2010–2019
W’Ekyirekyir Akwantu
Ɔbɛsɛ 2019 Wiadze Mfɛndzanan Ehyiadzi


W’Ekyirekyir Akwantu

Agyenkwa no to nsa frɛ hɛn, dabiara, dɛ yengyaa hɛn ahotɔdze na bambɔdze horow no wɔ nkyɛn na yɛmbɛkã No ho wɔ osuanyiyɛ akwantu no mu.

Ɔfa Hobbit Mbotsia ho

Modɔ mbofra kodzisɛm bi a wɔkyerɛwee mfe pii abɛsen kɔ a asɛntɔw yi na ɔhyɛ ase “Nna hobbit abotia bi tse tu bi mu wɔ famu.”1

Bilbo Baggins no ho asɛm no fa hobbit abotsia bi a noho nnyɛ nwanwa biara a wɔmaa no kwan nwanwa bi—obotum etu kwan huhuuhu bi, na akatua kɛse ho anohoba.

Dza nna ɔyɛ haw nye dɛ hobbit mbotsia nyina a wobu hɔnho bi no mmpɛ akwantu koraa. Hɔn abrabɔ nyina yɛ ahotɔ nko. Wodzidzi mpɛn esia dakor sɛ wobenya a na wɔhwer da no nyina wɔ hɔn haban mu nye ahohɔ kã anansesɛm, wɔtow ndwom, wɔbɔ ayer, na wɔgye hɔn enyi wɔ abrabɔ benya biara ama hɔn.

Naaso, ber a wɔkãa ekyirekyir akwantu ho nsɛm kyerɛɛ Bilbo no, biribi nunuu n’akoma no bun mu. Ɔtsee ase fi ahyɛse no dɛ akwantu no botum ayɛ dzen. Ɔbɛyɛ esian mpo. Obotum mpo aba no dɛ ɔnnkɛsan ekyir aaba bio.

Naaso, akwantu ho ɔfrɛ no edu n’akoma no bun mu. Ntsi, hobbit abotsia yi a noho nnyɛ nwanwa biara no gya n’ahotɔ wɔ ekyir na osi mu wɔ ekyirekyir akwantu anamɔn kwan do a, ɔnye no bɔkɔ “noho na ɔasan aba bio.”2

W’Akwantu

Bia siantsir kor a kodzi yi kã dodow hɔn akoma nye dɛ ɔyɛ hɛn so hɛn asɛm.

Mfe piinara a abɛsen kɔ no, ansaana wɔrobɔwo hɛn mpo no, wɔ ber akyɛr yie a hɛn werɛ efir no, hɛn so wɔtoo nsa frɛɛ hɛn dɛ yentu kwan bi. Ɔyɛ Nyankopɔn, hɛn Ɔsor Egya na ɔdze too gua. Yɛregye akwantu yi ato mu kyerɛɛ dɛ yebefi ahotɔ na bambɔ a yenya wɔ Ne nkyɛn no. Ɔbɛkyerɛ dɛ yebotu kwan aba asaase do a esian na nsɔhwɛ ahyɛ do mã.

Nna yenyim dɛ ɔnnkɛyɛ mberɛw.

Naaso nna yenyim so dɛ yebenya egudze a ɔsom bo, a honandua na ɔnnkyebo abrabɔ mu enyigye na awerɛhow sũahu kã ho. Yebɔbɔ mbɔdzen esũa adze, ahwehwɛ, na yeedze aper. Yebohu Nyame ho nokwar ama hɛnho.

Nyew, nna yenyim dɛ yɛbɔfom pii wɔ kwan no do. Mbom yenyaa anohoba so: dɛ osian Jesus Christ n’afɔrbɔ kɛse no ntsi, wobotum atsew hɛnho efi hɛn mfomdo ho, wɔatsew hɛn esunsum ho ma woedzi mu, na dakor bi, yɛasoɛr nye hɛn adɔfo abɔmu.

