2017
E Lima na Lesoni vei ira nai Tabagone Qasecake mai vei ira nai Apositolo Gone
October 2017


E Lima na Lesoni vei ira nai Tabagone Qasecake mai vei ira nai Apositolo Gone

Na cava eda rawa ni vulica ena gauna oqo mai na veika era a sotava na imatai ni Apositolo ni Veivakalesui mai?

E a tiko na nodratou yabaki ni bula mai na 23 ki na 35, ia eratou a veivuke ena kena veisautaki o vuravura. Na matai ni Apositolo ni Lotu vakalesui mai era gone. Eso era vakila ni ra sega ni veiganiti. Eso era a vakayacora eso na cala. Ia era a vakayacora na veisau levu. E tiko oqo e lima na lesoni e rawa ni da vuli mai ena veika era a sotava.

1. E Sega so ni Gadrevi mo Vakila ni o sa Veiganiti me Rawa ni o Veiganiti

iVakatakilakila
Heber C. Kimball

Droini mai vei Elizabeth Thayer

E a vakila o Heber C. Kimball ni sega ni vinaka sara o koya ena gauna a ciqoma kina na nona veikacivi ki na Kuoramu ni Apositolo Le Tinikarua ena Feperueri 1835. E sa qai lewenilotu wale toka ga ka lailai mai na tolu na yabaki ka sa qai yabaki 33.

“E sega ni ka au a namaka,” e a vakananuma lesu o Heber.1 Ia a lomasoli o koya me ciqoma na veikacivi, ena nona tabaki kina ilesilesi e a vakalougatataki ka tukuni vua ni “na saumaki mai na milioni vakamilioni” ena “nona cakacaka yaga.”2

Ni a Apositolo e a veiqaravi ena rua na kaulotu qaqa mai Igiladi. E a vakavulica ka papitaisotaka o koya e so na tamata era sa yacova yani na milioni na wiliwili ni nodra kawa ena siga nikua. E a veivakalougataki vei Heber kei ira tale e lewe vuqa, na nona toso tiko ga ki liu ena gauna e a vakila kina ni lailai na veika me solia.

2. Eda Kilai ena Noda Vakatulewa, Segai ena iTuvaki

iVakatakilakila
Thomas B. Marsh

E a dro mai na nona itikotiko mai New Hampshire ni yabaki 14 o Thomas B. Marsh. E a cakacaka vakaliga ni veiqaravi ena dua na iteitei e Vermont, vakadaunivarau e Albany, New York, ena Otela e New York City, ka qai laki dautalai e Long Island. E a sega ni dei rawa na veika e sotava me yacova na nona sota ka vakamau sara kei Elizabeth Godkin.

E qai liutaki rau kei Elizabeth na Yalo ki na ra kei New York. E rau qai rogoca mai kea me baleta na iVola i Momani. E a raica o Thomas na imatai ni 16 na draunipepa e a tabaki mai, ka qai vakatarai koya o daunitabaivola me wilika na tabana e vakarautaki me railesuvi. E a qai digitaka o Thomas me lewena na Lotu, ni vakabauta o koya ni vola oqo sa mai vua na Kalou. E a papitaiso o koya ena 3 ni Sepiteba, 1830.3

E a vunautaka na kosipeli ena veivanua o Thomas. E vosota o koya na veika dredre ni ra cemuri mai Jackson County, Missouri, ena Noveba 1833. E a lewe taumada ni matabose e cake mai Missouri ena gauna e a tauyavutaki kina ena Julai 1834. Ni sa veiqaravi oti ena veikacivi vaka iApositolo ni se qai yabaki 34, e a veiqaravi vaka Peresitedi ni Kuoramu ni Apositolo Le Tinikarua. E dina ga ni a dau tudei tu na nona dau tokoni Josefa Simici mai vei ira na dauvakacaca, e a mai veivakacalai talega o Thomas. Ena 1838 e a digia o koya me biuta na Lotu.4

Eda vulica mai vei Thomas Marsh ni tuvaki sega ni tudei e sega ni dodonu me vakuwai keda mai na veivakalougatataki ni kosipeli—se noda vakalougatataki ira na tani.

