2010–2019
Isum mu o, Ekan mu o, Ewuradze Enye Me Ntsena!
Ɔbɛsɛ 2019 Wiadze Mfɛndzanan Ehyiadzi


Isum mu o, Ekan mu o, Ewuradze Enye Me Ntsena!

Megye dase dɛ “isum o, ekan o’’ Ewuradze nye hɛn bɛtsena ama “[oeetum] amen hɛn “amandzehu wɔ Christ enyigye mu.’’

Hɛn asɔr ndwom kor a ɔyɛ ahomka kyerɛ ntotɔserɛ no dɛ “Isum mu o, Ekan mu o, Ewuradze Enye Me Ntsena!’’1 Mber bi nna metsena wimuhɛn mu a ehum kɛse bi yii ne tsir. Mohwɛɛ ntokura mu no, muhunn mununkum kumɔɔ bi wɔ hɛn ase. Witɔree ne kan no gyegyee mununkum no mu a, ɔma wɔhyerɛɛn hyɛnhyɛn. Annkyɛr, na wimuhɛn no sianee dua mununkum kɛse no mu, na awerɛfir mu ara na sum kebii twaa hɛn ho hyiae a ɔmaa hɛn werɛ fir ekan dzendzen no a mber kakra a abasen no a yehunii no.2

Mfonyin
Witɔree ne kan
Mfonyin
Mununkum kebii

Suahu horow yinom botum efura hɛn enyiwa wɔ Nyankopɔn ne kan ho na mpo wɔama yebisa dɛ sɛ dɛm kan no wɔ hɔ ma hɛn bio a. Suahu horow bi nye abagura, suro, na adwen na nkã-tse atseetsee bi a ɔkeka ho. Wobotum adan kwan a yɛdze hu hɛnho, binom, na mpo Nyankopɔn. Wɔka mbaa na mbarimba a mfe biara ka ho wɔ wiadze n’ano n’ano nyina.

Dɛmara na atseetsee ho mmuamuado anaa no nokwar ho ekyingye ɔsɛɛ no botum aka hɔn a wonnyaa taferbanyinmbɔmu yinom bi da. Tse dɛ honandua ne beebiara no, nyarbanyarba, basaayɛ na ndur a wɔmfa no yie botum aka adwen no. Sɛ yeruhu amandze wɔ hɛn adwen mu a, oye dɛ yɛbɔhwehwɛ mboa efi Nyankopɔn hɔ, efi hɔn a woetwa hɛn ho ehyia, na efi hɔn a wɔawea wɔ eduryɛ na adwen mu yarba ho hɔ.

“Nyimpa nyinara—mbanyin na mbaa—wɔbɔɔ hɔn wɔ Nyankopɔn no su do. Kor biara yɛ sor awofo hɔn sunsum dɔba banyin anaa dɔba ɔbaa, na … kor biara wɔ Nyame suban na nkrabea.’’3 Tse dɛ hɛn Ɔsor Awofo na hɛn Agyenkwa no, yɛwɔ honandua4 na yenya nkãtse.5

Me nkyerɛbaa adɔfo, ɔyɛ adze a ɔwɔ hɔ dɛ ɔtɔ mber bi a yebedzi awerɛhow anaa yɛbɛhaw. Awerɛhow, suro, na ebufuw yɛ nyimpa awosu nkã-tse.6 Naaso, sɛ daa daa yedzi awerɛhow na hɛn yaw no siw hɛn ahom kwan dɛ yɛbɛtse hɛn Ɔsor Egya na Ne Ba hɔn dɔ nkã na Sunsum Krɔnkrɔn ne nhyɛdo a, nna ebia yɛyar abagura, suro, anaa nkã-tse yarba bi.

