2010–2019
Toj chirix naq yalb’il rix qapaab’aal
Jolomil ch’utub’aj-ib’ re octubre 2019


Toj chirix naq yalb’il rix qapaab’aal

Naq naqataaqe lix yaab’ xkux li Dios ut lix b’ehil a’an re sumwank, a’an tooxkawob’resi rik’ineb’ lix yalb’al qix.

Naq toj ka’ch’inin chaq, laj Frank Talley, jun komon re li Iglees, kixyeechi’i re lin junkab’al chiqak’amb’al chaq sa’ so’sol ch’iich’ aran Puerto Rico toj sa’ Lago Salado re tooruuq chi tz’ape’k sa’ junajil sa’ li santil ochoch, a’b’an sa’ junpaat ke’chal li ch’a’ajkilal. Jun reheb’ li wanab’, li xMarivid, kiyajer chi q’axal ra. Ke’wiib’an xch’ool inna’ inyuwa’, a’ut ke’tijok chirix li tento te’xb’aanu ut toj ke’reek’a naq tento tooxik. Ke’xpaab’ naq wi te’xtaaqe chi tiik lix musiq’ahom li Qaawa’, took’aak’aleeq ut tooa’osob’tesiiq jo’ junkab’al—ut jo’kan kik’ulman.

Maak’a’ naxye li ch’a’ajkilal naqak’ul sa’ li yu’am a’in, naru taqakanab’ qib’ chiru li Jesukristo ut naq a’an tixkawresi jun b’e re tooruuq chi xik chi uub’ej wi nokob’eek rik’in paab’aal. Li Dios naxyeechi’i naq chixjunileb’ li neke’xpaab’eb’ li sumwank okenaqeb’ wi’ rik’in a’an te’xk’ul chixjunileb’ lix yeechi’inb’il osob’tesink, a’ yaal xhoonalil a’an. Li Elder Jeffrey R. Holland kixye, “Wan li osob’tesink li neke’chal sa’ junpaat, wan li neke’chal moqon, ut wan li ink’a’ neke’chal toj sa’ choxa; a’ut choq’ reheb’ li neke’k’uluk re lix evangelio li Jesukristo, neke’chal.”1

Laj Moroni kixch’olob’ naq “li paab’aal a’an li k’a’aq re ru yo’oninb’il ut moko ilb’il ta; jo’kan ut, mexwech’ok rik’in naq moko nekeril ta, xb’aan naq maajun eerilom nekek’ul toj chirix naq yalb’il rix eepaab’aal.”2

Li qapatz’om laa’o, a’an, K’a’ru tento taqab’aanu re xq’axb’aleb’ ru li ch’a’ajkilal li te’chalq qik’in?

Sa’ li xb’een aatin kixye re li ruchich’och’ jo’ Awa’b’ej re li Iglees, li Awa’b’ej Russell M. Nelson kixk’ut: “Jo’ jun ak’ awa’b’ejil, naqaj naqatikib’ qak’anjel chi wan roso’jik chiqu. Xb’aan a’in, yooko chi aatinak eerik’in anajwan sa’ jun li santil ochoch: Li roso’jik naqayal qaq’e chi wulak wi’, a’an naq k’eeb’ilaq qe wankilal sa’ rochoch li Qaawa’, naq tootz’ape’q sa’ junajil jo’ junkab’al, naq tiikaqo chi paab’ank chiruheb’ li sumwank re li santil ochoch li neke’xk’e qak’ulub’ chixk’ulb’al li maatan q’axal nim re li Dios—a’ li junelik yu’am. Eb’ li k’ojob’anb’il k’anjel re li santil ochoch ut eb’ li sumwank nekex-ok wi’ aran q’axal aajeleb’ ru re xkawob’resinkil lee yu’am, lee sumlajik ut lee junkab’al, ut lee seeb’al chixq’axb’al ru lix pleetihom laj tza. Lee loq’onihom sa’ li santil ochoch ut sa’ li k’anjel nekeb’aanu aran choq’ reheb’ lee xe’toonil texrosob’tesi rik’in xnimal k’utb’esinb’il na’leb’ ut tuqtuukilal, ut tixkawresi lee teneb’ankil chi wank sa’ li b’e reheb’ li sumwank.”3

Naq naqataaqe lix yaab’ xkux li Dios ut lix b’ehil a’an re sumwank, a’an tooxkawob’resi rik’ineb’ lix yalb’al qix.

