Nawok, rahok, ut chaab’ilo’k
Chiqajunilo taxaq toowulaq chixtawb’al ru li qateneb’ankil sa’ li nimla k’anjel a’in re rilb’aleb’ li komon re naq toowulaq jo’ a’an.
Sa’ 2016, li Coro re li Tabernaculo re li Manzana re li Templo kiwulak chaq chirula’aninkileb’ li tenamit Países Bajos ut Bélgica. Ut xb’aan naq laa’in chaq jun chi tz’aqonk sa’ li k’anjel a’an, kinru chirilb’al wiib’ sut lix k’anjeleb’ re b’ichank.
Sa’eb’ li k’anjel, kink’oxla lix nimal k’anjel naxk’am xb’eresinkil jun li ch’uut jo’ a’an. Kink’oxla li nimla k’anjeleb’aal gong, li ch’a’aj tz’aqal xk’amb’al sa’ junaq chik na’ajej chiruheb’ li violin, li trompeet, ut xkomoneb’ chik li k’anjeleb’aal li naru naqak’am rub’el qatel. A’b’anan, wi nak’eeman reetal xk’anjel li gong, ka’ajwi’ natoch’e’ wiib’ oxib’ sut, ut xkomoneb’ chik li k’anjeleb’aal li jwal kok’ neke’oksiman sa’ chixjunil li b’ichank. Xink’oxla naq, wi maak’a’ xyaab’ li gong, li b’ich moko juntaq’eet ta raj taa’elq, jo’kan naq tento xk’amb’al li nimla gong sa’ xb’een li palaw.
Wan naq naru naqeek’a naq laa’o, li nimla gong a’an, ka’ajwi’ noko’usa chi okenk sa’ b’ab’ay ajwi’ xyanq li b’ichank. A’b’an tinye eere naq lix yaab’ naxk’e xjalanil chixjunil.
Naqaj ru chixjunileb’ li k’anjeleb’aal. Junjunq qe laa’o moko ch’a’aj ta naq nokotzolok ut chaab’il noko’el sa’ li tzolok, ut wankeb’ li jalaneb’ chik xseeb’al. Junjunq qe nokok’oxlank ut nokokab’lank k’a’aq re ru malaj noko’ilok, nokok’aak’alenk, malaj naqatzoleb’ jalan kristiaan. Chiqajunilo aajel qu re xk’eeb’al xb’onol ut rajom li ruchich’och’ a’in.
Nawulak raj chiwu xyeeb’al li waatin choq’ reheb’ li ani neke’reek’a naq maak’a’ naru neke’tenq’an wi’, malaj neke’xk’oxla naq moko aajeleb’ ta ru malaj maak’a’ xloq’aleb’, choq’ reheb’ li kristiaan li neke’reek’a naq neke’xtoch’ li choxa rik’ineb’ li ruq’, ut choq’ reheb’ chixjunileb’ li neke’reek’a naq wankeb’ sa’ xyi a’an.
A’ yaal b’ar wankex re li b’e re li yu’am, junjunq eere laa’ex maare nekereek’a naq luktajenaqex ut nekek’oxla naq moko wankex ta sa’ li b’e a’an. Nawaj eeb’oqb’al chi elk sa’ li aak’ab’ ut ok sa’ li saqen. Lix saqen li evangelio tixk’e eeraab’al ut eek’irtesinkil, ut texxtenq’a chixtawb’al ru anihex tz’aqal laa’ex ut k’a’ru lee rajom sa’ li yu’am.
Junjunq qe laa’o wanjenaqo chaq chi sachso sa’eb’ li b’e moko useb’ ta ut naqayal xsik’b’al li sahil ch’oolejil aran.
Li qaChoxahil Yuwa’ aj rahonel nokoxb’oq chi xik sa’ li b’e re li tzolomil ut q’ajk rik’in a’an. A’an nokoxra rik’in jun rahom tz’aqal re ru.1
B’ar wan li b’e? Li b’e a’an xtenq’ankil qib’ chiqib’il qib’ chixtawb’al ru aniho laa’o naq naqil qib’ chiqib’il qib’.
Choq’ we laa’in, rilb’aleb’ li komon a’an xk’anjelankil li choxahil rahok.2 Ut chi jo’kan naqayoob’ jun sutam b’ar wi’ li nak’ehok ut li nak’uluk neke’xk’ul rajom chixjalb’al xk’a’uxleb’. Sa’ jalan chik aatin, naqajal qab’e ut nokonach’ok chi us rik’in li qaKolonel Jesukristo, ut nokowulak chi us jo’ a’an.
