2012
Jastiti long Wan Wol we I No Klin
Oktoba 2012


Jastiti long Wan Wol we I No Klin

Ol magasin blong Jos oli bin mit wetem wan grup blong ol yang adalt we oli kam long ol defren pat blong wol blong toktok raon long ol jalenj mo ol blesing blong gohed blong stap klin long saed blong seks insaed long wan wol we i nomo tingting strong—mo tu, i stap jikim—jastiti, o fasin blong stap klin long saed blong seks. Mifala i bin faenem se toktok blong olgeta, we i open, i ones, mo i kam stret long hat i bin leftemap tingting mo i bin givim insperesen mo mifala i hop se bae yu faenemaot long tingting blong olgeta, wan samting we bae i helpem yu blong tekem se mared, mo fasin blong gat praevet kontak long bodi, hem i tabu mo hem i impoten.

Wetem fulap pipol we oli stap faenem eskius blong letem ol fasin we i no stret long saed blong seks, wijwan long ol trutok blong gospel nao oli stap helpem yu blong gohed blong stap klin evriwan long saed blong seks?

Matin Isaksen, Nowei: Insaed long skripja, toktok i stap se yumi stap klin long saed blong seks. Hemia i gud inaf long mi.

Lizi Jenkins, Kalifonia, YSA: Jastiti i wan komitmen. Yu laef folem. Hem i wan wei blong laef.

Lis Wes, Inglan: Blong andastanem huia mi, blong andastanem we i gat moa long laef bitim wanem we i stap naoia, mo naet ia nomo, i helpem mi fulap. Plan blong fasin blong sevem man—nomata we taem mi bin yangfala bae mi no save eksplenem stret samting ia—hem i helpem mi bigwan. Tingting ia, se mared i no save finis, i gudgudfala tumas! Taem ol pipol oli andastanem komitmen ia, oli luksave se hem i gud tumas blong God i putum i stap long ples ia insaed long ol famle, mo hem i givim yumi ol komanmen blong mekem se bae yumi sef, be tu, blong mekem se bae yumi stap hapi. Taem mi stap laef folem ol prinsipol ia mo serem olgeta wetem ol fren blong mi, mi stap talem: “Bae mi no go drink,” o “Bae mi no go long lafet ia,” o “Bae mi no mekem samting ia,” nao oli respektem mi. Long en, oli stap difendem mi. Taem mi andastanem se mi mi gat wan praes olsem wan pikinini blong God, mo Papa long Heven i save huia mi mo i stap kea long mi, hemia i wan bigfala paoa.

Ana (Anya) Vlasova, Rasia: Hem i helpem mi plante, taem mi stap tingting se mi pat blong wan famle long heven. Mi lavem mo respektem God mo mi no wantem Hem blong Hem i filim se Hem i sem long ol joes we mi stap mekem.

Kaeli Witemoa, Florida, YSA: Mi gat strong tingting se, blong andastanem se ol famle oli tabu, hem i givim mi wan strong tingting blong laef folem loa blong jastiti. Wan narafala samting i blong luksave se taem yumi brekem ol komanmen, i gat ol nogud samting oli kamaot afta, we mi no wantem gotru long olgeta.

Falande (Fae) Tomas, Haiti: Mi bin stap tingting tru long olsem wanem nao ol pipol oli stap talem: “From wanem bae yumi wet taem yumi save gat evri samting naoia?” Be mi bin stap askem miwan se kaen hapines olsem bae i stap go kasem wetaem. I moa gud mi laef folem loa blong jastiti mo, long en blong dei, mi gat pis.

Hipolit (Hip) Kouadio, Aevori Kost: Wan long ol samting we i stap helpem mi plante, hem i ofisol toktok abaot famle: “Mifala … i talem se “Mifala i stap … talemaot se God i givim tabu komanmen ia se tabu paoa blong mekem pikinini i mas tekem ples bitwin man mo woman we tufala i bin mared folem loa olsem hasban mo waef.”1

Narafala samting we i save help, hem i olsem wanem nao ol Brata oli stap eksplenem jastiti long yumi. Oli stap givim woning long yumi long olsem wanem nao nogud fasin long saed blong seks i stat, mo oli stap tijim yumi se taem yumi no yusum gud bodi blong yumi, yumi stap yusum nogud sol blong yumi. Elda Jefri R. Holan, i bin tijim se Sevya i bin pem wan praes blong mekem se, wan dei, bae yumi gat wan bodi we i laef bakegen long ded. Wei we yumi save talem tangkyu from praes ia we Hem i bin pem i blong yumi kipim bodi blong yumi i i stap klin.2

Lis: Mi tingbaot wan spesel storian we mi bin gat wetem wan narafalawan taem mi gat samples 15 yia. Mifala i bin tokbaot olsem wanem nao mi no bin biliv se man i save silip wetem woman, o woman i save silip wetem man bifo long mared, mo mi tingbaot se fren blong mi i talem: “Yes, be olsem wanem sapos samting ia i hapen nomo olsem? Olsem wanem sapos wan naet, yu jes … ?” Be mi bin save se mi gat wan joes i stap. I no gat wan samting we i jes “hapen.”