Jwal ch’a’aj chaq lix viajik lin junkab’al toj sa’ li santil ochoch, a’b’an nNaq yooko chaq chi wulak sa’ li santil ochoch re Lago Salado, Utah, lin na’, chi k’a’jo’ xnimal lix paab’aal, kixye, “Chaab’il wanqo; li Qaawa’ tixkol qix.” Kootz’ape’ sa’ junajil, ut kik’ira li wanab’. A’in kik’ulman ka’ajwi’ chirix naq yalb’il rix xpaab’aaleb’ lin na’ inyuwa’ ut rik’in xtaaqenkil lix musiq’ahom li Qaawa’.

Lix b’aanuhom li qana’ qayuwa’ toj wan xwankil sa’ li qayu’am anajwan. Lix b’aanuhom li qana’ qayuwa’ ke’xk’ut chiqu k’a’ut naq naqapaab’eb’ xtzol’leb’ li evangelio ut kooxtenq’a chixtawb’al ru li yaalalil, li ajom, ut li osob’tesink naxk’am chaq qe li evangelio. Xtawb’al ru li k’a’ut re lix evangelio li Jesukristo naru ajwi’ tooxtenq’a chixq’axb’aleb’ ru li qach’a’ajkilal rik’in paab’aal.

Sa’ roso’jik, chixjunil li nokoxb’oq ut nokoxtaqla li Dios chixb’aanunkil, a’an reetalil lix rahom choq’ qe ut li rajom xch’ool chixk’eeb’al qe chixjunileb’ li osob’tesink li naraj xk’eeb’al reheb’ li tiikeb’ chi paab’ank. Ink’a’ naru taqak’oxla naq eb’ li qakok’al te’xtzol xraab’al li evangelio xjuneseb’ rib’; teneb’anb’il sa’ qab’een xtzolb’aleb’. Naq naqatenq’aheb’ li qakok’al chixtzolb’al roksinkil xtaql xch’ooleb’ chi us, li qab’aanuhom naru tixmusiq’aheb’ chixsik’b’al ru li us xjuneseb’ rib’. Lix tiikilaleb’ a’an tixtenq’aheb’ ajwi’ lix kok’aleb’ a’an chixnawb’al xjuneseb’ rib’ lix yaalalil li evangelio.

Ex saaj winq ut saaj ixq, ab’ihomaq li profeet li nekexraatina anajwan. Sik’omaq xtzolb’aleb’ li choxahil yaal rik’in paab’aal ut sik’omaq xtawb’al ru li evangelio eejunes eerib’. Li Awa’b’ej Nelson toje’ kixye: “B’ar wan li na’leb’ li toj maak’a’ aawe? … B’aanu li kixb’aanu li Profeet aj Jose. Taw jun ch’anch’ookil na’ajej. … Tuulanob’resi aawib’ chiru li Dios. Hoy chixjunil laa week’ahom chiru li Dios. Sik’ ru a’an re aasumenkil.”4 Sa’ xsik’b’al eeb’eresinkil xb’aan lee Choxahil Yuwa’ aj rahonel, naq yookex chirab’inkil li raatineb’ li yo’yookil profeet ut chixk’eeb’al reetal lix tiikil b’aanuhomeb’ lee na’ eeyuwa’, laa’ex ajwi’ naru tex’ok jo’ jun kawil laq’leb’ re paab’aal sa’ lee junkab’al.

Ex na’b’ej yuwa’b’ej reheb’ li kok’al li maare xe’el chaq sa’ xb’ehil li sumwank, sutq’inqex rik’ineb’. Tenq’ahomaqeb’ chixtawb’al ru lix yaalalil li evangelio. Tikib’omaq anajwan; maajun wa b’ayb’ookex.

