Wankilal re xq’axb’al ru li xik’ na’ilok qe

Xb’aan li Elder Peter M. Johnson

Re li Setenta

Chan ru naq naqataw li tuqtuukilal, naqajultika aniho, ut naqaq’ax ru li oxib’ chi na’leb’ naroksi laj xik’ ilonel?

Ex was wiitz’in, b’antiox eere chixjunil li nekeb’aanu re ok jo’ tz’aqal xtzolom li Jesukristo ut xk’ulb’aleb’ li li osob’tesink re li santil ochoch, ut xtenq’ankileb’ lee ras eeriitz’in chixb’aanunkil ajwi’. B’antiox eere lee chaab’ilal. K’a’jo’ eechaab’ilal; k’a’jo’ xchaq’alil eeru.

Lin tz’aam a’an naq taqak’e reetal lix toch’om li Santil Musiq’ej naq naqataw ru chi tz’aqal naq laa’o ralal xk’ajol li Dios. “Li Junkab’al: Jun Jek’inb’il Aatin choq’ re li Ruchich’och’ ” naxye: “Chixjunileb’ li yo’lajenaqeb’, li teelom ut li ixq, yo’ob’tesinb’ileb’ jo’ chanru xjalam-uuch li Dios. Li junjunq raab’ileb’ musiq’ejil alalb’ej malaj rab’inb’ej chiru choxahil na’b’ej yuwa’b’ej, ut xb’aan a’an, li junjunq wan xchoxahilal li ak xk’am chaq, ut li toj taareechani.”¹ Laa’o “li musiq’ej sik’b’ileb’ ru li ke’k’uulaman chaq chi elk sa’ xtz’aqalil ru li kutan re te’tz’aqonq sa’ xk’eeb’al xk’ojob’ankil li xnimal ru k’anjel re roso’jik li kutan.”² Li Awa’b’ej Russell M. Nelson kixye: “Kik’utman cheru sa’ li ruchich’och’ reheb’ li musiq’ej chan ru teekawresi eerib’ choq’ re k’a’aq re ru ut choq’ re chixjunil li k’a’aq re ru teenumsi sa’ roso’jikeb’ li kutan a’in (chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 138:56). Eb’ li tzoleb’ a’an neke’kana sa’ laa ch’ool.”³

Laa’ex sik’b’il eeru jo’ ralal ut xrab’in li Dios. Wan lee wankilal re xq’axb’al ru li xik’ na’ilok qe. A’b’anan, li xik’ na’ilok qe naxnaw anihex laa’ex. A’an wan sa’ xch’ool lee choxahil eechanihom ut naxyal xq’e chixramb’al lee ruchich’och’il wankilal ut choxahilal rik’in roksinkil oxib’ chi na’leb:

Li b’alaq’
Li jalb’ehink-u
Li luktaak ch’oolej

Li b’alaq’

Li xik’ na’ilok qe kiroksi li b’alaq’ink sa’ lix kutankil chaq laj Moises. Li Qaawa’ kixye re laj Moises:

“Ut, k’e reetal, laa’at li walal. …

“Ut wan jun ink’anjel choq’ aawe, … ut laa’at wankat choq’ xjalam-uuch li Junaj Yo’lajenaq chiwu.”⁴

B’ab’ay chik chirix li loq’laj k’utb’esinb’il matk’ a’an, laj Satanas kixyal xb’alaq’inkil laj Moises. A’ineb’ li aatin kiroksi: “At Moises, ralalat li winq, loq’onihin.”⁵ Li b’alaq’ moko ka’aj ta wi’ wan sa’ lix b’oqom chixloq’oninkil laj Satanas, wan ajb’an wi’ li b’alaq’ sa’ li kixye re laj Moises naq a’an ralal li winq. Chijultiko’q eere naq li Qaawa’ toje’ kixye re laj Moises naq a’an ralal li Dios, yo’ob’tesinb’il sa’ xjalam-uuch li Junaj Yo’lajenaq.