Hem i wan bigfala samting long mi, se Papa we i stap long Heven i bin givim yumi fridom blong joes mo ol komanmen blong mekem se yumi fri, mo se Setan i stap mekem evri samting we hem i save mekem blong fasem o holem taet yumi. Ol taem we fren blong mi i bin stap tokbaot, taem we wan samting i save jes ‘hapen’ nomo, ol taem ia oli ol taem long ol lafet we ol pipol oli stap drink, mo oli gat patna i stap. Mekem se mi no stap putum miwan long ol situesen ia. Yu no mekem joes long en, taem yu talem yes o no. Joes ia, yu mekem bifo, taem yu stap askem yuwan: “Bae mi go long lafet ia o nogat?”

Plante pipol, sapos oli no tingting i go longwe bifo taem, mo oli no tingting long wanem i kam afta, bae oli mekem wanem we oli wantem long taem naoia nomo. Be sapos yu talem se, “mi wantem se hemia nao i hapen long en olsem wan risal; from hemia bae mi mekem ol joes ia;” nao, yu bae yu stap longwe long trabol.

Yu bin tokbaot fridom blong joes mo ol komanmen. Be ol kavenan—ol kavenan blong baptaes o ol tempol kavenan—oli stap helpem yu o nogat blong laef folem ol standet blong yu?

Fae: Mi stap tingting abaot laef blong mi bifo mi bin baptaes mo hamas nao laef i gat moa mining naoia se mi bin mekem ol kavenan. Mi stap sapraes tumas oltaem long olsem wanem nao yumi save kasem fogivnes from i gat Atonmen. Taem mi tingbaot ol kavenan blong mi, mi stap tingting long olsem wanem nao mi save sakem sin, blong kam gud moa, mo blong gohed long laef.

Anya: Speseli long tempol, yu save gat wan lukluk i go long taem we i no save finis. Tempol i helpem yu blong tingbaot taem blong yu we i no save finis, be i no abaot tedei nomo; mekem se yu mekem ol joes we oli moa waes.

Lisie: Plante taem, yumi stap biliv se fasin blong seks i nogud, be hemia i no tru. Hem i nomo we stret atoriti i mas givim raet from, long stret taem mo wetem stret man o woman. Hemia nao ol kavenan. Yu stap mekem ol komitmen. Yu stap talem: “Mi rere fulwan from step ia long laef blong mi.” Ol kavenan oli helpem mi from se mi save se mi stap mekem ol samting long oda we mi sapos blong mekem olgeta. Mo mi save se sapos mi mekem wanem we Papa long Heven i wantem, bae mi hapi moa.

Jonatan Tomasini, Franis: Bae mi no stap tru long miwan, mo bae mi no stap tru long God sapos mi brekem ol kavenan blong mi. Ol kavenan blong mared oli stap helpem mi blong luksave se mi wantem givim long waef blong mi, wan man we i gat kontrol long hemwan, we i bin mekem hemwan i rere blong stap wan gudfala hasban, mo i bin kipim hemwan i klin evriwan.

I gat plante toktok we i go raon long wol—plante long olgeta, i luk se i save winim tingting mo oli bigbigwan—long from wanem nao loa blong jastiti, i nomo blong taem blong yumi. Wanem toktok nao yu bin harem mo olsem wanem nao yu bin ansa long olgeta we oli bin stap jalenjem ol standet blong yu?

Lisi: Ol las yia long hae skul, mi tingbaot se wan tija i bin stap givim “advaes” long mifala. Hem i bin mared stret afta long hae skul, mo i no bin finis gud; mekem se hem i bin talem long mifala se “i gat plante fis i stap aotsaed long solwota.” Hem i bin minim se i gat plante samting blong mifala i traem, plante pipol blong traem olgeta. Mi tingbaot se mi sek taem tija blong mi i talem samting ia. Stat long taem ia, mi bin tingting se, yes, i tru, i gat plante pipol, be mi no wantem plante pipol!

