Ha’api’ira’a a te mau Peresideni
Pene 17: Te Opuaraa Rahi o te Ora e o te Faaoraraa


Pene 17

Te Opuaraa Rahi o te Ora e o te Faaoraraa

Ua faataa to tatou Metua i te Ao ra i te hoê opuaraa no Ta’na mau Tamarii tamaroa e no Ta’na mau Tamarii Tamahine ia riro ratou mai ia Iesu Mesia râ e ia roaa ia ratou te faateiteiraa.

Aamu o te Oraraa o Joseph F. Smith

I te matahiti 1874 ra, i muri noa ae i to’na tapaeraa i te Fenua Peretane no te faatere i te Misioni no Europa ma, e i te 36raa o to’na mahana fanauraa, ua papai Joseph F. Smith i roto i te buka no to’na aamu:

“E mahana toetoe te reira, te turuhe e te rumaruma o tei tuati noa i te mahana a fanauhia ai au, oia hoi taua mahana pouri râ e te ati u’ana. I taua mahana ra, tei roto to’u metua tane (o Hyrum) e to’na ra taeae (o Iosepha) i te fare tapearaa i te ponaoraahia no to raua faaroo i te Evanelia e te tiavaru atoahia râ hoi te feia mo’a i rapae i to ratou utuafare i Missouri e te hoê nunaa orurehau e te taehae. Aita i morohi i roto i te hihi mahana o to’u nei aau te ata pouri i tupu i taua tau aehuehu ra.

“I roto râ i te rima aroha o te Atua e i Ta’na ra tiairaa maru, ua faatoro noa’na te Atua i To’na rima tauturu mai to’u ihoa aruaruraa, e ua tamau noa to’u oraraa i te haamaitaihia i te mau mahana atoa na roto i te haehaa e te imiraa i te paari e te oaoa i roto i te basileia o te Atua. A tupu noa ai au i roto i te oraraa e a farii ai au i te mau tamataraa, te ite atoa ra vau i te mau titauraa i roto i to’u nei oraraa. Taua mau titauraa ra, o te poro haereraa ïa i te Evanelia e aore râ o te faatiaraa i te basileia o te Atua i raro nei, te faaoraraa i te mau varua taata, e te mea faufaa roa ae no’u nei, o te faaoraraa ïa i to’u iho varua e tae noa’tu i to’u iho utuafare.”1

Na roto i te ite mau e te feaa ore, ua haapii te Peresideni Joseph F. Smith ma te faaite papu i te Opuaraa no te Faaoraraa a to tatou Metua i te Ao ra. Te na o râ oia e: “Aita’tu e mea faufaa ae no’u e no te mau tamarii a te taata nei i raro ae i teie nei ra’i, maori râ o te Opuaraa no te Ora e no te Faaoraraa.”2

Haapiiraa a Iosepha F Semita

Ua hamani to tatou Metua i te Ao ra i te Opuaraa no te Faaoraraa ia faateiteihia tatou.

Te ora nei te Fatu Mana Hope; ua hamani Oia i te ra’i, te fenua e te mau pape pihaa ra, e ua riro tatou ei mau tamarii Na’na, ei huaai No’na, e aita hoi tatou i tae mai i onei ma te tumu ore. Ua faanahonaho te Fatu i to tatou taeraa mai i onei e te tumu hoi no to tatou oraraa. Ua faataa Oia e, e rave faaoti tatou i ta tatou misioni, e riro tatou ia au i te huru e te hohoa o Iesu Mesia ra, e mai Ia’na ra, aita ta tatou e hara, e faaorahia râ tatou, mai Ia’na ra e faaîhia tatou i te ite pora’o ore, e mai Ia’na ra, e faateiteihia tatou i te rima atau o te Metua ra, no te parahi i ni’a i te mau terono, e no te faatere arii e na roto i te mana i roto i te openu e piihia ai tatou ia faatere. Te faaite papu nei au no nia i teie parau tumu, no te mea ua faaite mai te Fatu i te reira i roto i to’u tino taatoa, mai to’u tumu upoo e tae roa’tu i to’u tupuae avae.3