Yesũa mbrɛ osi na Nyame dɔ hɛn. Ɔmaa hɛn nkwa, na Ɔpɛ dɛ yedzi konyim. Dɛm ntsi, osiesiee Agyenkwa bi maa hɛn. Hɛn Egya a ɔwɔ Sor kãa dɛ: “Mbom ibotum afa dza ɔwora epɛ ama woho, osiandɛ medze wo pɛ ama wo.”3

Otwar dɛ nna ɔnnkyebo abrabɔ akwantu no n’afã bi haaw Nyame ne mba ma wosuroi mpo, osiandɛ hɛn sunsum mu nuambanyin na nkyerɛbaa mu kɛse noara yɛɛ adwen tsiae.4

Yɛdze nyimpa ne pɛ akyɛdze na no tum no, yesii nkitsi dɛ kwan a yebotum afa do dze esũa adze na yɛayɛ yie daapem, no fata dɛ yɛsɔ hwɛ.5

Na ntsi, yɛrotwer Nyankopɔn n’anohoba na no tum na No Dɔba no, yɛgyee taferbanyin-mbɔmu no too mu.

Meyɛe.

Na wo so yɛe.

Yɛpeen do dɛ yebegyaa hɛn asetsena odzi kan mu bambɔ ato nkyɛn na yetu hɛnara hɛn ekyirekyir akwantu dze akɔ “noho na yɛasan aba bio.”

Akwantu ho Ɔfrɛ no

Na eso, ɔnnkyebo abrabɔ yi wɔ kwan a ɔdan hɛn enyi, ɔnntse dɛm? Yɛtaa dɛ hɛn yeyi enyi fi hɛn ahwehwɛdze kɛse no do, a yɛpɛ ahotɔ na ahoɔmberɛw kyɛn mpontu na yebenyin.

Biribi a yɛnngye ho kyim, a ɔhyɛ hɛn akoma no bun ma, da ho ara ma yɛper hwehwɛ botae a ɔkrɔn na ɔhyɛ enyimnyam no. Ahwehwɛdze yi ho ɔkɔm nye siantsir kor a ɔtwe nkorɔfo ba asɛmpa no na Jesus Christ N’Asɔr ho no. Asɛmpa nsan-ananmu no nye, sɛ yɛrekã a, akwantu ho ɔfrɛ a yɛpeen do mfe piinara abɛsen no ne nkenyanee. Agyenkwa no to nsa frɛ hɛn, dabiara, dɛ yengyaa hɛn ahotɔdze na bambɔdze horow no wɔ nkyɛn na yɛmbɛkã No ho wɔ osuanyiyɛ akwantu no mu.

Kwan yi nntsen koraa. Akoko, mbɔnsa, na adandan wɔ mu. Kodzisɛm mu ananse, nkɛkɛe ahorow, na dragon kor anaa ebien bi mpo bɔwɔ do. Mbom sɛ ifa anamɔn kwan no do na itwer Nyame a, ewiei no ibohu w’enyimnyam hyɛbea no kwan na asan akɔ wo ɔsor fie.

Ntsi isi dɛn hyɛ ase?

Ɔyɛ mberɛw dɛ.

Dan W’Akoma ma Nyame

Odzi kan, ohia dɛ isan mu yi dɛ ibɛdan w’akoma ama Nyame. Per hwehwɛ No dabiara. Sũa dɛ ibɔdɔ No. Na nkyii ma dɛm dɔ no nkenyan wo ma nsũa Ne nkyerɛkyerɛ na tse ase, na dzi do na sũa dɛ ibesie Nyame ne mbrasɛm no. Jesus Christ asɛmpa nsan-ananmu no, wɔdze ma hɛn wɔ kwan pefee a ɔyɛ mberɛw mu a, abofra botum aatse ase. Naaso, Jesus Christ asɛmpa no wɔ abrabɔ mu nsɛmbisa a ɔkyer adwen no ho nyiano na no mu dɔ kɔ ekyirekyir a abrabɔ ber nyina mu adzesũa no, yɛnnkotum atse no mu ketseketse mpo ase.

