Laipelí
ʻIuniti 26, ʻAho 4: 1 Tīmote


ʻIuniti 26: ʻAho 4

1 Tīmote

Talateú

Naʻe tohi ʻa e ʻAposetolo ko Paulá kia Tīmote, ko ha taki lakanga fakataulaʻeiki ʻi ʻEfesō, mo fakahinohino ia ke fakapapauʻi ʻe akoʻi ʻa e tokāteline ʻoku moʻoní. Naʻá ne fakamatala ʻa e ngaahi ʻulungaanga ʻoku totonu ke maʻu ʻe he kau pīsopé mo e kau tīkoní, pea fakahinohino ʻa Tīmote ke ne hoko ko ha fakaʻilonga ʻo e kakai tuí. Naʻe naʻinaʻi ʻa Paula ki he Kau Māʻoniʻoní ke nau tokanga ki he masivá mo e kau uitoú. Naʻá ne fakaʻosi ʻene tohí ʻaki ʻene akoʻi “ko e ʻofa ki he koloá, ko e tefito ia ʻo e kovi kotoa pē” (1 Tīmote 6:10).

1 Tīmote 1–3

ʻOku fakahinohino ʻe Paula ʻa Tīmote kau ki hono ngaahi fatongia ʻi hono tokangaʻi ʻo e Siasí

ʻĪmisi
President Thomas S. Monson

Lau ʻa e lea ko ʻeni ʻa Palesiteni Tōmasi S. Monisoní: “ʻOku ou manatu ki ha meʻa naʻe hoko ʻi ha ngaahi taʻu lahi he kuohilí ʻi he taimi naʻá ku fua fatongia ai ko ha pīsope. Lolotonga ʻa e ngaahi polokalama he kamata ʻemau houalotu lakanga fakataulaʻeikí he pongipongi Sāpate ʻe taha, naʻa mau teuteu ke fakanofo ha talavou ki he lakanga taulaʻeikí. Ne ʻaʻahi mai ki homau uōtí he ʻaho ko iá ha mēmipa ʻo e fakataha alēlea māʻolungá, ʻa ia naʻe toe ngāue pē he temipalé. ʻI heʻeku teuteu ke fakatangutu ʻa e talavoú ke hanga ki he kāingalotú kae kamata ʻa e fakanofó, ne taʻofi au ʻe he aleaʻanga māʻolungá peá ne pehē mai, “Pīsope, ʻoku ou ʻai maʻu pē ʻa kinautolu ʻoku fakanofó ke nau hanga ki he temipalé.” Naʻá ne toe fokotuʻu ʻa e seá ke hanga ʻa e talavoú ki he feituʻu ʻoku ʻi ai ʻa e temipalé. Naʻá ku fakatokangaʻi he taimi pē ko ia ha founga naʻe ʻikai fakamafaiʻi” (“Opening Remarks” [worldwide leadership training meeting, Nov. 2010], lds.org/broadcasts).

ʻI he hoko ʻa Palesiteni Monisoni ko e pīsopé, ko ia kuo fakamafaiʻi ke ne puleʻi ʻa e ngāue ʻa e ʻEikí ʻi hono uootí, kae ʻikai ko e aleaʻanga māʻolungá. Ko e hā ʻokú ke fakakaukau ʻoku totonu ke fai ʻe he pīsopé ʻi ha tūkunga pehē? (ʻOku ʻoatu ʻa e toenga ʻo e lea ʻa Palesiteni Monisoní ʻi he konga kimui ʻo e lēsoní.)

Naʻe hiki ʻe he ʻAposetolo ko Paulá ha tohi kia Tīmote, ko ha taki lakanga fakataulaʻeiki kei talavou ʻi ʻEfesō. Naʻe fehangahangai ʻa Tīmoté ʻi he kolo ʻo e Siasí naʻá ne puleʻí mo ha ngaahi pole ʻo hangē ko ia naʻe hoko kia Palesiteni Monisoni ʻi he talanoa naʻá ke laú.

Lau ʻa e 1 Tīmote 1:3–7, ʻo kumi ki he fatongia naʻe ʻoange ʻe Paula kia Tīmoté.

