2009
Ukoukoran te Korakora Rinanon te Ongotaeka
Okitobwa 2009


Rongorongo man te Moani Beretitentii

Ukoukoran te Korakora Rinanon te Ongotaeka

Tamnei
President Thomas S. Monson

N ara aonaaba n te bong aei, te tatara e tiku irouia kairake. Aomata ni kabane a tangiria n tara n ataei, ni karaoi mwakuri n ataei, ao n riki n ataei. E koaua, ae rangin n rawata te mwane ae kabaneaki iaon bwaai are a na kona ni kakoroa nanoia aomata bwa a na tara n ataei. Ti kona n titirakiniira, “E koaua bwa te kakae ibukiia kairake e boou nakon ara bong, ao nakon ara roro?” Ti na ti tangiria n rinanoi rongorongon taai ake ngkoa n ara boki ni kakaai rekeia.

Tebubua te ririki n nako, n taai ni mwamwananga, ao e bon barongaaki raoi aron te mwananga ma kaimoana aika a bane aroia man tauraoi nakon kangaanga a mwananga n ieie nakon taabo aika a tuai n totouaki ma imwaina n ukoukoriia te roronrikirake. Te karaki ni kawai e taekinaki iai bwa iai n te tabo teuana n “aaba aika raroanako” te koburake n ran ae te kabanea n itiaki ranna, ao a na bane n nimma bwa aonga ni kona ni manga kaoka aron korakoraia kaain te roronrikirake ao kateimatoaan te mwakuri ae korakora kan karaoana aei bon man nimakin te ran are e nako man te koburake n ran aei.

Ponce de León, are e uaia n ie nako ma Columbus, aki toki ni karaoa te mwananga ni kakaae, a kakaae n te Bahamas ao taabo tabeua n te Caribbean ma aia koaua ae korakora bwa te ran ae kamiimi ae kona ni kamaiuia kaain te roronrikirake e kona ni kuneaki. Ana mwakuri, n aroia aomata riki tabeman, katoka aron te ukeuke anne, bwa n ana babaire te Atua, ti rin n te maiu ae mamate aei bwa ti na noora te waaki n rikirake ma ti tetaina.

Koburaken te Koaua

E ngae ngke akea koburaken ranin te roronrikirake are ti na kona ni ukoukoriia, iai riki te koburake n ran teuana ae iai inanona te ran ae raka riki kakawakina, riki te ran ibukin te maiu are akea tokina. Aio bon koburaken te koaua.

Te tia kororongorongo e kunei kakawakin raoi te ukeuke ibukin te koaua ngke e koroi raain ibukin te maiu ae mamate aikai:

Eng, taekina, tera te koaua? ’Aio te kabanea n tamaroa ni kaniwanga

Are a kona iai aomata aika mamate ke Atua n noora iai te Atua.

Naako ukoukoria n taabo aika a nano are e raneanea,

Ke waerake ni ukoukoria n te kabanea n rietata ni karawa:

’Bon te kantaninga ibukin naano aika ririeta. …

Ngkanne, tera ae ko taekinna ibukin te koaua? ’Aio te kabanea ao te moan,

Bukina bwa te koaua e aki bitaki ma te tai.

E ngae ngke e maunanako karawa ao te aonaaba e iekaki,

Te koaua, raon te bwai ae iai rabwatana, e na tokanikai iaon te kangaanga ae korakora,

Akea tokina, e aki bibitaki, n aki toki.1

E katanoata te Uea n te kaotioti are e anganaki te Burabeti Iotebwa Timiti i Kirtland, Ohio, ni Meei 1833:

“Te koaua bon atatai iaon bwaai aika ngkai, ao n aroia nakon taai ake ngkoa, ao n aroia nakon taai aika a na roko; …

“Tamnein te koaua bon te Atua. .… Ngaia [Iesu] e karekei bwaninin te koaua … ;

“Ao akea ae na karekea bwaninina ti ngkana e kawakin ana tua.

“Anne e kawakin ana tua e na karekea te koaua ao te oota, ni karokoa e kakororaoaki n te koaua man atai bwaai ni kabane.”2

Akea kainnanoana ibukim ke ngai n te roro ae oota aei, ngke bwaninin te euangkerio e a tia ni kaokaki, n ieie nakon taabo aika a tuai man kakawaraki ma imwaina ke ni mwananga inanon kawai aika tuai ni mwakenaki n ukoukoran koburaken te koaua. Bukina Tamara are i Karawa ae tangiraki e a tia ni katanea kawaira ao ni katauraoa te mwabe ae aki kona ni bwaka—te ongotaeka!

