’Āmuira’a rahi
Te faīno mai tō te Mesia
’Āmuira’a rahi nō ’Ēperēra 2023


Te faīno mai tō te Mesia

« ’Ua ti’a a’era [Iesu] i ni’a, ’avau atu ra i te mata’i, ’e ’ua nā ’ō atu ra i te ’are, ’a fa’aea, ’a mania. ’E pohe iho ra te mata’i ’e mania roa atu ra » (Mareko 4:39).

I muri a’e i tā’u a’ora’a hope’a i te ’āmuira’a rahi, ’ua fa’a’ite mai tā’u hunō’a tāne ’o Ryan i te hō’ē tweet e na ’ō ra : « ’E aha ? ’O Bragg tōna i’oa »—te aura’a « fa’atietie »—« ’e ’aita ’oia e parau nō ni’a te ha’eha’a ? ’Auē ho’i te māu’a ē ! » ’Eiaha e ’ino’ino, e nā reira fa’ahou vau.

Hōho’a
Don Bragg e ta’ata ha’uti tāora pōpō i roto i te ’ete

Tō’u metua tāne fa’ahiahia e ta’ata ha’uti tāora pōpō i roto i te ’ete nō All-America nā UCLA i raro a’e i te arata’ira’a a te ta’ata fa’aineine tuiro’o ’o John Wooden. ’Ua vai hoa noa rāua i te roara’a o te orara’a o tō’u metua tāne, ’e i te tahi taime ’ei ta’ata fa’aineine ’e ’ei tāne. E haere mai Wooden i tō mātou fare e tāmā’a i te pō. E ’oa’oa noa ’oia ’ia paraparau mai iā’u nō ni’a i te tāorara’a pōpō ’aore rā i te mau mea e tae mai i tō’u ferurira’a. I te hō’ē taime, ’ua ani atu vau iāna e aha te parau a’o tāna nō’u, tē tomo ra ho’i au i roto i tā’u matahiti hope’a nō te ha’api’ira’a tuarua. ’Ei ’orometua noa ā, ’ua parau ’oia : « ’Ua parau mai tō ’oe metua tāne ē, ’ua riro mai ’oe ’ei melo nō te ’Ēkālesia a Iesu Mesia, nō reira ’ua ’ite au ē e fa’aro’o tō ’oe i te Fatu. Ma te reira fa’aro’o, ’a ha’apāpū ē, e faīno tō ’oe i roto i te mau ’ohipa ato’a. ’Ia riro ’ ’ei ta’ata maita’i i roto i te vero ».

I te roara’a o te mau matahiti, ’ua vai noa teie ’āparaura’a i roto iā’u. Teie parau a’o ’ia vai hau noa, te au maita’i ’e te fāri’ira’a i roto i te mau tupura’a ’ohipa ato’a, i roto iho ā rā i te mau tau o te ’ati ’e te ’ārepurepura’a, te fā mai i roto iā’u. ’Ua ti’a iā’u ’ia hi’o mea nāhea te mau pūpū a te ta’ata fa’aineine Wooden i te ha’utira’a ma te pāpū maita’i ’e te manuia rahi, ’o tā rātou i upo’oti’a mai ma te rēra’a e 10 taime nō te ha’utira’a nā te ao nei.

’Aita rā te faīno e paraparau-rahi-hia i teie mau mahana nei ’e hau atu, e mea iti roa tōna fa’a’ohipara’a i teie mau taime ’āhoahoa ’e te tātama’i. Pinepine te reira i te fa’ahitihia i roto i te tū’aro—te ta’ata ha’uti faīno, ’aita ïa e nevaneva i roto i te ha’utira’a fifi, ’aore rā e ma’iri te hō’ē pupu nō te mea ’aita e faīno. Terā rā, teie maita’i fa’ahiahia tei ni’a atu ā i te tū’arora’a. Te fāino, e fa’a’ohipara’a hau atu ā i te ’ā’ano i roto i te orara’a, ’e e nehenehe e riro ’ei ha’amaita’ira’a nō te mau metua, te feiā fa’atere, te mau misiōnare, te mau ’orometua ha’api’i, te mau pīahi ’e te feiā ato’a e fa’aruru nei i te mau vero o te orara’a.

