Na Loloma vei Toga

Ena nona lesu mai ki Toga o Viliami Nofomuli Nyssen ena nona kaulotu ena 2014, e vakakila o koya na levu ni marau e na rawaka sa rawata mai. Se qai kaulotu oti mai na Tabana ni Kaulotu e South Carolina Columbia, Amerika me rua na yabaki, ena dua na vanua ka toka mai ena tai ka dua ni vuravura.

Nona kaulotu tiko ena Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai, e nanuma lesu o koya, “ni dua na gauna e veisautaka nona bula.” Ia, e sega ni kila o Viliami ni sai tekiteki vu ni dua na veisau cecere ka biuta mai vua na Tamada Vakalomalagi.

Nona yaco mai vale ni oti na kaulotu, e tekivu cakacaka o Viliami ena dua na valenikana pizza. E dau caka pizza tu e liu, ka taleitaka sara vakalevu.

Me vaka e vuqa na itabagone qasecake ena nodratou yanuyanu, e nanuma o Viliami ni kalawa levu e tarava ena nona bula sai koya me toki yani ki na dua na matanitu levu—de dua beka o Amerika—me vakasaqara kina na bula vinaka cake. Nona cakacaka ena valenikana pizza ena veivuke me maroroi kina nona vodovodo.

Qai mai yaco, na ka vakamosiyalo ni oti ga e va na vula ni nona lesu mai ki vale o Viliami, sa mai takali na marama na tinana. E tauvi koya na matenisuka, ka biuta tu mai e vitu na gone, eratou lewe va era se vuli tiko.

E mosi na yaloi Viliami. Ena nona lolosi tiko, ka qai vakananumi iratou na tacina gone ka qai vakila mai ni nona tatadra me toki ki valagi sa na veisau.

Sa mai lalawa-ka sara o Viliami. Sa na tiko ga e Toga ka na vakayacora e vuqa na itavi nei tinana e vale. Ka sa na vakasaqara eso tale na ivurevure ni ilavo me rawa ni qaravi kina vakavinaka cake na gagadre ni vuvale ka taracake na nona bula-rawati koya.

Ka sa nanuma talega o Viliami, me sa na dolava ga vakataki koya e dua nona valenikana pizza ena yabaki ka tarava.

Ka mani vakakina.

Ena Me 2015, e dolava kina o koya na ‘Ofa ki Tonga’, nona sitoa ni pizza ena koroturaga e Toga o Nukual’ofa. Ofa na loloma ena vosa vaka Toga. E yacana talega o Viliami.

Ni railesuva tale tiko o Viliami na nona bula, sa qoqoro o Viliami ena ilakolako sa lakova mai. “Kevaka o kilai au ni se bera noqu kaulotu, ko na kidacala mo raica na vanua au sa tiko kina nikua.

“E liu e sega tu ni dua noqu lalawa se idusidusi. Au sega ni vakasamataka na veisiga ni mataka. Au sega ni vakaotia na vuli torocake, ka ra sega talega ni vakabauta eso na tamata niu na vakacavara noqu kaulotu. Au sega talega niu vakadeitaka rawa.”

“Ia na noqu kaulotu e vakaraitaka vei au e dua tale na iwalewale vinaka cake. E vukei au meu vinakata vakalevu cake me baleta noqu bula. E vakavulica vei au na veika era na rawa ni rawata na tamata kevaka era cakacaka vakaukauwa.

“E vakadeitaka talega na noqu ivakadinadina baleti Jisu Karisito.”

E dua na tikini ivolanikalou ka vakaukauwataki Viliami ni sa takali oti na tinana e kune ena Vunau kei na Veiyalayalati, Wase 82:10. “Koi au, na Turaga, au sa vauci ni dou muria na noqu vosa,; ia ni dou sega ni muria na noqu vosa, sa sega na ka e yalataki vei kemudou.”

E dua na veivakadeitaki ni na rawa ni rawata na nona lalawa savasava kevaka ena talairawarawa tikoga ki na ivakaro ni Tamada Vakalomalagi . . . sa vakakina, sa vakalougatataki koya vakalevu cake sara na Turaga ni sa vakayacora vakakina.

Ena veika sa rawata tiko mai na nona bisinisi vou, sa rawa kina vei Viliami me tokoni iratou na tacina me ratou vakacavara nodratou vuli ka voli rawa kina na qele ka tara sara kina e dua na vale vou kina nodratou matavuvale. E rau qai mai sota tale kei na dua na nona itokani mai na 2015 ka vakila mai kina ni sa domoni koya sara. Erau qai mai vauci vata kei Lupe me tawamudu ena Valetabu e Nuku’alofa Toga ena mua ni yabaki 2019.

“Kevaka madaga ni rawa, meu lesu tale ka vosa vei au niu se gone tu, au na kaya, ‘Raica cake tiko. Lalawa kina veika lelevu. Kakua ni rere’.”

E ivakadinadina o Viliami kevaka eda vakayacora na noda vinaka duadua eda rawata, na Tamada Vakalomalagi ena qai vakayacora na kena vo vei keda.