Me babasia kyerɛɛw da bi dɛ: “Nna mber bi wɔ hɔ … [mber] a nna mber nyina midzi awerɛhow dodow. Nna daa modwen dɛ awerɛhowdzi yɛ biribi a ɔyɛ fɛr, na nna ɔyɛ mberɛwyɛ asɛnkyerɛdze. Ntsi mannkã m’awerɛhowdzi annkyerɛ obiara. … Muhun dɛ mfaso koraa nnyi mo ho.’’7

Me nyɛnko bi kaa ho asɛm dɛ: “Ofitsi me mbofraber mu no, menye abagura, sum, ankonamyɛ, na suro na atsenkã dɛ mennsɛ hwee anaa minndzi mu dzii ako daa daa. Meyɛɛ biribiara dɛ medze me yaw bosuma na mennyɛ biribi a ɔkyerɛ dɛ merehaw na mbom morokɔdo yie na meyɛ dzen.’’8

M’anyɛnkofo adɔfo, obotum ato hɛn mu biara—tsitsir ara, dɛ agyedzifo wɔ enyigye ho nhyehyɛɛ mu no, yɛdze adzesoadze a mfaso nnyi ho to hɛn do ber a yɛdwen dɛ yehia dɛ yedzi mu seseiara. Adwendwen a ɔtse dɛm botum ahyɛ hɛn do. Yerenya emudzi yɛ kwan a ɔbɔkɔdo wɔ hɛn ɔnnkyebo abrabɔ mu na n’ekyir—na mpo ɔnam Jesus Christ n’adom nko do.9

Ɔbɔ ebira no, sɛ yɛkã hɛn nkã-tse tafɛrbanyinmbɔmu ho asɛm, yɛgye to mu dɛ yenndzi mu a, yɛma binom so kwan ma wɔkã hɔn aperdzi. Yɛbɔmu hu dɛ enyidado wɔ hɔ na onnyi dɛ hɛn nko yedzi hɛn amandzehu.10

Mfonyin
Enyidado wɔ Mbae a Otsĩa Ebien no mu

Dɛ Jesus Christ n’esuafo no, yɛnye Nyankopɔn edzi ahyɛmu dɛ yebenya “pɛ dɛ hom soasoa kor biara n’adzesoadze’’ na “hom nye hɔn a hɔn werɛ ahow dzi hɔn yaw.’’11 Yerenya nyimdzee wɔ nkã-tse nyarbanyarba ho, yɛrohwehwɛ mboa ahorow a obotum ahwɛ aperdzi yinom, na ewiei koraa no yɛdze hɛnho na binom reba Christ, a ɔyɛ Ayarsa Wura no hɔ ka iyi ho.12 Sɛ mpo yennyim mbrɛ yebesi bɛkã ndzɛmba a binom rudua mu no asɛm a, yerisi no pi dɛ hɔn yaw no yɛ nokwar botum ayɛ anamɔn a odzi kan a ohia a yɛdze bɔhwehwɛ ntseasee na ayarsa.13

Gyinabew bi mu no, wobotum ehu adze a ɔdze abagura anaa suro no bae, ber a mber bi no ɔbɛyɛ dzen dɛ wobohu.14 Hɛn adwen bohu amandze osian ahokyer15 anaa ebrɛ ntsi,16 a ɔtɔfabi a wobotum edua nsesae wɔ edzibandzi mu, nda, na apɔwmu tsentsen do ehuan do. Mber bi so no, eduryɛ wɔ abemfo a wɔatsetse hɔn akwankyerɛ ase bɛsan so ehia.

Adwen anaa nkã-tse yarba a wɔannsa no botum dze ntsewho, ɛham, nkitahodzi ntsetsewmu, mpiraho, na mpo ahokum hɔn sor nkɔree aba. Minyim iyi, osiandɛ mfe pii a abasen kɔ no m’egya kum noho dze wui. No wu no yɛɛ ahobow na atseetsee maa emi na m’ebusua. Mfe pii na medze ayɛ me yaw no ho edwuma, na ɔnnkyɛree na musũaa dɛ merekã ahokum ho asɛm wɔ akwan a oye mu no nokwar ara ɔboa siw ano kwan kyɛn dɛ ɔbɔkɔ do.17 Sesei dze menye me mba akã m’egya no wu ho asɛm na meehu ayarsa a Agyenkwa no botum dze ama wɔ ntwamutam n’afã ebien hɔ no.18

