2009
Ko Hano Siviʻi ʻo e Faitotonú
Siulai 2009


Ko Hano Siviʻi ʻo e Faitotonú

Naʻe ʻikai ko hano siviʻi ʻeni ʻo ʻemau poto he fiká pe ko ʻemau feohi fakakaumeʻá; ka ko hano siviʻi ia ʻo ʻemau faitotonú.

Petulisa: Ne u kau mo hoku kaumeʻa lelei tahá, ʻa Falanisini, ʻi he niʻihi naʻe kau ki he Siasí ʻi homau ʻapiako ʻi Palāsilá, pea naʻa mau faʻa ʻiloʻi ʻa e ngaahi lelei lahi naʻe ʻomi ʻe he fanga kiʻi meʻa iiki naʻa mau faí.

Naʻe hoko ha kiʻi meʻa pehē ʻi ha kalasi ako fika naʻá ma kau ki ai mo Falanisini ʻi ha ʻaho Tokonaki ʻe taha. Naʻe ʻikai ke ʻi he kalasí ʻa Falanisini ʻi he ʻaho ko ʻení. Naʻe tufa mai e ʻū sivi naʻa mau fai he ngaahi ʻaho kimuʻá lolotonga e kalasí. Naʻe ʻikai ke u fuʻu tokanga ki hono tuku mai ʻe he faiakó e sivi ʻa Falanisiní ʻi hoku funga tesí mo kole mai ke u ʻave ia ki aí.

Ne ma ʻosi talanoa mo Falanisini ki he tuʻunga naʻá ma pehē ʻoku ʻi ai ʻema siví, peá u ʻohovale he māʻolunga ange hono māká he meʻa ne ma ʻamanaki ki aí. Naʻá ku sio ki heʻene siví ʻo fakatokangaʻi naʻe ʻikai ke fakaʻilongaʻi hala ʻe he faiakó ʻa e tali ʻe taha naʻe hala. Ne u lea taʻefakakaukau ange pē ki he faiakó ʻo talaange naʻe fuʻu māʻolunga e maaka ʻo Falanisiní.

Ko e meʻa naʻe ʻikai ke u ʻiloʻi, ne sio kotoa mai e kalasí. Ko ʻeku lea haké pē kuo kamata ke fakaangaʻi au ʻe he kalasí ʻo nau talamai ko ha meʻa hala ia ke u fai ki haku kaungāmeʻa pea ko e meʻa pē naʻá ku fie maʻú ke laka ange hoku māká ʻi hono māká.

Ne u puputuʻu mo lotomamahi heʻenau talí. Naʻá ku ʻilo fakapapau naʻá ku fai pē meʻa naʻe mei fai ʻe Falanisiní. Ka naʻe pehē ʻe ha tokotaha he ʻikai lava ʻe ha taha ʻo faitotonu ke ne tuku hifo ai hono māká ki lalo. Naʻe pehē ʻe he tokotaha kotoa pē naʻá ku lavakiʻi hoku kaumeʻá. Naʻá ku feinga ke talaange naʻe mei faitotonu pē ʻa Falanisini ia fekauʻaki mo hono māká pea ʻoku kei ʻi ai pē ʻa e kakai faitotonu ʻi he māmaní.

Hili ha felauaki lahi, naʻe pehē leva ʻe he faiakó mo e kalasí ke siviʻi kimaua. Naʻe pehē ʻe he faiakó te ne kei fakahalaki pē ʻa e maaka ʻo Falanisiní ka mau tatali mo sio pe ko e hā e meʻa te ne fai ʻi he ʻaho Mōnité.

Naʻe ʻikai ke u saiʻia he fakakaukau ko iá. Naʻá ku ongoʻi naʻe ʻikai ko ha meʻa totonu ke siviʻi ʻa Falanisini. Ka naʻe ʻosi pau e loto ʻo e faiakó pea naʻe ʻikai te u toe lava ʻo liliu ia.