Xk’utb’al li yu’amink chi tiik qapaab’aal naru taatenq’anq chi naab’al. Li Awa’b’ej Nelson kixye, “Jo’ aj Santil Paab’anel sa’ Roso’jikeb’ li Kutan, k’aynaqo chixk’oxlankil naq li “iglees” a’an k’a’ruhaq li nak’ulman sa’eb’ li qach’utleb’aal kab’l, ut tenq’anb’il xb’aan li nak’ulman sa’ li ochoch. Tento taqajal li na’leb’ a’in. Anajwan ut naq na’ajman ru jun Iglees jayalinb’il sa’ li ochoch, li tenq’anb’il xb’aan li nak’ulman sa’eb’ li qach’utleb’aal kab’l re uq’ej, teep, ut oqech.”5

Eb’ li loq’laj hu neke’xk’ut, “K’e xna’leb’eb’ li kok’al naq toj saajeb’; ut naq toxe’tixq, ink’a’ taasachq sa’ xch’ooleb’.”6

Neke’xye ajwi’, “Ut anajwan, rikʼin naq li aatin jultikanbʼil kʼaʼjoʼ naq naxkʼamebʼ xchʼool li tenamit chixbʼaanunkil li kʼaʼru tiik—relik chi yaal, kʼaʼjoʼ wiʼchik xwankil saʼ xbʼeen xkʼaʼuxlebʼ li tenamit chiru li yokʼlebʼ chʼiichʼ, malaj kʼaʼaq chik ru li naʼuxman rehebʼ—joʼkan naq laj Alma kixkʼoxla naq aajel ru naq teʼxyal xchaabʼilal li raatin li Dios.”7

Wan jun seraq’ chirix jun li ixq li ra xch’ool xb’aan naq naab’al li kab’ naxtzeka lix yum. Us ta naxye re naq tixkanab’, toj naxtzeka li kab’. Sa’ xjosq’il, a’an kixsik’ ru xkamb’al chaq xyum re rilb’al jun xnimal ru winq oxloq’inb’il xb’aan.

Kichal chiru ut kixye, “Qawa’, numtajenaq xk’ihal li kab’ naxtzeka lin yum. Ma naru taaye re naq tixkanab’ xtzekankil?”

Li winq kirab’i li raatin chi us, toja’ naq kixye re lix yum, “Ayu sa’ laa wochoch, ut chatsutq’iiq wik’in sa’ wiib’ xamaan.”

Xko’o rochb’een lix yum sa’ ochoch, sachenaq xch’ool chirix k’a’ut naq ink’a’ kixye re xyum naq tixkanab’ xtzekankil naab’al li kab’.

Chirix xnumik wiib’ xamaan ke’sutq’i. Li winq kixka’ya li ch’ina al ut kixye, “Ab’i, tento taakanab’ xtzekankil naab’al li kab’. Moko us ta choq’ aawe.”

Li ch’in al kixsume naq us ut kixyeechi’i naq ink’a’ chik tixb’aanu a’an.

Lix na’ li ch’ina al kixpatz’, “K’a’ut b’i’ naq ink’a’ xaye a’in re wiib’ xamaan chaq?”

Kise’e li winq. “Wiib’ xamaan chaq laa’in ajwi’ yookin chaq chixtzekankil naab’al li kab’.”

K’a’jo’ xtiikilal xch’ool li winq a’in, jo’kan naq kixnaw naq maak’a’ na’ok wi’ xna’leb’ a’an wi ink’a’ ajwi’ yoo chixb’aanunkil xjunes rib’.

Nim wi’chik li qatoch’om rik’ineb’ li qakok’al naq nokohe’ril chi b’eek chi tiik qapaab’aal sa’ xb’ehil li sumwank. Li profeet aj Jakob sa’ lix Hu laj Mormon a’an jun reetalil li tiikil wank a’an. Laj Enos, li ralal, kixtz’iib’a resil lix k’utum lix yuwa’ sa’ xyu’am:

“Laaʼin, aj Enos, rikʼin xnawbʼal ru inyuwaʼ naq aʼan jun tiikil winq—xbʼaan naq kinixtzol saʼ li raatinobʼaal, ut joʼkan ajwiʼ saʼ lix chʼolanihom ut lix tijom li Qaawaʼ—ut osobʼtesinbʼilaq taxaq xkʼabʼaʼ lin Dios xbʼaan aʼin. …

“… Ut li aatin li kokʼ aj xsaʼ kiwabʼi chaq chixyeebʼal inyuwaʼ chirix li junelik yuʼam, ut lix sahilebʼ xchʼool laj santil paabʼanel, kiʼok saʼ xchamal inchʼool.”8

Eb’ lix na’eb’ li saaj aj pleet ke’xyu’ami li evangelio, jo’kan naq eb’ li ralal xk’ajol nujenaqeb’ rik’in tz’aqal xnawomeb’. Laj jolominel reheb’ kixye:

“Keʼtzoleʼ chaq xbʼaanebʼ lix naʼ, naq wi inkʼaʼ nekeʼwiibʼan xchʼool, li Dios tixkolebʼ.