Qayehaq, moko ajb’il ta ru xyeeb’al rajlal re li qasum aatin malaj eb’ li qakok’al chan ru naru neke’chaab’ilo’; a’aneb’ ak neke’xnaw. Naq naqayoob’ li sutam a’an re rahok, te’xk’ul li wankilal re xb’aanunkileb’ li jalok aajeleb’ ru sa’ lix yu’ameb’ ut chaab’ilo’k jo’ kristiaan.
Chi jo’kan, li jalb’a-k’a’uxlej na’ok jo’ jun li b’e re chaab’ilo’k, li naru naxk’am chaq xpatz’b’al xkuyb’al qamaak naq naqab’aanu li ink’a’ us. Ninjultika ut toj ninnumsiheb’ hoonal b’ar wi’ ninraqok aatin sa’ junpaat malaj ninb’ay chi ab’ink. Ut sa’ xraqik li kutan sa’ lin tij, naweek’a lix raarookil na’leb’ li choxa re xjalb’al ink’a’uxl ut chaab’ilo’k. Li sutam wan wi’ li rahok li ke’xyoob’ chaq xb’een wa lin na’ inyuwa’, li was ut eb’ li wanab’, ut chirix a’an li wixaqil, eb’ lin kok’al, ut eb’ li wamiiw, nikinixtenq’a chi chaab’ilo’k chi us jo’ kristiaan.
Chiqajunilo naqanaw k’a’ru naru nokochaab’ilo’ wi’. Moko na’ajman ta ru xjultikankil chi k’iilasutinb’il chiqib’il qib’, a’b’an na’ajman ru xraab’al qib’ ut rilb’al qib’ chiqib’il qib’ ut, naq naqab’aanu, naqayoob’ jun li eek’ahom re jalaak.
Sa’ ajwi’ li sutam a’an, naqatzol aniho tz’aqal laa’o ut k’a’ru li qak’anjel sa’ xraqik li ch’ol a’in sa’ resilal li ruchich’och’, rub’elaj xkab’ xk’ulunik li Kolonel.
Wi nekepatz’ eerib’ k’a’ru lee k’anjel, nawaj eeb’oqb’al chixsik’b’al junaq na’ajej b’ar wi’ eejunesaq ut teepatz’ re li qaChoxahil Yuwa’ naq tixk’e chenaw k’a’ru li teeb’aanu. Maare lix sumenkil taawulaq chi b’ayatq ut chirix a’an chi saqen ru, naq ak xqaxaqab’ li qoq chi kaw sa’ lix b’ehileb’ li sumwank ut sa’ rilb’aleb’ li komon.
Taqanumsiheb’ junjunq reheb’ li ch’a’ajkilal kixnumsi laj Jose Smith naq natawman chaq “sa’ xyanq li pleet re aatin ut choqink chirix li k’a’ru k’oxlanb’il.” Jo’ tz’aqal naqil ru sa’ lix seraq’, chi kok’ aj xsa’ kixye sa’ xch’ool: “K’a’ru tento taab’aanumanq? Ani re chixjunilebʼ li jar teep aʼin yaal naxye, malaj ut ma sachenaqebʼ chixjunilebʼ? Wi yaal junaq rehebʼ, bʼarwan aʼan, ut chan ru tinnaw?”3
Rik’in lix nawom kixtaw sa’ lix tz’iib’ahom laj Santiago, li naxye, “Wi wank junaq eere yoo chi majelo’k xna’leb’, chixtz’aamaq re li Dios, ut taak’ehe’q re, xb’aan naq li Dios nak’ehok chi anchal xch’ool ut chi chaab’il reheb’ chixjunileb,”4 toj reetal naq laj Jose “kitz’aaman re li Dios.”5
Naqil ajwi’ ru naq “a’an xbʼeen wa saʼ lix yuʼam naq kixyal chi joʼkan, xbʼaan naq saʼ xyi chixjunil lix kʼaʼuxlej, toj aran maajun wa kixyal tijok chi kaw xyaabʼ xkux.”6
Ut jo’kan ajwi’ choq’ qe laa’o, maare a’an li xb’een sut naq too’aatinaq rik’in laj Yo’ob’tesinel qe jo’ maajun wa qab’aanuhom.
