Xpaqonkil li qakrus

Ex was wiitz’in, ak xqak’ul li xchaq’al ru xk’utumeb’ li qajolominel chiru li wiib’ chi kutan a’in. Ninch’olob’ xyaalal eere naq wi taqayal qaq’e chixk’anjelankileb’ li musiq’anb’il ut aajel ruhil k’utum a’in sa’ li qayu’am, li Qaawa’, sa’ xk’ab’a’ li rusilal, tooxtenq’a chiqajunil chixpaqonkil li qakrus ut tixseeb’ob’resi li qiiq.¹

Naq wan chaq sa’ xweent Cesarea re Filipo, li Kolonel kixk’utb’esi chiruheb’ lix tzolom li rahilal tixk’ul sa’ ruq’eb’ li xb’eenil, eb’ li xb’eenil aj tij, ut eb’ laj tz’iib’ aran Jerusalen. A’an kixtzoleb’ chirix lix kamik ut lix nimal ru waklijik chi yo’yo.² Sa’ li hoonal a’an, eb’ lix tzolom ink’a’ ke’xtaw ru chi tz’aqal lix loq’laj k’anjel sa’ ruchich’och’. Laj Pedro ajwi’, naq kirab’i li kixye li Kolonel, kirisi xjunes ut kixq’us rik’in xyeeb’al, “Maajaruj ta xaq, at Qaawa’! Ink’a’ taxaq taak’ul chi jo’kan.”³

Re xtenq’ankileb’ lix tzolom chixtawb’al ru naq li wank chi k’eek’o xch’ooleb’ sa’ xk’anjel kiraj ajwi’ naq kub’enaqeb’ li ratawom ut naq te’xk’ul rahilal, li Kolonel kixye chi kaw:

“Wi ani naraj intaaqenkil, mixra rib’, chixchapaq lix krus ut chinxtaaqehaq.

“Xb’aan naq ani naraj xkolb’al lix yu’am, taasachq chiru; a’ut li taasachq lix yu’am chiru sa’ ink’ab’a’, a’an tixkol lix yu’am.

“Xbʼaan naq kʼaʼru tixra wiʼ jun li winq, wi taareechani chixjunil li ruchichʼochʼ, aʼut tixsach li raam? Malaj kʼaʼru tixkʼe jun li winq joʼ reeqaj lix yuʼam?”⁴

Sa’ li raatin, li Kolonel kixka’suti naq chixjunileb’ li wankeb’ xch’ool chixtaqeenkil tento te’xram rib’ ut te’xram li rajom, li ratawom, ut li reek’ob’aal, te’xmayeja chixjunil, jo’kan ajwi’ xyu’ameb’ wi na’ajman ru, ut te’xq’axtesi rib’ chi tz’aqal chiru li rajom li Yuwa’b’ej—jo’ chanru kixb’aanu a’an.⁵ Relik chi yaal, a’in lix tz’aq lix kolb’al jun li aamej. Li Jesus kiroksi li reetalil li krus jo’ jaljookil ru aatin re xtenq’ankileb’ lix tzolom chixtawb’al ru k’a’ru naraj naxye li mayejak ut li k’ehok-ib’ sa’ lix k’anjel li Qaawa’. Li reetalil li krus nawb’il chaq chi us xb’aaneb’ lix tzolom ut chixjunileb’ li ke’wan chi jolominb’ileb’ xb’aaneb’ aj Roma, xb’aan naq eb’ laj Roma ke’xmineb’ ru li kristiaan li te’k’ehe’q chiru krus chixpaqonkil lix kruseb’ malaj xtz’amb’a lix kruseb’ sa’ xyanqeb’ li tenamit toj sa’ li na’ajej te’kamsiiq wi’.⁶

Ka’ajwi’ chirix naq kiwakli chi yo’yo li Kolonel ke’tehe’ xk’a’uxleb’ li tzolom re xtawb’al ru chixjunil li tz’iib’anb’il chaq chirix a’an⁷ ut li taateneb’aaq sa’ xb’eeneb’ chalen chaq li hoonal a’an.⁸