E faautuahia te taata i roto i te oraraa amuri ae ia au i te mau ohipa ta’na i rave i roto i teie nei oraraa, e e e haavahia oia no te mau tiaauraa o tei tuuhia i roto i ta’na rima i roto i teie oraraa nei, i mua i te aro o te Haava o te feia ora e o te feia pohe, te Metua o to tatou varua, e to tatou Fatu. O teie te faanahoraa a te Atua, e tuhaa no ta’na ra opuaraa rahi. Aita tatou i haere mai i onei no te ora no te tahi noa tau ava’e rii e aore ra no te tahi noa tau matahiti rii, no te tamaa, no te inu e no te taoto, e i muri iho no te pohe. Aita te Fatu Mana Hope i faanahonaho i te hoê oraraa poto no te taata, te faufaa ore e te titiaifaro ore.4

Hou tatou a haere mai ai [i raro nei], ua ite tatou i te faufaa rahi ia tae roa mai tatou i roto i teie oraraa tahuti nei. Ua ite atoa tatou te faufaa rahi ia farii i te hoê tino tahuti e ua ite atoa tatou i te hanahana ia huaaihia tatou. Te opuaraa rahi o ta tatou e titau ra i te taime e tamatahia ai tatou—ia faitohia tatou i roto i te faito, o te faaohiparaa ïa i to tatou mau aravihi no o mai i te Atua ra, i to tatou mau mana no o mai i te Atua ra e tae noa’tu i te tiamaraa tei fatuhia e tatou. Na roto i teie mau rave’a, i muri ae i to tatou pouraa i raro ae i te mau mea atoa ra, mai te Mesia ra, e faateitei atoa tatou ia tatou i nia ae i te mau mea atoa ra, [a tai’o PH&PF 88:6], e e farii hoi tatou i te puai manahope e te huru mure ore o to tatou Metua i te Ao ra, o to tatou Metua Vahine i te Ao ra e o To Tatou Taeae Matahiapo! Ahiri aita tatou i ite i teie mau mea atoa nei, eita roa tatou e hinaaro e haere mai i onei.5

Aita’tu e mea faufaa ae i raro ae i te ra’i no’u nei e no te mau tamarii a te taata nei mai te opuaraa faahiahia no te oraraa e te faaoraraa o tei faaineinehia i te ra’i ra i te matamua ra, o tei horo’ahia mai na roto i te mau tau atoa e na roto i te faaururaa a te tahi feia mo’a i piihia e te Atua e tae roa mai i te mahana o te taeraa mai o te Tamaiti a te Taata nei, ua heheuhia mai teie Evanelia e tae noa ‘tu i teie nei opuaraa no te faaoraraa i to tatou mau metua o Adamu e o Eva. Ua horo’a te melahi no te Atua ia raua te opuaraa no te faaoraraa, te faaoraraa mai te pohe e te hara, ua heheuhia ïa i tera taime e i tera taime na roto i te mana no te Atua i te mau tamarii a te taata nei, aita te reira i taui. Aita hoê mea i roto i te reira i te matamua o tei faufaa ore, aita hoê ae mea e ti’a i te faaruehia, ua faaoti maitaihia teie opuaraa i te matamua ra na roto i te paari o te Metua e o te feia mo’a ra no te faaoraraa o te taata nei mai te pohe, e no to ratou faaoraraa e to ratou faateiteiraa i mua i te aro o te Atua.… Na roto i te mau u’i o te mau tau, taua Evanelia ra, taua opuaraa ra no te oraraa e te faaoraraa, taua mau oro’a ra, te hunaraa i roto i te Mesia, te haamanaoraa o te tusia rahi o tei pupuhia no te hara a to te ao nei e no te faaoraraa o te taata nei, ua horo’ahia ïa na roto i te mau tau, mai te hamaniraa o teie ao.6