E ha’amaita’i te fāino pae vārua ia tātou ’ia vai hau noa ’e ’ia rōtahi i ni’a i te mau mea faufa’a a’e, mai te mea iho ā ra tei roto tātou i te ’āhoahoara’a. ’Ua ha’api’i te peresideni Hugh B. Brown : « E tū’ati te fa’aro’o i te Atua ’e i te rē hope’a o te parauti’a, i te fāino i te pae ferurira’a ’e i te pae vārua i mua i te mau fifi ».1

E hi’ora’a fa’ahiahia mau te peresideni Russell M. Nelson nō te fāino i te pae vārua. I te hō’ē taime, ’a rave ai te Taote Nelson i te hō’ē tāpūra’a māfatu fifi, ’ua topa tā’ue noa te fāito toto [tension] o te ta’ata ma’i. ’Ua hi’o haere te Taote Nelson i te tupura’a ’ohipa ma te hau ’e ’ua ’itehia mai iāna ē, ’ua tātara-hape-hia te hō’ē tāmati [pince] e te hō’ē melo o te pupu tāpū. ’Ua mono-’oi’oi-hia te reira ’e ’ua tāmahanahana te Taote Nelson i te melo o te pupu ma te parau ē : « Tē here noa nei au ia ’oe » i muri iho ’ua parau ma te hō’ata : « I te tahi taime, ’ua here rahi atu vau ia ’oe i te tahi atu mau taime ! ». ’Ua fa’a’ite ’oia e aha te rave i te taime rū—ma te faīno, te rōtahi i ni’a i te mau mea faufa’a roa a’e—ma te pāhono i te ’ohipa rū. ’Ua parau te peresideni Nelson : « E ravera’a te reira nō te ha’avīra’a hope roa iāna iho. Tō ’outou mana’o ta’ata nei ’oia ho’i : « A taui iā’u, te ta’ata fa’aineine ! E hina’aro vau e ho’i i te fare’. Terā rā, e’ita e ti’a ia ’outou e nā reira. ’Ua tā’ai-roa-hia te ora o te hō’ē ta’ata i ni’a i te tā’āto’ara’a o te pupu tāpū. Nō reira, e ti’a ia ’outou ’ia fa’aea hau roa atu ā, te au-maita’i ’e ’ia vai ara’ara hau atu ā »2

’Oia mau, ’o te Fa’aora te hi’ora’a hope mau o te fāino.

I roto i te ’ō nō Getesemane, i roto i te māuiui fāito ’ore, mai « te toto pūtua ra tōna hou i te ma’irira’a », 3 ’ua fa’ahōho’a ’oia i te fāino hanahana nā roto i te fa’ahitira’a ’ōhie ’e te hanahana, « ’ia tupu rā tō ’oe hina’aro ’eiaha rā tō’u ».4 I mua i te ’āhoahoa rahi nō te fa’ati’a i te fa’ateiteira’a o te ta’ata, ’ua fa’ata’a mai Iesu e toru tītaura’a faufa’a roa ’o te tauturu ia tātou ’ia māramarama i tōna fāino rahi. A tahi, ’ua ’ite ’oia ē, ’o vai mau ’oia ’e ’ua ha’apa’o i tāna misiōni hanahana. I muri iho, ’ua ’ite ’oia ē, tē vai ra te hō’ē fa’anahora’a rahi nō te ’oa’oa. I te hope’a, ’ua ’ite ’oia ē, māoti tāna tāra’ehara mure ’ore, e fa’aorahia te feiā ato’a e tā’ati mai ma te ha’apa’o iāna, ma te ravera’a ’e te fa’aturara’a i te mau fafaura’a mo’a i fāri’ihia nā roto i te mau ’ōro’a o te autahu’ara’a, mai tā Elder Dale G. Renlund i ha’api’i maita’i i teie mahana.

