2015
ʻŌʻōfaki ʻi Hono Toʻukupu ʻOfá
Māʻasi 2015


Pōpoaki ʻa e Kau Palesitenisī ʻUluakí

ʻŌʻōfaki ʻi Hono Toʻukupu ʻOfá

ʻĪmisi
An angel comforting Jesus Christ in the Garden of Gethsemane. "The Gospel of Luke describes the Savior's dark hours in Gethsemane: 'And there appeared an angel unto him from heaven, strengthening him' (Luke 22:43). Here the angel stands above the kneeling Christ, enveloping Him in a warm embrace. With wings extended, the angel seems to banish the darkness, if only for a moment." (description from https://store.moa.byu.edu/agony-in-the-garden.html)

The Agony in the Garden, fai ʻe Frans Schwarz

Hangē ko e niʻihi tokolahi, kuó u faʻa mālieʻia ʻi he ngaahi ngāue fakaʻofoʻofa ʻo e tā valivalí mo e mūsiká. Naʻe hoko ha taimi pehē ʻe taha ʻi heʻeku tuʻu ʻi muʻa ʻi ha tā valivali fakaʻeiʻeiki naʻe ngaohi ʻe he taha tā valivali Tenimaʻake ko Frans Schwarz ʻa ia naʻe ui Ko e Mamahi ʻi he Ngoué.1

ʻOku fakafofongaʻi ʻe he tā valivali fakaʻofoʻofa ko ʻení e tūʻulutui ʻa e Fakamoʻuí ʻi he Ngoue ko Ketisemaní. ʻI Heʻene lotú, naʻe tuʻu ha ʻāngelo ʻi Hono tafaʻakí, ʻo ʻōʻōfaki Ia ʻi he nima ʻofa, ʻi heʻene foaki ʻa e fakafiemālié, tokoni fakalangí, mo e poupoú.

Ko e fuoloa ange ʻeku fakakaukauloto ki he tā valivali ko ʻení, ko e fonu ange ia hoku lotó mo e ʻatamaí ʻi he ngaahi ongo taʻe mafakamatalaʻi ʻo e manavaʻofá mo e houngaʻiá. ʻOku ou lava ʻo ongoʻi, ʻi ha konga siʻi, ʻa e ongo ko ia ne u mei maʻu kapau ne u ʻi ai ʻi hono kamata ʻe he Fakamoʻuí ʻa e tumutumu ʻo ʻEne ngāue maʻongoʻonga ʻi he matelié ʻaki ʻEne toʻo kiate Ia ʻa e ngaahi angahala ʻa e māmaní. ʻOku ou tanganeʻia ʻi he ʻofa mo e manavaʻofa taʻe fakangatangata ʻoku maʻu ʻe he Tamaí ki Heʻene fānaú. ʻOku lōmekina au ʻi he houngaʻia lahi ʻi he meʻa naʻe fakahoko ʻe he ʻAlo haohaoá maʻá e faʻahinga ʻo e tangatá pea mo aú.

Ko e Feilaulau ‘a e ‘Alo ‘o e ‘Otuá

ʻOku tau fakamanatua mo fakakaukauloto ʻi he taimi ko ʻení ʻi he taʻu takitaha ki he feilaulau naʻe fakahoko ʻe Sīsū Kalaisi maʻá e faʻahinga ʻo e tangatá.