Ana taeka ake a kaokaki a kabwarabwarai raoi taian kakabwaia ake a reke man te ongotaeka ao te maraki n nano ao te bua n nano are e raonna te tia mwamwananga are e toua te kawai ae a bwabwaki riki ae tabu ibukin te bure ao te kairua. Nakon te roro ae tei inanon te katei ni kareani maan, e taekinna Tamuera, “E raoiroi riki te ongotaeka nakon te anga karea, ao te ongo nakon te iriko ni man.”3

Burabeti, n taai ake rimoa ao ngkai, a tia n ata te korakora are e reke rinanon te ongotaeka. Iangoa Nibwaai: “N na nako ao n na karaoi bwaai ni kabane ake e a tia n tuatua te Uea.”4 Ke ana kabwarabwara Moomon ae moan te tamaroa ibukin te korakora ake iai irouia natin Motiaea mwaane:

“A tia n teimatoa ni kakorakoraia ibukin ataakin te koaua; bukina bwa mwaane ae tau otaia ma a tia n ukoukori booki aika tabu ma te kakaonimaki, bwa aonga n atai ana taeka te Atua.

“Ma tiaki ti ngaia aei; a tia n anga nanoia bwa ana bwaina te tataro, ao ana aki mamatam, ngaia ae e a reke irouia tamnein te taetae ni burabeti ao tamnein te kaotioti, ao ngakana anga reirei, anga reirei ma te mwaaka ao te kariaiakaki iroun te Atua.”5

Kawakin tuua.

N ana taeka ni kaukuki teuana Beretitenti David O. McKay (1873–1970), n nakoia kaain te Ekaretia n te maungatabu ni kabuta, ao e anganiira kaetieti ibukin ara tai ae bebete ma e rangin ni mwaaka: “Kawakin ana tua te Atua.”6

Aikanne bon karawawataan ara Tia Kamaiu ngke E katanoata, “Bwa ni kabane ake a tangiria ni karekea te kakabwaia ni baiu a na bon iri tuua ao babaire ake a rineaki ibukin te kakabwaia anne, ma aron babaireana, n aron are e kateaki imwain karikakin te aonaaba.”7

Ana mwakuri aika e karaoi te Tia Reirei e anga koauan raoi Ana taeka. E kaota naba koauan ana tangira te Atua man maiuakinan te maiu ae kororaoi, man karinea te tibwanga ae tabu are bon Ana bwai. E aki karaoi mwakuri n aki iraorao. E aki kona ni kamoamoa. E aki n ae E aki karinerine. E aki toki n nanorinano. E aki toki n kaota te bwai are e iangoia. E aki toki n koaua.

E ngae ngke e kaririaki iroun te tia kairiri ae kewe, riki te riaboro; e ngae ngke E mamaara man te aki mamatam inanon 40 te ngaina ao 40 te bong ao “rimwi e baki”; ao ngke te aomata are e buakaka e angan Iesu te iango ae rangin n anai nano man kabwakabwaka, E anganiira te katooto iaon te ongotaeka mairoun te Atua man teimatoa n ira te bwai ae ataia bwa E eti.8

Ngke E kaitara ma te maraki i Ketemwane, ike E korakai ni kaitara te marakai anne are e kabwarabwaraaki iai maonona bwa kanga timtimin te rara are e bwaka nako aontano, E anga te katooto iaon te Nati ae ongotaeka ngke e kangai, “Tamau, ngkana e riai i Roum, ao ko na uotaanako te mwangko aei mai Rou: ma e na aki iraki nanou, ma e na karaoaki nanom.”9

Nakon Betero i Kariraia, E taku Iesu, “Irai.” E roko naba te kaetieti ae ti tebo ma aei nakon Biribo, “Irai.” Ao nakon te tia ikoikota ana mwane te Uea Reewi, ngke e tekateka n tataningaia ana aomata, ao e roko te wewete, “Irai.” Ao nakon temanna ae biri n rimwiina, te aomata ae korakora kaubwaina, e roko te taeka, “Irai.”10 Ao nakoim ao nakoiu te bwana ae ti tebo ma anne, Iesu ae ti tebo ma aei, e taku, “Irai.” Iai nanora ni kan ongo n ana taeka?

Te ongotaeka bon te anua ae kantaningaaki irouia burabeti, ma e riai n ataaki bwa te aeka n korakora aei e tauraoi nakoira n te bong aei.

Katooto Aika Bwainaki N Taai Aikai

Ane e a tia n reiakina raoi te reirei iaon te ongotaeka, are e a tia ni kunea koburaken te koaua, bon te aeka n aomata ae tangira man nanorinano man momoa aomata. E a tia ni kaaina te Ekaretia i Europe, ao man ana mwakuri korakora ao n katautau, e a tia n nako Amerika Meang—nakon te aba ae boou, te taeka ae kamimi, katei aika kakaokoro, ma kaain te Ekaretia ae ti teuana iaan ana kairiri te Uea are ngkoa, are e onimakinna man karinea. E riki bwa te beretitenti n te mwaanga ma kaaina aika ti tabeman n te kaawa ae akea te iraorao irouia. E iri ana burokuraem te Ekaretia, e ngae ngkai a rangin ni karako kaaina ma e rawata te mwakuri. E katea te katooto ibukiia kaain ana mwaanga are katein raoi Kristo, ao a kaotia n te tangira ae kanganga noorakina.