Jonatan: Wan woman we mi save long hem, i bin talem se taem hem i gat wan rilesensip, hem i wantem luk sapos fren blong hem i go gud wetem hem long saed blong seks. Hem i bin givim eksampol long wan taem we hem i bin deitem wan man we hem i bin laekem, mo afta we tufala i bin gat seks, hem i nomo filim se tufala i stret blong stap tugeta mo rilesensip ia i no bin wokaot. Hem i bin yusum eksperiens ia blong givim risen long toktok blong hem, mo mi harem se i save winim tingting blong man. Be, mi bin eksplenem long hem se mi biliv se man mo woman i save kam blong savegud tufala long sam defren wei, mo sapos tufala i mekem olsem mo bildimap tras mo semtaem laef folem loa blong jastiti, bae tufala ia i go gud tugeta afta we tufala i mared.

Anya: Toktok we mi harem oltaem, i we, taem tu pipol i lavem tufala, hem i oraet; blong gat seks i jes wan wei blong soemaot lav.

Matin: I gat wan samting i kam long tingting blong mi taem mi harem eskius ia “mitufala i lavlavem mitufala,” mo hem i wan toktok we i kam long Presiden Spensa W. Kimbol. Hem i talem se plante taem tumas, fasin blong gat rabis tingting long saed blong seks i stap krip i kam insaed taem tu pipol i ting se tufala i lavlavem tufala.3 Hem i olsem ia nao long plante pipol taem oli stap gat seks bifo long mared: hem i rabis tingting long saed blong seks nomata we oli ting se tufala i lavlavem tufala. Sapos tufala i lavlavem tufala tru, bae oli gat respek long wanwan long tufala moa, bae oli sapotem moa tufala bakegen, mo bae tufala bae i andastanem se i gat wan taem blong gat praevet rilesen. Mo, long mi, blong gat seks bifo long mared i soem se bae yu no stap rili sapotem wanwan long yutufala olsem we yu ting se bae yu mekem. From se sapos yutufala i no save helhelpem yutufala bakegen blong stap laef folem ol standet naoia, nao, olsem wanem nao bae yutufala i sapsapotem yutufala long fiuja?

Kaeli: Sam pipol we oli no biliv long God, oli filim se Baebol mo loa blong jastiti, i nomo blong taem blong yumi tedei. Mi bin gat sam fren long hae skul we oli no biliv long wan samting, o oli bin gat tu tingting—mo mi bin gat wan fren we i no bin biliv nating long ol tijing blong relijin blong hem. Hem i stap laef folem wanem we hem i bin wantem nomo, folem wanem we hem i filim se i stret long hem. Blong gat kontak long bodi, long tingting blong hem, i blong mekem yuwan i harem gud, mo eni samting we i blokem harem gud ia, i no stret.

Mi ting se fren blong mi i bin sapraes se mi bin biliv long Baebol mo ol komanmen blong God, be mi bin traem blong helpem hem blong andastanem se mi no luk se ol komanmen oli blokem yumi long sam samting; mi stap laef folem from se oli mekem mi hapi moa. Nomata mitufala i no bin agri, hem i bin respektem mi, mo mitufala i bin gohed blong stap ol gudfala fren.

Lis: Evri toktok ia, oli gat ansa blong olgeta insaed long ol stamba gospel prinsipol. Taem yu biliv se i gat wan God, taem yu biliv se i gat wan plan we i moa bigwan, taem yu biliv se bae yu ansa from ol aksen blong yu, taem yu biliv se i gat wan we i lavem yu mo i kea long yu, mo taem yu biliv se yu gat hae praes from we yu wan pikinini blong God—nao, bae yu luk se yu no nating nomo mo bae yu respektem bodi blong yu. Taem ol pipol oli no save o bilivim ol prinsipol ia, oli lukluk ol nara pipol mo ol nara ples blong luk hamas oli impoten.

Wanem nao i stap lidim ol tingting blong yumi, o wanem eksampol nao i bin helpem yumi blong komitim yumi blong laef folem loa blong jastiti?

Hip: Mi bin gat fren we mitufala i serem rum, we hem i mekem promes blong kasem mared. Wan dei, mifala i bin stap tokbaot mared blong hem we bae i kam, mo wan i askem: “Wanem nao ol komitmen we yu mekem we yu ting se bae i helpem yu blong stap strong?” Ansa blong hem i: “Blong no obei long loa blong jastiti, bae i prapa spolem gud rilesensip blong mitufala. Mekem se mitufala i bin disaed se bae mitufala i no mekem eni samting we bae mitufala i no laekem blong mekem long fored blong bisop, o papa mo mama blong mitufala.” Hemia i stap gat paoa long tingting blong mi yet.

