2023
Ko e Loto-toʻa ke Fehuʻí
Sānuali 2023


Ngaahi Peesi Fakalotofonua

Ko e Loto-toʻa ke Fehuʻí

Ne ʻikai tokamālie ʻa e tupu hake ʻa Teahiná. Ne ohi hake ia ʻe heʻene kui fefiné ʻo aʻu ki hono taʻu 8, pea hiki mei he ʻapi ki he ʻapi, ʻa ia ne faingofua ange hono maʻu ʻo e faitoʻo konatapú ʻi he meʻakaí pe tuí. ʻOkú ne pehē, “Ne ʻikai ha talanoa ia ki ha ʻOtua. ʻIkai ha lave ia ki hano maʻu ha fakamoʻui mo ha fakamolemole . . . Ne u tupu hake mo e mātuʻaki taaufehiʻá mo e loto-ʻiteʻitá koeʻuhi ko e meʻa pē ia ne akoʻi mai kiate aú.”

ʻI hono taʻu hongofulu tupú, ne siva moʻoni ʻene ʻamanakí. ʻOkú ne manatu ʻo pehē, “Ne ʻikai ha taha ke ne fakahinohinoʻi au, ʻikai ha ongoʻi malu, mo ha taha ke tā sīpinga lelei [kiate au]. Ne u puputuʻu pea ʻikai maʻu ha nonga.” Ko e faʻahinga moʻui pē ʻe taha naʻá ne ʻilo he taimi ko iá, ʻo ne iku ai, ki he feituʻu fakaakeake mei hono maʻunimā ia ʻe he kava mālohí.

Ne ʻikai fuoloa mei heʻene ʻatā mei aí, naʻá ne feʻiloaki mo e ongo faifekau ʻo e Siasi ʻo Sīsū Kalaisi ʻo e Kau Māʻoniʻoni ʻi he Ngaahi ʻAho Kimui Ní. Naʻá ne faʻa sio pē kiate kinaua, pea naʻe angamaheni pē ia ki ai, ka ʻi he ʻaho ko ʻení, naʻe ongoʻi mālohi ʻe Teahina ke fakaafeʻi mai kinaua.

ʻOkú ne manatuʻi ʻo pehē, “Ne ʻi ai haʻaku fehuʻi. Mahalo te ke fakakaukau ko ha fehuʻi ngali vale ʻeni, ka ʻi hoʻo tupu hake ʻoku ʻikai ha ʻilo ki he ʻOtuá. . . Ne ʻikai ke u ʻilo ha meʻa kau ki ai.” Naʻá ne talaange ki he ongo faifekaú, “Kapau te mo lava ʻo tali mai ʻeku foʻi fehuʻi pē ʻe taha, pea te u loto ke fanongo ki [hoʻomo pōpoakí].”

Naʻá ne ʻeke ange leva: “Ko ha tangata pe ko ha fefine ʻa e ʻOtuá?”

Ne tali mai ʻe ha taha ʻo e ongo faifekaú, “Ko e ʻOtuá ʻa ʻetau Tamai Hēvani ʻofá.”

Ne ʻomi ʻe he tali ko ʻení ha mahino lahi mo ha nonga ne ʻikai ke ʻamanaki ki ai ʻa Teahina. Naʻá ne loto ke ako lahi ange. Naʻá ne talaange leva ki he ongo faifekaú, “Sai. Te u fanongo atu.”

Kuo ʻosi eni ha taʻu ʻe 10 mei hono papitaiso ʻo Teahina ko ha mēmipa ʻo e Siasi ʻo Sīsū Kalaisi ʻo e Kau Māʻoniʻoni ʻi he Ngaahi ʻAho Kimui Ní. Ne taimi nounou pē mei hono papitaiso iá naʻá ne hoko leva ko ha faifekau ʻo ngāue ʻi he Misiona Australia Brisbane. Naʻá ne mali mo Siō ʻi he 2020, ‘ko e tangata ia ne u fakaʻamu ki aí.’ ʻOkú na ʻamanaki lelei atu ke na sila—ki taimi mo hono kotoa ʻo ʻitānití—ʻi he taimi pē ko ia ʻe toe fakaava ai e Temipale New Zealand Hamilton.