Awerɛhow muara, hɔn a wɔyar abagura dzendzen no tsew hɔnho fi hɔn fɛfo Ahotseweefo ho osiandɛ wɔtse nkã dɛ wɔmmfata suban bi. Yebotum aboa hɔn ma woehu na wɔatse nkã dɛ nokwar wɔnye hɛn ka ho. Ohia dɛ yebohu dɛ abagura nnyɛ mberɛwyɛ no nsunsuando, nna ɔnntaa nyɛ bɔn no nsunsuando.19 “Ɔdɔr wɔ nsumaamu naaso ɔwodow wɔ tsema mu.’’20 Yɛbɔmu a yebotum efi ahotsew na enyimuguase mu epuei ma fɛr adzesoadze mu efi hɔ na ayarsa anwanwadze botum esi.

No ɔnnkyebo abrabɔ somdwuma mu no, Jesus Christ saa ayarfo na hɔn a wɔtseetsee no yarba, naaso nna ɔwɔ dɛ nyimpa biara nya gyedzi wɔ No mu na odzi dwuma ama oenya N’ayarsa no. Binom nantseew kwan tsentsen, binom so tsenn hɔn nsa dze suoo N’atar mu, na binom so nna ɔwɔ dɛ wɔsoa hɔn kɛma No ma woenya ayarsa.21 Sɛ ɔba no ayarsa a, ana hɛn nyina yennhia No enyiber mu? “Ana hɛn nyina yɛnnserɛserɛ adze?’’22

Hom mma yendzi Agyenkwa n’anamɔn no do na yentu hɛn ayamuhyehye mpon, yennhuan hɛn ntɔyɛɛ dɛ yebua atsɛn do, na yengyaa dɛ yɛreyɛ binom hɔn sunsum mu ahwɛdofo. Yɛdze dɔ ritsie no yɛ akyɛdze no mu kor a yebotum dze ama, na ebia yebotum aboa ma wɔasoa anaa yepegya suahu dzendzen no a osiw hɛn adɔfo na anyɛnkofo hɔn men no23 ama, wɔnam hɛn dɔ do, woetum atse Sunsum Krɔnkrɔn ne nkã bio na woehu kan no a ofi Jesus Christ hɔ ba no.

Sɛ daa daa “sum ehubɔhubɔw’’ twa woho hyia a,24 dan kɔ Ɔsor Egya hɔ. Adzebiara a afa mu no nnkotum asesã onnyiewiei nokwar no dɛ eyɛ Ne ba na Ɔdɔ wo.25 Kaa dɛ Christ yɛ w’Agyenkwa na wo Pomfo, na Nyankopɔn yɛ w’Egya. Wɔtse ase. Hwɛ Hɔn dɛ wɔbɛn wo, woritsie na wɔrema wo mboa.26 “[Wɔ] bɛkyekye wo werɛ wɔ wo atseetsee mu.’’27 Yɛ dza ibotum nyina na fa wo werɛ hyɛ Ewuradze no werdam adom no mu.

Wo aperdzi nnkyerɛ ma itse, mbom wobotum aatsew wo ho.28 Osian “honam mu nsoɛ,’’ ntsi29 ibenya ahom dze enya ayamuhyehye mbordo ama binom. Dɛ mbrɛ Sunsum Krɔnkrɔn no bɛkyerɛ no, kã w’asɛm fa “boa hɔn a wɔyɛ mberɛw no, ma nsa a ɔsensɛn famu no do wɔ sor, na ma nkotodwe a wɔagow no mu nyɛ dzen.’’30

