2010–2019
Eb’ li ru che’
Jolomil ch’utub’aj-ib’ re octubre 2019


Eb’ li ru che’

Chiwanq lee ru ut lee raam rajlal chi jayalinb’il rik’in li Kolonel, Jesukristo, ut sa’ li junelik sahil ch’oolejil li nachal ka’ajwi’ rik’in a’an.

Ninnaw k’a’ru yookex chixk’oxlankil! Jun aj chik li taa’aatinaq ut taqab’i li Awa’b’ej Nelson. Rik’in royb’eninkil naq texwanq chi aj-o chiru wiib’ oxib’ k’asal chik naq yooqo chiroyb’eninkil li qaraarookil profeet, xinsik’ ru jun na’leb’ sa aatinak chirix: a’an chirixeb’ li ru li che’.

Jalam-uuch
Eb’ li ru che’

Rik’in xb’onoleb’, li rilb’aleb’, ut lix ki’ileb’ li tokan, eb’ li tul, eb’ li sandia, ut eb’ li mank, malaj li ru che’ ink’a’ jwal nawb’ileb’ ru jo’ li kiwano malaj li granada, chiru naab’al li hoonal li ru li che’ jwal raab’il.

Chiru lix k’anjel sa’ li ruchich’och’ li Kolonel kixjuntaq’eeta li chaab’il ru che’ rik’ineb’ li k’a’aq re ru junelik xloq’aleb’. A’an kixye: “Rik’in li te’ruuchin teenaweb’ ru.”1 “Chixjunil li chaab’il che’ chaab’il li ru naxk’e.”2 Kixwaklesi qach’ool chixxokb’al “li awimq re li junelik yu’am.”3

Sa’ jun nawb’il ru matk’ sa’ lix Hu laj Mormon, li profeet aj Lehi kitawman sa’ “jun li chaqi na’ajej q’ojyin ru ut ra.” Wan li tz’ajnil ha’, jun q’ojyinal choql, eb’ li b’e ink’a’ nawb’ileb’ ru, ut eb’ li b’e ink’a’ useb’, jo’ ajwi’ jun li b’arb’ookil ch’iich’4 chiru chixjunil li tiikil ut laatz’ ruhil b’e li nak’amok sa’ li xchaq’al ru che’ li wan li “ru choq’ re xsahob’resinkil xch’ool junaq.” Sa’ xseraq’inkil li matk’, laj Lehi naxye: “Kinyal li ruuchinihom; … q’axal ki’, chiru chixjunil li ak inyalom chaq. Ut kixnujob’resi li waam rik’in sahil ch’oolejil q’axal nim” Li ru che’ a’an q’axal atawal wi’chik chiru chixjunil chik li ru che’.”5

Jalam-uuch
Li che’ re li yu’am rik’in li ru q’axal sa

Lix yaalalil li che’ ut li ru

K’a’ru nareetali li che’ a’in rik’in li ru nim xloq’al? Nareetali “lix rahom li Dios”6 ut naxjultika li xchaq’al ru k’uub’anb’il na’leb’ aj tojol-ix re li qaChoxahil Yuwa’. “Xbʼaan naq li Dios kʼaʼjoʼ naq kixra li ruchichʼochʼ: kixkʼe chaq li Ralal jun chiribʼil re naq chixjunil li taapaabʼanq re, inkʼaʼ taasachq, wanq bʼan xyuʼam chi junelik.”7

Li ru che’ a’an nim xloq’al nareetaliheb’ lix chaq’al ru rosob’tesihom lix tojb’al rix li maak kixb’aanu li Kolonel. Moko ka’ajwi’ ta toj toowanq chirix li qayu’am sa’ li ruchich’och’, a’ b’an naq rik’in li qapaab’aal chirix li Jesukristo, lix jalb’al qak’a’uxl, ut xpaab’ankileb’ li taqlahom, naru taakuye’q qamaak ut sa’ jun kutan tooxaqliiq chi saq qu chiru li qaYuwa’ ut li Ralal.

