2020
Na Veivakalougatataki ni Vakabauta Tawayavalati
Okotova ni 2020


Noda tabana

Na Veivakalougatataki ni Vakabauta Tawayavalati

Ni oti ga vakalailai mai na gauna ni noqu veisere mosimosi, eratou toki yani ki Niu Siladi mai Niu Keladonia o Sister Fineone Fisi’ihoi Mork kei iratou na luvena.

Na kena qaravi na nona matavuvale ni itubutubu duadua e veibolei vei Sister Mork, ia e vakararavi saraga vakalevu vua na Tamada Vakalomalagi me tokoni koya ena veigauna dredre oqo, ni kila tu ena vakalougatataki na nona vuvale ena nodratou vakabauta kei na talairawarawa.

E mai vakamamadataki na nona icolacola vakailavo ena gauna sa cava kina na vuli nei Michael na luvena tagane qase duadua ka sa tekivu cakacaka. Sa nona itavi o Michael na isau ni vale; ka mai vakatara me qaravi iratou vinaka kina na vo ni gone o Sister Mork. Ka sa mai tekivu sara kina na mamaroi lavo me rawa ni voli kina e dua na nodratou vale. Sa mai yaco sara kina me rau tokitaka na nodratou matavuvale kei na luvena tagane ki na nodratou vale ga vakataki iratou e Mangere East, ena Ceva kei Okaladi.

Ni oti e vica na yabaki, sa gauna me kaulotu kina o Michael; e lomabibi me lako ni sa leqataki tinana vakalevu sara. Ena sauma vakacava na dinau ni vale ena isau lailai sa rawata tiko? E dua talega na ka e leqataka tu o Sister Mork, ia e kila o koya ni bibi cake me ratou talairawarawa ki na lewa ni Tamada Vakalomalagi.

E tukuna vei luvena tagane, “Kevaka o sa vakarau mo lako i kaulotu, lako. Na Turaga ena qai qarauni keitou.”

Ena vica na vula ka tarava, e voqa mai na vosa oqori ena veivakalougatataki ka solia o peresitedi ni iTeki na Papatoetoe Okaladi Niu Siladi ena nona vakatikori Michael me dau kaulotu ni Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai. E kacivi o Michael me veiqaravi ena Tabana ni Kaulotu na Cote d’Ivoire Abidjan, Ra kei Aferika.

“Au nanuma vinaka tu,” e kaya o Sister Mork, “E vakalougatataki luveqa o President Moroni Westerlund me yalodina ka dau gugumatua, ka qai tukuna vei koya, ‘Kua ni leqataki nomu na. Ena karoni koya ka qarauna na nona gagadre na Turaga.’”

E sega ni yali vakadua vei Sister Mork na malanivosa ni veivakalougatataki oqori ka dau kauta mai vei koya na vakacegu ena gauna e lako tu kina o Michael. E sega ni gauna rawarawa. Rau se vuli tiko e rua na gone ka sega ni veirauti na veika e rawati me sotavi kina na veika me saumi ena loma ni macawa, ia e yalodei tikoga o Sister Mork me rokovi na sasaga vakaulotu nei luvena ena nona vakavinavinaka tikoga ka yalodina tiko. E dau vakayacora na nona itavi vaka Lotu, veiqaravi e Valetabu ena veigauna e rawa kina ka sauma vakadodonu nona ikatini.

“E yaco me rawa ni keitou bula tiko mai na dua na macawa ki na dua tale.” E vakila talega o koya, ni dina eratou leqa tu vakailavo, eratou marau tikoga nona matavuvale lailai.

Ena dua na vula, e tubu sara vakatawamacala na bili ni wai nei Sister Mork. E sega ni rawa ni kila se cava e vuna ia e saga sara o koya me sauma. Ena vula ka tarava sa toso cake na bili. Ka tubu tikoga na bili ka sa tekivu me lutu mai na nona sausaumi kei na icolacola vakailavo tale eso baleta ni saga tiko o koya me sauma na sau ni bili ni wai.

Ena dua na siga ka guiguilecavi dredre vei Sister Mork, e biuta vakatikitiki o koya na nona ikatini ka sauma sara na bili ni macawa oya. Ka qai kidava mai o koya ni sa vo ga e $15. E lomabibi sara kina o koya. Ena vakania beka vakacava na nona matavuvale ena loma ni vula oya ena $15?

E kele ena sitoa ka cabora e dua na masu ni vakatakekere vua na Tamada Vakalomalagi ni se bera ni curu yani kina sitoa. E volia e vica na kakana draudrau ka lutu sobu tu. Sa qai vo toka e $10 me vakayagataki ena sitoa ni leweni manumanu. E vakasaqara o koya na lutu sobu ka kunea e rua na pakete ka $5 kena isau. Ena nona wawa tiko me sauma nona volivoli sa veinanuyaka na icakacaka ni kakana ena rawa ni cakava me bau veirauti tiko na kakana lailai sa tiko.

Sa mai soqona vata na kena isau na tamata cakacaka, ena nona dolava na bausi, e kurabui o Sister Mork. Ni lobi toka vakamatau ena yasani $10 . . . e dua na $20.

E yaco vua na veilecayaki ka sega ni mani sauma rawa na nona volivoli. E kere veivosoti vua na kesia, curu yani ki tuba; me vakasamataka se lako mai vei na $20. E vakaraica lesu tale na nona risiti ni volivoli me raica ni sa saumi kece na veika e taura. E raica nona ikatini ka tiko vinaka ga. E vakaraica tale o koya me vakadeitaka ni sega ni soli cala vua na veisau ni kakana draudrau. Ni sa veinanuyaka ka vakadeitaka ni sega ni dua na ivakamacala, e sorova na tagi o Sister Mork. E yalona, e kila o koya ni oqori e dua na caka mana.

E yaco yani ki vale, ka tukuna vei iratou na gone na veika e sotava. Ni se luvuci tu na yalona, ka vakadinadinataka vei iratou na mana ni vakabauta na Kalou, na Nona loloma vei keda yadua kei na veivakalougatataki e yaco mai ena talairawarawa ki na Nona ivakaro kei na maroroi ni veiyalayalati kei Koya.

E tekiduru na matavuvale me vakavinavinaka vua na Tamada Vakalomalagi ena nona karoni iratou tiko – me vaka ga ni sa yalataka na peresitedi ni iteki.

Ena macawa vata oya, e qai kunea e dua na itokani vaka Lotu na vuna e tubu tu kina na nodratou bili ni wai: ni turu tu e dua na paipo e ruku ni vale. Na itokani oqo ka taukena e dua na bisinisi ni vakavinakataki vale—e vakavinakataka na paipo ka turu tiko. E sega talega ni ciqoma o koya na isau ni cakacaka e vakayacora.

Sa qai lesu tale kina isau donu na bili ni wai, sa lako vinaka tale na sausaumi nei Sister Mork, ka mai sivi yani na veivula ena vakacegu me yaco ni nona lesu tale mai o Michael ena nona kaulotu.