ʻOku ʻuhinga ʻa e foʻi lea talatupuʻa (veesi 4) ki he ngaahi akonaki halá; ʻoku ʻuhinga ʻa e tokanga ki he “hohoko taʻetukú” (veesi 4) ki he talatupuʻa hala ko e hako pē ʻo ʻEpalahamé te nau maʻu ʻa e fakamoʻuí, ʻa kinautolu naʻe faʻa ʻiloʻi ʻaki ʻenau hohoko māʻuloloa mo taʻetukú; pea ʻoku ʻuhinga ʻa e “ngaahi launoá” (veesi 6) ki he talanoa noaʻiá .

Fakatatau ki he 1 Tīmote 1:6–7, ko e hā naʻe mahuʻinga ai ke fakakakato ʻe Tīmote ʻa e fatongia naʻe ʻoange ʻe Paulá?

ʻOku tau ako mei he akonaki ʻa Paulá ʻoku ʻi ai ʻa e fatongia ʻo e kau taki lakanga fakataulaʻeikí ke fakapapauʻi ʻoku akoʻi ʻa e ngaahi tokāteline ʻoku moʻoní mo e ngaahi founga ʻoku totonú.

ʻĪmisi
President Thomas S. Monson

Lau ʻa e toenga ʻo e lea ʻa Palesiteni Monisoní, ʻo kumi pe ko e hā naʻá ne fai ki he meʻa naʻe fakahoko ʻe he alēlea māʻolungá: “Naʻá ku sio ʻe ala hoko ia [fakahanga ʻa e tokotahá ki he temipalé] ko ha founga ʻe lahi hono ngāueʻakí. Neongo naʻá ku kei taʻu siʻi ange ʻi he aleaʻanga māʻolungá, ka naʻá ku ʻilo ʻa e meʻa ke faí. Naʻá ku fakafoki ʻa e seá ke hanga ki he kāingalotú peá u lea ange kiate ia,“ʻI homau uōtí, ʻoku mau hanga ki he kāingalotú” ” (“Opening Remarks,” lds.org/broadcasts).

  1. Tohi ʻi hoʻo tohinoa ako folofolá pe ʻoku tāpuekina fēfē ʻa e kāingalotu ʻo e Siasí ʻi ha kau taki lakanga fakataulaʻeiki ʻoku nau ngāue ke fakapapauʻi ʻoku akoʻi ʻa e tokāteline ʻoku moʻoní mo e founga ʻoku totonú ʻi he Siasí.

ʻOku tau ako ʻi he 1 Tīmote 1:8–11 naʻe fakatokanga ʻa Paula koeʻuhí ko kinautolu naʻa nau fie hoko ko e kau akonaki ʻo e fono ʻa e ʻOtuá, ka naʻe ʻikai ke tonu ʻenau maʻu ki he fonó. Lau ʻa e 1 Tīmote 1:12–16, ʻo kumi e ʻuhinga ne fakahaaʻi ai ʻe Paula ʻene houngaʻia ʻia Sīsū Kalaisí.

Fakatatau ki he veesi 15–16, ʻoku hoko fēfē ʻa Paula “ko e fakaʻilonga” ʻo kinautolu kotoa ʻoku nau tui kia Sīsū Kalaisí?

Naʻe fakahinohino ʻe Paula ʻa Tīmote ʻi he 1 Tīmote 1:17–2:15 ke piki maʻu ki heʻene tuí, peá ne akoʻi ko Sīsū Kalaisi hotau Fakalaloá. Naʻe naʻinaʻi foki ʻa Paula ki he kakai fefiné ke nau teuteu feʻunga. ʻOku tau lau ʻi he 1 Tīmote 3 ʻa e ngaahi akonaki ʻa Paula kau ki he ʻulungaanga ʻoku totonu ke maʻu ʻe he kau pīsopé mo e kau tīkoní. Fakatokangaʻi ange ko e kau tīkoni ʻi he Siasí he kuongamuʻá naʻe ʻikai ko ha talavou taʻu 12 pe 13, ʻo hangē ko e angamaheni ʻi he taimi ní.