Hɔn a sesei woridzi aper anaa wɔroboa obi a oridzi aper no, hom mma yenya pɛ ndzi Nyankopɔn ne mbrasɛm do ama yeenya No Sunsum ma ɔnye hɛn aatsena daa.31 Hom mma yɛnyɛ “ndzɛmba nketsenketse na ɔnnyɛ dzen’’32 sno a ɔbɛma hɛn sunsum mu ahoɔdzen no. Dɛ mbrɛ President Russell M. Nelson kãe no: “Biribiara mbuei ɔsorsor nkyɛn ndzɛmba yinom a wɔabɔ mu, ahotsew mapã, setsie pɛpɛɛpɛr, erohwehwɛ enyiber do, emee daa daa wɔ Christ ne nsɛm a ɔwɔ Mormon Nwoma no mu, nye mber a etaa tu si hɔ dze yɛ temple na ebusua abakɔsɛm edwuma.’’33

Mfonyin
Agyenkwa n’ayarsã

Hom mma hɛn nyina nkaa dɛ hɛn Agyenkwa Jesus Christ, “[afa] [hɛn] mberɛwyɛ ato no do, ama ehumbɔbɔr aahyɛ n’abadaa mã, dɛ mbrɛ ɔtse wɔ honam mu, ama oehu … mbrɛ obesi aboa [hɛn] dɛ mbrɛ [hɛn] mberɛwyɛ tse no.’’34 Ɔbae “bɛkyekyer hɔn a hɔn akoma ebubu, … bɛkyekye hɔn a wodzi nkɔmbɔ nyinara werɛ; … mma hɔn abɔtsir nhyɛ nso ananamu, enyigye ngo nhyɛ nkɔmbɔdzi ananmu, ayɛyi atar nhyɛ awerɛhow sunsum ananmu.’’35

Mfonyin
Mbae a Otsĩa Ebien no

Megye dase kyerɛ hom dɛ “isum mu o, ekan mu o’’ Ewuradze nye hɛn bɛtsena ama “[oeetum] amen hɛn amandzehu wɔ Christ enyigye mu,’’36 na dɛ “dza yebotum ayɛ nyinara ekyir no, wɔnam adom do na wɔbɛgye hɛn nkwa.’’37 Megye dase dɛ Jesus Christ bɛsan aba asaase do a “ayarsa wɔ ne ntsaban mu.’’38 Ewiei koraa no, “Ɔbɛpepa [hɛn] enyiwa mu nyinsuwa nyina; na … awerɛhow bi nnyi hɔ bio.’’39 Na obiara a ɔbɛba “Christ hɔ, na obedzi mu wɔ no mu,’’40 n’ewia ronntɔ bio … Ewuradze bɛyɛ [hɛn] domankoma kan, na [hɛn] nkɔmbɔdzi da abɔ adze.’’41 Jesus Christ ne dzin mu, amen.

Nsɛnsin

  1. “Abide with Me!” Asɔr Ndwom, nkanee 166.

  2. Ber a nna yɛwɔ mununkum no sor no, nna yenntum nnhu sum a ɔwɔ hɛn ase no, na ber a sum a ɔwɔ hɛn ase no twaa hɛnho hyiae no, nna ɔyɛ dzen dɛ yebohu ewia ne hyɛnhyɛn no a ɔhyerɛɛn wɔ hɛn sor kakra no

  3. Ebusua No: Dawurbɔ a wɔdze ma Wiadze’’ Liahona, Esusow Aketseaba 2017, 145.

  4. “Na sunsum na honandua no nye nyimpa ne kra’’ (Nkyerɛkyerɛ na Ahyɛmudzi 88:15). “Wo honandua no yɛ temple ma wo sunsum. Na mbrɛ ibesi bɔhwɛ wo honandua do no nya nsunsuando ma wo sunsum’’ (Russell M. Nelson, “Decisions for Eternity,” Liahona, Ɔberɛfɛw 2013, 107).

  5. Hwɛ, mfatoho, Isaiah 65:19; Luke 7:13; 3 Nephi 17:6–7; Moses 7:28. Yerusua dze ehu hɛn nkã-tse na ɔasom hɛn bo botum aboa hɛn ma yɛdze edzi dwuma ara dze abɛyɛ tse dɛ hɛn Agyenkwa, Jesus Christ yie.