Li tz’aqonk chixk’uxb’al li ru li che’ nareetali ajwi’ naq neke’qak’ulub’a li k’ojob’anb’il k’anjel ut eb’ li sumwank re li evangelio k’ojob’anb’il wi’chik—kub’siik ha’, xk’ulb’al li maatan re li Santil Musiq’ej, ut ok sa’ rochoch li Qaawa’ re tiqib’aak rik’in wankilal nachal chaq taqe’q. Rik’in li rusilal li Jesukristo ut naq neke’qoxloq’i li qasumwank, naqak’ul li xnimal ru yeechi’ihom re wank rik’ineb’ li qatiikil junkab’al sa’ li junelik q’e kutan.8

Moko nasachb’esin ta ch’oolej naq li anjel ki’aatinak chirix li ru che’ jo’ “li q’axal nasahob’resink ch’oolej.”9 Chi yaal naq jo’kan!

Li yale’k-ix re kanaak chi tiik

Jo’ chiqajunilo xqatzol, toj chirix ajwi’ naq naqayal xsahil li ru che’ nim xloq’al re li evangelio k’ojob’anb’il wi’chik, li kanaak chi tiik chi paab’ank chiru li Qaawa’ Jesukristo ch’a’aj. Jo’ ak yeeb’il naab’al sut sa’ li ch’utub’aj-ib’ a’in, toj wan li k’a’ru narisi qach’ool, li nokoxb’alaq’i, nokoxsachb’esi, nokoxpoqle, nokoxb’oq, ut nokoraale li naxyal xnajtob’resinkil li qaam chiru li Kolonel ut chiru li sahil ch’oolejil ut eb’ li qanumsihom xchaq’aleb’ ru sa’ xtaaqenkil a’an.

Xb’aan li ch’a’ajkilal a’in, lix matk’ laj Lehi naxk’am ajwi’ chaq jun li tijom! Chixjunpak’alil lix ha’il li nima’ wan jun kab’l nim b’ar wi’ wankeb’ kristiaan a’ yaal jarub’eb’ xchihab’ li neke’k’utuk rik’ineb’ ru’uj ruq’eb’ ut neke’reetz’uheb’ laj tiikil taaqenel re li Jesukristo.

Eb’ li kristiaan sa’ li kab’l neke’reetz’uheb’ ut neke’xse’eheb’ li ani neke’xpaab’ li taqlahom, rik’in royb’eninkil naq te’risi xwankil ut te’reetz’u lix paab’aaleb’ chirix li Jesukristo ut chirix lix evangelio. Ut xb’aan li raatineb’ li neke’wiib’ob’resin ch’oolej ut li majewank neke’xb’aanu reheb’ li neke’paab’an, junjunqeb’ li ak xyalomeb’ ru li che’ neke’xutaanak chirix li evangelio xe’xk’ul. Neke’b’oqe’ xb’aaneb’ li b’alaq’ sa’ li ruchich’och’; neke’el chiru li che’ ut li ru, ut, sa’ raatin li Qaawa’, “neke’xjalb’ehi rib’ sa’eb’ li b’e ink’a’ us xk’amb’al, ut neke’sach.”10

Sa’ li ruchich’och’ a’in anajwan, eb’ laj k’anjel re li xik’ na’ilok qe neke’k’anjelak naab’al hoor chik re xnimob’resinkil sa’ junpaat li nim ut paapookil kab’l. Lix nimob’resinkil a’an, nawulak toj chixjunpak’al lix ha’il li nima’, rik’in royb’eninkil naq te’wulaq toj sa’eb’ li qochoch, ut li neke’k’utuk chi ru’uj uq’ej ut neke’eetz’un neke’xkawob’resi xyaab’ lix bociin sa’ internet.11

Li Awa’b’ej Nelson kixch’olob’, “Laj xik’ ilol qe yoo chixnimob’resinkil kaa sut lix k’anjel re xpo’b’al lix nawom qach’ool ut xramb’al lix k’anjel li Qaawa’.”12 Chijultiko’q qe li raatin laj Lehi: “Ink’a’ qiqak’eheb’ reetal.”13

