2020
Kiate Iá, Naʻá ne Ongoʻi Hangē ʻOkú Ne ʻi ʻApí
Siulai 2020


Ngaahi Peesi Fakalotofonuá

Kiate Iá, Naʻá ne Ongoʻi Hangē ʻOkú Ne ʻi ʻApí

Ne ʻave ʻe he tamai ʻa Tehani Pākesí ia ki he kalasi seminelí ʻi ha pongipongi ʻe taha. ʻI heʻene lue atu ki he fale lotú, naʻe ui atu ʻene tamaí, “ʻOku ou fiefia ʻiate koe”.

Naʻe taʻu 14 ʻa Tehani he taimi ko iá pea ʻokú ne manatuʻi haʻane ongoʻi fiefia makehe mo houngaʻia he mōmeniti ko iá. “Ne u pehē loto, ʻe ʻi ai pē ha ʻaho, te u fie maʻu ai ke folofola mai ʻeku Tamai Hēvaní ʻo talamai ʻa e meʻa tatau.”

Fakafuofua ko e taimi ia naʻá ne fakahoko ai ha tukupā: te ne moʻui maʻu pē ʻi ha founga ʻe fakahōifua ki he ʻOtuá, kae ʻikai ko e kakaí. Ne loto ʻa Tehani ke ne ʻi he māmaní kae ʻikai ʻo e māmaní. ʻOkú ne pehē, “Neongo naʻe ʻikai ke u haohaoa, ne u faʻa fehuʻi loto maʻu pē, ‘Ko e hā ne mei fai ʻe Sīsū kapau naʻá Ne ʻi hoku tūkungá, pea ko e hā te u fai kapau ne ʻi ai ʻa Sīsū ʻo ʻafio mai kiate au?’”

Naʻe ako ʻa Tehani fekauʻaki mo e mahuʻinga ʻo e fāmili taʻengatá ʻi heʻene papitaiso he ngaahi taʻu kuo maliu atú ʻi heʻene taʻu 10. ʻIkai fuoloa mei ai, naʻá ne sila ki heʻene ongomātuʻá mo e toenga ʻo ʻenau fānaú, pea naʻá ne fakapapauʻi ai, ʻi he hokosia e taimi ke faʻu fāmili aí, he ʻikai te ne fakahoko ha meʻa kehe mei he mali temipalé.

Naʻe tākiekina ʻe he ngaahi fili ko ʻeni naʻá ne fakahoko ʻi heʻene kei siʻí ʻa ʻene ngaahi fili iiki ange fakaʻahó. Naʻá ne fakaʻamu ke fakafiefiaʻi ʻene Tamai Hēvaní mo fakahaohaoʻi ia ke hū ki he Fale ʻo e ʻEikí, ko ia ai naʻá ne nofo ofi kiate Ia ʻi he lotú mo e ako folofolá. Naʻá ne ʻalu maʻu pē ki he ngaahi fakatahaʻanga fakalotú, fakaʻehiʻehi mei he ngaahi tūkunga te ne ala fakatupu haʻane fai angahalá, mo fekumi maʻu pē ki he tākiekina ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní.

Ka neongo ia, ʻe malava ke iku ʻete muimui ʻi hoto lotó mo e Laumālié ki ha ngaahi ʻulungaanga taʻeʻamanekina. Naʻe fakaʻohovaleʻi ʻe Tehani hono fāmilí mo e ngaahi mahení ʻi heʻene mali mo Healiʻi Pikati, ko ha tokotaha toki ʻosi ngāue fakafaifekau, hili pē ia ha māhina ʻe taha ʻena fetaulakí. Ne toe fakaʻohovale pē foki kia Tehani ʻene hoko ʻa e ngaahi meʻá ni! Ka ne ʻikai lava ke fakaʻikaiʻi e ongo ko iá.

Naʻe fuofua fetaulaki ʻa Tehani mo Healiʻí ʻi ha fakataha Fakatautautefito maʻá e Toʻu Tupú, ʻi heʻene kei ʻi he Siteiki Tahiti Faá. ʻI he hokohoko atu ʻena talanoá, ne lava ke na feohi—ʻi he taimi ne na fakatou lotua ai hona vā fakakaumeʻá—naʻe maʻu ʻe Tehani ha ongoʻi nonga mo malu—ko ha ongo ʻokú ne ʻi ʻʻapi’. Ko e tangata ʻeni te ne ʻave ia ki he temipalé, ko e tokotaha ʻeni te ne tokoniʻi ia ke faʻu e fāmili taʻengata kuó ne fakaʻamua maʻu peé.

Naʻe pehē ʻe Tehani, “Ne ʻikai ke ma ʻfeʻofaʻaki’ he taimi pē ko iá, ka ʻi he ʻaho kotoa pē, ne ma ongoʻi fakataha, te ma lava ʻo vāofi ange mo e ʻOtuá mo langa homa fāmilí ʻo fakatefito ʻia Kalaisi.” Naʻe mahino naʻe kau ʻi he vā ko ʻení e toʻukupu ʻo e Tamai Hēvaní—ko ia, ʻi he loto lelei mo e poupou ʻa e tamai ʻa Tehaní, ne ʻikai toe ʻilo ʻe he ongo meʻá ha ʻuhinga ke fakatatali ai ʻena fakamaʻú.

ʻI he konga kimuʻa ʻo e 2020, naʻe fakafiefiaʻi ai ʻe Tehani mo Healiʻi e taʻu 10 ʻo ʻena nofo-malí. Ne ʻikai hoko ia ko ha hala fononga faingofua maʻu pē—ko e nofo-malí ʻa e aʻusia ako taupotu tahá—ka ʻi he ʻosi ha taʻu ʻe 10 mo ha fānau fakaʻofoʻofa ʻe toko faá, kuo toe ʻofa lahi ange ʻa Tehani he taimí ni ʻi hono husepānití mo ʻene moʻuí ʻi ha toe taimi ange.

Ki he kakai kei talavou ʻoku nau fehangahangai mo ha ngaahi fili lahi ʻi he ngaahi ʻaho ní, ʻoku ʻiloʻi ʻe Tehani ʻe lava ke fakailifia ʻa e māmaní. ʻOkú ne pehē, “Ko hono ʻuhinga ia ʻoku mātuʻaki mahuʻinga ai ke moʻui taau mo maʻu ha fakahinohino mei heʻetau Tamai Hēvaní, pea ke muimui he finangalo ʻo e ʻOtuá maʻatautolú—neongo kapau ʻoku ʻikai ko hotau lotó ia. ʻOkú Ne ʻiloʻi lelei kita ʻo lahi ange ʻiate kitautolu, pea te Ne tokoniʻi maʻu pē kitautolu ke tau fakahoko e ngaahi fili lelei tahá.”

Ko ha tefitoʻi moʻoni ia ʻokú ne akoʻi ki heʻene fānaú, ko ha tuʻunga moʻui ʻoku fakapapau ʻe Tehani te ne muimuiʻi ʻi he toenga ʻo ʻene moʻuí.