Jonatan: Naoia we mi wan yang adalt, hem i isi moa blong lisin long ol profet mo tingting hevi long ol samting we ol lida blong Jos oli stap talem. Be bifo long hemia, mi ting se fulap responsabiliti i stap wetem papa mo mama, mo ol famle blong yumi. Jos i save givim infomesen mo plante gudfala samting, be ol eksampol blong famle blong mi oli bin helpem mi bigwan blong luksave se gospel i wan gudfala samting, mo hem i mekem yumi stap hapi.

Lis: Taem mi bin stap groap, memba blong Jos we i stap kolosap long mi, haos blong hem i bin stap wan aoa mo haf longwe long mi, mo i no gat ol narafala memba long skul. Be wan samting we mi bin laekem tumas mo glad from, i we, nomata mi bin miwan nomo, ol lida blong mi oli stap kam oltaem long Miutuol; oltaem oli kam long seminari; oltaem oli bin kam blong tijim lesen long mi—evri taem. Oli neva talem, “oke, I gat wan studen nomo, mekem se bae yumi no gat klas tedei.” Mi sua se mi bin lanem plante samting, be wanem we mi tingbaot, i we ol lida blong mi oli mekem samting oltaem. Mo from olgeta, mi gat ol janis blong filim Spirit.

Mi ting se yumi neva save talem tangkyu inaf from presen we i Tabu Spirit. Nomata mi bin gat papa mo mama blong mi, mo famle blong mi, mo ol lida blong mi, taem mi bin stap long skul, mi stap miwan. Be Spirit i bin stap wetem mi. Wanem i stap kipim Spirit insaed long laef blong wan, bae i gat paoa blong lidim tingting blong hem blong stap obei long loa blong jastiti.

Lisie: Wan samting we i stap gat paoa blong lidim tingting blong mi i blong kasem wan testemoni blong miwan. Sapos yu no gat strong rus insaed long gospel, hem i isi tumas blong tekem wan defren rod. Be sapos blong stat, yu mekemsua se yu gat wan strong gospel fandesen, evri nara samting bae i kam folem.

Hip: Taem yu wantem gat wan strong bodi, yu mas mekem eksasaes, mo taem yu eksasaes, yu kasem ol risal. Sapos yumi yusum hemia long saed blong spirit, yumi mas eksasaes long saed blong spirit. I gat plante samting we yumi mas mekem blong eksasaes, olsem ridim ol skripja mo mekem evri samting we yumi save mekem blong gat Spirit. Yumi mas putum tu ol stret mo gud gol mo wok from ol gol ia. Be, blong kasem ol gol ia, yumi no save mekem yumiwan. Yumi mas gat Lod i stap wetem yumi. Hem nao bae i givim paoa mo Spirit blong winim ol jalenj blong yumi. Afta, yumi save mekem folem wanem we Presiden Tomas S. Monson i stap askem:

“Yu no livim ol strong filing blong bodi blong yu oli prapa spolem gud ol drim blong yu. Stanap agensem temtesen.

“Tingbaot ol toktok blong Buk blong Momon: ‘Fasin nogud i neva bin mekem ol man oli glad.’”4

Ol Not

  1. “Famle: Wan Ofisol Toktok I Go long Wol,” 35538 852.

  2. Luk long Jeffrey R. Holland, “Of Souls, Symbols, and Sacraments,” insaed long Brigham Young University 1987–88 Devotional and Fireside Speeches (1988), 77–79.

  3. “Long stret taem blong sin, oli pusum klin lav i go aotsaed tru long wan doa, mo semtaem rabis tingting long saed blong seks i krip i kam insaed tru long narafala doa. Stret mo gud lav, oli riplesem wetem ol samting we bodi i wantem, mo ol strong filing we i no gat kontrol long hem. Doktrin ia, man i akseptem, mekem se devel i wantem tumas stanemap tingting ia se fasin blong gat seks aotsaed long mared, i gat gud risen from” (Teachings of Spencer W. Kimball, ed. Edward L. Kimball [1982], 279).

  4. Presiden Tomas S. Monson, “Be Thou an Example,” Liahona, Mei 2005, 113.

Ol foto oli kam long Kreg Daemon