Sa’ xk’ab’a’ li yalok kixb’aanu laj Jose, ke’xk’ut rib’ li qaChoxahil Yuwa’ ut li Jesukristo, li Ralal, chiru, ke’xpatz’ xk’ab’a’, ut xb’aan a’an, naqataw ru chi saqen ru aniho laa’o ut naq tz’aqal aajel qu.
Chirix a’an naqil ru naq chiru lix ch’ajomil, laj Jose “kirahob’tesiik xb’aaneb’ li ke’wan raj chaq choq’ ramiiw ut li tento raj chaab’il ke’wan rik’in.”7 Jo’kan ajwi’ laa’o, naru naqoyb’eni b’ayaq li ka’pak’aliik naq naqayu’ami li tzolomil.
Wi sa’eb’ li kutan a’in nekereek’a naq ink’a’ naru nekextz’aqon sa’ li ch’uut ut chanchan naq ch’a’aj li b’e re li jalb’a-k’a’uxlej choq’ eere, chenaw naq wi nokokana aran, taa’isiiq li iiq wan sa’ xb’een qatel ut taqil wi’chik li saqen. Li qaChoxahil Yuwa’ maajun wa tooxtz’eqtaana naq naqasik’ a’an. Naru nokot’ane’ ut nokowakli, ut a’an tooxtenq’a chixchiq’b’al li poqs sa’eb’ li xb’een qaq.
Junjunq qe laa’o tawasinb’ilo, a’b’an sa’ lix b’anleb’aal li Qaawa’ wankeb’ li b’ak’leb’ k’a’jo’ xninqaleb’ ru re xramb’aleb’ ru li qatoch’olal.
Jo’kan ut, a’ li rahom a’an, li rahom tz’aqal re ru li nawb’il ajwi’ ru jo’ li tz’aqal rahok malaj “li saq ruhil rahok narahok wi’ li Kristo,”8 li na’ajman ru sa’eb’ li qochoch, b’ar wi’ eb’ li na’b’ej yuwa’b’ej neke’rileb’ li alalb’ej ut eb’ li alalb’ej neke’rileb’ li na’b’ej yuwa’b’ej. Rik’in li rahok a’an, te’jalmanq li aamej ut te’yo’laaq li ajom re xb’aanunkil li rajom a’an.
A’an li rahok na’ajman ru sa’ li qawanjik sa’ komonil jo’ ralal xk’ajol li qaChoxahil Yuwa’ ut jo’ komon sa’ lix Iglees li taak’eho’q re qak’ulub’ chiroksinkileb’ chixjunil li k’anjeleb’aal re li son sa’eb’ li qach’uut re naq tooruuq chixtoch’b’aleb’ chi chaq’al ru rochb’eeneb’ lix ch’uut li anjel sa’ choxa naq li Kolonel taak’ulunq wi’chik.
A’an li rahok, li saqen, li tento taalemtz’unq ut tixkutanob’resi li qasutam naq yooqo chi k’anjelak sa’ li qayu’am rajlal. Eb’ li kristiaan te’xk’e reetal li saqen ut te’reek’a xb’oqb’aleb’ rik’in a’an. A’an li k’anjel re jultikank aatin li tixtenq’aheb’ li qas qiitz’in re “ te’chalq ut te’iloq, te’chalq ut te’tenq’anq, ut te’chalq ut te’kanaaq .”9 Naq nakak’ul xnawom aach’ool chirix li nimla k’anjel a’in ut li qatz’aqonik chi sa’, chisaho’q qach’ool rochb’een li qaraarookil Profeet aj Jose Smith, li kixye, “Xb’aan naq kiwil chaq jun li k’utb’esink; kinnaw a’an, ut kinnaw naq li Dios naxnaw, ut ink’a’ kinru chixtz’eqtaanankil xyaalal.”10
Ninch’olob’ xyaalal naq ninnaw anihin laa’in ut naq ninnaw anihex laa’ex. Laa’o ralal xk’ajol li qaChoxahil Yuwa’, li nokoxra. Ut ink’a’ kooxtaqla chaq arin re tz’eqok, re b’an tooq’ajq rik’in a’an chi nimanb’il qu. Nintz’aama naq chiqajunilo taqataw ru li qak’anjel sa’ li nimla k’anjel a’in re rilb’aleb’ li komon re naq toowulaq jo’ a’an naq taak’ulunq wi’chik. Sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo, amen.