Laipelí
Lēsoni Ako ʻi ʻApí: Mātiu 26:31–Maʻake 3:35 (ʻIuniti 7)


Lēsoni Ako ʻi ʻApí

Mātiu 26:31Maʻake 3:35 (ʻIuniti 7)

Nāunau ʻOku Teuteu maʻá e Faiako Ako ʻi ʻApí

Fakanounou ʻo e Lēsoni Ako ʻi ʻApi Fakaʻahó

ʻOku ʻikai fakataumuʻa ʻa e fakamatala fakanounou ko ʻeni ʻo e ngaahi meʻa naʻe hokó, ngaahi tokāteliné, mo e ngaahi tefitoʻi moʻoni naʻe ako ʻe he kau akó ʻi heʻenau ako e Mātiu 26:31Maʻake 3 (ʻIuniti 7) ke akoʻi ko ha konga hoʻo lēsoní. ʻOku nofotaha pē e lēsoni ʻokú ke akoʻí ʻi he niʻihi pē ʻo e ngaahi tokāteline mo e ngaahi tefitoʻi moʻoni ko ʻení. Muimui ʻi he ngaahi ueʻi ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní ʻi hoʻo fakakaukauʻi e fie maʻu ʻa hoʻo kau akó.

ʻAho 1 (Mātiu 26:31–75)

ʻI hono ako ʻe he kau akó ʻa e mamahi ʻa Sīsū ʻi he Ngoue ko Ketisemaní, naʻa nau ako ai naʻe talangofua ʻa Sīsū Kalaisi ki he finangalo ʻo e Tamaí ke fakahoko ʻa e Fakaleleí pea ʻoku tau muimui ki he sīpinga ʻa Sīsū Kalaisí ʻi heʻetau talangofua ki he finangalo ʻa e Tamai Hēvaní. Naʻe ako e kau akó mei he ngaahi fakahinohino ʻa e Fakamoʻuí ki he Kau ʻAposetoló ʻi Ketisemaní, kapau te tau leʻo mo lotu maʻu ai pē, te tau maʻu ʻa e mālohi ke tekeʻi e ʻahiʻahí.

ʻAho 2 (Mātiu 27–28)

Naʻe ako e kau akó mei he fakamatala ki hono Tutuki e Fakamoʻuí, naʻe ongoʻi ʻe Sīsū Kalaisi e mavahe ʻa e Laumālie ʻo e Tamai Hēvaní ko ha konga ʻo e Fakaleleí. Ne nau ako foki naʻe mamahi ʻa Sīsū Kalaisi ke fakahoko e finangalo ʻo e Tamai Hēvaní, ʻo hangē ko ia naʻá Ne palōmesi ʻi he Mātiu 26. Pea ʻi he ako ʻe he kau akó e fakamatala ki he mavaeua ʻa e puipui ʻo e falelotu lahí ʻi he pekia ʻa e Fakamoʻuí, ne nau ako ai ʻokú ne fakataipe ʻa e moʻoni ko ia te tau lava kotoa pē ʻo hū ki he ʻao ʻo e ʻOtuá ʻo kapau te tau fakatomala mo tauhi ʻetau ngaahi fuakavá, koeʻuhí ko e Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí.

ʻAho 3 (Maʻake 1)

Naʻe ako ʻe he kau akó mei he fakamatala ʻo hono kapusi ki tuʻa ʻe Sīsū ha laumālie ʻulí, ʻoku maʻu ʻe he Fakamoʻuí ʻa e mālohi ki he tēvoló mo hono kau muimuí. Naʻe ako foki ʻe he kau akó ʻi heʻetau ngāue ʻaki ʻa e tuí pea haʻu ki he Fakamoʻuí, te Ne manavaʻofa kiate kitautolu pea fakamaʻa kitautolu mei he angahalá, ʻo hangē pē ko ʻEne manavaʻofa mo fakamaʻa ʻa e kiliá.

