Li esil, lix yaalalil, ut li k’iila tenamit
Sa’ xk’ihal li choqink ut li japok-e sa’ li kutan wanko wi’, chiqayal qaq’e chirilb’al li Kristo sa’ xch’oolil li qayu’am, li qapaab’aal, ut li qak’anjel.
Ex was wiitz’in, a’in laj Sammy Ho Ching, wuqub’ po xyu’am, naq kiril li jolomil ch’utub’aj-ib’ sa’ rochoch sa’ li abril xnume’.
Naq kinach’ok xhoonal xxaqab’ankil xwankil li Awa’b’ej Russell M. Nelson ut xkomoneb’ chik li xb’eenil aj jolominel, laj Sammy chapcho chiru lix b’oteey. Jo’kan naq kixb’aanu li k’a’ru kiru chiru.
Laj Sammy naxk’ut chiqu naq naru ajwi’ naqab’aanu votar rik’in li qoq.
Naqak’e xsahil eek’ulunik sa’ li ch’utub’aj-ib’ a’in re Lix Iglees li Jesukristo reheb’ laj Santil Paab’anel sa’ Roso’jikeb’ li Kutan. Re xtikib’ankil aatinak chirix lix yaalalileb’ li ch’utub’aj-ib’ a’in li neke’k’ulman wiib’ sut chiru li jun chihab’, nawaj xk’utb’al cheru jun aatin li natawman sa’ xhuhil laj Lukas sa’ li Ak’ Chaq’rab’:1
“Naq yoo chi nach’ok li Jesus Jeriko, jun li mutz’ chunchu chire li b’e, yoo chi lemooxnik.
“Naq kirab’i li k’iila tenamit yookeb’ chi nume’k, kixpatz’ k’a’ru a’an.
“... Ke’xye re naq a’ li Jesus aj Nazaret yoo chi nume’k.
“Toja’ naq kixye chi kaw xyaab’ xkux: At Jesus, ralalat laj David, chawuxtaana wu.”
Eb’ li k’iila tenamit ke’sach xch’ool xb’aan xkawil xch’ool chi aatinak, ut ke’raj raj xch’anab’ankil li winq, a’ut tz’iib’anb’il naq “a’an q’axal kaw chik kixjap re.” Rik’in naq ink’a’ kixkanab’ tz’aamank, kik’ame’ chiru li Jesus, li kirab’i chi tz’aamank rik’in paab’aal naq taaruuq chi ilok, ut a’an kixk’irtesi.2
Natoch’e’ inch’ool rajlal sut naq nawab’i li ch’ina esil a’in. Naru naqeek’a lix anchalil xch’ool li winq. Chanchan naru naqab’i chi b’oqok chi kaw xyaab’ xkux, re taa’ile’q xb’aan li Kolonel. Nokose’ek rik’in naq ink’a’ kiraj ch’anaak—naq kixtaqsi lix yaab’ xkux naq chixjunileb’ ke’xye re naq chixkub’sihaq. Ch’ina us li esil a’in, ut na’aatinak chirix jun li paab’aal li xaqxo chi kaw. Ut jo’ chixjunil li wan sa’eb’ li loq’laj hu, a’ yaal jo’ naqil k’iila sut, wan chik li na’leb’ naqataw chi sa’.
