2010–2019
Agyenkwa no Ne Nsa Kãe
Ɔbɛsɛ 2019 Wiadze Mfɛndzanan Ehyiadzi


Agyenkwa no Ne Nsa Kãe

Sɛ yɛba No hɔ a, Nyankopɔn bɛba abɛgye hɛn, sɛ ɔbɛsa hɛn yarba anaa ɔbɛma hɛn ahoɔdzen ma yɛdze edzi gyinabew biara do nkonyim.

Bɛyɛ mfe 2,000 [mpem ebien] a abɛsen kɔ no, Ɔkyerɛkyerɛ Bepɔw do Asɛmpa na asɛmpa fapem horow wiei no, Agyenkwa no sianee fii koko no do. Mber a nna Ɔnam no, banyin bi a nna ɔyar kwata bɛɛn no. Banyin no kyerɛɛ enyidzi na obu ber a ɔkotoow Christ, ber a nna ɔrohwehwɛ ahomgye efi ne atseetsee mu. Nna n’adzebisa nnyɛ dzen: “Mo wura, sɛ epɛ a, ibotum dɛ ema mo ho san.’’

Agyenkwa no tseen Ne nsa, dze kãa no, see dɛ, “Mepɛ, wo ho nsan.’’1

Ha no yesũa dɛ hɛn Agyenkwa pɛ dɛ ohyira hɛn aber nyina. Nhyira horow bi wɔ hɔ a wɔbɛba ntsɛmara, bi so bɛkyɛr, na bi so mpo bɛba wɔ abrabɔ yi ekyir, naaso ewie no nhyira horow bɛba.

Dɛmara tse dɛ ɔkwatanyi no, yebotum enya tum na awerɛkyekye wɔ abrabɔ yi mu ber a yɛregye Ne pɛ ato mu na yeruhu dɛ Ɔpɛ dɛ Ohyira hɛn. Yebotum enya tum dze ehyia ɔhaw biara, dze edzi nsɔhwɛ biara do nkonyim, na yɛatse hɛn gyinabew a ɔyɛ dzen no ase na yɛasɔw. Nokwar ara, wɔ N’abrabɔ ne mber mu a ɔhyɛɛ No do no, wɔhyɛɛ Agyenkwa no tum dɛ ɔsɔw dze kɔ ewiei no mu dzen ber a Ɔkãa kyerɛɛ N’Egya dɛ, “Wo pɛ nyɛ hɔ.’’2

Ɔkwatanyi no emmbisa adze wɔ ndaadaa anaa nhyɛ kwan do. Ne nsɛm no kyerɛ ahobrɛadze suban, a n’enyidaoadze wɔ sorsor naaso ɔdze nokwar ahwehwɛdze so dɛ Agyenkwa no ne pɛ bɛyɛ hɔ. Iyi nye suban mfatoho a ɔwɔ dɛ yɛdze ba Christ hɔ. Yebotum aba Christ hɔ a yenyim nokwar no ara dɛ Ne pɛ seseiara na aber nyina bɛyɛ papa ama hɛn ɔnnkyebo abrabɔ na onnyiewiei abrabɔ. Ɔwɔ onnyiewiei nhumu a yennyi. Otwar dɛ yɛba Christ hɔ a yɛdze nokwar ahwehwɛdze dɛ hɛn pɛ bɛhyɛ Egya ne pɛ mu, dɛmara dɛ Ne dze yɛe no.3 Iyi besiesie hɛn ama onnyiewiei nkwa.