Nō te fa’aau i te ta’a-’ē-ra’a i roto i te mo’era’a ’e te tāpe’ara’a i tōna fāino, ’a feruri na i te ’ohipa i tupu i te taime ’a fa’aru’e ai te Mesia ’e tāna mau ’āposetōlo i te ’ō nō Getesemane. ’A fa’aruru ai ’oia i te mau faehau e ’imi ra i te tāpe’a ia Iesu, te huru o Petero te mo’era’a tōna tai’ā ’ore ’e i te aro-’ū’ana-ra’a atu ma te tāpūra’a i te tari’a o te tavini ’o Malako. Te huru o Iesu Mesia, maoti ra, ’ua tāpe’a i tōna fāino ’e ’ua fa’ahau i te tupura’a ’ohipa ma te fa’aorara’a ia Malako.5

’E nō te feiā i roto ia tātou e fifi nei i te tāpe’a i tō rātou fāino ’e ’o tei tārapape paha, ’a feruri na i te toe’a o te ’ā’amu o Petero. Tau taime ri’i noa i muri a’e i teie ’ohipa i tupu ’e te ’oto i te hunara’a i tōna ’āmuira’a atu i te Mesia,6 ’ua ti’a atu Petero i mua i taua mau ta’ata fa’atere ra i fa’ahapa i te Fa’aora, ē ma fāino rahi i mua i te mau uiuira’a onoono, ’ua hōro’a ’oia i te hō’ē ’itera’a pāpū pūai mau nō te hanahana o Iesu Mesia.7

’A ha’amana’o ’o vai ’outou ’e ’ia vai ha’apa’o noa i tō ’outou ihota’ata hanahana

E feruri na tātou i te mau tuha’a o te fāino mai tō te Mesia. Nō te ha’amata, e hōpoi mai te ’itera’a ’o vai tātou ’e te vai ha’apa’o-noa-ra’a i tō tātou ihota’ata hanahana, i te hau. E tītau te fāino mai tō te Mesia ’ia ha’apae tātou i te fa’aau ia tātou ia vetahi ’ē ’aore rā i te fa’ahuara’a ’ia riro mai te tahi atu ta’ata e ’ere rā o tātou.8 ’Ua ha’api’i te peropheta Iosepha Semita ē : « Mai te mea ’aita te ta’ata i ta’a i te huru o te Atua, e’ita ïa rātou e ta’a i tō rātou iho huru ».9 E’ita e roa’a noa te fāino hanahana ma te ’ore e ’ite ē, e mau tamāroa ’e mau tamāhine tātou nā te hō’ē Metua here i te ao ra.

I roto i tāna a’ora’a « Choices for eternity », ’ua ha’api’i te peresideni Nelson i teie mau parau mau mure ’ore nō ni’a ’o vai tātou : E mau tamari’i tātou nā te Atua, e mau tamari’i nō te fafaura’a ’e e mau pipi tātou nā te Mesia. ’Ua fafau mai ’oia i muri iho : « Mai te mea e fāri’i ’outou i teie mau parau mau, e tauturu mai tō tātou Metua i te ao ra ia ’outou ’ia tāpae i tā ’outou fā hope’a ’ia ora e a muri noa atu i mua i tōna aro mo’a ».10 E mau ta’ata pae vārua hanahana mau tātou ma te hō’ē ’itera’a tahuti. Te ’itera’a ’o vai mau tātou ’e te vai ha’apa’ora’a i teie ihota’ata hanahana, tei te niu ïa o te fa’ananeara’a o te fāino mai tō te Mesia.