Sɛ etwetwe woho wɔ akwantu yi ho osiandɛ nngye nndzi dɛ ibotum a, kaa dɛ osuanyiyɛ mfa ibɛyɛ adze pɛpɛɛpɛr, na ɔfa ereyɛ ndzɛmba enyidahɔ mu ara. Ɔyɛ wo nsanmuyi horow na ɔkyerɛ wo nyimpa ban ankasa, kyɛn dza ibotum ayɛ koraa.6

Sɛ idzi nkogu mpo a, ibotum asan mu eyi dɛ nnkɛpa abaw, mbom dɛ ibekenyan w’akokodur, aper akɔ kan , na asoɛr egyina. Dɛm no nye akwantu no do nsɔhwɛ kɛse no.

Nyame nyim dɛ nndzi mu, na dɛ ber binom mu no ibedzi nkõgu. Nyankopɔn no dɔ ma wo no do nntsew ber a iridzi aper no kyen ber a edzi konyim.

Tse dɛ ɔwofo dɔfo no, dza Ɔpɛ ara nye egye enyim ara ekɔ do. Osũanyiyɛ tse dɛ irusũa sianku bɔ. Bia ahyɛse no ndwom ara ibotum abɔ nye doh meh soh. Mbom irokɔdo esũa no, dakor ndwom a ɔnnyɛ dzen etum bɔ no bɛdan ndwom dɛɛdɛw a wɔbɔ wɔ mpanyimfo bagua mu.

Sesei, bia dɛm da no remmba wɔ abrabɔ yi mu, mbom dabi ɔbɛba. Dza Nyankopɔn bisa wo ara nye dɛ kɔ do per kɔ kan.

Tsen Ɔdɔ mu kɔ Binom do

Biribi yɛ enyigye, gyama ebirabɔ mpo a, a ɔfa kwan yi a asan mu eyi yi ho: kwan kor kortsee a edze botu mpon wɔ wo asɛmpa akwantu no mu nye dɛ ibɔboa binom ma hɔn so woetu mpon.

Eroboa binom nye osuanyiyɛ anamɔn kwan no. Gyedzi, enyidado, ɔdɔ, ayamuhyehye, na ɔsom tsew hɛnho dɛ yɛyɛ esuafo.

Wo mbɔdzembɔ mu dɛ ibɔboa abɔbɔfo na ehiafo, ebɛtsen akɔ hɔn a wɔwɔ hohia mu no do, ma wankasa wo suban ho tsew na ɔhyɛ dzen, wo sunsum huhur, na inya awerɛhyɛmu.

Mbom dɛm ɔdɔ yi nndua akatua ho enyidado mmba. Onnkotum ayɛ dɛm som kor no a enyi da nkamfo, ehurahura, anaa akyɛdze bi kwan no.

Jesus Christ esuafo nokwafo dɔ Nyankopɔn na Ne mba a hɔn enyi nnda biribi do. Yɛdɔ hɔn a wodzi hɛn hweabɔ, hɔn a wɔmmpɛ hɛn asɛm. Hɔn a wosi hɛn atwetwe, wobu hɛn enyimtsia, na wɔhwehwɛ dɛ wopira hɛn no mpo.

Sɛ edze Christ no dɔ mapã no hyɛ w’akoma mu mã a, nngya kwan biara mma ebufuw, atsɛmbu, anaa enyimguase. Isie Nyankopɔn ne mbrasɛm osiandɛ edɔ No. Kwan yi do no, nkakrakakra no wo su bɛyɛ tse dɛ Christ wɔ adwendwen nye ndzeyɛɛ mu.7 Na ebɛn akwantu na ɔbɔkrɔn akyɛn iyi?