ʻOku ʻikai mafakamatalaʻi ʻa e meʻa naʻe fai maʻatautolu ʻe he Fakamoʻuí mei Ketisemani ki Kolokotá. Naʻá Ne toʻo kiate Ia ʻa e mamafa ʻo ʻetau ngaahi angahalá mo totongi huhuʻi ha mahuʻinga taʻengata mo tuʻuloa ʻo ʻikai koeʻuhí ko e muʻaki maumaufono ʻa ʻĀtamá ka koeʻuhí ko e ngaahi angahala mo e maumaufono ʻa ha kakai ʻe laupiliona kuo moʻui ʻi he māmaní. Naʻe langaki ʻe he feilaulau taʻengata mo toputapu ko ʻení, “[ʻa e] ʻOtuá, ko e tokotaha ʻoku mālohi tahá, [ke Ne tetetete] koeʻuhí ko e mamahí, pea mo e tafe ʻa e totó ʻi he ava kotoa ʻo [e] kilí, mo e mamahiʻia ʻi he sinó mo e laumālié fakatouʻosi” (T&F 19:18).

Naʻá Ne mamahi koeʻuhí ko au.

Naʻá Ne mamahi koeʻuhí ko koe.

ʻOku fonu mahuohua hoku laumālié ʻi he houngaʻia ʻi heʻeku fakakaukauloto ki he ʻuhinga mahuʻinga ʻo e feilaulau ko ʻení. ʻOku ou maʻu ha loto fakatōkilalo ke ʻiloʻi ko kinautolu kotoa ʻoku nau tali ʻa e meʻaʻofa ko ʻení pea tafoki honau lotó kiate Iá, ʻe lava ke fakamolemoleʻi pea fakamaʻa ʻenau ngaahi angahalá, neongo pe ʻoku palakū fēfē honau melé pe mamafa fēfē ʻenau kavengá.

ʻE malava ke ʻikai hatau mele pea tau maʻa. ʻE lava ke huhuʻi kitautolu ʻi he feilaulau taʻengata ʻa hotau Fakamoʻui ʻofeiná.

Ko hai Te Ne Fakafiemālieʻi Kitautolú?

Neongo he ʻikai ke tau aʻusia ʻi ha taimi ʻa e loloto ʻo e meʻa naʻe kātekina ʻe hotau ʻEikí, ka ʻe takitaha ʻi ai pē hotau ngaahi houa ʻo e fakapoʻulí mo e faingataʻá—ko ha ngaahi taimi ʻe ngali lahi ange ai ʻetau lotomamahí mo e mamahí ʻi he meʻa te tau ala kātakiʻí. ʻE ʻi ai e ngaahi taimi ʻe lōmekina ai kitautolu ʻe he mamafa mo e fakaʻiseʻisa ʻo ʻetau ngaahi angahalá.

Neongo ia, kapau te tau hiki hake hotau lotó ki he ʻEikí lolotonga e ngaahi taimi ko iá, ko e moʻoni te Ne ʻafioʻi pea mahino kiate Ia. He ʻikai tuku taʻe fakafiemālieʻi kitautolu he taimí ni, ʻe Ia naʻe faingataʻaʻia taʻe siokita maʻatautolu ʻi he ngoué pea ʻi he kolosí. Te Ne fakamālohia, poupouʻi, mo tāpuekina kitautolu. Te Ne ʻōʻōfaki kitautolu ʻi Hono toʻukupu ʻofá.

Te Ne mahulu ange ʻi Haʻane hoko pē ko ha ʻāngelo kiate kitautolú.

Te Ne ʻomi kiate kitautolu ʻa e fiemālié, fakamoʻuí, ʻamanaki leleí, mo e fakamolemolé.

He ko Ia hotau Huhuʻí.

Ko Ia Hotau Haoʻangá.

Ko hotau Fakamoʻui mohu ʻaloʻofá mo hotau ʻOtua fai manavaʻofá Ia.

Maʻuʻanga Fakamatalá

  1. Naʻe pehē ʻe he faifekau naʻe lea ʻi he meʻa fakaʻeiki ʻo Frans Schwarz “naʻe foaki fakalangi ʻene tā valivalí pea ne ngali mahuʻinga ange ia ʻi ha malanga lahi” (Emmilie Buchanan-Whitlock, “History of Artists’ Lives Gives Greater Context for Exhibit,” Deseret News, Sept. 29, 2013, deseretnews.com).