  6. Hwɛ “Sadness and Depression,” kidshealth.org/en/kids/depression.html.

  7. Hermana Elena Aburto blog, hermanaelenaaburto.blogspot.com/2015/08. Ɔsanee so kyerɛɛw dɛ:

    Ɔsanee so kyerɛɛw dɛ: “Dɛm nsɔhwɛ no maa mo kwan ma nokwar mu ara medze megyedzi hyɛɛ nkwagye ho nhyehyɛɛ no mu. Osiandɛ nna minyim dɛ mo Sor Egya dɔ me, na nna Ɔwɔ nhyehyɛɛ ma mara, na Christ tsee dza nna murudua mu no ase pɛpɛɛpɛr.’’

    “Sɛ hom nnyi nsaano dwuma a Nyankopɔn nnhuro hom. N’enyi gye dɛ Ɔbɔboa wo ma etu mpon na enu woho. N’enyi nnda wo kwan dɛ ibesiesie biribiara prɛko pɛr. Nnyɛ wo nko na ɔsɛ dɛ iyɛ iyi’’ (iwillhealthee.blogspot.com/2018/09

  8. Ankorankor krataakyerɛw. Ɔsanee so kyerɛɛw dɛ: “M’Agyenkwa no Werdambɔ ayarsa ngo no ayɛ me daa daa asomdwee na guandɔbea wɔ m’akwantu nyina mu ne fibea dodow. Sɛ meyɛ ankonam wɔ m’aperdzi mu a, wɔkaa me dɛ Oegyina m’anan mu dada asɔw dza morodua mu no pɛpɛɛpɛr. Enyidado dodow wɔ hɔ a minyim dɛ me ndaamba honandua a odzi mu bɔsoɛr efi owu mu a ɔnnkyebo abrabɔ yi mu yardɔm [nnkɛtseetsee] no.’’

  9. Hwɛ Russell M. Nelson, “Perfection Pending,,” Ensign, Ɔberɛfɛw 1995, 86–88; Jeffrey R. Holland, “Be Ye Therefore Perfect—Eventually,,” Liahona, Ɔberɛfɛw 2017, 40–42; J. Devn Cornish, “Am I Good Enough? Will I Make It?Liahona, Nov. 2016, 32–34; Cecil O. Samuelson, “What Does It Mean to Be Perfect?New Era, Sanda 2006, 10–13.

  10. Ohia dɛ yɛnye hɛn mba, ebusua ebusua na anyɛnkofo dzi nsɛmnsɛm yinom ho nkɔmbɔ wɔ hɛn efiefie, ward horow, na sɔn ahorow mu.

  11. Mosiah 18:8–9.

  12. Hwɛ Russell M. Nelson, “Jesus Christ—the Master Healer,” Liahona, Ɔberɛfɛw 2005, 85–88; Carole M. Stephens, “The Master Healer,” Liahona, Ɔberɛfɛw 2016, 9–12.

  13. Yeruhu mbrɛ yebesi bohu nsɛnkyerɛdze na nhyɛnsew wɔ hɛnankasa na binom mu no botum aboa. Yebotum so asan esũa ehu adwendwen a onndzi mu nhwɛdo na mbrɛ yebesi yɛdze dza odzi mu koraa na ahom wɔ mu ahyɛ ananmu.

  14. Abagura botum so asan ayɛ abrabɔ pa nsesã no nsunsuando—tse dɛ abofra fofor n’awoo anaa edwuma fofor—na obotum esi sɛ ndzɛmba ye wɔ nyimpa n’abrabɔ mu a.

  15. Hwɛ “Understanding Stress,Adjusting to Missionary Life (2013), 5–10.

  16. Hwɛ Jeffrey R. Holland, “Like a Broken Vessel; Liahona, Ɔberɛfɛw 2013, 40.

  17. Hwɛ Dale G. Renlund, “Understanding Suicide” (video), ChurchofJesusChrist.org; “Talking about Suicide” (video), ChurchofJesusChrist.org; Kenishi Shimokawa, “Understanding Suicide: Warning Signs and Prevention,Liahona, Ɔbɛsɛ 2016, 35–39.