Li xik’ na’ilok qe kiraj xb’aanunkil a’ yaal k’a’ru re xb’alaq’inkil laj Moises, a’b’an a’an kixaqli chi kaw, ut kixye, “Elen wik’in, Satanas, xb’aan naq ka’ajwi’ li jun chi Dios a’in tinloq’oni, a’an li Dios re loq’alil.”⁶ Laj Moises kixjultika ani a’an—jun ralal li Dios.

Li raatin li Qaawa’ choq’ re laj Moises nak’anjelank choq’ eere ut choq’ we. Yo’ob’tesinb’ilo sa’ xjalam-uuch li Dios ut wan jun xk’anjel a’an choq’ qe. Li xik’ na’ilok qe naxk’e xch’ool chiqab’alaq’inkil naq naxsachb’esi sa’ qach’ool aniho tz’aqal laa’o. Wi ink’a’ naqataw ru aniho, jwal ch’a’ajaq xtawb’al ru ani naru nokowulak wi’ chi wank.

Li jalb’ehink-u

Li xik’ na’ilok qe naraj ajwi’ xjalb’ehinkil qu chirix li Kristo ut chiru xb’ehileb’ li sumwank. Li Elder Ronald A. Rasband kixwotz a’in: “Laj tza naxyal xq’e chirajtesinkil qu chiru li musiq’ejil na’leb’. Li Qaawa’ naxyal xq’e chixkutanob’resinkil li qak’a’uxl ut chiwaklesinkil li qach’ool sa’ lix k’anjel.”⁷

Sa’ li qakutan wankeb’ naab’al li k’a’ru neke’xjalb’ehi qu, sa’ xyanqeb’ a’an wankeb’ li Twitter, li Facebook, li b’atz’unk sa’ ulul ch’iich’, ut naab’al chik. Nasach qach’ool chirilb’al li k’a’ru nawb’il anajwan, a’b’an wi ink’a’ naqab’aanu weent, naru naq tixjalb’ehi li qu chixtz’aqob’resinkil ru li qachoxahil wankilal. Li roksinkil chi us naru tixk’am chaq qe lix wankilal li choxa ut tooxkanab’ chi wank jo’ aj yehol nawom chirixeb’ li sachb’a-ch’oolej naq yooqo chixjunajinkil laj Israel jek’inb’ileb’ chiru xka’pak’al li tz’apleb’ t’ikr.

Weent taqab’aanu ut taqak’e reetal chan ru naqoksiheb’ li kok’ ch’iich’.⁸ Sik’omaq rajlal chan ru naq eb’ li kok’ ch’iich’ naru nokohe’xtenq’a chixjilosinkil qib’ rik’in li Kolonel ut tooxkanab’ chixb’aanunkil lix k’anjel naq yooko chixkawresinkil qib’ choq’ re li xkab’ xk’ulunik.

Li luktaak ch’oolej

Sa’ roso’jik, li xik’ na’ilok qe naraj naq taaluktaaq qach’ool. Naru naq taaluktaaq qach’ool naq taqajuntaq’eeta qib’ rik’ineb’ li qas qiitz’in malaj naq naqeek’a naq ink’a’ yooko chi wank jo’ oyb’eninb’il qik’in, jo’ tz’aqal ajwi’ naqoyb’eni laa’o.

Naq xintikib’ li tzolok jo’ aj b’anonel, kilukta inch’ool. Ka’ajwi ke’k’ule’ kaahib’ aj tzolonel sa’ li chihab’ a’an ut eb’ lix komoneb’ chik aj tzolonel tz’aqal chaab’ileb’. Ninqeb’ wi’chik lix punto chiruheb’ li we ut mas wankeb’ wi’chik xnawom chirixeb’ li ninqi k’anjel ut kaweb’ xch’ool chirix lix seeb’aleb’. Chirix xnumik wiib’ xamaan, li eek’ahom re luktaak ch’oolej ut re wiib’ank ch’oolej toj kixtikib’ k’ulunk wik’in toj reetal naq aalob’resinb’ilin.