ʻAho 4 (Maʻake 2–3)

ʻI he ako e kau akó ki hono fakamolemoleʻi mo fakamoʻui e tangata mamateá, naʻa nau ʻilo ʻoku maʻu ʻe Sīsū Kalaisi ʻa e mālohi ke fakamoʻui fakalaumālie mo fakatuʻasino kitautolu. ʻI heʻenau ako fekauʻaki mo e kai ʻa Sīsū mo e kau tānaki tukuhaú mo e kau faiangahalá, naʻa nau ʻilo ʻoku finangalo ʻa e Fakamoʻuí ke tokoni ke tau fakatomala mei heʻetau ngaahi angahalá pea fakamoʻui kitautolu. ʻI heʻenau lau kau ki he taimi naʻe fakamalaʻiaʻi ai ʻe he kau Fālesí ʻa Sīsū mo ʻEne kau ākongá ʻi hono maumauʻi e Sāpaté, naʻe ako ʻe he kau akó te tau lava ʻo tauhi e ʻaho Sāpaté ke māʻoniʻoni ʻi hono fakalāngilangiʻi e ʻOtuá mo fai ʻa e ngaahi ngāue leleí.

Talateú

Naʻe toetuʻu ʻa Sīsū pea naʻe hā ki he niʻihi fakafoʻituitui tokolahi, kau ai ʻEne Kau ʻAposetoló. Naʻá Ne fekauʻi ʻEne Kau ʻAposetoló ke ʻave ʻa e ongoongoleleí ki he puleʻanga kotoa pē.

Ngaahi Fokotuʻu ki hono Akoʻí

Mātiu 28

Ko e toetuʻu ʻa Sīsū Kalaisi pea hā ki he tokolahi

Kole ki he kau akó ke fakakaukau pe kuo mate ha taha ne nau vāofi pe ko ha taha ʻoku nau ʻilo. Hili ia, fehuʻi ange leva ki he kalasí:

  • Ko e hā ʻe lava ke faingataʻa ai kiate kitautolu ha mate ʻa ha taha ʻoku tau ʻofa ai?

Kole ki he kau akó ke kumi e ngaahi moʻoni ʻi heʻenau ako e Mātiu 28 ʻe tokoni ke nau maʻu ha fiemālie ʻi he mate ʻa ha taha ne nau ʻofa ai.

Fakamatalaʻi ange ʻi he pongipongi ʻo e ʻuluaki ʻaho ʻo e uiké—Sāpaté—naʻe ʻalu ʻa Mele Makitaline mo ha fefine ʻe taha ko hono hingoá ko Mele ki he fonualoto naʻe fakatoka ai ʻa e sino ʻo Sīsuú.

Fakaafeʻi ha kau ako tokosiʻi ke taufetongi ʻi hono lau leʻolahi e Mātiu 28:1–6. Kole ki he kalasí ke muimu ki ai, ʻo kumi e meʻa naʻe ʻilo ʻe he ongo fafiné ʻi heʻena fakaofi atu ki he fonualotó.

  • Ko e hā naʻe ʻilo ʻe he ongo fafiné ʻi heʻena fakaofi atu ki he fonualotó? (Fakamatalaʻi ange ʻoku fakamahinoʻi mai ʻe he Liliu ʻa Siosefa Sāmita ki he ngaahi veesi ko ʻení naʻe mamata e ongo fafiné ki ha ongo ʻāngelo, naʻe ʻikai toko taha [ vakai foki, Sione 20:12].)

  • ʻOkú ke pehē naʻe mei fēfē hoʻo fakafeangaí kapau naʻá ke sio ki ha ongo ʻāngelo?

  • Fakatatau ki he veesi 4, naʻe fēfē e fakafeangai ʻa e kau leʻó?

  • Fakatatau ki he veesi 5–6, ko e hā naʻe fakahā ʻe he ongo ʻāngeló ki he ongo fafiné?

  • Ko e hā ha moʻoni ʻoku tau ako mei he ngaahi lea ko ʻení? (Hili e tali ʻa e kau akó, hiki ʻa e moʻoni ko ʻení ʻi he palakipoé: Naʻe toetuʻu ʻa Sīsū Kalaisi mei he maté.)