Naʻe hohaʻa hoku lotó he fakaʻosinga ʻo e uike ko iá pe ko e hā e meʻa ʻe hokó, neongo ne u falala ʻe fai pē ʻe Falanisini ʻa e meʻa totonú. Naʻá ku lotu fakamātoato ke ne fakatokangaʻi ʻa e fahālaaki ʻi heʻene siví.

ʻI he kalasi fiká he ʻaho Mōnité, naʻe siofi ʻe he kalasí hono toʻo hake ʻe Falanisini ʻene siví.

Falanisini: Taimi siʻi pē mei he kamata ʻa e kalasí he ʻaho Mōnité, naʻe fakafoki mai ʻe he faiakó ʻeku sivi fiká. Naʻe ʻai ke u tuku ia ki he tafaʻakí ʻo ʻikai te u fuʻu sio fakalelei ki ai, ka naʻá ku fakatokangaʻi hifo naʻe māʻolunga ange hoku māká ʻi he meʻa ne u ʻamanaki ki aí. Naʻá ku hiki hake hoku nimá peá u ʻalu atu ki he tesi ʻo e faiakó. Naʻá ku fehuʻi ange pe naʻe tonu pē ʻene fakatonutonu e siví, peá ne talamai ʻio. Naʻá ku tuhu leva ki heʻeku siví peá u pehē ange, “Ka naʻe ʻi ai ʻeku hala.” Naʻe haʻu mo Pīsila ki he tesi ʻo e faiakó ʻi he momeniti pē ko iá ʻo talaange naʻe ʻi ai mo ʻene tali hala heʻene siví naʻe ʻikai ke fakatonutonu pea naʻe ʻikai ke ne fakatokangaʻi ʻeni tupu mei he meʻa naʻe hoko ʻi he ʻaho Tokonakí.

Naʻe vālau e kalasí he taimi pē ko iá. Naʻe kamata ke muhumuhu ha niʻihi ia ʻo pehē naʻe talamai ʻe Petulisa kiate au, ka naʻe malimali e niʻihi ʻi heʻenau ongoʻi mā. Naʻá ku puputuʻu ʻi he ngaahi tōʻonga kehekehe ko ʻeni fekauʻaki mo e ngaahi meʻa naʻe hokó.

Ne toki fakamatala mai kimui ʻe Petulisa e meʻa naʻe hoko he ʻaho Tokonakí. Ne u ʻohovale heʻeku ʻiloʻi naʻe fai hoku siviʻi taʻe ʻi ai haʻane fekauʻaki mo e fiká pea mo e tōʻonga naʻe fai ʻe kinautolu ʻi heʻeku kalasí ki hoku kaumeʻá. Neongo ia, naʻá ku fiefia heʻeku faitotonú pea mo hono tokoniʻi au ʻe he ngaahi lotu ʻa Petulisá ke u fakatokangaʻi vave ʻa e fehālaaki ʻi heʻeku siví. ʻOku ou fakamālō foki ʻi he tui mai ʻa hoku kaumeʻá kiate aú.

Petulisa mo Falanisini: Naʻá ma fakatou ako ha lēsoni mahuʻinga mei he meʻa ko ʻeni naʻe hokó. Kuo tupulaki ʻema fakamoʻoní fekauʻaki mo e fatongia mahuʻinga ʻo e Kāingalotú ʻi heʻenau hoko ko e kau fakamoʻoni ʻo Sīsū Kalaisí mo e faʻifaʻitakiʻanga ʻo ʻEne ngaahi tefitoʻi moʻoní. ʻOkú ma fakamālō ki he ʻEikí ʻi Heʻene ongoongoleleí, ʻa ia ʻokú ne ʻomi ʻa e faingamālie kiate kimaua ke fakahoko ai ha lelei.

Tā fakatātaaʻi ʻe Natalie Malan