Us ta naq ink’a’ tento tooxuwaq, tento yo’oon wanqo. Wan naq wan li ch’ina k’a’aq re ru naru tooxb’alq’usi sa’ li qamusiq’ejil wanjik. Meekanab’ naq lee patz’om, li eetz’uuk xb’aaneb’ jalan, li amiiw maak’a’eb’ xpaab’aal, malaj li palto’k ut rahil ch’oolej texxjalb’ehi rik’in li osob’tesihom ki’, saq ru, k’a’jo’ xsahil, naq’ixnob’resin, naxk’ub’ela li aamej ut nachal chaq sa’ li ru li che’. Chiwanq lee ru ut lee raam rajlal chi jayalinb’il rik’in li Kolonel, Jesukristo, ut sa’ li junelik sahil ch’oolejil li nachal ka’ajwi’ rik’in a’an.

Lix paab’aal laj Jason Hall

Sa’ junio li wixaqil, xKathy, ut laa’in koowulak chaq sa’ lix muqb’al laj Jason Hall. Naq kikam, wan chaq re 48 chihab’ ut yoo chaq chi k’anjelak jo’ awa’b’ej reheb’ lix b’eenil.

A’aneb’ a’in li raatin laj Jason chirix jun xnumsihom li kixjal xyu’am:

“Wan chaq we 15 chihab’, naq kink’ul jun li toch’e’k naq kinkut wib’ chi xulxu sa’ li ha’. … Kitoqe’ lin ja’aj ut ink’a’ chik kinru chi eek’ank chalen chire lin ch’ool toj taq’a. Ink’a’ chik kinru chireek’asinkileb’ li wa’ ut ink’a’ chik mas kinru chireek’asinkileb’ lin tel. Ink’a’ chik kinru chi b’eek, chi xaqliik, … malaj chi wa’ak. B’ayaq ajwi’ ninru chi musiq’ak ut chi aatinak.”14

“ “At inChoxahil Yuwa’,” kintz’aama, “wi ta ka’ajwi’ ta raj tinruuq chiroksinkileb’ li wuq’, ninnaw naq tin’elq chi uub’ej. B’aanu usilal, at inyuwa’, b’aanu usilal. …

“ ... “Maq chiwu eb’ li wa’, at inYuwa’; ka’ajwi’ nintz’aama aawe naq tinruuq chiroksinkileb’ li wuq’.” ”15

Laj Jason maajun wa chik kiru chiroksinkileb’ li ruq’. Ma nekexru chirab’inkileb’ li xyaab’ kuxej sa’ li nimla kab’l? “Jason Hall, li Dios moko narab’iheb’ ta laa tij! Wi li Dios a’an laj rahonel, chan ru naq nakatxkanab’ chi jo’kan? K’a’ut naq taapaab’ li Kristo?” Laj Jason Hall kirab’i lix yaab’ xkuxeb’, a’b’an ink’a’ kixk’e reetaleb’. Kixsik’ b’an xyalb’al xsahil li ru li che’. Lix paab’aal chirix li Jesukristo kikawu chi tz’aqal. Kixchoy lix tzolb’al sa’ li universidad ut kisumla sa’ li santil ochoch rik’in xKolette Coleman, ut kixye naq a’an lix rahom lix yu’am.16 Chirix 16 chihab’ xsumlajikeb’, kik’ulman jun chik li sachb’a-ch’oolej: kiyo’la lix chaq’al ru xyumeb’, laj Coleman.

Jalam-uuch
aj Jason ut xKolette Hall
Jalam-uuch
li junkab’al Hall

Chan ru naq kiniman lix paab’aaleb’? Li xKolette kixch’olob’: “Kiqakanab’ qib’ rub’el lix k’uub’anb’il na’leb’ li Dios. Ut kixk’e qoyb’enihom. Naqanaw naq sa’ jun kutan chalel laj Jason taawanq wi’chik jo’ chanru junxil. … Naqanaw naq li Dios kixk’e jun aj Kolol qe, ut sa’ xk’ab’a’ lix mayej re tojok-ix nokoru chi ilok chi uub’ej naq naqeek’a xkanab’ankil qib’.”17

Jalam-uuch
aj Coleman Hall

Naq ki’aatinak sa’ lix muqb’al laj Jason, laj Coleman aj 10 chihab’, kixye naq lix yu’am kixk’ut chiru: “Li qaChoxahil Yuwa’ wan jun xk’uub’anb’il na’leb’ choq’ qe, naq li yu’am sa’ li ruchich’och’ xchaq’alaq ru ut naq tooruuq chi wank jo’ junkab’al. … A’b’an … tento te’qanumsi junjunqeb’ k’a’aq re ru ch’a’aj ut te’qak’ul li sachk.”