Kink’e inch’ool naq wi tinchoy li tzolok a’an re kaahib’ chihab’, tinchoy ajwi’ rilb’al ru lix Hu laj Mormon rajlal waqib’ po. Rajlal kutan naq nawil ru, nintaw ru li yeeb’il xb’aan li Kolonel naq li Santil Musiq’ej tixk’ut chiwu ut tixjultika we chixjunil li k’a’aq re ru.⁹ Kixxaqab’ lin nawom naq laa’in ralal li Dios, kixjultika we naq ink’a’ tinjuntaq’eeta wib’ rik’ineb’ li was wiitz’in, ut kixkawresi inch’ool chirix lin choxahil k’anjel re tin’elq chi uub’ej.¹⁰

Ex inraarookil amiiw, nintz’aama cheru naq ink’a’ teekanab’ naq anihaq taarelq’a lix sahil eech’ool. Meejuntaq’eeta eerib’ rik’ineb’ lee ras eeriitz’in. Chejultika li raatin aj rahonel li Kolonel: “Li tuqtuukil usilal ninkanab’ eerik’in, lin tuqtuukil usilal nink’e eere: ink’a’ nink’e eere kama’ naxk’e li ruchich’och’. Misachk eech’ool chi k’oxlak, chi moko chexxiwaq.”¹¹

Chan ru taqab’aanu? Chan ru naq naqataw li tuqtuukilal a’an, naqajultika aniho, ut naqaq’ax ru li oxib’ chi na’leb’ naroksi laj xik’ ilonel li ak xinye resil?

Xb’een, chejultika naq li xb’eenil ut xnimal ru taqlahom a’an xraab’al li Dios chi anchal qach’ool, li qaam, li qak’a’uxl, ut li qametz’ew.¹² Chixjunil li taqab’aanu eek’asinb’ilaq xb’aan li rahok li naqeek’a choq’ re a’an ut li Ralal. Naq yooqo chixnimob’resinkil li rahok choq’ reheb’ a’an rik’in xpaab’ankileb’ lix taqlahom, li qachaab’ilal chixraab’al qib’ ut xraab’aleb’ li qas qiitz’in taanimanq. Taqatikib’ k’anjelak chiruheb’ li qajunkab’al, li qamiiw ut eb’ li qech kab’al xb’aan naq taqileb’ jo’ chanru neke’ile’ xb’aan li Kolonel: jo’ ralal ut xrab’in li Dios.¹³

Xkab’, tijonqex chiru li Yuwa’b’ej sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo rajlal kutan, rajlal kutan, rajlal kutan.¹⁴ Rik’in li tijok naru naqeek’a lix rahom li Dios ut naqak’ut li rahok naqeek’a choq’ re a’an. Rik’in li tij naqaye li qab’antioxihom ut naqatz’aama qakawilal ut xkawil qach’ool re xkanab’ankil qib’ rik’in li rajom li Dios naq tooxb’eresi ut tooxjolomi sa’ chixjunil li k’a’aq re ru.

Ninwaklesi lee ch’ool “chi tijok chiru li Yuwa’b’ej chi anchal xmetz’ew eech’ool, re texnujaq rik’in li rahok a’in, … re naq taaruuq tex’ok choq’ ralal ut xrab’in li Dios; re naq jo’q’e tixk’ut rib’, toowanq chanchan a’an.”¹⁵

Rox, ilomaq ut tzolomaq lix Hu laj Mormon rajlal kutan, rajlal kutan, rajlal kutan.¹⁶ Lin tzolok ninb’aanu sa’ lix Hu laj Mormon na’usa naq nawil ru rik’in jun patz’om sa’ lin k’a’uxl. Naq naqil ru rik’in jun patz’om, naru naqak’ul li k’utb’esinb’il na’leb’ ut xk’eeb’al reetal naq li Profeet aj Jose Smith kixye li yaal naq kixch’olob’ naq “Lix Hu laj Mormon a’an li hu q’axal ch’olch’o ru wan sa’ li ruchich’och’, … ut jun li winq malaj ixq q’axal wi’chik taaruuq chixjilosinkil rib’ rik’in li Dios rik’in xpaab’ankil li na’leb’ wan chi sa’, chiru k’a’ruhaq chik chi hu.”¹⁷ Sa’ lix Hu laj Mormon wan li raatin li Kristo ut naru nokoxxtenq’a chixjultikankil aniho laa’o.