’Ia ’ite ē, tē vai ra hō’ē fa’anahora’a hanahana

I muri iho, te ha’amana’ora’a ē, tē vai ra te hō’ē fa’anahora’a rahi o te fa’atupu mai i te itoito ’e te fāino i roto i te mau tau tāmatara’a. ’Ua ti’a ia Nephi « ’ia haere ’e e rave »11 mai tā te Fatu i fa’aue « ma te ’ite ’ore nā mua roa »12 i te mau mea e tītauhia iāna ’ia rave nō te mea ’ua ’ite ’oia e arata’ihia ’oia e te Vārua, nō te fa’atupu i te fa’anahora’a mure ’ore a te hō’ē Metua i te ao ra here. E tae mai te fāino ’ia hi’o ana’e tātou i te mau mea ma te hi’ora’a ātea mure ’ore. ’Ua a’o te Fatu i tāna mau pipi ’ia « fa’ateitei i te upo’o i ni’a »13 ’e « ’ia vai noa te mau mea hōhonu roa nō te tau mure ’ore i roto i tō ’outou ferurira’a ».14 Ma te ’auara’a i te mau tau fifi i roto i te hō’ē fa’anahora’a mure ’ore, e riro mai te ’āhoahoa ’ei rāve’a pāpū nō te here, te tāvini, te ha’api’i ’e nō te ha’amaita’i. E fa’ati’a te hi’ora’a mure ’ore i te fāino mai tō te Mesia.

’Ia ’ite i te pūai ha’amana o Iesu Mesia ’e tāna tāra’ehara

I te pae hope’a, e hōro’a mai te pūai ha’amana o Iesu Mesia, tei fa’atupuhia nā roto i tāna tusia tāra’ehara, ia tātou i te pūai nō tāpe’a māite ’e ’ia upo’oti’a. Maoti Iesu Mesia, e nehenehe tātou e fafau ’e te Atua ’e ’ia ha’apūaihia ma te ha’apa’ora’a i taua fafaura’a rā. E nehenehe tātou e tā’amuhia i te Fa’aora i roto i te ’oa’oa ’e te hau, noa atu te huru o tō tātou orara’a i te tahuti nei.15 Tē ha’api’i nehenehe maita’i nei Alama pene 7 nō ni’a i te pūai ha’amana o te Mesia. Hau atu i te fa’aorara’a ia tātou i te hara, e nehenehe te Fa’aora e ha’apūai ia tātou i roto i tō tātou mau paruparu, mau mata’u ’e tō tātou mau fifi i roto i teie orara’a.

’A rōtahi ai tātou i ni’a i te Mesia, e nehenehe tātou e fa’aihu i tō tātou mau mata’u, mai tā te nuna’a o Alama i rave i Helama.16 ’A putuputuu ai te hō’ē nu’u fa’ehau ’ino, ’ua fa’a’ite teie mau pipi nō te Mesia i te fāino. ’Ua ha’api’i Elder David A. Bednar : « ’Ua a’o Alama i te feiā ti’aturi ’ia ha’amana’o i te Fatu ’e i te fa’aorara’a o tāna ana’e e nehenehe e hōro’a mai (hi’o 2 Nephi 2:8). Ma te ’itera’a i te mau pārurura’a maita’i a te Fa’aora, ’ua fa’ati’a te reira i teie nuna’a ’ia ha’amāmū i tō rātou mata’u ».17 E fa’ahōho’a te reira i te fāino.

Te ta’ata rahi i roto i te vero

’Ua ha’api’i rahi roa Noa ia tātou nō ni’a i te fa’a’oroma’i i roto i te hō’ē vero, ’o te Fa’aora rā te ’orometua rahi roa a’e e mea nāhea ’ia ora mai i te vero. ’O ’oia te ta’ata rahi i roto i te vero. I muri a’e i te hō’ē mahana roa nō te ha’api’ira’a ’e tāna mau ’āpōsetolo, e hina’aro te Fa’aora e fa’afa’aea ri’i ’e ’ua parau atu ia rātou ’ia tere nā ni’a i te pahī i te tahi atu pae o te miti nō Galilea. ’A ta’oto noa ai te Fa’aora, ’ua tupu mai te hō’ē vero rahi. ’A pūai roa mai ai te mata’i ’e te ’are miti ’o te fa’ata’ahuri ho’i i te pahī, ’ua ha’amata a’era te mau ’āpōsetolo i te mata’u nō tō rātou ora. ’E ’a ha’amana’o ē, e rave rahi o teie mau ’āpōsetolo e mau ta’ata tāi’a tei matau maita’i i te mau vero i ni’a i te miti. Teie rā nō te pe’ape’a,18 ’ua fa’aara atu rātou i te Fatu ma te ui atu : « E te [Fatu], ’aita ’oe i ha’apa’o mai i tō mātou nei pohe ? » I reira, ma te fāino fa’ahiahia, « ’ua ti’a a’era [te Fa’aora] i ni’a, ’avau atu ra i te mata’i, ’e ’ua nā ’ō atu ra i te ’are, ’a fa’aea, ’a mania. ’E pohe iho ra te mata’i ’e mania roa atu ra ».19