1 Tīmote 4–5

ʻOku fakamatalaʻi ʻe Paula ʻa e ngaahi ʻulungaanga ʻo ha faifekau tui mateaki ʻa Sīsū Kalaisi

ʻOku tau lau ʻi he 1 Tīmote 4:1–11 hono kikiteʻi ʻe he ʻAposetolo ko Paulá ʻe mavahe ha niʻihi ʻo e kāingalotu ʻo e Siasí “ʻi he ngaahi kuonga fakamuí” (veesi 1) mei he tuí ʻo muimui ki he ngaahi akonaki hala mo ha ngaahi founga hala, ʻo hangē ko hono tapui ʻo e malí. Naʻe poupouʻi ʻe Paula ʻa Tīmote ke ne fafanga ʻa e Kāingalotú ʻaki ʻa e tokāteline moʻoní

Lau ʻa e 1 Tīmote 4:12, ʻo kumi ki he meʻa naʻe fakahinohino ʻe Paula ke fai ʻe Tīmoté. ʻOku ʻuhinga ʻa e foʻi lea ʻulungaanga ʻi he veesi 12 ki he natula pe tōʻonga ).

ʻOkú ke pehē ʻoku ʻuhinga ki he hā ʻa e “ke ʻi he kakai tuí ko e fakaʻilonga”?

Ko e hā ʻa e ngaahi founga naʻe fakahinohino ʻe Paula ʻe hoko ai ʻa Tīmote ko e fakaʻilonga ʻo e kakai tuí?

  1. Fakakaukau ki he ngaahi founga naʻe fakahinohino ʻe Paula ʻe hoko ai ʻa Tīmote ko ha fakaʻilonga ʻo e kakai tuí (vakai 1 Tīmote 4:12). Fili ha founga ʻe tolu mei ai, peá ke tohi ʻi hoʻo tohinoa ako folofolá ʻa e founga ʻe lava ke hoko ai ha taha ʻi he founga takitaha ko iá ko ha fakaʻilonga ʻo e kakai tuí?

Lau ʻa e 1 Tīmote 4:13–16, ʻo kumi ki he faleʻi naʻe toe ʻoange ʻe Paula kia Tīmote ke tokoni kiate ia ke ne hoko ko ha fakaʻilonga ʻo e kakai tuí.

Hangē ko hono lekooti ʻi he 1 Tīmote 5, naʻe fakahinohino ʻe Paula kia Tīmote ʻa e founga ke tokangaʻi ʻaki ʻe he Kau Māʻoniʻoní ʻa kinautolu ʻoku fie maʻu tokoní, ʻo kau ai ʻa e kau uitoú.

1 Tīmote 6

Naʻe poupouʻi ʻe Paula ʻa Tīmote ke tokoniʻi ʻa e niʻihi kehé ke nau kumi ki he ngaahi koloa ʻoku taʻengatá

ʻĪmisi
coins and bills

ʻOkú ke pehē ʻe lahi ange ʻa e koví pe ko e leleí ʻi ha lahi ʻete paʻangá? Ko e hā hono ʻuhingá?

ʻOku tau lau ʻi he 1 Tīmote 6, ʻa e fakahinohino ʻa Paula kia Tīmote fekauʻaki mo e paʻangá. Lau ʻa e 1 Tīmote 6:6–10, ʻo kumi ki he meʻa naʻe akoʻi mo naʻinaʻi ki ai ʻa Paula fekauʻaki mo e koloá.

Ko e hā ʻokú ke pehē ʻoku ʻuhinga ki ai ʻa e kupuʻi lea “ko e ʻofa ki he koloá, ko e tefito ia ʻo e kovi kotoa pē” (1 Tīmote 6:10)?

Ko e moʻoni ʻe taha ʻoku lava ke tau ako mei he ngaahi akonaki ʻa Paulá ʻoku iku ʻa e ʻofa ʻi he paʻangá ki he angahala mo e hē mei he moʻoní.

ʻOku mahuʻinga ke mahino ko e ʻofa ʻi he paʻangá, kae ʻikai ko e paʻangá, ʻoku iku ki he angahalá. Fakakaukau pe ʻe lava fēfē ke tokanga ʻa e kakaí kotoa pē ki he naʻinaʻi ʻa Paulá—ʻa e masivá mo e koloaʻiá.

  1. Fakamatala ʻi hoʻo tohinoa ako folofolá ʻa e founga ʻoku iku ai ʻa e ʻofa ʻi he paʻangá, (kae ʻikai ko e paʻangá pē) ki he angahalá.

