2008
Mahulu Atu Ia ʻi he Maá mo e Vaí
‘Aokosi 2008


Mahulu Atu Ia ʻi he Maá mo e Vaí

Neongo ʻoku tau maʻu ʻa e tāpuaki ko e faingamālie ke maʻu ʻa e sākalamēnití ʻi he Sāpate takitaha, ka ʻe lava ke tau fai noa pē ia tupu mei heʻetau toutou maʻu iá. ʻE lava fēfē ke tau fakahoungaʻi lelei ange ʻa e ouau toputapú ni? ʻOku vahevahe mai ʻe he kau talavou mei he Uooti Pelekuleiti Uá ʻo e Siteiki Posemani Monitaná ha ngaahi fakakaukau ki ai.

ʻOku fie maʻu ʻe Peleki mo Seiki Holokuleni pea mo Maikolo mo ʻĒveni Lomilei ke nau manatuʻi ʻa e Fakamoʻuí pea ke ʻaonga ʻa ʻEne Fakaleleí ʻi heʻenau moʻuí. ʻOku nau maʻu—pea pehē kiate kitautolu takitaha—ʻa e faingamālie ko iá ʻi heʻenau maʻu e sākalamēnití. Ko ha faingamālie ia ke hū ki he Fakamoʻuí pea ke fakalakalaka. Pea ʻi he tokoni ʻa e kau talavoú ʻi he sākalamēnití, ʻoku nau fakaʻaongaʻi ai ʻa e lakanga fakataulaʻeikí ke tokoni ai ki ha niʻihi kehe.

Ongoʻi ʻApasia ki he Sākalamēnití

ʻOku ʻiloʻi foki ʻe he kau talavoú ni ʻoku mahuʻinga ʻa e sākalamēnití ki he kāingalotu ʻo e uōtí, ko ia ʻoku nau fai fakamātoato ai ʻa honau fatongia ʻi he lakanga fakataulaʻeikí. Ko e hā e meʻa ʻoku nau fakakaukau ki ai ʻi heʻenau tufaki ʻa e sākalamēnití ki he uōtí? ʻOku houngaʻia ʻa Seiki, taʻu 16, ʻi he faingamālie ke ne tokoni aí. ʻOkú ne pehē, “ʻOkú ke ʻiloʻi ʻokú ke fakafofongaʻi ʻa e ʻEikí.”

ʻOku pehē ʻe hono tokoua taʻu 18 ko Pelekí, “ʻI heʻeku hoko ko e taulaʻeikí, ʻoku ou feinga ke fakapapauʻi ʻoku tonu ʻa e meʻa kotoa pē ʻoku ou faí. Ka ʻoku ou toe feinga foki ke fakakaukau ki he Fakaleleí. ʻOkú ke maʻu ʻa e faingamālie fakaʻofoʻofa ʻi he uike kotoa pē ke fakatomala ai mei hoʻo ngaahi angahalá, ke kamata foʻou ʻi he uiké, mo ngāueʻi e ngaahi meʻa ʻoku fie maʻu ke fakaleleiʻí. Ko ha faingamālie maʻongoʻonga ia ke langaki fakalaumālie ai kita.”

ʻOku fakakaukau foki mo Maikolo, taʻu 17, ki he Fakamoʻuí: “Ko e Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí ko e taha ia ʻo e ngaahi konga mālohi taha ʻo ʻeku fakamoʻoní. ʻOku lava ke u fakakaukau ki heʻeku ngaahi fehālaakí peá u ʻiloʻi kapau te u fakatomala, ʻe fakamolemoleʻi e ngaahi fehālaaki ko iá koeʻuhí ko e meʻa kuó Ne fakahokó. ʻI he taimi kotoa pē ʻoku tau maʻu ai ʻa e sākalamēnití, ʻokú ne fakamanatu mai kiate au ʻa e Fakaleleí.”