Ɔyɛ dzen dɛ hom botum esusu honandua na nkã-tse mu adzesoadze a nna ɔkwatanyi a ɔbaa Agyenkwa no hɔ soae. Kwata yarba ka ntsen na nyimpa no wer, a ɔdze ɔsɛe na dzɛmdzi ba. Dza ɔka ho no, ɔyɛ enyimguase ahyɛnsewdze kɛsenara. Nna ɔwɔ dɛ obi a ɔyar kwata no fi n’adɔfo nkyɛn na ɔtsew no ho fi ɔman no mu. Nna wobu akwatafo dɛ hɔnho nntsew, wɔ honandua na sunsum mu. Iyi ntsi, nna Moses mbra no hwehwɛ dɛ akwatafo hyɛ ntar a ɔatsetsew na wɔtsẽa mu dɛ “Ɔho-nntsew o!’’ ber a wɔnam.4 Wɔyar na wɔapow hɔn no, akwatafo tsetse adan a mu atotɔ pan na nda mu.5 Ɔnnyɛ dzen dɛ hom bosusu dɛ nna ɔkwatanyi a ɔbɔkotoow Agyenkwa no ruhu amandze.

Ɔtɔfabi a—yɛ bɛkã no dɛ—hɛn so yedzi awerɛhow, sɛ ɔyɛ hɛnara hɛn nyɛe anaa binom dze, a osian gyinabew bi a yebotum ahyɛ do anaa yennkotum ntsi do. Mber a ɔtsetse dɛm mu no, yebotum dze hɛn pɛ ahyɛ Ne nsa.

Mfe bi a abasen kɔ no, Zulma—me yer, mo dɔfo pa, m’afã a odzi mu—tsee nkra bi a nna ɔyɛ dzen, ber a nna aka dapɛn ebien ara ma yɛayɛ hɛn mba no mu kor n’ayeforhyia. Onyaa epɔw bi wɔ ne parotid yamuadze mu, na nna orinyin ntsɛmntsɛm. N’enyim hyɛɛ ase dɛ ɔrohohon, nna ntsɛmpanara ɔwɔ dɛ wɔyɛ no ɔprehyɛn. Ndzɛmba pii na ɔbaa n’adwen mu na ɔhaaw no. Ana epɔw no yɛ owuyar? Ne nyimpadua no besi dɛn bɛtse apɔw? Ana n’enyim bɔdwedwe? Yaw ne dzen bɛtse dɛn? Ana etwa bɛda n’enyim daa a? Sɛ woyi epow no a ɔbɛsan aba bio? Ana obotym akɔ hɛn babanyin n’ayeforhyia no bi? Ber a nna ɔda ɔprehyɛn pon no do no, awerɛhow hyɛɛ no do.

Dɛm mber a nna ohia dodow mu no, Sunsum no wɔsaa kyerɛɛ no dɛ ɔnngye Egya ne pɛ nto mu. Afei osii gyinae dɛ ɔdze no werɛ bɛhyɛ Nyankopɔn mu Ɔtsee nkã dzendzenndzen dɛ ma no nsunsuando bɛyɛ biara no, Ne pɛ na obeye koraa dze ama no. Annkyɛr na ɔprehyɛn edur no maa ɔdae.

Ekyir no ɔkyerɛɛw no dɛ awensɛm wɔ no nwoma mu: “Wɔ datser no pon do no mobɔɔ mu mu adze wɔ w’enyim na megyee Wo pɛ too mu. Nna minyim dɛ mobotum enya awerɛhyɛmu wɔ Wo mu, a minyim dɛ adze bɔn biara nnkotum efi Wo hɔ aba.’’

Ogyaa ne pɛ mu gyee Egya ne dze no onyaa ahoɔdzen na awerɛkyekyer. Nyankopɔn hyiraa no kɛsenara dɛm da no.

Ma hɛn gyinabew horow tse biara no, yebotum esie hɛn gyedzi dze aba Christ hɔ na yeehu Nyankopɔn a yebotum enya awerɛhyɛmu wɔ no mu. Dɛ mbrɛ me mba no kor, Gabriel, kyerɛɛw no dɛ:

Nkɔnhyɛnyi, akã dɛ, Nyankopɔn n’enyim hyerɛɛn boor ewia ne kan do

na Ne tsinhwi no yɛ fufuw kyɛn esukwankyɛba,

na Ne ndze yɛ dɛ nsu kɛse a ɔrepem,

na yɛdze to No ho a nyimpa nnsɛ hwee. …

Meehu dɛ mennsɛ hwee no mpo hyɛɛ mo do.