Ke tokoni ke mahino ki he kau akó ʻa e tokāteline ʻo e Toetuʻú, vahevahe kinautolu ki ha ngaahi kulupu tautau toko ua pe toko tolu pea fakaafeʻi ke nau fakakakato ʻa e laʻipepa tufa fekauʻakí ʻi heʻenau kulupú.

ʻĪmisi
handout, He is risen

“Kuó Ne toetuʻu” (Mātiu 28:6)

Tohi Lēsoni ʻa e Faiako Seminelí Fuakava Foʻoú—Lēsoni Ako ʻi ʻApí (ʻIuniti 7)

Ako ʻa e fakamatala ko e “Toetuʻú” ʻi he Fakahinohino ki he Ngaahi Folofolá. Hili iá pea aleaʻi ʻa e ngaahi fehuʻi ʻi laló pea lekooti hoʻo ngaahi talí ʻi he ʻatā ʻoku ʻoatú.

Ko e hā e faikehekehe ʻI hono fakafoki mai mei he maté mo e toetuʻú?

Ko e hā ʻe hoko ki he faʻahinga kotoa pē ʻo e tangatá ko e tupu mei he Toetuʻu ʻa Sīsū Kalaisí?

Ko e hā e founga ʻoku ʻomi ai ʻe he mahino ki he tokāteline ʻo e Toetuʻú ʻa e fiemālie kiate kinautolu kuo mole honau ʻofaʻangá?

Kole ki ha kau ako tokosiʻi ke lipooti ki he kalasí e meʻa ne nau ako ʻi hono fakakakato ʻo e laʻipepa tufá.

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau leʻolahi ʻa e lea ko ʻeni ʻa Palesiteni Kōtoni B. Hingikelí:

ʻĪmisi
Palesiteni Gordon B. Hinckley

“Ko e mana ʻo e pongipongi toetuʻu ko iá, ʻi he Sāpate ʻuluaki ko ia ʻo e Toetuʻú, ko ha mana ia maʻá e faʻahinga kotoa pē ʻo e tangatá. Ko e mana ia ʻo e mālohi ʻo e ʻOtuá, ʻa ia naʻe foaki ʻe hono ʻAlo ʻOfaʻangá ʻEne moʻuí ke fakalelei ki he ngaahi angahala ʻa e kakai kotoa pē, ko ha feilaulau ʻo e ʻofa maʻá e foha mo e ʻofefine kotoa ʻo e ʻOtuá. Naʻá Ne maumauʻi ʻa e sila ʻo e maté ʻi hono fai iá. …

“Pea hangē pē ko ʻEne tuʻu hake pea haʻu mei he fonualotó, ʻe pehē pē ʻetau fiefia kotoa ʻi ha fakataha ʻa e sinó mo e laumālié ke hoko ko ha laumālie moʻui ʻi he ʻaho ʻo ʻetau toetuʻú.

“Ko ia ai ʻoku tau fiefia, pea pehē ki he tokolahi, pea ʻoku totonu ke pehē ʻa e faʻahinga kotoa ʻo e tangatá, ʻi heʻetau manatuʻi ʻa e meʻa nāunauʻia taha, fakafiemālie taha, fakalotolahi taha ʻi he kotoa ʻo e ngaahi meʻa naʻe hoko ʻi he hisitōlia ʻo e tangatá—ʻa hono ikunaʻi ʻo e maté” (“The Victory over Death,” Ensign, April 1997, 4).

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau leʻolahi e Mātiu 28:7–10. Kole ki he kalasí ke muimuiʻi hono laú, ʻo kumi e meʻa naʻe fakahā ki he ongo fafine ʻi he fonualoto ʻo Sīsuú ke faí.

  • Fakatatau ki he veesi 7, ko e hā naʻe fekau ʻe he ongo ʻāngeló ki he ongo fafiné ke na faí?

  • ʻOkú ke pehē ko e hā naʻe mavahe ai e ongo fafiné “ʻi he manavahē mo e fiefia lahi”? (Mātiu 28:8).

  • Ko e hā naʻe hoko ki he ongo fafiné ʻi heʻenau ō ke tala ki he kau ākongá e meʻa ne na aʻusiá?