E opuaraa no te ora ta te Mana Hope i faahoi mai i te taata nei i te mau mahana hopea nei no te faaoraraa i te varua taata i roto i te ao amuri atu e i roto atoa i teie oraraa to tatou, inaha ua haamau te Fatu i Ta’na ohipa ia farii hoi To’na nunaa ia i te iraa o te mau haamaitairaa o teie nei oraraa; ia faaorahia ratou i roto i teie nei oraraa e i roto atoa i te oraraa amuri atu, ia haamau ratou i o nei te niu no te paruru ia ratou i te hara, i to’na mau ino e i to’na mau hopearaa, ia riro ratou ei feia ai’a i roto i te basileia o te Atua i tera atu pae i teie faa no te roimata. Te Evanelia a Iesu Mesia, o te mana ia o te Atua no te faaoraraa.7

Ua paraparau te Atua i To’na ra tavini ia Iosepha Semita e ua ti’a hua roa mai Oia i mua Ia’na; eiaha te Metua anae ra, te Tamaiti atoa ra. Ua heheu raua ia raua iho i mua ia’na, e horoa atura ia’na ra te mau faaueraa e tae noa’tu i ta raua ture, ta raua Evanelia e ta raua opuaraa no te ora mure ore.… Tei roto i teie opuaraa te faaoraraa mai roto atu i te hara e i te mau hopearaa o te hara i roto i teie oraraa nei e i te oraraa amuri ae. Tei roto atoa i teie opuaraa te faateiteiraa, te hanahana, te mana e te faatereraa arii, e e roaa te reira i te mau tamarii a te Atua na roto i to ratou haapaoraa i te mau ture e i te mau parau tumu o te Evanelia.8

Ua haere mai tatou i te ao nei no te faaineine ia tatou iho i te ora mure ore.

Te tumu o to tatou oraraa tahuti nei, o te faariiraa ïa i te iraa o te oaoa e ia riro hoi tatou ei mau tamarii tamaroa e ei mau tamarii tamahine na te Atua ia au i te tatararaa maramarama mau o te ta’o, ia riro tatou ei feia ai’a no te Atua e ei feia ai’a amui atoa e o Iesu Mesia (a tai’o Roma 8:14-17), ia riro tatou e mau arii e ei mau tahu’a i te Atua ra, ia ai’a tatou i te hanahana, te faatereraa arii, te faateiteiraa, te mau terono e te mau mana atoa e tae noa’tu i te mau ateributi i haafaufaahia e i mauhia e to tatou Metua i te Ao ra. Te reira te tumu no to tatou oraraa i te ao nei. No te titau i teie faito hanahana, e mea faufaa ia haere tatou na roto i teie oraraa nei e aore ra na roto i te tamataraa tahuti nei, e e mea na reira hoi tatou e faaite ai e mea tiama tatou, na roto i te tauturu a to tatou tuaana ra o Iesu Mesia.9

Te tumu o to tatou oraraa i te ao nei, o te haapaoraa ïa i te hinaaro o to tatou Metua mai tei na reira atoahia i te ao ra, no te faatupu i te parautia i te ao nei, no te haavi i te ino e te taataahiraa i te reira i raro ae i to tatou tapu avae, no te upootia i nia i te hara e i te enemi o to tatou nei varua, no te faateitei ia tatou i nia ae i te mau hapehape e te mau paruparu o te taata tahuti, na roto i te faaururaa a te Atua Mana Hope e i te mana o Ta’na i faaite mai, e e mea na reira hoi tatou e riro ai ei feia mo’a e ei mau tavini no te Fatu i te ao nei.10