Jun li na’leb’ li toje’ xkana sa’ ink’a’uxl a’an naq chixk’atq li winq a’in ke’wan li neke’ru chireek’ankil li Musiq’ej. Lix wankilal li esil a’in, a’an naq eb’ li winq ut ixq sa’ xsutam li winq, naq patz’b’il xb’aan a’an k’a’ru xyaalalil li choqink a’an, ke’wan rilom chixyeeb’al naq sa’ xk’ab’a’ li Kristo naq yoo chi uxmank—a’an lix “yaalalil chixjunil.” Wan k’a’ru naru naqatzol chiqajunil rik’in a’in li kik’ulman. Naq noko’aatinak chirix li paab’aal ut li paab’ank, us patz’ok rik’in li ani wan paab’aal rik’in. “Ma truuq tab’i’ junaq mutz’ chixb’eresinkil junaq rech mutz’il?” li Jesus kixye sa’ jun kutan. “Ma ink’a’ tab’i’ te’t’ane’q xkab’ichaleb’ sa’ jul?”3
Li sik’ok paab’aal ut xkawilal qach’ool a’an xyaalalil naq nokochal sa’eb’ li ch’utub’aj-ib’ a’in, ut rik’in naq wankex qik’in anajwan, teek’e reetal naq naab’aleb’ li neke’sik’ok re. Chawil chasutam. Sa’ li na’ajej a’in nekerileb’ li junkab’al li ninq ut kok’, yalaq b’ar neke’chal. Eb’ li najteril amiiw neke’xq’alu rib’, eb’ laj b’ichanel yookeb’ chixkawresinkil rib’, ut eb’ laj wech’onel japjookeb’ re chirix kab’l. Eb’ li xe’wan junxil choq’ misioneer neke’xsik’eb’ li ke’wan chaq choq’ rochb’eeneb’, ut wankeb’ li toja’ xe’sutq’i chaq sa’ li mision li yookeb’ chixsik’b’al jun li ak’ rochb’een (laa’ex neketaw ru li yookin chixyeeb’al). Ut li isink jalam-uuch? K’a’ru nekeril laa’ex? Rik’in li qacelular, ink’a’ chik naqaye naq “li junjunq komon a’an jun misioneer,” naqaye b’an naq “li junjunq komon a’an aj isihom jalam-uuch.” Sa’ xyi chixjunil li sahil choqink a’in, taaruuq raj tixpatz’ junaq, “K’a’ru xyaalalil chixjunil a’in?”
Jo’ sa’ li esil a’in sa’ li Ak’ Chaq’rab’, eb’ li wankeb’ tz’aqal rilomeb’ te’xk’e reetal naq, us ta wan naab’al li sahil na’leb’ na’uxman sa’ li jolomil ch’utub’aj-ib’, maak’a’ xyaalalil chixjunil a’an wi ink’a’ naqataw li Jesus sa’ xyi chixjunil. Re xtawb’al qilom chirix li yooko chixsik’b’al, li k’iraak yeechi’inb’il xb’aan a’an, li naqanaw naq wan arin, aajel ru naq taqakanab’ chiqix li choqink a’in—us ta mas sa a’an—ut taqak’e qach’ool rik’in li Jesus. Lix tij li junjunq li na’aatinak, li royb’enihomeb’ chixjunil li neke’b’ichan, li oxloq’ink li na’ilman rik’in chixjunqaleb’ li wankeb’ arin—chixjunil a’an yoo chixk’eeb’al xb’oqb’al lix Musiq’ laj eechal re li Iglees a’in—li yo’yookil Kristo, lix Karneer li Dios, li Awa’b’ej re Tuqtuukilal.
A’ut ink’a’ na’ajman ru naq toowanq sa’ li ch’utamil kab’l re xtawb’al a’an. Naq jun ch’ina al naril ru xb’een sut xsa’ lix Hu laj Mormon ut nawaklesiik xch’ool xb’aan lix kawil xch’ool laj Abinadi, malaj lix b’eenikeb’ li wiib’ mil saaj aj pleetinel, naru naqak’e chixnaweb’ naq li Jesus wan sa’ xch’oolil li chaq’al ru hu a’an, jo’ jun xnimal ru wankilal sa’ xb’een li junjunq perel, ut a’an xxe’il chixjunileb’ li chaab’il aj paab’anel li wankeb’ chi sa’.