Kyɛ W’Asɛm

Dza otsĩa ebiasa a ɔsɛ dɛ yɛper yɛwea ho nye yɛbɛfa Jesus Christ ne dzin ato hɛn do na ɔnnyɛ hɛn enyitõ dɛ yɛbɛyɛ Jesus Christ N’Asɔrba.

Yɛmmfa hɛn gyedzi nnhuntsa.

Yennsie no.

Mbom, yɛnye binom kasa fa hɛn akwantu ho nsɛm ho wɔ nkɔmbɔdzi mu. Dɛm na anyɛnkofo yɛ—wɔkasa fa ndzɛmba a ohia hɔn ho. Ndzɛmba a ɔda hɔn akoma ho nye dza ohia wɔ hɔn abrabɔ mu.

Dɛm na hom yɛ. Hom kã hom nsɛm na sũahu dɛ hom yɛ Jesus Christ N’Asɔr a ɔwɔ hɔ ma Nda a Odzi Ekyir Ahotseweefo asɔrba.

Ɔtɔfabi a hom asɛm ma nkorɔfo serew. Ɔtɔfabi a ɔma wokyi nyinsuwa. Ɔtɔfabi a ɔboa hɔn ma wɔkɔ do sie abotar, wɔhyɛ dzen, na wonya akokodur a wɔdze behyia dɔnhwer kor so, da kor so, yɛabɛn Nyame kakra.

Kyɛ wo sũahu horow enyim-na-enyim, wɔ social media do, ekuw ekuw mu na beebiara.

Asɛm a odzi ekyir a Jesus kãa kyerɛɛ N’esuafo no nye dɛ wɔnkɔ wiadze nyina mu nkɛkyɛ Christ a Ɔasoɛr ho nsɛm no.8 Ndɛ hɛn so yɛgye ɔsoma kɛse no to mu enyigye mu ara.

Iyi yɛ enyimnyam nkaabɔ a yɛwɔ a ɔsɛ dɛ yɛkyɛ: Osian Jesus Christ ntsi, ɔbanyin, ɔbaa, na abofra biara botum asan akɔ hɔn ɔsor fie dwudwodwoo na hɔ no wɔbɛtsena enyimnyam na tseneneeyɛ mu.

Asɛm dɛw bi so mpo wɔ hɔ a yɛkyɛ.

Nyankopɔn eyi Noho akyerɛ nyimpa wɔ ndɛ hɛn nda yi mu! Yɛwɔ nkɔnhyɛnyi tseasefo.

Menkaa hom dɛ Nyankopɔn nnhia hom dɛ hom nkɔtɔn asɛmpa nsan-ananmu no anaa Jesus Christ N’Asɔr no.

Dza N’enyi da kwan ara nye dɛ hom nnkɛfa ahyɛ kuruw ase.

Na sɛ nkorɔfo yɛ hɔn adwen dɛ nnyɛ hɔn Asɔr a, ɔno yɛ hɔnara hɔn nsanmuyi.

Ɔnnkyerɛ dɛ edzi nkõgu. Kɔdo kyerɛ ayamuyie ma hɔn. Nna ɔnnkyerɛ so dɛ mma nnto nsa mfrɛ hɔn bio.

Soronko a ɔda guado nkitahodzi ara na ayamuhyehye na akokodur osũanyiyɛ nye—nsato!

Yɛdɔ na yebu Nyame ne mba nyina, a hɔn abrabɔ mu gyinabew, bea a wofi, anaa nyamesom, abrabɔ mu adwenpɔwbɔ horow mmfa ho.

Hɛn afã no yɛbɛkã dɛ, “Bra bɔhwɛ! Bɔhwehwɛ ma woho mbrɛ osuanyiyɛ anamɔn kwan no bɛyɛ mfaso na enyimnyamhyɛ.”

Yɛto nsa frɛ nkorɔfo dɛ, “hom mbra mbɔboa, ber a yɛrobɔ mbɔdzen ayɛ wiadze yi yie kakra no.”