E pohe tatou paatoa. Te reira anei râ te hopea o to tatou nei oraraa? Mai te mea i ora na tatou i mutaa ra, hou a haere mai ai i raro nei, e tamau a ïa tatou i te ora i taua oraraa râ ia faarue tatou i teie oraraa nei. E ora noa â te varua mai ia’na i ora’na i mutaa ra, e e fanao oia i te tahi atu â mau maitai i faariihia e ana na roto i te mau tamataraa o teie nei oraraa. E mea faufaa roa ino ia haere mai tatou i te ao nei e ia farii hoi i te tino tahuti; no te mea ahiri aita to tatou e tino tahuti, eita ïa tatou e riro mai te Atua ra te huru e mai ia Iesu Mesia atoa ra te huru.… E haere tatou i rapae i to tatou mau menema ra mai ia Iesu Mesia atoa ra, no te faarii i te tino tahuti ore mai ia’na atoa ra—oia hoi, e riro to tatou mau tino tahuti ei tino tahuti ore mai To’na atoa ra te huru, e e apitihia te varua e te tino, ia riro raua ei hoê taata ora, aita e apapiti, aita e taaê i te tahi e e mea mure ore râ.11

Te tiai ru nei au i te taime e faarue ai au i teie nei oraraa, ei reira vau e faatiahia ai ia farii i te mau horoa’toa e te mau haamaitairaa’toa o tei faatupu i to’u nei oaoa i roto i teie nei ao; oia, te mau mea atoa. Aita vau e tiaturi nei e, te vai ra te hoê mea o tei opuahia no to’u nei oaoa o te patoihia ia’u i roto i te oraraa amuri atu, mai te mea e haapao vau e tae noa’tu i te hopea; ahiri aita ra, eita ia te îraa o te oaoa e roaa ia’u.… Te parau nei au i te oaoa e roaa mai na roto i te imiraa ia haapao i te hinaaro o te Atua i te ao nei e i te ao ra. Te tiai nei tatou i te taime e hoê ai tatou i ta tatou mau vahine e i ta tatou mau tane i roto i te oraraa amuri atu. Te tiai nei tatou i te taime e ite tiama ai ta tatou mau tamarii ia tatou ei mau metua tane e ei mau metua vahine no ratou i roto i te oraraa amuri atu. Te tiaturi nei au i te reira, Aita’tu ta’u e tiairaa. Ahiri aita te reira, aita ïa to’u e oaoaraa.12

Te mau parau tumu o te Evanelia i heheuhia mai e te Fatu i teie anotau, e aratai ia ia tatou i te ora mure ore ra. O te reira ta tatou e imi ra. O te reira te tumu i hamanihia ai tatou. O te reira te tumu i hamanihia ai te ao nei. Te tumu tatou i haere mai ai i raro nei, no te imiraa ïa ia upootia i ni’a i te mau ohipa maamaa e no te faaineineraa ia roaa ia tatou te ora mure ore amuri ae.…

Ia riro tatou ei feia haapao e te haehaa. Ia ora tatou i te haapaoraa a te Mesia. Ia faaea tatou i te rave i ta tatou mau ohipa maamaa, i te hara e i te mau haaparuparuraa o te tino, e ia taati’tu tatou i te Atua e i Ta’na ra parau mau ma te aau rotahi e ma te hiaai onoono ia aro i roto i te aroraa maitai o te faaroo e ia tapea etaeta noa e tae noa’tu i te hopea.13

Te hoê o te mau opuaraa rahi o to tatou oraraa, o te faaauraa ïa ia tatou i te hohoa e te huru o Iesu Mesia.