E karekea maiuna n baina kanga te tia kabooi nako bwaai. E karako ana mwane, ma e aki toki ni kakabwaka ana kabuianibwai ae bwanin man anga ae mwaiti riki. E moana katean te mwane ni mitinare n ana mwanga ae uarereke, ao ti ngaia ae aki toki ni kakabwaka ana mwane ni mitinare n te namwakaina teuana ma teuana. Ngkana iai mitinare n ana kaawa, e kamwarakeia, ao aki kona n ni kitana ana auti n akea ana buoka nakon aia mwakuri ao nakon maiuia. Kaain te Ekaretia man taabo aika raroa nako ngkana a rinanon ana kaawa man kawara ana mwaanga aki toki ni karekea ana tangira ao kororaoin tamneina man waaki nako ni kawaia ma n ataia ae a tia ni kaitibo ma te aomata ae akea aekakina, temanna ana toro te Uea ae moan te ongotaeka.

Naake a mwakuri ma ngaia a na karekea ana karinerine ae moan te tamaroa ao ana mwamwannano ae kororaoi. Irouna bon ana tia ua rongorongo te Uea, e tararua aron maiuia man aki toki n uringiia n ana tataro—are e kakaraoia n tainako—ibukin maiuia. N te Taabati teuana tabeman taan kairiiri ake a kawara ana mwaanga a raonna n te tataro ae aki raka iaon tebwimauoua ni bootaki aika kakaokoro ao n aia tai ni kawariia kaaina. A kitanna taan kairiiri n tokin te bong anne ma te namakina ae kukurei ma rikiraken tamneia are e kateimatoaia n te kukurei inanon aia tai ni mwananga inanon aua te awa n tain te kamwaitoro are, e kamarurunga te nano ngkana e uringaki te bong anne.

Aomata aika reireiaki raoi, ao aomata naba aika a mwaiti aia atatai ni bwain te aonaaba aei ae a bairea aron ana aomata te Atua ae nanorinano, man aki reirei ao a taku irouia bwa aomata aika tekeraoi ngkana a kona ni kabanea teuana te aoa ma ngaia. Moamoana e aki kaokoro, e aki nakoraoi ana taetae n Imatang man kanganga naba te oota iai, ao mweengana e uarereke. Akea ana kaa ke ana terewition. Akea ana boki ae koroia ke n anga te kabwarabwara ae na anainano ao e aki karaoi bwaai ae kainnanoia riki te aonaaba. E ngae n anne ma aomata aika onimaki a katanea te kawai nakon ana mataroa. Bukin tera? Bukina bwa a kan nima koburaken te koaua. Aki kukurei n aron te bwai ae taekinna nakon te bwai ae karaoia, tiaki te bwai ae kakawaki n te bwai are e taekinna ma korakoran te maiu are e maiuakinna.

Ataakin te aomata ae kainnano ma e teimatoa n anga uabui te katebubua nakon te Uea ma te kukurei e kaota ikai nanon raoi te kabwianibwai. N norakina n tabeakiniia aika baki ao karinan te te irua e kaotia ikai bwa e karaoia n aron are e na karaoia naba nakon te Tia Reirei. Te tataro ma ngaia ao irakin ana koaua ibukin taeka mairoun te Atua bon kakoauaan aron te reitaki ae boou.

Eng e kona n taekinaki bwa e kawakina te moan ao te tua ae moan te korakora ao te kauoua are ti tebo ma ngaia,11 bwa e onrake nanona n te tangira nakoia aomata, bwa e aki toki ni kaitiakaki ana iango n te tamaroa, ao n tokina, e korakora ana onimaki imatan te Atua.12

E kakoauaki bwa iai iroun te aomata aei te raoiroi ao te etieti. E reke korakorana man te ongotaeka.

Te korakora are ti ukoukoria n te bong aei ni kakoroi nanon taian kakaewenako ibukin kangangan ao bibitakin te aonaaba a kona n riki bwa ara bwai ngkana, ti kaota te nano ae korakora man teimatoa, ti tei ni katanoataa ma Iotua, “Ao ngai ma kaain batau, ti na toro iroun te Uea.”13

Maing: rawetamnei iroun Matthew Reier; Christ’s Image, iroun Heinrich Hofmann, courtesy of C. Harrison Conroy Co.; atai: kabwarabwara n te korotamnei iroun Jerry Thompson

Kamataata mai iroun Christ Calling Betero ao Anterea, iroun James Taylor Haywood, ana mwamwannano te Church History Museum