Jo’kan ajwi’, wi junaq qamiiw yoo chi tzolok chirix li qapaab’aal, naru nasach xch’ool rik’in chixjunil li k’a’ru ak’, ut rik’in li jalanil aatin na’oksiman sa’ li qa’Iglees—li k’a’ru ink’a’ naquk’ ut naqoksi, li aatinak chirixeb’ li najteril pionero, li sik’ok xe’toonil chiru ulul ch’iich’, ut eb’ li ch’utleb’aal re oqech, us ta ink’a’ tana’ neke’ril k’a’ru chi oqechil wan aran. Chi jo’kan, naq eb’ li ak’ amiiw neke’ril ut neke’rab’i xk’ihal li k’a’ru ak’, aajel ru naq taqatenq’aheb’ re naq ink’a’ ka’ajwi’ li choqink te’ril, naq te’ril b’an xch’oolil li junelikil evangelio—lix rahom li qachoxahil na’ qayuwa’, lix tojb’al rix li qamaak li k’eeb’il qe xb’aan li Ralal li Dios, lix k’ojob’ankil qach’ool xb’aan li Santil Musiq’ej, ut lix k’ojob’ankil wi’chik eb’ li yaal a’in, ut xkomon chik, sa’ roso’jikeb’ li kutan.
Naq na’ok junaq xb’een wa sa’ li santil ochoch, naru naq nasach b’ayaq xch’ool rik’in a’an. Li qak’anjel laa’o, a’an xk’eeb’al reetal naq eb’ li loq’laj eetalil ut eb’ li k’ojob’anb’il k’anjel, li aq’ej na’oksiman, ut li k’a’ru nak’utman, toohe’xjayali ut ink’a’ toohe’xjalb’ehi rik’in li Kolonel, li wanko aran chixloq’oninkil. Li santil ochoch a’an rochoch li Kristo, ut tento naq taawanq a’an xb’een wa sa’ qak’a’uxl ut sa’ qach’ool—naq li xnimal ru tzol’leb’ chirix li Kristo tixnujob’resi li qaam jo’ chanru naxnujob’resiheb’ li k’ojob’anb’il k’anjel sa’ li santil ochoch—chalen chaq naq naqil li aatin sa’ xb’een li okeb’aal toj sa’ xraqik li qawanjik sa’ li ochoch. Sa’ xyanq chixjunil li k’a’ru xchaq’al ru naqataw sa’ li santil ochoch, aajel ru naq sa’ xb’een chixjunil, taqil aran lix yaalalil li Jesus.
K’oxlahomaq li k’iila ak’ na’leb’ ut k’anjel li xe’k’ute’ chiru li Iglees sa’eb’ li kutan a’in. Naq nokok’anjelak chirilb’aleb’ li qakomon, chiroxloq’inkil li hilob’aal kutan, ut chiroksinkil jun ak’ k’anjel choq’ reheb’ li kok’al ut li saaj, naru nasach chiqu k’a’ru xyaalalileb’ li jalok a’in wi yal naqileb’ jo’ ak’il na’leb’ ut ink’a’ jo’ jun k’anjelak sa’ junajil re qakab’lankil chi kaw sa’ xb’een li Saqoonaq re li qaKolb’al.4 Relik chi yaal naq a’in li naraj li Awa’b’ej Russell M. Nelson sa’ xyeeb’al naq chiqoksi lix k’ab’a’ li Iglees jo’ chanru k’utb’esinb’il.5 Wi li Jesus—lix k’ab’a’, lix tzol’leb’, lix b’aanuhom, lix diosilal—naru nawan sa’ xch’oolil li loq’onink, yooqo chixk’utb’al li yaalil na’leb’ li kixye laj Alma: “Wan k’iila k’a’aq re ru toj taachalq, ut k’ehomaq reetal, wan jun li k’a’ru q’axal nim wi’chik xwankil chiru chixjunil— ... laj Tojol-ix yo’yooq ut taachalq sa’ xyanq lix tenamit.”6