Te tiaturi nei au e, ua riro to tatou Faaora ei hi’oraa mure ore no te mau taata atoa i te tino nei. Te mau ohipa o Ta’na i rave, ua faauehia tatou ia na reira atoa. Ua anihia tatou ia apee Ia’na; mai Ia’na i apee i To’na ra raatira; e te vahi i reira Oia, i reira atoa tatou, e no te mea hoi tei pihaiiho tatou Ia’na, mai Ia’na atoa râ ïa tatou.14

Te mea faufaa roa ia feruri, eere ïa i te aho maoro o to tatou oraraa, o to tatou râ aporaa i te haapiiraa o te oraraa nei, o to tatou amo maiteraa i ta tatou mau ohipa e i ta tatou hopoia i mua i te Atua e i mua i te tahi e te tahi. Te hoê o te mau tumu faufaa roa o to tatou oraraa, o to tatou ïa faaauraa ia tatou i te hohoa e i te huru o taua tino ra tei tae tino roa mai i roto i te tahuti nei ma te viivii ore—te hara ore, te parau ti’a e te pora’o ore! Ua haere mai Iesu Mesia i te ao nei eiaha ei taraehara noa no to te ao nei, ei hohoa atoa râ i mua i te mau taata atoa e no te haamau i te hohoa no te maitai roaraa o te Atua e no te ture a te Atua e no te haapao i te parau a te Metua.15

Aita e haapiiraa maitai ae i ta Iesu.… Ua heheu mai Oia ia tatou i te e’a no te faaoraraa mai te haamataraa, na roto i te mau tamataraa o teie nei oraraa e tae roa’tu i te faateiteiraa oti’a ore e te hanahana i roto i To’na ra basileia e i te hoe oraraa api i reira.…

E oaoa rahi to te taata e farii i teie iteraa papu maitai no to’na ra varua, ia parahi i roto i te hau e ia imi i te ravea hoê e tapae ai i reira, e te reira ravea hoê ra o te mau haapiiraa ïa a Iesu Mesia. Te haapii ra Ta’na Evanelia ia aroha tatou i to tatou taata tupu e ia rave tatou i te mau ohipa maitai atoa i faataahia no te faaaano i te varua o te taata.…

… “E haere mai outou ia’u nei, e te feia atoa i ha’a rahi, e tei teiaha i te hopoia, e na’u outou e faaora” (Mataio 11:28) o ta’na ia piiraa i te mau tamarii tamaroa e i te mau tamarii tamahine a te taata nei.16

O te Mesia te hioraa maitai rahi roa no te taata atoa e te tiaturi nei au e, ua faaineine ateahia te mau taata atoa ia riro mai Ia’na ra i te huru, mai Ia’na atoa i faaineine ateahia ia riro ei Faaora no te taata nei.… Ua hamanihia tatou ia au i te tarairaa tahuti o te Atua, e e riro atoa tatou ia au i To’na tarairaa varua, To’na maramarama, To’na paari e To’na mana.

Te tumu rahi tatou i haere mai ai i te ao nei, no te riroraa ïa mai te Mesia ra te huru, no te mea ia ore tatou ia riro mai Ia’na ra te huru, eita ïa tatou e riro ei mau tamarii tamaroa na te Atua, e eita tatou e riro ei feia ai’a e te Mesia ra.17

E pee tatou i te Tamaiti a te Atua. A faariro ia’na i to tatou nei hioraa maitai, to tatou taata aratai. E rave tatou mai ia’na e rave nei. A rave i ta’na ohipa. A riro mai ia’na i tei tia ia ratou i te rave no te riroraa mai ia’na te huru, oia hoi te maitairoa raa e te hara ore.18

E tiaturi tatou i te ora mure ore na roto i te Mesia anae ra e i to tatou haapao i Ta’na Evanelia.

