sa ou mafaufau lava i lo’u toalua, o le sa faaali mai lona manao i le tausaga ma le afa ua mavae ina ia papatiso. Sa ou molimauina i lena lava taimi le faataunuuina o lena manaoga a o papatiso se uo e fai ma sui mo Monina.

Ae peitai, o le vaega pito i sili ona taua o la’u malaga, lea na oo mai i se taimi mulimuli ane i lena aoauli a o ou savali atu i le potu o faamauga. Sa ma faaipoipo ma lo’u toalua i tausaga ua mavae, ae ma te lei faaipoipo i le malumalu i le pule o le perisitua a le Tama Faalelagi. Ina ua maliu lo’u toalua, sa ou faapea ua leiloa atu o ia e faavavau. Ae ina ua ou feiloai i faifeautalai, sa ou iloa ai o le malumalu, e mafai ai ona faamauina faatasi ia aiga mo le faavavau.

A o ou savali atu i totonu o le potu o faamauga o le Malumalu o Manila, sa lofituina au i lagona. Talu mai lava lo’u papatisoga, sa ou iloaina o faamanuiaga o le talalelei e moni lava, ae i lena lava taimi na ou molimauina moni lava lo latou taua. A o ma tootutuli ma Mareko i le fata faitaulaga e faamauina o se aiga, sa ou lagonaina le faatasi mai ai o lo’u toalua. Sa ou lagonaina lona leo, ma sa pei lava o loo ou uuina lona lima. Sa ou lagona le auai o Monina i lagona uma i lo’u loto. Na ou iloaina ai ua avea i matou o se aiga e faavavau.

Ata na tusia e Bjorn Thorkelson

Na fesoasoani lesona a faifeautalai i lo matou aiga e lagona ai le musuia ma le faagaeetia. Matou te lei iloaina i lena taimi o le a matou manaomia tele lena faamafanafanaga i masina o lumanai.

O le i ai i le malumalu ma lo’u atalii, sa ma toe mauaina ai le mea na ou manatu ua leiloa e faavavau.