3. Qarauna: E Sega ni Dua e Vinaka cake Sara ka na Sega ni Lutu

iVakatakilakila
Lyman Johnson

E a gone duadua vei ira na kacivi o Lyman Johnson—yabaki 23 ka vula va ena gauna a kacivi kina. E a qai vakadeitaki tiko ga me bete levu ena vica na siga ni oti na nona sa yabaki 20 ena 1831 ka sa veiqaravi oti ena vica na ilesilesi vakadaukaulotu ena Lotu. Ena dua na gauna ni kaulotu, e a vunautaka o koya e dua na vunau e guiguilecavi dredre “e dua vei ira na ivakadinadina kaukauwa me baleta na kaulotu nei Josefa Simici, kei na cakacaka cecere ni otioti ni tabagauna.”5

E ka ni rarawa, ni a sega ni balavu na nona veiqaravi vaka-iApositolo o Lyman. Ni donumaka na dredre vakailavo e Kirtland, Ohio, ena 1837, e a saqati Josefa Simici. E a bokoci na yacana o Lyman ena lotu ena 1838.

E dina ga ni a veivunauci, ena ilesilesi cava ga e a tu kina o koya ena Lotu, e lutu ga o Lyman. E a kaya o Brigham Young ni a qai vakatusa o Lyman e muri ni a diva mada o koya me a rawa ni vakabauta tale na kosipeli: “Au a vakasinaiti ena reki kei na marau. … Au a marau ena siga kei na bogi. … Ia oqo sa butobuto mai, mosi, rarawa, kei na vutugu e levu sara.”6

4. E Sega ni Vakadeitaki ni na Rawarawa na Talairawarawa, Ia e Kilikili Kaya

iVakatakilakila
Parley P. Pratt

Ni sa vakadeitaki oti o Parley P. Pratt me iApositolo, o Oliver Cowdry, e dua vei ira na digitaki me digi ira na iApositolo, e a veivakaroti vakamatailalai vei Parley, ka kaya “ena tautauvata na veika dredre ena sotava o koya ena cakacaka oqo, kei ira na Apositolo ni gauna makawa.” E kaya o koya ni na sotava o Parley “na veivanua butobuto kei na valeniveivesu,” ia na veituvaki vakaoqo e sega ni dodonu me vakayalolailaitaki koya, baleta na veivakatovolei oqori ena vukei koya “me ciqoma na lagilagi” e sa varautaka tu na Turaga.7

E a muria saraga na ituvatuva oqori na nona bula o Parley. Ena so na gauna a sotava o koya na dravudravua e veivakadrukai. E a sotava o koya na veivakacacani ena gauna ni vunautaka tiko na kosipeli. E a vesu ena 1838 kina 1839 ena veibeitaki ka vu mai na dredre era sotava tu na leweni Lotu ena gauna o ya mai Missouri. Ia a sotava talega o Parley na veivakalougatataki e a yalataka o Oliver. Sega ni dede na nona sereki mai valeniveivesu, e vola o koya, “Keitou bula vinaka kece, ni oti na veidredre oqo ka sa vakasaututaki mai vua na Turaga.”8

5. Na Yabaki ni Bula e Sega so ni Bibi me Vaka na Vakabauta

iVakatakilakila
Orson Pratt

Na tacina o Parley, o Orson Pratt, e ikarua ni Apositolo gone duadua. E a vakatikori o koya ni sa yabaki 23, ka rau veisivi tiko ga kei Lyman Johnson ena vica na macawa. Na veiqaravi a cakava o Orson ena Lotu e ivakaraitaki totoka ni rawa ni ra mataivalu vinaka ki na Lotu o ira na itabagone qasecake.