E aore hoi ra i’oa i horoahia mai i raro a’e i te ra’i, e tia’i i te taaata ia faaorahia i te basileia o te Atua ra.19

Te taata e haere na roto i te tamataraa o te tahuti nei, o te faaite i to’na haapao maitai, e faaorahia ïa i te hara e i roto i te toto o te Mesia, na roto i te mau oro’a o te Evanelia, ia roaa ia’na te faateiteiraa i roto i te basileia o te Atua, aita ïa oia i iti ae i te teitei o te mau melahi ra.20

Ua o tatou i roto i te taamu o taua fafauraa api ra e te mure ore ma te faaiteraa’tu e haapao tatou i te mau faaueraa a te Atua i te mau mea atoa o Ta’na e faaue mai ia tatou. O teie te fafauraamure ore e tae roa’tu i te hopearaa o to tatou oraraa.… Eita tatou e ite i roto i teie oraraa e i te oraraa amuri atu i te taime e ore ai ei faaheporaa e ei oaoaraa no tatou ia amo i ta tatou mau hopoia ei mau tamarii Na’na i te haapaoraa i te mau faaueraa a te Fatu e tae noa’tu i te hopearaa o te mau tau e amuri noa’tu. E mea na roto i teie nei parau tumu tatou e haafatata ai i te Atua e e vai maitai tatou i ta’na ra mau opuaraa. Na roto anae i teie tatou e rave faaoti ai i ta tatou misioni, e farii ai i te terono e te horo’a o te ora mure ore, o te riro ei horo’a rahi roa ae i te mau horoa atoa a te Atua. Te ite ra anei tatou i te tahi atu â ravea? 21

Aita’tu e faaoraraa i te faaoraraa ta te Atua i maiti. Aita e tiaturiraa no te ora mure ore maori ra na roto i te haapaoraa i te ture ta te Metua o te ora i tuu mai, “aita ana e tauiraa, aita te hoê noa ae initi tauiraa.” [Iakobo 1:17] aita’tu e ravea e farii ai tatou i te maramarama e te faateiteiraa. Aita roa to’u varua i feaa noa ae no ni’a i teie mau mea nei, ua ite au e parau mau te reira.22

E roaa tataitahi te haamaitairaa, te fana’o, te hanahana e aore ra te faateiteiraa, na roto noa i te haapaoraa i taua ture ra i faatumuhia ai taua atoa ra mau fafauraa ra. Ia haapao tatou i te ture, e farii tatou i te haamaitairaa, aita’tu e ravea e farii ai tatou i te reira.23

Aita te Mesia i farii i te maitai roaraa i te matamua ra; aita Oia i farii i te iraa mai te matamua, ua farii râ Oia te aroha no te aroha, e ua haere noa ra mai te aroha i te aroha, e tae noa’tu i te taime Oia i farii ai i te iraa (PH&PF93:11–13) Eere anei mai te reira atoa no te mau tamarii a te taata nei? Ua maitai roa anei te taata i te haamataraa? Ua farii anei te taata i te iraa i tera iho taime? Ua tae anei tatou i te hoe faito e tia ia tatou ia farii i te iraa o te Atua, o To’na hanahana, e To’na ra maramarama? Aita, aitia, mai te peu e aita o Iesu, te Tamaiti a te Atua e te Metua o te ra’i e o te fenua e orahia ra e tatou, aita hoi i farii i te iraa i te matamua, area ra ua tupu mai i roto i te faaroo, te ite, te maramarama, e te aroha e tae noa’tu i te taime oia i farii ai i te iraa, eita anei e tia i te taata atoa o tei fanauhia i te metua vahine i te farii i te faaue na nia i te faaue, i te a’o na nia i te a’o, e te tahi vahi iti i onei e ei o te tahi vahi iti e tae noa’tu i te taime e farii ai ratou i te iraa, mai ia’na i farii i te iraa, e ia faateiteihia ratou i pihaiiho ia’na i mua i te aro o te Atua?24

Te ora nei au no to’u iho faaoraraa i teie nei e a muri atu; i muri mai i to’u faaoraraa, te vaira te faaoraraa o ta’u mau tamarii e to ratou mau metua vahine i herehia. Aita te hoê ae mea o ta’u e rave i teie nei ao e nehenehe e parau ei tusia mai te peu e ua roaa ia’u te re hanahana. Ua riro te reira ei ohipa no te here, te tutavaraa i te ora mure ore e te iraa o te oaoa. “O tei noaa te ora mure ore ra, ua faufaahia ia”. [PH&PF 6:7]25

Mana’o Tauturu i te Haapiiraa

  • O vai te fatu o te opuaraa no te faaoraraa? Nahea teie ite e tauturu ai ia tatou i roto i to tatou oraraa tahuti?