ʻI heʻene vakai ki he founga ne kamata ai ʻene fononga fakaʻofoʻofá mei ha foʻi fehuʻi faingofuá, ʻoku fakatokangaʻi ʻe Teahina ne maʻu foki ʻe he Palōfita ko Siosefa Sāmitá ʻene fakahā maʻongoʻonga tahá koeʻuhí he naʻá ne maʻu e loto-toʻa ke fehuʻi ki he ʻOtuá . . . pea hangē pē ko Siosefa Sāmitá, ne ako ʻe Teahina ʻoku ʻikai ke faʻa faingofua hono maʻu e talí.

ʻI hono fuofua fakamatalaʻi ʻe he ongo faifekaú ʻa e Lea ʻo e Potó kia Teahiná, naʻá ne fuofua tali ange ʻo pehē, “ʻIkai mālō.” Ka neongo ʻene faingataʻaʻia ʻi he fakakaukau ke liʻaki e ngaahi meʻa fakatupu maumaú, naʻá ne ʻohovale ʻi he vave ʻene talangofuá. ʻOkú ne kata pē mo pehē, “ʻI he ʻosi ʻa e lēsoni [fakafaifekaú] ko iá, ne ʻosi tuku ʻeku inu kofí ia ʻaʻaku.”

Ne ʻikai ke faingofua e meʻa kotoa pē, ka ʻi he vilitaki ʻa Teahiná kuo fakapaleʻi ʻaki ia e fakamoʻuí mo e fakamolemolé ʻo fakafou ʻi he Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí. ʻI he ngaahi taʻu kuo hoko maí, kuó ne maʻu ha mālohi mo e ʻamanaki lelei ʻi heʻene ʻiloʻi ne fefaʻuhi foki mo e talavou ko Siosefa Sāmitá mo ha fakapoʻuli fakalilifu, kimuʻa peá ne toki aʻusia e mana fakaofo ʻo e ʻUluaki Mata Meʻa-Hā-Maí, ʻa ia ne hoko mai ai ha kuonga fakakosipeli foʻou ʻo e ongoongoleleí ki he māmaní.

Kuo tokoni ʻa e ngaahi lea ʻa ʻEletā Sefilī R. Hōlaní ke mahino ai kia Teahina e sīpinga ko ʻení:

“Ko ha moʻoni mahino mo tuʻuloa ko e kimuʻa pea hoko ha ngaahi taimi fakangalongataʻá, mo ha ngaahi taimi fakalaumālie fakaʻofoʻofá, ʻe ʻuluaki hoko mai e faingataʻá, fakafepakí, mo e fakapoʻulí. ʻOku ʻi ai e ngaahi taimi pehē ʻi heʻetau moʻuí, pea ʻoku nau faʻa hoko mai ʻi he ʻamanaki ke tau fai ha fili mātuʻaki mahuʻinga pe ko ha tuʻutuʻuni maʻongoʻonga ki heʻetau moʻuí.”1

ʻOku pehē ʻe Teahina, “ʻI heʻeku fakamanatua e taʻu ʻe 10 ʻeku kau mai ki he tākangá, kuó u ʻiloʻi ʻoku toki maʻu pē ʻa e fakamoʻuí ʻi heʻetau tafoki kia Kalaisi pea fakatomalá. ʻOku ou houngaʻia ki he ongo faifekaú, koeʻuhí ko e ngaahi moʻoniʻi meʻa naʻá na akoʻi mai kiate aú . . . pea mo e meʻa kuo fai ʻe he ongoongoleleí ki heʻeku moʻuí.”

MAʻUʻANGA FAKAMATALÁ

  1. Jeffrey R. Holland, “Cast Not Away Therefore Your Confidence”, Ensign, Māʻasi 2000, 7.