“Ut keʼxnumsi chiwu li raatinebʼ lix naʼebʼ, keʼxye: Moko nawiibʼan ta qachʼool naq keʼxnaw li qanaʼ.”9

Laj Enos ut eb’ li saaj aj pleet ke’kawob’resiik xb’aan xpaab’aaleb’ lix na’ xyuwa’, li kixtenq’aheb’ chixq’ab’aleb’ ru lix yalb’al rix lix paab’aaleb’.

Noko’osob’tesiik xb’aan lix evangelio li Jesukristo li k’ojob’anb’il wi’chik sa’ li qakutan, ut a’an nokoxwaklesi naq naka’ch’ino’ malaj nach’a’ajko’ qach’ool. Nak’utman xyaalalil chiqu naq eb’ li qab’aanuhom te’uuchinq sa’ xhoonal li Qaawa’, wi naqatiikisi qib’ chi uub’ej chiru lix yalb’al rix qapaab’aal.

Toje’, li wixaqil ut laa’in ut li awa’b’ejil re li area xqochb’eeni li Elder David A. Bednar sa’ rosob’tesinkil li Santil Ochoch re Port-au-Prince, Haiti. Xchal ajwi’ li qalal, laj Jorge xk’ab’a’, ut xye a’in chirix li xnumsi: “Chaab’il, yuwa’! Naq li Elder Bednar x’ok chixk’eeb’al li tij re rosob’tesinkil li santil ochoch, xinru chireek’ankil li saqen ut li q’ixnal chi ok sa’ li na’ajej wanko wi’. Li tij a’an xnimob’resi chi us innawom chirix li rajom jun li santil ochoch. Chi yaal, a’an rochoch li Qaawa’.”

Sa’ lix Hu laj Mormon, laj Nefi naxk’ut naq wi laa’o naqasik’ xnawb’al li rajom li Dios, a’an tooxkawob’resi. A’an kixtz’iib’a, “Laaʼin, aj Nefi, qʼaxal saajin chaq … ut joʼkan ajwiʼ kʼaʼjoʼ inchʼool chixnawbʼal chirix lix muqmuukil naʼlebʼ li Dios, joʼkan naq kinʼelajin chiru li Qaawaʼ; ut kʼehomaq reetal naq aʼan kinrulaʼani, ut kixqʼunobʼresi li waam joʼkan naq kinpaabʼ chixjunil li aatin yeebʼil chaq xbʼaan lin yuwaʼ; joʼkan naq inkʼaʼ kinpoʼresi inchʼool rikʼin joʼ chanru ebʼ li was.”10

Ex was wiitz’in, chiqatenq’aheb’ li qakok’al ut chixjunileb’ li wankeb’ chiqasutam chixtaaqenkil lix b’ehil li Dios re sumwank, re naq li Musiq’ej naru tixtzoleb’ ut tixq’unob’resi xch’ooleb’ re te’raj xtaaqenkil a’an chiru chixjunil lix yu’ameb’.

Naq nink’oxla lix mayejeb’ ut lix b’aanuhomeb’ inna’ inyuwa’, nink’e reetal naq li qapaab’aal chirix li Jesukristo tixk’ut chiqu li b’e li tooxk’am chaq sa’ li qachoxahil ochoch. Ninnaw naq te’chalq li sachb’a-ch’oolej chirix naq yalb’il rix qapaab’aal.

Ninch’olob’ xyaalal li Jesukristo ut lix tojb’al rix li maak kixb’aanu. Ninnaw naq a’an aj Kolol qe. A’an ut li qaChoxahil Yuwa’ ke’xk’utb’esi chaq rib’ sa’ li eq’la re xtiklajik li saq’ehil re 1820 chiru li saaj aj Jose Smith, li profeet re lix k’ojob’ankil wi’chik li evangelio. Li Awa’b’ej Russell M. Nelson a’an li profeet re li qakutan. Sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo, amen.