Moʻui Tāú

ʻOku mahino kiate kinautolu ʻa hono mahuʻinga ʻo e moʻui taau ke maʻu ʻa e lakanga fakataulaʻeikí. “Ko ha faingamālie maʻongoʻonga ia kiate au. ʻOkú te tokanga ki heʻete ngaahi tōʻonga ʻoku fai lolotonga he uiké. ʻE tokoni ʻaupito ia.”

ʻOku pehē ʻe ʻĒveni, taʻu 15, “ʻI he lolotonga e uiké, ʻoku tokoniʻi au ʻe heʻeku ʻiloʻi ʻoku ou maʻu ʻa e lakanga fakataulaʻeikí ke u fili ki he totonú, ke u moʻui taau ai ke u lava ʻo tokoni ʻi he sākalamēnití.”

Ko e Ako ke Loto ʻApasiá

Naʻe ako ʻa e kau talavoú ni ʻi heʻenau kei īkí ke nau fakahā ʻa e ongoʻi ʻaʻapa ki he sākalamēnití. Naʻe kole ange ʻenau mātuʻá ke nau tokanga lolotonga hono tufa ʻo e sākalamēnití. Naʻa nau maʻu ʻa e ongo ko ʻení ʻo aʻu ki heʻenau taʻu hongofulu tupú. ʻOku pehē ʻe Maikolo, “ʻOku ʻikai te u lava ʻo fakamamafaʻi feʻunga ʻa hono mahuʻinga kiate au ʻo e sākalamēnití. ʻOku fakafofongaʻi ʻe he sākalamēnití ʻa e sino ʻo e ʻEikí pea mo Hono taʻataʻá. ʻOku tau ʻai kiate kitautolu ʻa Hono huafá. ʻOku tau ʻalu atu ʻo fakamafola ʻEne ongoongoleleí mo feinga ke tau hoko ko ha faʻifaʻitakiʻanga lelei. Naʻe ʻikai ha founga ʻe lava ke tau toe foki atu ai ki heʻetau Tamai Hēvaní ka ne taʻe ʻoua Ia. Ko e meʻa ia ʻoku fakamanatu mai ʻe he sākalamēnití.”

Naʻa nau ako foki ʻa e ongoʻi ʻaʻapa ki he sākalamēnití ʻi heʻenau mamata ki hono fakahoko ʻe he kau maʻu Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒlone kehé honau ngaahi fatongia ʻi he lakanga fakataulaʻeikí, ʻo kau ai honau ngaahi taʻoketé. Hangē ko ʻení, ʻoku manatuʻi ʻe ʻĒveni ʻa e ngaahi taimi naʻe talanoa ange ai hono taoketé, ʻa ia ʻoku lolotonga ngāue fakafaifekau ʻi Palāsila, ʻo kau ki he sākalamēnití, lakanga fakataulaʻeikí, mo e ngaahi tefito kehe pē ʻo e ongoongoleleí.

Ne hoko foki mo e ongo taʻokete ʻo Pelekí ko ha faʻifaʻitakiʻanga lelei kiate ia. ʻOku pehē ʻe Peleki, “Naʻá ku laukauʻaki maʻu pē kinaua ʻi he taimi naʻá na teuteu ai e sākalamēnití.”

ʻOku fakakaukau ʻa Maikolo ia ki he akonaki ʻa ʻene faʻeé, “Kuó ne fakamamafaʻi mai ko e sākalamēnití ʻa e tefitoʻi ʻuhinga ʻoku tau ō ai ki he lotú. ʻOku ʻi ai ʻa e sākalamēnití ke ne fakamanatu mai kiate kitautolu ʻa e Fakaleleí.”

Ko e Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí ko ha ngāue tokoni ia ʻoku kaunga ki he fāmili kotoa ʻo e tangatá. ʻE lava ke tokoni ʻa e kau maʻu Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné ki honau uōtí pe koló ʻaki ʻenau tokoni ʻi he sākalamēnití, fakahā ʻenau ongoʻi ʻaʻapa ki aí, pea moʻui taau ke maʻu iá.