Afei nko na mekeka wɔ mo kwan mu dze kɔ Nyankopɔn a mobotum enya awerɛhyɛmu wɔ no mu.

Afei nko na meehu Nyankopɔn a mobotum enya awerɛhyɛmu wɔ no mu.6

Nyankopɔn a yebotum enya awerɛhyɛmu wɔ no mu no ma hɛn akokodur enyidado wɔ gyinabew biara mu. Yebotum enya awerɛhyɛmu wɔ No mu osiandɛ Ɔdɔ hɛn na Ɔpɛ dza oye papaapa ma hɛn wɔ gyinabew biara mu.

Osian enyidado no tum no ntsi ɔkwatanyi no twee bɛɛn Christ. Wiadze amma no mmbuae, nnyɛ awerɛkyekyer mpo. Dɛm ntsi, Agyenkwa no ne nsa kãe a ɔyɛ mberɛw no yɛɛ tse dɛ ɔdɔ nsa kãe maa ne kra nyina. Yebotum esusu nadaase nkã-tse bun a ɔkwatanyi no nyae wɔ Agyenkwa ne nsa kãe no ho nko, tsitsir ara mber a ɔtsee nsɛmfua “Mepɛ; wo ho nsan no.’’

Asɛm no kyerɛ dɛ “ntsɛmara na kwata no fii no ho.’’7

Hɛn so yebotum aatse Agyenkwa no no dɔ, ayarsa nsa nsa nkãe no nka. Ebɛn dɛwdzi, enyidado, na ndaase na ɔba hɛn akra mu wɔ yenyim dɛ Ɔpɛ dɛ ɔboa hɛn ma hɛn ho san. Sɛ yɛba No hɔ a, Nyankopɔn bɛba abɛgye hɛn, sɛ ɔbɛsa hɛn yarba anaa ɔbɛma hɛn ahoɔdzen ma yɛdze edzi gyinabew biara do nkonyim.

Ma ɔtse biara no, yɛregye Ne pɛ ato mu—nnyɛ hɛnara hɛ dze—bɔboa hɛn ma yɛaatse hɛn gyinabew horow ase. Adze bɔn biara rummtum mmfi Nyankopɔn hɔ mba. Onyim dza oye papaapa ma hɛn. Ebia Orinnyi hɔn adzesoa mmfi wɔ hɔ ara. Ɔtɔfabi a Otum ma adzesoadze no yɛ har, dɛ mbrɛ Ɔyɛɛ dze maa Alma na no dɔm no.8 Ewiei no, osian ahyɛmudzi horow no ntsi, wɔbɛma adzesoadze no do,9 annyɛ a wɔ abrabɔ yi mu anaa wɔ Owusoɛr krɔnkrɔn ber mu.

Nokwar ahwehwɛdze dɛ Ne pɛ nyɛ hɔ no, a ntseasee wɔ hɛn Agyenkwa n’awosu krɔnkrɔn ka ho no, boa hɛn ma yenya gyedzi a ɔtse dɛ dza ɔkwatanyi no kyerɛe ma no ho sanee no. Jesus Christ yɛ ɔdɔ Nyankopɔn, enyidado Nyankopɔn, ayarsa Nyankopɔn, Nyankopɔn a ɔpɛ dɛ ohyira hɛn na ɔboa hɛn ma hɛn ho san. Iyi nye dza nna Ɔpɛ ansaana ɔreba asaase yi do mber a Ɔdze no ho mae dɛ sɛ yɛfom a ɔbɛgye hɛn no. Iyi nye dza nna Ɔpɛ wɔ Gethsemane mber a nna Ogyina yaw a nyimpa nntum nntse ase enyim wɔ ber a ɔdze yaw rutua bɔn kaw no. Iyi nye dza Ɔpɛ seseiara sɛ Ogyina Egya n’enyim totɔserɛ ma hɛn a.10 Dɛm yi na ɔma Ne ndze da ho gyegye dɛ: “Hom nyina hom mbra mo hɔ, hom a hom reyɛ edwuma brɛ na wɔasoa hom dza ɔyɛ dur, na mebɛma hom ahomgye.”11