  • Eaha te tumu o to tatou oraraa i te fenua nei? Nahea to tatou ite e faaohipahia ai i roto i to tatou oraraa?

  • No teaha te Fatu i heheu ai hoê anae opuaraa no te faaoraraa i te mau anotau atoa? Nahea te opuaraa no te Evanelia e faaora ai ia tatou “i roto i teie nei oraraa, e i te oraraa amuri atu?”

  • No teaha e mea faufaa no tatou ia farii i te hoê tino? (A taio PH&PF 93:33–34) Nahea tatou ia faaohipa i to tatou tino no te rave faaoti i te hinaaro o te Atua?

  • Nahea te Fatu e riro ai ei “hioraa maitai rahi” no tatou? Eaha ta tatou e rave no te faaau ia tatou i te “hohoa e te huru” o te Mesia?

  • No teaha e mea titauhia ia haapao i te mau faaueraa a te Atua? Nahea te haapao i te Fatu ra e riro ai ei “oaoa e ei hopoia”?

  • Eaha te tatararaa o te parau ra, ia faarii te “aroha no te aroha” (A tai’o PH&PF 93:12) Nahea outou ia haafatata i te huru mau o te Faaora oia hoi “e ua na nia iho i te faaue, e ua a’o, e ua na nia iho i te a’o, te tahi vahi iti i o nei, e mai raira hoi ei o te tahi vahi iti” (2 Nephi 28:30)

  • No teaha eere i te tusia mai te mea e ravehia te reira no to tatou iho faaoraraa e aore ra no te faaoraraa o vetahiê?

Faahororaa

  1. Buka aamu o Joseph F. Smith, 13 Novema 1874, faahitihia i roto i te a’oraa a Francis M. Gibbons, Joseph F. Smith: te Patereareha, te Poro Evanelia e te Peropheta o te Atua (1984), api 98.

  2. Gospel Doctrine, 5raa o te neneiraa (1939), api 11.

  3. Gospel Doctrine, api 6.

  4. Gospel Doctrine, api 21–22.

  5. Gospel Doctrine, api 13.

  6. Gospel Doctrine,api 11.

  7. Gospel Doctrine, api 72–73.

  8. I roto Conference Report, Atopa 1909, api 3.

  9. Gospel Doctrine, api 439.

  10. Gospel Doctrine, api 249.

  11. Gospel Doctrine, api 32–33.

  12. Gospel Doctrine, api 65.

  13. Gospel Doctrine, api 85.

  14. Gospel Doctrine, api 13.

  15. Gospel Doctrine, api 270.

  16. Gospel Doctrine, api 127–128.

  17. Gospel Doctrine, api 18.

  18. Gospel Doctrine, api 180.

  19. Gospel Doctrine, api 3.

  20. Gospel Doctrine, api 18.

  21. Gospel Doctrine, api 210.

  22. Gospel Doctrine, api 503.

  23. Gospel Doctrine, api 441.

  24. Gospel Doctrine, api 68.

  25. Rata na Joseph F. Smith i te hoê o ta’na tamaiti, 1907, faahitihia i roto Te Oraraa o Joseph F. Smith, haaputuhia e Joseph Fielding Smith (1938), api 454.

Hōho’a
Christ and the Samaritan Woman

Te Mesia e te Vahine no Samaria, penihia e Carl Bloch. Ua haapii te Faaora i te Vahine no Samaria i te pae apoo pape a Iakobo e, o Oia te Faaora o to te ao nei (a hi’o i roto i te Ioane 4:5-30).