E a papitaiso ena 19 ni Sepiteba, 1830—nona siganisucu yabaki 19. Ni oti ga vakalailai, nona ciqoma o Josefa Simici na ivakatakila ni a tukuni vua ni o Orson e luveni Kalou, ni a kalougata o koya baleta ni vakabauta, ka sa nona ilesilesi me vunautaka na kosipeli. (raica na V&V 34:3–6). Ni vakakina, e veiqaravi vakadaukaulotu o Orson ena vicavata na ilesilesi ni kaulotu, e oka kina e dua kei Lyman Johnson ena 1832 ka rau papitaisotaka kina e rauta ni 100 na tamata ka vakadeitaka talega e vicavata na italatala qase.

Ena gauna a kacivi kina me iApositolo o Orson, e a sega ni tiko i Kirtland. Ena ika 23 ni Epereli, 1835, ena siti o Columbus, a kila kina o koya ni a gadrevi me tiko ena dua na bose mai Kirtland ena ika 26 ni Epereli.

Ni sega tu ni kila na inaki ni bose, e a gole kusarawa sara o koya. E sega ni kila tu o koya ni sa kacivi me iApositolo, e a curu yani ni ra se “masu tiko na ivavakoso, kei na nodra diva tu me yaco yani o koya.”9 E ciqoma o Orson na ilesilesi, ni sa vakila tu na nodra veitokoni na Yalododonu.

Me vaka ni sa iApositolo, e vakarautaka o koya na ivolalalai e tiko kina nai tukutuku ni Matai ni Raivotu i Josefa Simici. Ni dua na painia ena 1847, e a matailalai na nona itukutuku me baleta na nodrai lakolako ki na ra. E vola talega o koya e levu na ivolalalai ni kaulotu ka dau tutaka o koya na iVola i Momani.

E sa Duatani nikua … Se cava beka?

Ena levu sara na sala, e duidui o ira na tabagone qasecake ena gauna oqo mai vei ira na tu ena 1835. Na veilesoni oqo e rawa ni veivuke vei ira na itabagone qasecake ena gauna oqo ena nodra sasaga me ra bula yacova yani na kedra ituvaki dina. Oqo e dua na ivakaleka:

  • Kevaka o vakila ni o sega ni veiganiti, toso tiko ga yani ki liu.

  • Eda sotava kece na ibolebole. Ena rawa ni o lakocuruma na nomu.

  • O na marau vakalevu cake kevaka o tudei tiko ga ena Lotu.

  • Gugumatua tiko ga. Dau Talairawarawa ka yalodina. Ena yaco mai na veivakalougatataki.

  • E tiko vei iko e dua na ka bibi mo solia yani. E sa nuitaki kemuni tiko na Turaga.

iDusidusi

  1. “Extracts from H. C. Kimball’s Journal,” Times and Seasons, Apr. 15, 1845, 868.

  2. “Minutes, Discourse, and Blessings, 14–15 February 1835,” ena The Joseph Smith Papers, Documents, Volume 4: Epereli 1834–Sepiteba 1835, ed. Matthew C. Godfrey kei na so tale (2016), 229.

  3. Raica na “History of Thos. Baldwin Marsh,” The Deseret News, Mar. 24, 1858, 18.

  4. Raica na “History of Thos. Baldwin Marsh,” The Deseret News, Maji 24, 1858, 18; Kay Darowski, “The Faith and Fall of Thomas Marsh,” ena Revelations in Context: The Stories behind the Sections of the Doctrine and Covenants, Matthew McBride and James Goldberg, eds. (2016), 57–59.

  5. Edward W. Tullidge, Tullidge’s Histories (1889), vol. 2 (supplement), 175.

  6. Brigham Young, Discourse, June 17, 1877, ena Journal of Discourses, 19:41.

  7. Oliver Cowdery,ena “Minutes and Blessings, 21 February, 1835,” ena Joseph Smith Papers, Documents, Volume 4: Epereli 1834–Sepiteba 1835, 240–41.

  8. “Letter from Parley P. Pratt, 22 ni Noveba 1839,” josephsmithpapers.org/paper-summary/letter-from-parley-p-pratt-22-november-1839/1.

  9. “Extracts from H. C. Kimball’s Journal,” Times and Seasons, Epe. 15, 1845, 869.