Lau ʻa e lea ko ʻeni ʻa ʻEletā Tāleni H. ʻOakesi ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá:

ʻĪmisi
Elder Dallin H. Oaks

“ʻOku ʻikai kovi ʻa e paʻangá. Naʻe fakaʻaongaʻi ʻe he Samēlia Leleí ʻa e kupuʻi lea tatau ke tokoni ki he tangatá, ka naʻe fakaʻaongaʻi ia ʻe Siutasi ke lavakiʻi ʻa e ʻEikí. ʻOku pehē ‘ko e ʻofa ki he koloá [ʻa ia] ko e tefito ʻo e kovi kotoa pē.” (1 Tīmote 6:10; tānaki atu ʻa e fakamamafá.) Ko e faikehekehé ʻe makatuʻunga ia ʻi he tuʻunga fakalaumālie ʻoku tau ʻi aí ʻi he anga ʻetau vakaí, fakakaukaú mo ʻetau levaʻi ʻa e ngaahi meʻa ʻo e māmaní pea mo ʻetau ngaahi aʻusia aí.

“Kapau te tau tuku ke hoko ʻa e paʻangá ko ha meʻa ke tau ʻotua ʻaki pe fakamahuʻingaʻi, ʻe lava ke ne ngaohi kitautolu ke tau siokita, taʻefieauna, “hīkisia ʻi he ngaahi meʻa taʻeʻaonga ʻo e māmaní.’ ( ʻAlamā 5:37.) Fakahoa ia mo haʻatau fakaʻaongaʻi ʻa e paʻangá ke fakakakato hotau ngaahi fatongia ʻi he laó mo totongi ʻetau vahehongofulú mo ʻetau ngaahi foakí, ʻa ia ʻe fakaeʻa leva ai ʻe he paʻangá ʻa e faitotonú mo fakatupulaki ʻa e taʻesiokitá. ʻE tokoniʻi kitautolu ʻi heʻetau fakaʻaongaʻi ʻa e koloá ʻi ha founga ʻoku tākiekina fakalaumālie ke tau mateuteu ai ki he fono māʻolunga ange ʻo e nāunau fakasilesitialé” (“Spirituality,” Ensign, Nov. 1985, 63).

Lau ʻa e 1 Tīmote 6:11–12, 17–19, ʻo kumi ki he fakahinohino naʻe ʻoange ʻe Paula kia Tīmote mo kinautolu naʻe koloaʻiá.

Fakakaukau pē ʻe tokoniʻi fēfē kitautolu ʻe he fakahinohino ʻa Paulá ke tau maʻu ʻa e fakakaukau totonu fekauʻaki mo e kumi ki he koloá mo hono fakaʻaongaʻi ʻo e paʻanga mo e ngaahi koloa fakatuʻasino kehé.

Fakatatau ki he 1 Tīmote 6:19, ko e hā naʻe pehē ʻe Paula ʻe lava ke “puke ki he moʻui taʻengatá” ʻe he Kau Māʻoniʻoní, ʻo kapau te nau falala ki he ʻOtuá mo lahi ʻenau fai leleí?

Ko e moʻoni ʻe taha ʻoku lava ke tau ako mei he fakahinohino ʻa Paulá ʻe lava ke tau maʻu ʻa e moʻui taʻengatá, ʻo kapau te tau falala ki he ʻOtua moʻuí mo lahi ʻetau fai leleí.

  1. Tali ‘a e fehuʻi ko ‘ení ‘i hoʻo tohinoa ako folofolá: Kapau ko e meʻa mahuʻinga taha kiate kitautolú ko e falala ki he ʻOtuá mo e muimui ki he angatonú, ʻe lava fēfē ke tokoni ia ki he founga ʻoku tau sio, kumi mo fakaʻaongaʻi ki ai ʻa e paʻangá?

ʻE lava ke ke maʻu ʻa e ngaahi koloa moʻoni ʻo e moʻui taʻengatá ʻi hoʻo falala ki he ʻOtuá mo ʻai ke mahuʻinga taha hoʻo muimui ki he angatonú.

  1. Hiki ʻeni ʻi lalo ʻi hoʻo tohinoa ako folofolá ʻi he ngaahi ngāue ke fai he ʻahoní:

    Kuó u ako ‘a e 1 Tīmoté peá u fakakakato ‘a e lēsoni ko ‘ení ‘i he (ʻaho)

    Ko e ngaahi fehuʻi, fakakaukau mo e ʻilo makehe ʻoku ou fie vahevahe mo ʻeku faiakó: