Lix toch’om li Kolonel

Wiib’ mil chihab’ chaq, li Kolonel kikub’e chaq sa’ li tzuul chirix xk’utb’al junjunqeb’ li na’leb’ re li evangelio. Naq yoo chi b’eek, kiwulak rik’in jun li winq saqlep rix. Li winq a’in kiroxloq’i li Jesukristo naq kixwiqib’ rib’ chiru, yoo chixsik’b’al naq taak’iraaq. A’an ka’ajwi’ kixye: “Qaawa’, wi taawaj, truuq tinaak’irtesi.”

Toja’ naq li Qaawa’ kixye’ li ruq’, kixch’e’, ut kixye, “Twaj, tatk’iraaq.”¹

Arin naqatzol naq li Kolonel junelik naraj qosob’tesinkil. Wankeb’ li osob’tesink li neke’chal sa’ junpaat, ut wankeb’ chik li hoonal neke’b’ay, ut wankeb’ ajwi’ li te’chalq chirix xraqik li yu’am a’in, a’b’an te’chalq li osob’tesink sa’ tz’aqal xhoonalileb’.

Jo’ chanchan li saqlep rix, laa’o naru taqataw qametz’ew ut xk’ojob’ankil qach’ool sa’ li yu’am a’in naq naqak’ulub’a li rajom xch’ool a’an ut naq naqak’e reetal naq a’an naraj qosob’tesinkil. Naru taqataw li metz’ew re xnumsinkil yalaq ch’a’ajkilal, yalaq aaleek, ut re xtawb’al ru ut xkuyb’al li wanko wi’. Relik chi yaal, sa’ jun reheb’ li hoonal q’axal ch’a’aj sa’ xyu’am, lix wankilal li Kolonel re kuyuk kiniman naq kixye re lix Yuwa’, “Chi’uxmanq laa wajom.”²

Li saqlep rix ink’a’ kitz’aaman chiru rik’in q’etq’etil chi moko kirelaji. Li raatin naxk’utb’esil li tuulanil, wan li k’a’ru q’axal naroyb’eni a’b’an wan ajwi’ xch’ool naq taa’uxq li rajom li Kolonel. A’in jun reetalil chan ru tento toochalq rik’in li Kristo. Naru toochalq rik’in li Kolonel, rik’in tz’aqal qanawom naq li rajom, anajwan ut chi junelik, a’an xk’eeb’al qe li k’a’ru q’axal chaab’il choq’ re li qayu’am sa’ ruchich’och’ ut choq’ re li qajunelikil yu’am. A’an naru naril li ink’a’ naru naqil laa’o. Tento toochalq rik’in li Kristo chi maak’a’ qab’alaq’il chirix naq li rajom qach’ool sub’b’ilaq rib’ sa’ li rajom li Yuwa’b’ej, jo’ chanru li Kristo.³ A’in tooxkawresi choq’ re li junelik yu’am.

Jwal ch’a’aj xk’oxlankil xnimal li rahilal sa’ tib’elej ut sa’ reek’ob’aal ch’oolej kiriiqa li saqlep rix li kichal rik’in li Kolonel. Li saqlepil naxrahob’tesiheb’ li ich’ ut li tz’uumal, ut naxpo’ ut naxtawasi li tib’elej. Jo’kan ajwi’, eb’ li kristiaan ke’xxuwaheb’ li ani saqlep rix. Kiteneb’aak sa’ xb’eeneb’ li saqlep rix chi elk rik’ineb’ lix raarookil komon ut ke’iisik sa’ tenamit. K’oxlanb’il chaq naq tz’ajeb’ li saqlep rix, sa’ tib’elej jo’ ajwi’ sa’ musiq’ej. Xb’aan a’in naq lix chaq’rab’ laj Moises kixteneb’ sa’ xb’eeneb’ aj saqlep rix naq te’wanq chi q’ichb’ilaq li raq’ ut te’xjap reheb’ chixyeeb’al “Muxb’ilin!” naq yookeb’ chi b’eek.⁴ Yajeb’ ut tz’eqtaananb’ileb’, eb’ laj saqlep rix ke’xtaw rochocheb’ sa’ polem kab’l malaj muqleb’aal.⁵ Ink’a’ ch’a’aj xk’oxlankil naq toch’b’il chi us li saqlep rix li kichal rik’in li Kolonel.

Wan naq, laa’o ajwi’ naru naqeek’a naq q’axal ra qawanjik, xb’aan li qab’aanuhom laa’o malaj xb’aanuhomeb’ jalan chik li kristiaan, xb’aan li nak’ulman li maak’a’ qawankil chixjalb’al. Sa’eb’ li hoonal a’an, naru taqaq’axtesi li rajom qach’ool sa’ ruq’ a’an.

Junjunq chihab’ chaq, li xZulma—li wixaqil, li q’axal chaab’il—kixk’ul jun ch’a’ajkil esil yal wiib’ xamaan rub’elaj lix sumlajik jun reheb’ li qakok’al. Wan chaq jun li sakijoj chi sa’ xxik, ut yoo chi siipook sa’ junpaat. Ki’ok chi siipook xnaq’ ru, ut tento taacho’e’q sa’ junpaat. Wankeb’ naab’al li k’oxlahom yoo wi’ xk’a’uxl ut aalob’resinb’il wi’ xch’ool. Ma xiwxiw li sakijoj? Chan ru taak’iraaq xtib’el? Ma sik taakanaaq xnaq’ ru? Ma nim li rahilal tixnumsi? Ma taakanaaq reetalil li yok’olal sa’ xnaq’ ru chi junajwa? Ma taasutq’iiq wi’chik li sakijoj chirix naq taa’isiiq? Ma taaruuq taawanq sa’ xsumlajik li qalal? Naq yokyo sa’ xna’aj li cho’ok, q’axal ra kireek’a.

Sa’ li aajel ruhil hoonal a’an, li Musiq’ej kixhasb’a re naq tento tixk’ulub’a li rajom li Yuwa’b’ej. A’an kixsik’ ru xkanab’ankil rib’ chiru li Dios. Kireek’a naq maak’a’ naxye k’a’ru taa’uxmanq, li rajom xch’ool li Dios a’anaq li q’axal chaab’il choq’ re. Toja’ naq kiwartesiik re taacho’e’q.

Moqon, kixtz’iib’a sa’ lix diario: “Sa’ xmeex li cho’ok, xinhupub’ wib’ chawu ut xinkanab’ wib’ chiru laa wajom naq xin’ok chi wark. Xinnaw naq naru tinakanab’ wib’ chawu, ut naq maak’a’ li ink’a’ us naru nachal chaq aawik’in.”

A’an kixtaw xmetz’ew ut xtuqub’ankil xch’ool naq kixk’ub’si li rajom chiru li rajom li Yuwa’b’ej. Sa’ li kutan a’an, k’a’jo’ naq ki’osob’tesiik xb’aan li Dios.

Maak’a’ naxye li wanko wi’, naru taqak’anjela li qapaab’aal re chalk rik’in li Kristo ut re xtawb’al jun Dios naru naqakanab’ wi’ qib’. Jo’ kixtz’iib’a jun reheb’ lin kok’al, aj Gabriel xk’ab’a’:

Jun li Dios naru naqakanab’ wi’ qib’ naxnimob’resi li qayo’onihom. Naru taqakanab’ qib’ chiru xb’aan naq a’an nokoxra ut junelik naraj li q’axal chaab’il choq’ qe.

Li saqlep rix kichal xb’aan lix wankilal li yo’onink. Maak’a kixk’e li ruchich’och’ re, chi moko xk’ojob’ankil xch’ool. Jo’kan naq lix ch’ina toch’om li Qaawa’ chanchan jun xk’ojob’ankil chixjunil li raam. Ka’ajwi’ naru taqak’oxla lix chamal lix b’antioxihom li saqlep rix naq kitoch’e’ xb’aan ruq’ li Kolonel, q’axal wi’chik naq kirab’i li aatin a’in: “Twaj, tatk’iraaq.”

Li seraq’ naxye naq “sa’ junpaat ki’elk li saqlep chirix.”⁷

Laa’o ajwi’ naru taqeek’a xtoch’om li Kolonel rik’in li ruq’ aj rahonel ut aj k’irtesinel. K’a’jo’ xnimal li sahil ch’oolejil, li yo’onihom, ut li b’antioxihom li neke’ok sa’ li qaam rik’in xnawb’al naq a’an naraj qatenq’ankil chi santob’resiik! Naq nokochal rik’in li Dios a’an tolooxkol, re qak’irtesinkil malaj re xk’eeb’al qametz’ew re xnumsinkil yalaq k’a’ru nachal.

Chi yaal, xk’ulub’ankil li rajom a’an—ut ink’a’ li qe laa’o—tooxtenq’a chixtawb’al ru yalaq k’a’ru yooko chi nume’k wi’. Maak’a’ li maa’us naru nachal chaq rik’in li Dios. A’an naxnaw k’a’ru li jwal chaab’il choq’ qe. Maare ink’a’ taarisi chixjunil li qiiq sa’ junpaat. Wan naq naru tixseeb’ob’resi, jo’ kixb’aanu choq’ re laj Alma ut lix tenamit.⁸ Sa’ roso’jik, sa’ xk’ab’a’eb’ li sumwank, te’taqsiiq li qiiq,⁹ sa’ li yu’am a’in malaj sa’ li santil wakliik chi yo’yo.

Jun yaalil rajom qach’ool naq taab’aanumanq li rajom a’an, rik’in ajwi’ xtawb’al ru lix choxahilal laj Tojol qix, nokoxtenq’a chixnimob’resinkil li paab’aal chanchan li kiwan re li saqlep rix re kiru chi k’irtesiik. Li Jesukristo a’an jun li Dios re rahok, jun li Dios re yo’onink, jun li Dios re k’irtesink, jun li Dios li naraj qosob’tesinkil ut qatenq’ankil chi santob’resiik. A’an a’an li kiraj rub’elaj naq kichal sa’ ruchich’och’ naq kixq’axtesi rib’ re qakolb’al naq nokot’ane’ sa’ li maak. A’an a’an li kiraj sa’ Getsemani naq kixk’ul li rahilal q’axal nim ink’a’ naru xtawb’al ru li winq naq kixtoj xtz’aq li maak. A’an a’an li naraj anajwan naq na’aatinak chiqix chiru li Yuwa’b’ej.¹⁰ Jo’kan ut naq toj na’ab’iman xyaab’ xkux, yoo chixyeeb’al: “Chalqex wik’in chejunilex li lub’luukex ut tawajenaqex xb’aan lee riiq, ut laa’in texinhiltasi.”¹¹

A’an naru tooxk’irtesi ut tooxtaqsi xb’aan naq wan xwankilal re xb’aanunkil. Kixk’ul sa’ xb’een chixjunil li rahilal re tib’elej ut musiq’ej re naq lix sa’ xch’ool nujenaqaq chi uxtaan re taaruuq chiqatenq’ankil sa’ chixjunil li k’a’aq re ru ut chiqak’irtesinkil ut chiqataqsinkil.¹² Li raatin laj Isaias, jo’ yeeb’il xb’aan laj Abinadi, kixye a’in chi k’a’jo’ xch’ina-usal:

“Chʼolchʼo naq aʼan xʼiiqank re lix rahil qachʼool, ut xkʼam xrahil li qaam. …

“… Kitochʼeʼ saʼ xkʼabʼaʼ li qʼetok aatin kiqabʼaanu laaʼo, kiteneʼ saʼ xkʼabʼaʼ li qamaaʼusilal; li chʼiilank koowan wiʼ saʼ tuqtuukilal kiwan saʼ xbʼeen aʼan; ut rikʼin li rapleek kixkʼul aʼan, nokokʼirtesiik.”¹³

Nak’utman ajwi’ li na’leb’ a’in sa’ li utz’u’ujinb’il aatin a’in:

Wi nakaweek’a naq wan aatz’ajnil, naq ra aawanjik, chanaw naq naru tatsantob’resiiq, naru tatk’irtesiiq, xb’aan naq a’an nakatxra. Chapaab’ naq maak’a’ li maa’us naru nachal chaq rik’in a’an.

Rik’in naq “kikub’e rub’el chixjunil li k’a’aq re ru,”¹⁵ a’an naxk’e chi uxmank naq chixjunil li sachb’il sa’ qayu’am naru taatuqub’aaq, ut chi jo’kan naru took’ame’q wi’chik sa’ usilal rik’in li Dios. Sa’ xk’ab’a’ a’an taak’ame’q wi’chik chixjunil sa’ usilal, xkab’ichal li k’a’ru wan sa’ ruchich’och’ ut li k’a’ru wan sa’ choxa, ut chi jo’kan taawanq li tuqtuukilal “sa’ xk’ab’a’ lix kik’el hoyb’il chiru krus.”¹⁶

Choochalq rik’in li Kristo rik’in xb’aanunkil chixjunil li na’ajman ru. Naq naqab’aanu, choowanq chixyeeb’al, “Qaawa’, wi taawaj, truuq tinaak’irtesi.” Wi jo’kan naqab’aanu, naru taqak’ul lix toch’om aj k’irtesinel li Qaawa’, rik’in ajwi’ li sahil raatin: “Twaj, tatk’iraaq.”

Li Kolonel a’an jun li Dios naru taqakanab’ qib’ chiru. A’an li Kristo, li Yulb’il, li Mesias, ut ninch’olob’ xyaalal a’an sa’ lix santil k’ab’a’ li Jesukristo, amen.