Laj Coleman kixye ajwi’: “Li qaChoxahil Yuwa’ kixtaqla chaq li Ralal, li Jesus, sa’ li ruchich’och’. Lix k’anjel a’an li wank chi tz’aqal re ru. Chixk’irtesinkileb’ li kristiaan. Chixraab’aleb’. Ut chirix a’an chixk’ulb’al rahilal sa’ xk’ab’a’eb’ li qarahilal, li qak’a’uxl, ut eb’ li qamaak. Chirix a’an kikam sa’ qak’ab’a’.” Laj Coleman kixye ajwi’, “Ut xb’aan naq kixb’aanu a’an, li Jesus naxnaw k’a’ru naweek’a sa’ li hoonal a’in.”

“Oxib’ kutan chirix naq li Jesus kikam, a’an … kiq’aj chaq lix yu’am rik’in lix junxaqalil chi tz’aqal re ru. Aajel ru a’an choq’ we xb’aan naq ninnaw naq … lix junxaqalil lin yuwa’ tz’aqalaq re ru ut toowanq sa’ komonil jo’ junkab’al.”

Jalam-uuch
li junkab’al Hall

“Chixjunileb’ li q’ojyin chalen naq toj k’uula’alin chaq,” chan laj Coleman, “lin yuwa’ naxye we, “Laa yuwa’ nakatxra, li qaChoxahil Yuwa’ nakatxra, ut laa’at jun chaab’il teelom.” ”18

Li sahil ch’oolejil nachal sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo

Li Awa’b’ej Russell M. Nelson kixch’olob’ k’a’ut naq li junkab’al Hall wan xsahileb’ xch’ool ut royb’enihomeb’. Aʼan kixye:

“Li sahil ch’oolejil naqeek’a mas b’ab’ay rilom rik’in li naqanumsi sa’ li qayu’am, ut wan naab’al rilom rik’in chan ru naqil li qayu’am.

“Naq naqajayali li qayu’am rik’in lix k’uub’anb’il na’leb’ re li kolb’a-ib’ re li Dios ... jo’ ajwi’ li Jesukristo ut lix evangelio, naru naqeek’a xsahil qach’ool a’ yaal k’a’ru li nak’ulman—malaj li ink’a’ nak’ulman—sa’ li qayu’am. Li sahil ch’oolejil nachal rik’in ut b’antiox re a’an. A’an lix yo’leb’aal chixjunil li sahil ch’oolejil. …

“Wi naqak’e li qilob’aal sa’ li ruchich’och’ … , maajun wa taqanaw ru li sahil ch’oolejil. … [Li sahil ch’oolejil] a’an jun li maatan li nachal qik’in rik’in xyalb’al wank chi tiik jo’ kixk’ut li Jesukristo.”19

Jun yeechi’ihom naq nekexsutq’iik

Wi wanjenaqat chi maak’a’ li ru li che’ aawik’in chiru naab’al hoonal, chanawaq naq eb’ lix tel li Kolonel junelik ye’yookeb’ choq’ aawe. A’an nab’oqok rik’in rahok, “Jalomaq eek’a’uxl ut chalqex wik’in.”20 K’i ru li che’ ut junelik wan. Moko naru ta chi loq’mank rik’in tumin, ut maa’ani chi aj-u narame’.21

Wi nakawaj q’ajk chiru li che’ ut xyalb’al wi’chik li ru li che’, tikib’ rik’in tijok chiru laa Choxahil Yuwa’. Paab’ li Jesukristo ut lix wankilal lix mayej re tojok-ix. Ninyeechi’i aawe naq wi taawil li Kolonel “sa’ li junjunq aak’oxlahom,”22 aawehaq li ru li che’, k’a’jo xsahil choq’ aawe, tixsahob’resi laa ch’ool, “a’an li q’axal nim reheb’ chixjunil li maatan re li Dios.”23