Jo’kan ajwi’, chiqajunilo, ex was wiitz’in, tento taqate li qak’a’uxl ut li qach’ool re taqataw ru lix aajelil ru xpaqonkil li qakrus ut xtaaqenkil a’an. Naqatzol sa’eb’ li loq’laj hu naq eb’ li neke’raj xpaqonkil xkruseb’ k’a’jo’ naq neke’xra li Jesukristo, jo’kan naq neke’xtz’eqtaana chirixeb’ chixjunil li maa’usilal, ut li junjunq chi ruchich’och’il atawom, ut neke’ab’in chiruheb’ lix taqlahom.⁹

Li qajom chixtz’eqtaanankil yalaq k’a’ru naxka’pak’ali li rajom li Dios, ut chixmayejankil chixjunil li patz’b’il qe naq taqaq’axtesi, ut chixyalb’al qaq’e chixtaaqenkileb’ lix k’utum, a’an tooxtenq’a chi kuyuk sa’ xb’ehil lix evangelio li Jesukristo—sa’ xyi xk’ulb’al li rahilal, naq q’un xmetz’ew li qaam, malaj naq naq’unb’esiik qach’ool xb’aan li qech kristiaanil ut xb’aaneb’ xna’leb’ li ruchich’och’ li neke’xka’pak’ali lix k’utum.

Qayehaq, choq’ reheb’ li maji’ neke’xtaw lix junelikil sum aatin ut maare neke’reek’a li junaatalil ut xmaak’a’il li royb’enihom, malaj choq’ reheb’ li xe’jache’ xsumlajikeb’ ut neke’reek’a naq kanab’anb’ileb’ ut ink’a’ jultikanb’ileb’, ninye eere naq xk’ulub’ankil lix b’oqom li Qaawa’ re xpaqonkil lee krus ut xtaaqenkil a’an naraj naxye kanaak chi wank eepaab’aal sa’ xb’ehil li Qaawa’, xb’aanunkil rajlal li k’a’ru xk’ulub’, ut ink’a’ xk’ulub’ankileb’ li ruchich’och’il b’aanuhom li moqon te’xsach li qayo’onihom chirix lix rahom ut li ruxtaan li Dios.

Yaal ajwi’ a’in choq’ reheb’ li wan ratawomeb’ rik’in rech winqilal malaj rech ixqilal ut neke’raho’ sa’ xch’ooleb’ ut neke’reek’a naq maak’a’ naru te’xb’aanu. Maare xb’aan a’in naq wankeb’ junjunq eere li neke’reek’a naq moko eere ta chik lix evangelio li Jesukristo. Wi yaal a’an, laa’in nawaj xyeeb’al eere naq junelik wan qayo’onihom rik’in li Dios li Yuwa’b’ej ut rik’in lix k’uub’anb’il na’leb’ re sahil ch’oolejil, rik’in li Jesukristo ut lix tojb’al rix li maak kixb’aanu, ut rik’in ab’ink chiruheb’ lix taqlahomeb’ aj rahonel. Sa’ lix nawom, lix wankilal, lix tiikilal, ut li ruxtaan tz’aqal re ru, li Qaawa’ naru tooxtz’ap choq’ re, re naq took’ame’q chiru li rilob’aal ut taawanq li qakolb’al chi junelik, wi xaqxooqo junelik ut ink’a’ too’eek’anq rik’in xpaab’ankileb’ li taqlahom,¹⁰ ut numtajenaq junelik li chaab’il k’anjel qik’in.¹¹

Choq’ reheb’ li xb’aanuhomeb’ li ninqi maak, xk’ulub’ankil li b’oqok a’in naraj naxye, sa’ xyanq junjunq chik na’leb’, xtuulanob’resinkileb’ eerib’ chiru li Dios, aatinak rik’in lee jolominel sa’ li Iglees, ut xjalb’al eek’a’xul ut xkanab’ankil eemaak. Xb’aanunkil a’in taarosob’tesi ajwi’ chixjunileb’ li yookeb’ chi ch’a’ajko’k rik’in li jar paay chi rahil k’aytesink-ib’, jo’eb’ li opioide, eb’ li droga, eb’ li ha’ neke’kaltesin, ut li pornografia. Xk’eeb’aleb’ li yokb’ a’in texxnach’ob’resi rik’in li Kolonel, li naru texrach’ab’ chiru lee xutaan, lee rahilal, ut lee moosil sa’ musiq’ej ut sa’ tz’ejwalej. Jo’kan ajwi’, maare teeraj xsik’b’al eetenq’ rik’in lee junkab’al, lee ramiiw, ut rik’ineb’ laj b’anonel ut aj k’ehol na’leb’.