Jun chik inna’leb’: sa’ li ruchich’och’ kiwan wi’ laj Jose Smith sa’eb’ li chihab’ 1800, ke’wan naab’al li xyaab’ kuxej li neke’xye resil li Kristo.7 A’ut sa’ xyi li choqink ke’xb’aanu, eb’ laj waklesihom paab’aal a’an chanchan naq yookeb’ chixtz’apb’al ru li Kolonel li yoo laj Jose chixsik’b’al chi anchal xch’ool. Naq yoo chixyalb’al ru, jo’ kixye a’an, “sa’ q’ojyin ut chi sachenaq inna’leb’,”8 a’an xko’o xjunes sa’ jun k’iche’, b’ar wi’ kiril jun xk’utb’al xyaalal naq li Kolonel wan sa’ xch’oolil li evangelio, li mas nim wi’chik chiru li k’a’ru xqaye arin. Rik’in jun maatan re ilok li ink’a’ kiroyb’eni ut ink’a’ kixyo’oni, laj Jose kiril aran lix Choxahil Yuwa’, lix nimal ru Dios re li yo’ob’tesink, ut li Jesukriso, li Ralal tz’aqal re ru. Ut chirix a’an, li Dios Yuwa’b’ej kixk’ut rik’in xb’aanuhom li k’a’ru yooko chi aatinak wi’ sa’ li kutan a’in: kixk’ut chi ruq’ li Jesus, ut kixye: “A’in li Walal Raaro Inb’aan. Chawab’i a’an!”9 Maajun chik aatin chirix lix diosilal li Jesus, lix na’aj sa’ li k’uub’anb’il na’leb’ re li kolb’a-ib’, ut lix wankil sa’ rilob’aal li Dios, naru naxq’ax ru xka’ch’inal li aatin a’an.
Li choqink ut li sache’k na’leb’? Li k’iila tenamit ut li wech’ok-ib’? Maaka’ch’in reheb’ a’an wan sa’ li ruchich’och’ wanko wi’. Relik chi yaal, eb’ laj paab’anel ut eb’ li ink’a’ neke’paab’an toj neke’xwech’ rib’ chirix li k’utb’esinb’il matk’ a’in, ut chirix chixjunil xin’aatinak wi’ anajwan. Ut wi laa’at toj yookat chixyalb’al aawu chi ilok ut chixtawb’al aana’leb’ sa’ xyi xk’ihal li na’leb’ahom, nekexinjayali rik’in ajwi’ li Jesus a’an, ut jo’ apostol ninch’olob’ naq yaal li kixk’ul laj Jose Smith aran, k’iila cient chihab’ chik chirix naq li mutz’ kixk’ul li rilom sa’ li najteril b’e re Jeriko. Laa’in, wochb’een li wiib’ li xinye resil, ut naab’aleb’ chik chalen chaq najter, ninch’olob’ naq li k’a’ru mas naxwaklesi qach’ool sa’ li yu’am a’in, a’an naq li Jesus ink’a’ yal yoo chi nume’k,10 yoo b’an chi chalk qik’in, chi xaqliik chiqu, ut chi kanaak sa’ qayanq.11
Ex was wiitz’in, sa’ xk’ihal li choqink ut li japok-e sa’ li kutan wanko wi’, chiqayal qaq’e chirilb’al li Kristo sa’ xch’oolil li qayu’am, li qapaab’aal, ut li qak’anjel. Aran wan tz’aqal li yaalil na’leb’. Ut wi wan li kutan li moymo wi’ ru li qilob’aal, naq sachso b’ayaq li qayo’onihom ut naq nayale’ rix li qapaab’aal—ut a’in taa’uxmanq chi yaal—chiqajap qe chi kaw wi’chik xyaab qakux, “At Jesus, ralalat laj David, chawuxtaana wu.”12 Ut laa’in ninch’olob’ cheru rik’in x’anchalil inch’ool jo’ apostol ut xnawom inch’ool jo’ profeet naq a’an tatrab’i ut tixye, maare anajwan ut maare moqon, “Chat-iloq! Laa paab’aal xkolok aawe.”13 Sahil k’ulunik eere sa’ li jolomil ch’utub’aj-ib’. Sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo, amen.