Jalam-uuch
Li Elder Andersen rik’ineb’ laj Santil Paab’anel sa’ Roso’jikeb’ li Kutan aran Portugal sa’ li rosob’tesinkil li Santil Ochoch re Lisboa

Oxib’ xamaan chaq anajwan, kiwil li sahil ch’oolejil naxk’e li ru xche’ li Kolonel, naq xKathy ut laa’in koowulak chaq sa’ li rosob’tesinkil li Santil Ochoch re Lisboa, Portugal. Eb’ li yaal re li evangelio k’ojob’anb’il wi’chik ke’wulak aran Portugal sa’ li chihab’ 1975, naq kik’uub’aman li ach’ab’aak chi paab’ank. Naab’al reheb’ laj santil paab’anel li ke’xyal ru li che’ xb’een sut naq toj maak’a’eb’ li ch’uut, maak’a’eb’ kapiiy chi moko junaq li santil ochoch toj 1.600 chi kiloom, ke’saho’ xch’ool qik’in xb’aan naq li raarookil ru li che’ anajwan taatawmanq chi tuub’ sa’ li rochoch li Qaawa’ aran Lisboa, Portugal. K’a’jo’ naq nawoxloq’iheb’ ut ninnimaheb’ ru laj Santil Paab’anel sa’ Roso’jikeb’ li Kutan a’an li neke’xkanab’ li raam chi chapcho rik’in li Kolonel.

Li Kolonel kixye, “Ani nakanaak wik’in ut laa’in rik’in, a’an q’axal na’uuchink, xb’aan naq wi jachjooqex wik’in maak’a’ naru teeb’aanu.”24

Eq’la chaq naq x’aatinak reheb’ li komon sa’ li Iglees chiru li ruchich’och’, li Awa’b’ej Nelson kixye, “Ex was wiitz’in, laa’ex jun yo’yookil reetalil li k’a’ru nachal xb’aan xpaab’ankil lix k’utum li Jesukristo.” Kixye ajwi’: “Nekexinb’antioxi! Nekexinra!”25

Nakatqara, Awa’b’ej Nelson.

Laa’in tz’aqal aj yehol nawom chirix lix wankilal li k’utb’esinb’il na’leb’ li nahilan sa’ xb’een li qaraarookil Awa’b’ej. A’an lix profeet li Dios. Jo’ laj Lehi re najter kutan, li Awa’b’ej Russell M. Nelson nokoxb’oq laa’o, ut chixjunil lix junkab’al li Dios, chi chalk ut chi tz’aqonk chixtzekankil li ru li che’. Nintz’aama naq chiwanq qatuulanil ut qakawilal re xtaaqenkil lix na’leb’.

Ninch’olob’ xyaalal chi tuulan naq li Jesukristo a’an Ralal li Dios. Lix rahom, lix wankilal, ut li ruxtaan naxk’am chaq chixjunil li nim xtz’aq chi junelik. Ninch’olob’ xyaalal a’an sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo, amen.

Eb’ li raqalil

  1. Mateo 7:16.

  2. Mateo 7:17.

  3. Jwan 4:36.

  4. Sa’ enero re 2007, naq yookin chixkawresinkil wib’ chi aatinak sa’ li Universidad de Brigham Young jo’ komon sa’ li awa’b’ejil reheb’ li Setenta sa’ 4 re marzo, 2007, kinpatz’ re li Elder David A. Bednar k’a’ru taa’aatinaq wi’ sa’ 4 re febrero, 2007 sa’ li na’ajej ajwi’ a’an. Kisach inch’ool naq xwab’i naq taa’aatinaq chirix xchapb’al qib’ chiru li b’arb’ookil ch’iich’. A’an li na’leb’ xinsik’ ru laa’in. Chirix xwotzb’al li qaatin chiqib’il qib’, xqak’e reetal naq wan xjalanil. Li raatin a’an, “A Reservoir of Living Water,” ki’aatinak chirix li b’arb’ookil ch’iich’, malaj li raatin li Dios, jo’ wan sa’eb’ li loq’laj hu. Sa’ li raatin, a’an kixpatz’, “Ma yookat ut ma yookin chirilb’al ru, chixtzolb’al, ut chixtz’ilb’aleb’ rix eb’ li loq’laj hu re naq naru taqachap qib’ chi kaw chiru li b’arb’ookil ch’iich?” (speeches.byu.edu).