Meekanab’ xyalb’al eeq’e us ta k’iila sut nekext’ane’ ut meek’oxla naq maak’a’ eewankil chixkanab’ankileb’ lee maak ut chi numtaak sa’ xb’een yalaq k’a’ru xek’aytesi wi’ eerib’. Ink’a’ naru teekanab’ xyalb’al eeq’e ut texkanaaq sa’ xq’unal eemetz’ew ut li maak! Junelik b’an cheyal eeq’e chixb’aanunkil li jwal chaab’il naru cheru, xk’utb’esinkil rik’in lee b’aanuhom li rajom eech’ool chixch’ajb’al xsa’ li k’uleb’aal, jo’ kixk’ut li Kolonel.¹² Wan naq lix tuqub’ankil jun li ch’a’ajkilal nachal chirix k’iila po re xyalb’al qaq’e. Li yeechi’ihom li natawman sa’ lix Hu laj Mormon naq “aʼ saʼ xkʼabʼaʼ li usilal naq nokokoleʼ, chirix chixjunil li nokoru chixbʼaanunkil laaʼo,”¹³ a’an yaal saʼebʼ li hoonal aʼin. Chijultiko’q eere naq lix maatan li Kolonel re usilal “ink’a’ ka’ajwi’ nak’ulman “chirix” chixjunil li nokoru chixb’aanunkil. Naru taqak’ul li rusilal chi rub’elaj, sa’ xyi, ut chirix li hoonal naq yooko wi’ chixyalb’al qaq’e.”¹⁴

Ninch’olob’ xyaalal naq wi junelik yooko chixyalb’al qaq’e chi numtaak sa’ xb’eeneb’ li qach’a’ajkilal, li Dios toorosob’tesi rik’ineb’ lix maatan li paab’aal re took’irtesiiq ut re xk’anjelankileb’ li sachb’a-ch’oolej.¹⁵ A’an tixb’aanu choq’ qe li ink’a’ naru taqab’aanu qajunes qib’.

Jo’kan ajwi’, choq’ reheb’ li raheb’ xch’ool, li josq’eb’, li po’jenaqeb’ xch’ool, malaj li b’ak’b’ileb’ xb’aan xkadeenil li rahilal chirix k’a’ruhaq ink’a’ us xe’xk’ul, li xpaqonkil qakrus ut xtaaqenkil li Kolonel naraj naxye xkanab’ankileb’ li eek’ahom a’an ut sutq’iik b’an rik’in li Qaawa’ re naq a’an naru toorach’ab’ chiru li rahil wank a’in ut tooxtenq’a chixtawb’al li tuqtuukilal. Wi ink’a’ naqakanab’eb’ li rahil eek’ahom a’in, naru taqataw naq wanko chi maak’a’ lix wankil lix Musiq’ li Qaawa’ sa’ li qayu’am. Ink’a’ naru taqajal xch’ooleb’ jalan chik li kristiaan, a’b’an naru taqakuyeb’ xmaak—chi jok’an xtz’eqtaanankil li wank jo’ preex chiruheb’ li ani ke’toch’ok qe.¹⁶