Na yɛkã dɛ, “Bra na bɛtsena!” Yɛyɛ nuambanyin na nkyerɛbaa. Yenndzi mu. Yɛwɔ awerɛhyɛmu wɔ Nyame mu na yɛhwehwɛ dɛ yebedzi Ne mbrasɛm do.

“Bɛkã hɛn ho, na ibɛma yɛayɛ yie kakra. Na, kwan no do no, woso bɛyɛ yie kakra. Hom mma yɛmbɔmu ntu kwan no.”

Ebɛn Mber na Ɔsɛ dɛ Mehyɛ Ase?

Ber a hɛn nyɛnko Bilbo Baggins tsee dɛ akwantu ho ɔfrɛ no rununu no mu no, ɔyɛɛ n’adwen dɛ ɔbɛda anafua no ara yie, oedzi anapa edziban papa bi, na oesi mu adzekyee enyim noara.

Ber a Bilbo nyanee no, ohun dɛ ne fie hɔ ayɛ basabasa, na nkyɛ ɔrema oeyi n’adwen efi ne enyimnyam nhyehyɛɛ no do.

Mbom hɔ na ne nyɛnko Gandalf bae na obisaa dɛ, “Ebɛn mber na ereba?” 9 Ama ɔakɔto n’anyɛnkofo no, nna Bilbo wɔdɛ ɔnoara yɛ n’adwen wɔ dza ɔnyɛ ho.

Na ntsi, hobbit abotsia a noho nnyɛ nwanwa biara no , hun dɛ ɔdze enguan epue efi n’abotsen ano esi akwantu anamɔn kwan no do ntsɛmtsɛm a no werɛfiir ne kyɛw, no poma, na no kotoku mu hanketse. Na oennwie n’anapa edzidzi a ɔtɔdo ebien no mpo.

Bia adzesuadze wɔ ha ma hɛn so.

Sɛ emi na ɔwo yɛatse nkenyan no dɛ yɛmbɛkã abrabɔ mu ekyirekyir akwantu no ho na yɛnkyɛ dza hɛn Ɔsor Egya dɔfo siesiei maa hɛn mfe piinara abɛsen no, mehyɛ hom nkuran dɛ, ndɛ nye da a yɛbɛkã Nyame Ne Ba na hɛn Agyenkwa no do wɔ No som na osuanyiyɛ anamɔn kwan no do.

Yebotum ahwer hɛn abrabɔ mber nyina dze atweɔn ber pɔkyee no a biribiara bɛda yie pɛpɛɛpɛr no. Mbom sesei nye mber no a yebesi no tadua dɛ yɛrohwehwɛ Nyame, yɛrosom binom, na yɛnye binom rekyɛ hɛn sũahu emudzi mu no.

Gyaa wo kyɛw, wo poma, hanketse, na fie a ayɛ basabasa no wɔ ekyir.10

Hɛn a yɛnam anamɔn kwan no do dadaw no, hom mfa akokodur, ayamuhyehye ndzi dwuma, nya awerɛhyɛmu, na yɛnkɔ do.

Hɔn a woefi anamɔn kwan no do no, meserɛ hom nsan mbra, hom mbɛkã hɛnho bio, hom mma hɛn ahoɔdzen kakra.

Na, hɔn a wɔnnhyɛɛ ase koraa no ɛ, dɛn ntsi na wɔtwentweɔn? Sɛ ipɛ dɛ inya sunsum mu akwantu nwanwa yi mu sũahu a, tu anamɔn wɔ w’ankasa w’akwantu kɛse no do! Enye asɛmpasomafo no nkasa. Enye wo Latter-day Saint anyɛnkofo nkasa. Enye hɔn nkasa mfa edwuma yi a ɔyɛ nwanwa na ahobow yi ho.11

Ber no aso dɛ ihyɛ ase!

Bra, Bɔdɔm Hɛn!

Sɛ itse dɛ w’abrabɔ botum enya ntseasee yie, enya botae a ɔkrɔn, ebusua nkitahodzi a ɔyɛ dzen, na yɛabɛn Nyankopɔn yie a; meserɛ, bra, bɔdɔm hɛn.