    Jun xamaan chaq chirix naq kiwaatina li Elder Bednar, li Awa’b’ej Boyd K. Packer ki’aatinak aran BYU, “Lehi’s Dream and You.” Li Awa’b’ej Packer ki’aatinak chirix li b’arb’ookil ch’iich’ jo’ li k’utb’esinb’il ut musiq’anb’il na’leb’ li nachal rik’in li Santil Musiq’ej. A’an kixye: “Wi nekechap eerib’ chiru li b’arb’ookil ch’iich’, naru teetiikisi eerib’ chi uub’ej rik’in lix maatan li Santil Musiq’ej. … Chapomaq li b’arb’ookil ch’iich’, ut meekanab’. Rik’in lix wankilal li Santil Musiq’ej, naru teetiikisi eerib’ chi uub’ej sa’ lee yu’am” (16 enero, 2007, speeches.byu.edu).

    Sa’ li waatin, “Hold Fast to the Words of the Prophets,” sa’ marzo re 2007 kin’aatinak chirix li b’arb’ookil ch’iich’ jo’ raatineb’ li yo’yookil profeet (4 marzo, 2007, speeches.byu.edu).

    Nim xwankil naq juntaq’eet li na’leb’ reheb’ li oxib’ chi aatin a’in. Kiwan li ruq’ li Qaawa’ sa’ li oxib’ chi aatin, li kawresinb’ileb’ tz’aqal choq’ reheb’ li kristiaan a’an, ut li ke’aatinak chirix oxib’ chi na’leb’ chirix li b’arb’ookil ch’iich’, malaj li raatin li Dios: (1) eb’ li loq’laj hu, malaj li raatineb’ li najter profeet; (2) li raatineb’ li yo’yookil profeet; ut (3) lix wankil li Santil Musiq’ej. Naab’al li xintzol rik’in a’an.

  5. 1 Nefi 8:4–12.

  6. 1 Nefi 11:25.

  7. Jwan 3:16.

  8. Chi’ilmanq David A. Bednar, “Lix matk’ laj Lehi: Chapcho chi kaw chiru li b’arb’ookil ch’iich’.”

  9. 1 Nefi 11:23.

  10. 1 Nefi 8:28.

  11. Chi’ilmanq Boyd K. Packer, “Lehi’s Dream and You” (devocional sa’ li Universidad de Brigham Young, 16 enero, 2007), speeches.byu.edu.

  12. Russell M. Nelson, “Naru taqab’aanu li chaab’il wi’chik ut toowanq chi chaab’il wi’chik,” Jolomil ch’utub’aj-ib’ re abril 2019.

  13. 1 Nefi 8:33.

  14. Stephen Jason Hall, “The Gift of Home,” New Era, diciembre 1994, 12.

  15. Stephen Jason Hall, “Helping Hands,” New Era, octubre 1995, 46, 47.

  16. Re jun xseraq’ li Elder Andersen rik’in xKolette Hall.

  17. Re jun xseraq’ li Elder Andersen rik’in xKolette Hall.

  18. Li raatin laj Coleman Hall sa’ li muqlajik, wotzb’il rik’in li Elder Andersen xb’aan xKolette Hall.

  19. Chi’ilmanq Russell M. Nelson, “Li sahil ch’oolejil ut kole’k sa’ musiq’ejil,” Jolomil ch’utub’aj-ib’ re octubre 2016.

  20. 3 Nefi 21:6.

  21. Chi’ilmanq 2 Nefi 26:25, 33.

  22. Tzol’leb’ ut Sumwank 6:36.

  23. 1 Nefi 15:36.

  24. Jwan 15:5.

  25. Russell M. Nelson, “Xkab’ li xnimal ru taqlahom,” Jolomil ch’utub’aj-ib’ re octubre 2019.