Eb’ li loq’laj hu neke’xk’ut naq wan jun b’e re elk sa’eb’ li ch’a’ajkilal a’in—a’an xb’oqb’al li qaKolonel chiqatenq’ankil rik’in xk’eeb’al jun ak’ qach’ool sa’ xna’aj li qach’ool kawujenaq.¹⁷ Re taaruuq taak’ulmanq a’in, tento toochalq chiru li Qaawa’ rik’in xq’unal qametz’ew¹⁸ ut naqatz’aama naq tooxtenq’a ut tixkuy qamaak,¹⁹ tz’aqal wi’chik sa’ li santil hoonal naqak’ul wi’ li loq’laj wa’ak rajlal domingo. Chiqasik’ lix tenq’, ut chiqak’e jun yokb’ aajel ru ut ch’a’aj rik’in xkuyb’al xmaakeb’ li ke’rahob’tesink qe re naq naru te’ok chi k’iraak li qatoch’olal. Ninyeechi’i eere naq sa’ xb’aanunkil a’in, nujenaqaqeb’ lee q’ojyin rik’in sahilal li nachal rik’in li wank sa’ tuqtuukilal rik’in li Qaawa’.

Naq wan sa’ li tz’alam sa’ Liberty sa’ 1839, li Profeet aj Jose Smith kixtz’iib’a jun hu reheb’ li komon sa’ li Iglees wan wi’ li profeetil aatin wan rilom rik’ineb’ li na’leb’ a’in. A’an kixtz’iib’a, “Chixjunil li kʼojaribʼaal ut li awaʼbʼejil, li taqlanelil ut li wankilal, taakʼutbʼesimanq ut taakʼeheʼq saʼ xbʼeenebʼ chixjunil li keʼkuyuk chi kawebʼ xchʼool choqʼ re lix evangelio li Jesukristo.”²⁰ Jo’kan naq, ex raarookil was wiitz’in, li ani neke’xk’ul sa’ xb’eeneb’ lix k’ab’a’ li Kolonel, neke’xkanab’ rib’ chiruheb’ lix yeechi’ihom ut neke’kuyuk toj’ sa’ roso’jik, te’kole’q²¹ ut taaruuq te’wanq rik’in li Dios sa’ sahil ch’oolejil maajo’q’e na’oso’.²²

Chiqajunil naqak’ul li ch’a’ajkilal sa’ li qayu’am li naxk’e chi raho’k qach’ool, chi sache’k li qayo’onihom, ut wan naq chi q’uno’k qametz’ew. Wan naq nokok’ame’ xb’aaneb’ li eek’ahom a’in chixpatz’b’al chiru li Qaawa: “K’a’ut naq yookin chixk’ulb’al a’in?” malaj “K’a’ut naq ink’a’ nink’ul li nawaj laa’in? Yookin tz’aqal chixyalb’al inq’e chi anchal inch’ool re xpaqonkil lin krus ut chixtaaqenkil li Kolonel!”

Ex raarookil wamiiw, tento taajultiko’q qe naq xpaqonkil li qakrus naraj naxye xtuulanob’resinkil qib’ ut xkanab’ankil qib’ sa’ ruq’ li Dios ut lix junelikil nawom. Tento taqak’e reetal naq a’an naxnaw qu ut li naqaj ru chiqajunjunqal. Tento ajwi’ taqak’ulub’a naq lix hoonalil li Qaawa’ jalan rik’in li qe. Wan naq naqasik’ jun qosob’tesinkil ut naqaxaqab’ li hoonal naqaj naq li Qaawa’ tento tixtz’aqob’resi ru. Ink’a’ naru taqaye naq ka’ajwi’ tiik toowanq chiru a’an wi naxsume li rajom qach’ool sa’ li hoonal naqaj laa’o. Naq naqab’aanu a’in, chanchano eb’ laj Nefita sa’ najter kutan, li ke’reetz’uheb’ li ras riitz’in rik’in xyeeb’al naq ak numenaq li kutan re taatz’aqloq ru li raatin laj Samuel aj Lamanita, ut chi jo’kan xk’eeb’aleb’ li ani neke’paab’an chi wiib’ank xch’ooleb’.²³ Tento taqapaab’ li Qaawa’ re ch’anch’ooq tooruuq toowanq ut taqanaw naq a’an li Dios, naq a’an chixjunil naxnaw, ut naq naxnaw qu chiqajunjunqal.²⁴