’E i muri iho e ha’api’ira’a rahi nō te fāino nā te mau ’āpōsetolo. ’Ua ui atu ’oia : « E aha ’outou i mata’u hua ai ? nō te aha ’aita tō ’outou e fa’aro’o ? »20 ’Ua fa’aha’amana’o ’oia ia rātou ē, ’o ’oia te Fa’aora o te ao nei ’e ’ua tonohia mai ’oia e te Metua nō te fa’atupu i te tahuti ’ore ’e te ora mure ’ore o te mau tamari’i a te Atua. ’Oia mau, e ’ore roa te Tamaiti a te Atua e pohe i roto i te hō’ē pahī. ’Ua fa’ahōho’a ’oia i te fāino hanahana nō te mea ’ua ’ite ’oia i tōna huru hanahana, ’e ’ua ’ite ’oia ē tē vai ra te hō’ē fa’anahora’a nō te fa’aorara’a ’e te fa’ateiteira’a, ’e e mea tītauhia tāna tusia tāra’ehara nō te manuiara’a mure ’ore o teie fa’anahora’a.

Mea nā roto i te Mesia ’e i tāna tāra’ehara te mau mea maita’i e tomo mai ai i roto i tō tātou orara’a. Ma te ha’amana’ora’a ’o vai mau tātou, te ’itera’a tē vai mau ra hō’ē fa’anahora’a hanahana nō te aroha ’e te ravera’a mai i te itoito i roto i te pūai o te Fatu, e nehenehe tātou e rave i te mau mea ato’a. E ’ite mai tātou i te hau. E riro mai tātou ’ei mau tāne ’e ’ei mau vahine maita’i i roto i te huru vero ato’a.

E mata na tātou i te ’imi i te mau ha’amaita’ira’a nō te fāino mai tō Mesia, ’eiaha nō te tauturu noa ia tātou i roto i te mau tau fifi, nō te ha’amaita’i ato’a rā ia vetahi ’ē ’e nō te tauturu ia rātou ’ia tere nā roto i te mau vero o tō rātou orara’a. I teie mahana hou te sābati nō te mau ’āma’a tāmara, tē fa’a’ite pāpū nei au ma te ’oa’oa nō Iesu Mesia. ’Ua ti’afa’ahou ’oia. Tē fa’a’ite pāpū nei au nō te hau, te mārū ’e te fāino o te ra’i, ’o ’oia ana’e tē ’āfa’i mai i roto i tō tātou orara’a ’e tē nā reira nei au i tōna i’oa mo’a, ’o Iesu Mesia, ’āmene.

Fa’ata’ara’a

  1. Hugh B. Brown, i roto Conference Report, ’Ātopa 1969, 105.

  2. Hi’o Sheri Dew, Insights from a Prophet’s Life: Russell M. Nelson (2019), 66–67.

  3. ’Īritira’a a Iosepha Semita, Luka 22:44 (i roto Luka 22:44, papa’ira’a b).

  4. Luka 22:42.

  5. Hi’o Luka 22:50–51 ; Ioane 18:10–11.

  6. Hi’o Mataio 26:34–35, 69–75.

  7. Hi’o Te ’Ohipa 4:8–10 ; Neal A. Maxwell, « Content with the Things Allotted unto Us », Ensign, Mē 2000, 74 ; Liahona, Tiurai 2000, 89 : « ’Ia tū’ati ana’e tātou i te pae vārua, e tae mai te fāino, noa atu ’aita tātou e ’ite i ‘te aura’a nō te mau mea ato’a’ [1 Nephi 11:17]. »

  8. Hi’o John R. Wooden, Wooden on Leadership (2005), 50 : « E fa’ata’a vau i te fāino mai te ha’avare ’ore ia ’oe iho, ’ia ’āueue ’ore, ’ia ha’utiuti ’ore, ’aore rā ’ia vai hitahita ’ore noa, noa atu te mau tupura’a ’ohipa ’aore rā te huru orara’a. E au ra te reira e mea ’ōhie, e nehenehe rā te fāino e riro ’ei maita’i ’o te ’ore roa e roa’a i roto i te mau taime fifi. Te feiā fa’atere ’aita e fāino e ’āueue ïa rātou i raro a’e i te teimahara’a.