Sa’ roso’jik, tz’aqonqex sa’ li loq’laj wa’ak rik’in tijok rajlal xamaan, rajlal xamaan, rajlal xamaan. Rik’ineb’ li sumwank ut li k’ojob’anb’il k’anjel re li tijonelil, jo’ li loq’laj wa’ak, nak’utman li wankilal re choxahilal sa’ li qayu’am.¹⁸ Li Elder David A. Bednar kixye: “Li k’ojob’anb’il k’anjel re li loq’laj wa’ak, a’an jun qab’oqb’al k’iilasutinb’il naq taqajal qak’a’uxl chi anchal qach’ool ut too’ak’ob’resiiq sa’ musiq’ej. Li xketb’al li loq’laj wa’ak, yal xjunes, ink’a’ narisi li maak. A’b’anan naq naqakawresi qib’ chi tz’aqonk sa’ li loq’laj k’ojob’anb’il k’anjel a’in chi yotb’il qach’ool ut chi tuulan qamusiq’, aran wan li yeechi’ihom naq junelik taawanq lix Musiq’ li Qaawa’ qik’in.”¹⁹

Naq nokotz’aqonk rik’in tuulanil ch’oolej sa’ li loq’laj wa’ak, naqajultika lix rahilal sa’ li loq’laj awimq Getsemani, jo’kan ajwi’ lix mayej sa’ li krus. Naqaye qab’antioxihom chiru li Yuwa’b’ej xb’aan naq kixtaqla chaq li Ralal Junaj Yo’lajenaq, laj Tojol qix ,ut naqak’ut naq naqaj xpaab’ankileb’ lix taqlahom ut junelik xjultikankil a’an.²⁰ Li loq’laj wa’ak naxk’am chaq li musiq’ejil kutanob’resink—sa’ junjunqal, wan xwankil, ut na’ajman ru.

Ex wamiiw, ninyeechi’i naq wi yooqo chixyalb’al qaq’e chixraab’al li Dios chi anchal qach’ool, chi tijok sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo, chixtzolb’al lix Hu laj Mormon, ut chi tz’aqonk rik’in tijok sa’ li loq’laj wa’ak, taawanq qawankilal chixq’axb’al ru lix b’alaq’il k’anjel li xik’ na’ilok qe, chixka’ch’inob’resinkil li jalb’ehink-u ut chixk’uyb’al li luktaak ch’oolej li naxka’ch’inob’resi li qawankilal chireek’ankil lix rahom li qaChoxahil Yuwa’ ut li Ralal. Toowulaq chixtawb’al ru chi tz’aqal re ru aniho laa’o jo’ ralal ut xrab’in li Dios.

Ex was wiitz’in, ninwotz inrahom eerik’in ut ninch’olob’ xyaalal eere naq ninnaw naq li qaChoxahil Yuwa’ yo’yo ut naq li Jesus a’an li Kristo. Ninraheb’ a’an. Lix Iglees li Jesukristo rehebʼ laj Santil Paabʼanel saʼ Rosoʼjikebʼ li Kutan a’an lix Awa’b’ejihom li Dios sa’ xb’een li ruchich’och’ Ut teneb’anb’il sa’ qab’een li choxahil k’anjel re xch’utub’ankil Israel ut xkawresinkil li ruchich’och’ choq’ re li xkab’ xk’ulunik li Mesias. Sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo, amen.