Sɛ erohwehwɛ nyimpa kuw a wɔrobɔ mbɔdzen etu hɔnho mpon, aboa hɔn a wohia, na wɔama wiadze yi ayɛ bea pa yie kakra a, bra, bɔdɔm hɛn!

Bra bɔhwɛ mbrɛ ekyirekyir nwanwa na ahobow akwantu yi nyina tse.

Kwan no do no ebohu woho.

Ibenya ntseasee.

Ibohu Nyame.

Ibohu w’abrabɔ mu ekyirekyir na enyimnyam akwantu mapã no.

Megye iyi ho dase wɔ hɛn Pomfo na Agyenkwa, Jesus Christ ne dzin mu, amen.

Nsɛnsin

  1. J. R. R. Tolkien, The Hobbit or There and Back Again (Boston: Houghton Mifflin, 2001), 3.

  2. Nwoma The Hobbit ne tsir ase nkyerɛwee.

  3. Moses 3:17

  4. Hwɛ Job 38:4–7 (the sons of God shouted for joy); Isaiah 14:12–13 (“exalt my throne above the stars of God”); Nyikyerɛ 12:7–11 (there was a war in heaven).

  5. “The Prophet Joseph Smith described agency as ‘that free independence of mind which heaven has so graciously bestowed upon the human family as one of its choicest gifts’ [Teachings of the Prophet Joseph Smith, comp. Joseph Fielding Smith (1977), 49]. This ‘free independence of mind,’ or agency, is the power that allows individuals to be ‘agents unto themselves’ (D&C 58:28). It encompasses both the exercise of the will to choose between good and evil or differing levels of good or evil and also the opportunity to experience the consequences of that choice. Heavenly Father loves His children so much that He wants us to reach our full potential—to become as He is. To progress, a person must possess the innate capacity to make his or her desired choice. Agency is so fundamental to His plan for His children that ‘even God could not make men like himself without making them free’ [David O. McKay, “Whither Shall We Go? Or Life’s Supreme Decision,” Deseret News, Obiradzi 8, 1935, 1]” (Byron R. Merrill,Agency and Freedom in the Divine Plan,”wɔ Window of Faith: Latter-day Saint Perspectives on World History, [2005], 162).

  6. In her novel Harry Potter and the Chamber of Secrets, author J. K. Rowling has Hogwarts headmaster Dumbledore say something quite similar to young Harry Potter. It is wonderful advice to us as well. I have used it in messages before and think it is worth repeating.

  7. Adɔfo, afei yɛyɛ Nyankopɔn mba, na mbrɛ yɛbɛyɛ no nnyae ndaa edzi, na yenyim dɛ, sɛ oyi noho edzi a, yɛbɛyɛ dɛ ɔno; osiandɛ yebohu no dɛ mbrɛ ɔtse”(1 John 3:2; woetsĩmu akã ho).

    Dɛm nsakyer yi bor ma yebotum atse ase dze, naaso, “naaso Sunsum nankasa nye hɛn sunsum dzi dase dɛ yɛyɛ Nyankopɔn mba:

    “Na sɛ yɛyɛ mba a, yɛyɛ adzedzifo so, Nyankopɔn adzedzifo, nye Christ afɛ-adzedzifo; sɛ yɛnye no hu amandze ama wɔaahyɛ yɛnye no enyimnyam a.

    “Na mubu no sesei ber yi mu amandzehu nnsɛ dɛ wɔdze to enyimnyam a woribeyi no edzi ama hɛn no ho” (Romanfo 8:16–18; woetsĩmu akã ho).

  8. Hwɛ Matthew 28:16–20

  9. Tolkien, The Hobbit, 33.

  10. Hwɛ Luke 9:59–62.

  11. Hwɛ LeGrand Richards, A Marvelous Work and a Wonder, nwoma wɔasesã mu (1966).