    « Te aura’a o te fāino, ’o te tāpe’ara’a i tōna mau ti’aturira’a ’e ’ia rave mai te au i te reira, noa atu te huru o te tupura’a. Te aura’a o te fāino ’o te ’apera’a ïa i te hōho’a o te ta’ata ’aore rā te fa’ahuara’a, te fa’aaura’a ia ’outou iho ia vetahi ’ē ’e te ravera’a mai te hō’ē ta’ata e ’ere rā ’o ’outou. Te aura’a o te fāino ’ia roa’a te hō’ē māfatu itoito i roto i te mau huru tupura’a ’ohipa ato’a ».

  9. Te mau Ha’api’ira’a a te mau Peresideni o te ’Ēkālesia : Iosepha Semita (2007), 40.

  10. Russell M. Nelson, « Choices for Eternity » (purera’a nā te feiā ’āpī pa’ari ’ōtahi ’ati a’e te ao nei, 15 nō Mē 2022), broadcasts.ChurchofJesusChrist.org.

  11. 1 Nephi 3:7.

  12. 1 Nephi 4:6.

  13. Ioane 4:35.

  14. Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 43:34; hi’o ato’a James E. Faust, « The Dignity of Self », Ensign, Mē 1981, 10 : « Te ti’a-mā-ra’a nōna iho ’ua ha’amaita’i-rahi-hia ma te hi’ora’a i ni’a i roto i te ’imira’a i te mo’ara’a. Mai te mau tumu rā’au rarahi, e ti’a ia tātou ’ia rae’ahia te māramarama. Te puna o te māramarama faufa’a rahi roa ’o tā tātou e ti’a ’ia ’ite ’o te hōro’a ïa nō te Vārua maita’i. ’O te puna te reira nō te pūai ’ōroto ’e o te hau ».

  15. Hi’o Russell M. Nelson, « Te ’oa’oa nō te oraora i te pae vārua », Liahona, Nov. 2016, 82 : « E au mau taea’e, e au mau tuahine, te ’oa’oa e tae mai, ’aore re’a nō te mea e fa’aruruhia nei, pauroa rā nō te mea i ni’a iho e fa’atumuhia ai tō tātou orara’a. »

  16. Hi’o Mosia 23:27–28.

  17. David A. Bednar, « I fa’a’ore ai rātou i tō rātou mata’u », Liahona, Mē 2015, 46–47.

  18. Hi’o Jeffrey R. Holland, Our Day Star Rising: Exploring the New Testament with Jeffrey R. Holland (2022), 61–62 : « Hau atu, e mau ta’ata tei mata’u maita’i teie e vai ra i roto ’e ’ōna—’ahuru ma hō’ē o nā ’ahuru ma piti nō Galilea iho rātou (’o Iuda Isakariota ana’e nō Iudea). E ono o teie nā ’ahuru ma hō’ē e feiā tāi’a. ’Ua ora noa na rātou i ni’a i teie roto. E rāve’a nō tō rātou orara’a te ’ohipa tāi’a. Tei reira rātou mai tō rātou tamari’ira’a. ’Ua ha’api’i tō rātou mau metua tāne ia rātou i te ene [racommoder] i te upe’a ’e i te tāta’i i te pahī i tō rātou ’āpīra’a. ’Ua mata’u maita’i rātou i teie moana ; ’ua mata’u rātou i te mau mata’i ’e te mau ’are miti. E mau taata tehu rātou—’ua mata’u rahi roa rātou. ’E mai te mea ’ua mata’u rahi roa rātou, e vero pāpū maita’i teie ».

  19. Hi’o Mareko 4:35–39.

  20. Mareko 4:40