Obotum asã hɛn yarba na Oepegya hɛn osiandɛ Ɔwɔ ahom dɛ ɔyɛ. Ɔfaa honandua na sunsum mu yaw nyina too No do ama ehumbɔbɔr aahyɛ N’abadaa mã ama oeetum aboa hɛn wɔ ndzɛmba nyina mu na ɔasa hɛn yarba na oepegya hɛn.12 Isaiah ne nsɛm, dɛ mbrɛ Abinadi kãe no, kyerɛɛw no fɛfɛɛfɛw na awasa mu dɛ:

“Ampaara, ɔasɔw hɛn yaw, na ɔasoa hɛn awerɛhow. …

“… Na mbom wopiraa no wɔ hɛn mbrato ntsi, woposoow no wɔ hɛn emumuyɛ ntsi, wɔdze hɛn asomdwee ho ntsẽa too no do; na ne mbaa ano na wɔdze asa hɛn yarba.’’13

Ɔakyerɛ adwenkyerɛ yi wɔ awensɛm yi mu:

“O Narzareth Karpentanyi

Akoma yi a, ebubu a wɔsesɛw a ɔnnkɛyɛ yie,

Akoma yi a, aka kakra ma oewu yi.

Oh, Karpentanyi, ana Ibotum esiesie?

Na idze W’ayamuyie nsa a ɔayɛ krado,

Ɔawen Ɔnoara n’abrabɔ dɛɛdɛw afora

Hɛn abrabɔ a oebubu, kɛpem dɛ wogyina

Abɔdze Fofor—“ndzɛmba nyina afofor.’’

“Akoma [no] mu [ndzɛmba] a oebubu,

Ahwehwɛdze, botae, enyidado, na gyedzi,

Ɔwo wen yɛ no afa a odzi mu,

O, Nazareth karpentanyi!’’14

Sɛ itse nkã dɛ kwan biara do no wo ho nntsew a, sɛ itse nkã dɛ ebubu a, meserɛ hu dɛ obotum aatsew wo ho, obotum esiesie wo, osiandɛ Ɔdɔ wo. Nya awerɛhyɛmu dɛ adze bɔn biara nnkotum efi No hɔ aba.

Osiandɛ “Osianee baa ndzɛmba nyinara ase,’’15 Ɔyɛ ma ndzɛmba nyinara a oebubu wɔ hɛn abrabɔ mu no woesiesie na dɛm ntsi yeetum nye Nyankopɔn abɔ mu ayɛ kor. Ɔnam No do akã ndzɛmba nyina abɔ mu ayɛ kor, asaase do o, ɔsor dze o, “ɔnam ne mbeamudua bɔgyaa no do.’’16

Hom mma yɛmbra Christ hɔ a yɛreyɛ dza ohia nyinara. Ber a yɛyɛ no, hom mma hɛn suban nyɛ kor a ɔkã dɛ, “Ewuradze, sɛ epɛ a, ibitum asan mo ho.’’ Sɛ yɛyɛ a, yebotum enya Owura no n’ayarsa nsa kãe no, a Ne ndze ɔdɔ ngyegyee: “Mepɛ, wo ho nsan,’’ ka ho.

Agyenkwa no yɛ Nyankopɔn a yebotum dze hɛn werɛ ahyɛ no mu. Ɔno nye Christ no, Onyia no a Ɔasera no ngo no, Messiah no a megye no ho dase wɔ Ne dzin krɔnkrɔn no mu, Jesus Christ, mpo, amen.