  18. “Ayarsa ahyɛse no hia abofra gyedzi a ɔnnsesã nokwar no dɛ Egya a ɔwɔ Sor dɔ wo na oebuei kwan a ɔsã yarba. No Dɔ Ba, Jesus Christ, dze No nkwa too hɔ dze ma ayarsa. Mbom nkongyaa nyiano biara nnyi hɔ, ngo biara nnyi hɔ a ɔyɛ mberɛw a ɔbɛma ayarsa, anaadɛ anamɔn kwan a ɔyɛ mberɛw nnyi hɔ a wɔdze bowie eduryɛ. Ayarsa no hia gyedzi a ɔyɛ dzen wɔ Jesus Christ nye Ne onnyiewiei ahom dɛ ɔsa yarba mu’’ (Richard G. Scott, “To Heal the Shattering Consequences of Abuse,” Liahona, Esusow Aketseaba 2008, 42). Sɛ asɛnhia bi wɔ hɔ a, hɛn ntɔyɛe nye dɛ yesiesie. Naaso, onnyi dɛ hɛnankasa nko na yesiesie hɛn dze anaa binom so dze. Onnyi dɛ hɛnankasa yɛyɛ biribiara. Mber bɔbor kor wɔ m’abrabɔ mu no, maahwehwɛ eduryɛfo ma ɔaaboa me wɔ nkodzen mber mu.

  19. Hwɛ John 9:1–17.

  20. Jane Clayson Johnson Silent Souls Weeping (2018), 197.

  21. Hwɛ Matthew 9:2–7, 20–22; 14:35–36; Mark 1:40–42; 2:3–5; 3 Nephi 17:6–7.

  22. Mosiah 4:19; san so hwɛ Jeffrey R. Holland, “Are We Not All Beggars?Liahona, Ɔberɛfɛw 2014, 40–42.

  23. Hwɛ Romans 2:19; 13:12san so hwɛ Jeffrey R. Holland, “Come unto Me” (Brigham Young University devotional, Ebɔw 2, 1997), speeches.byu.edu.

  24. Hwɛ1 Nephi 8:23–24; san so hwɛ 1 Nephi 12:4, 17; 3 Nephi 8:22.

  25. Hwɛ Psalm 82:6; Romans 8:16–18; Nkyerɛkyerɛ na Ahyɛmudzi 24:1; 76:24; Moses 1:1–39.

  26. Hwɛ Adjusting to Missionary Life, 20; san so hwɛ Micah 7:8; Matthew 4:16; Luke 1:78–79; John 8:12.

  27. Jacob 3:1; san so hwɛ Ephesusfo 5:8; Colossaefo 1:10–14; Mosiah 24:13–14; Alma 38:5. Kenkan wo patriarch nhyira anaa serɛ asɔfodzi nhyira ama eetum aatse na akaa mbrɛ Ɔsor Egya si dɔ wo dodow na ɔpɛ dɛ ohyira wo.

  28. Hwɛ 2 Corinthfo 4:16–18; Nkyerɛkyerɛ na Ahyɛmudzi 121:7–8, 33; 122:5–9.

  29. 2 Corinthfo 12:7.

  30. Nkyerɛkyerɛ na Ahyɛmudzi 81:5; san so hwɛ Isaiah 35:3.

  31. Hwɛ Moroni 4:3; Nkyerɛkyerɛ na Ahyɛmudzi 20:77.

  32. Alma 37:6.

  33. Russell M. Nelson, “Revelation for the Church, Revelation for Our Lives,” Liahona, Esusow Aketseaba 2018, 95.

  34. Alma 7:12; san so hwɛ Isaiah 53:4; 2 Nephi 9:21; Mosiah 14:4.

  35. Isaiah 61:1–3; san so hwɛ Luke 4:18.

  36. Alma 31:38; san so hwɛ Alma 32:43; 33:23.

  37. 2 Nephi 25:23.

  38. Malachi 4:2; 3 Nephi 25:2.

  39. Nyikyerɛ 21:4.

  40. Moroni 10:32.

  41. Isaiah 60:20.