Jalam-uuch

li Elder Soares narula’ani li Hermana Calamassi

Toje’ xinru chirilb’al jun li xmalka’an, li xFranca Calamassi xk’ab’a’, li wan jun xyajel q’axal ra. Li Hermana Calamassi a’an li xb’een sa’ xjunkab’al li ki’ok choq’ komon sa’ lix Iglees li Jesukristo li k’ojob’anb’il wi’chik. Us ta ink’a’ xkub’e xha’ lix b’eelom, a’an kixk’uleb’ li misioneer ut kok’ aj xsa’ kiwulak sa’eb’ li ch’utam sa’ li iglees. Us ta jo’kan lix yu’am, li Hermana Calamassi kikana chi tiik chi paab’ank ut kixk’iresi kaahib’eb’ lix kok’al sa’ lix evangelio li Jesukristo. Jun chihab’ chirix xkamik lix b’eelom, li Hermana Calamassi kixk’ameb’ chaq lix kaahib’ chi kok’al sa’ li santil ochoch, ut ke’tz’aqon sa’eb’ li santil k’ojob’anb’il k’anjel ut ke’tz’ape’ sa’ junajil jo’ junkab’al. Eb’ li yeechi’ihom li laq’lookeb’ rik’ineb’ li k’ojob’anb’il k’anjel a’in ke’xk’am chaq naab’al lix yo’onihom ut xsahil xch’ool li kitenq’ank re chi xik chi uub’ej sa’ xyu’am.

Jalam-uuch

li junkab’al Calamassi chirix li santil ochoch

Naq ki’ok chaq chi naqk xyajel, lix obiisp kixk’e jun rosob’tesinkil. Sa’ li hoonal a’an, a’an kixye re lix obiisp naq wan xch’ool chixk’ulub’ankil li rajom li Qaawa’, ut kixk’ut lix paab’aal chi k’irtesiik jo’ ajwi’ lix paab’aal chi kuyuk sa’ xyajel toj sa’ roso’jik.

Naq yookin chirula’aninkil ut chixchapb’al ruq’ li Hermana Calamassi ut chirilb’al sa’ xnaq’ ru, xwil jun li saqen chanchan re jun li anjel li nalemtz’unk sa’ rilob’aal—a’an naxk’ut lix kawilal xch’ool chirix lix k’uub’anb’il na’leb’ li Dios ut naq wan re tz’aqal xlemtz’unkil li yo’onink chirix lix rahom ut lix k’uub’anb’il na’leb’ li Yuwa’b’ej choq’ re.²⁵ Xweek’a naq k’eek’o xch’ool chi kuyuk sa’ lix paab’aal toj sa’ roso’jik rik’in xpaqonkil lix krus, us ta wankeb’ li ch’a’ajkilal yoo chixnumsinkil. Lix yu’am li ixq a’in a’an jun xnawom ch’oolej chirix li Kristo, jun xch’olob’ankil lix paab’aal ut xk’eek’ookilal xch’ool chiru.

Ex was wiitz’in, nawaj xch’olob’ankil xyaalal eere naq re xpaqonkil li qakrus ut xtaaqenkil li Kolonel tento taqataaqe lix b’aanuhom a’an ut taqayal qaq’e chi wank jo’ chanru a’an,²⁶ xkuyb’al rik’in kuyum chixjunil li naqak’ul sa’ li yu’amej, xtz’eqtaanankil li ratawom li ruchich’och’il winq, ut royb’eninkil li Qaawa’. Jo’ kixye li kitz’iib’ank re jun Salmo:

“K’ojk’ooq aawaam rik’in li Qaawa’, kawaq aach’ool ut chatkuyuq; k’ojk’ooq aawaam rik’in li Qaawa’ chi junelik.”²⁷

“A’an laj tenq’ahom qe ut lix kolb’al qib’.”²⁸

Ninch’olob’ xyaalal eere naq xtaaqenkil lix yokb’ li Qaawa’ ut royb’eninkil a’an li wan choq’ aj k’irtesinel re li qayu’am tixk’e xhiilal li qaam ut tixseeb’ob’resi li qiiq.²⁹ Ninch’olob’ xyaalal eere li na’leb’ a’in, sa’ xloq’laj k’ab’a’ li Jesukristo, amen.