Fakamatalaʻi fakanounou e Mātiu 28:11–15 ʻaki hono fakamatalaʻi ange ʻi he lolotonga fakatovave atu ʻa e ongo fafiné ke ʻa e ongoongo ʻo e Toetuʻu ʻa Sīsuú ki he kau ākongá, naʻe fanongo e kau taulaʻeiki lahí ki he meʻa naʻe hokó mei he kau sōtia ne nau leʻohi ʻa e fonualotó. Naʻe ilifia ʻa e kau taki Siú naʻa ʻilo ʻe he kakaí ʻa e moʻoní, ko ia ne nau totongi ʻa e kau leʻó ke fakamafola e ngaahi loi naʻe ʻave ʻe he kau ākonga ʻa e Fakamoʻuí Hono sinó mei he fonualotó lolotonga e mohe ʻa e kau leʻó.

Kole ki ha tokotaha ako ke lau leʻolahi e Mātiu 28:16–18. Fakaafeʻi e kalasí ke muimuiʻi hono laú, ʻo kumi e tāpuaki naʻe maʻu ʻe he Kau ʻAposetolo ʻe toko hongofulu mā tahá ʻi heʻenau talangofua ki he pōpoaki naʻe ʻoange ʻe he ongo fafiné pea nau ō ki Kāleli.

  • Ko e hā e tāpuaki naʻe maʻu ʻe he Kau ʻAposetolo ʻe toko hongofulu mā tahá koeʻuhí naʻa nau talangofua ki he pōpoaki ke nau ō ki Kālelí? (Naʻa nau mamata ki he ʻEiki kuo toetuʻú.)

Fakaafeʻi e kau akó ke tuʻu pea lau leʻolahi fakataha e Mātiu 28:19–20. Fakamanatu ange kiate kinautolu ko ha veesi fakataukei folofola ʻeni.

Kole ki he kalasí ke toe vakaiʻi e veesi 19–20, ʻo kumi e meʻa naʻe fekau ʻe he Fakamoʻuí ki Heʻene Kau ʻAposetoló ke nau fai hili ʻenau mamata kiate Iá.

  • Ko e hā naʻe fekau ki he Kau ʻAposetoló ke fai hili ʻenau mamata ki he Fakamoʻuí?

  • Ko e hā te tau lava ʻo ako mei heʻenau aʻusiá fekauʻaki mo e fatongia ʻoku tau maʻu ʻi heʻetau maʻu ha fakamoʻoni kia Sīsū Kalaisí? (Hili e tali ʻa e kau akó, hiki ʻa e tefitoʻi moʻoni ko ʻení he palakipoé: ʻI heʻetau maʻu ha fakamoʻoni kia Sīsū Kalaisí, ʻoku tau maʻu ha fatongia ke fakamoʻoniʻi Ia ki he niʻihi kehé.)

Fakamanatu ange ki he kau akó ne nau hiki ha ngaahi founga ko ha konga ʻo ʻenau lēsoni ako ʻi ʻapí ʻi he Mātiu 27–28, te nau lava ʻo fakamoʻoni ai ki he niʻihi kehé kau kia Sīsū Kalaisí (ngāue fika 3 ʻi he ‘Iuniti 7: Lēsoni ʻo e ʻaho 2). Fakaafeʻi e kau akó ke vahevahe e meʻa ne nau hikí pea fakamatalaʻi mo ʻomi ha sīpinga ʻo ʻenau ngaahi fakakaukaú. Mahalo te ke fie hiki ʻenau ngaahi fakakaukaú ʻi he palakipoé.)

  • Fakatatau ki he Mātiu 28:20, ko e hā e palōmesi naʻe fai ʻe he Fakamoʻuí ki Heʻene kau ākongá?

  • Ko e hā ha ngaahi founga “ʻiate [koe],” pe tokoniʻi ai koe ʻe he ʻEikí ‘i hoʻo feinga ke vahevahe ʻa e ongoongoleleí?

Fakakaukau ke fakaafeʻi e kau akó ke vahevahe ʻenau fakamoʻoni kia Sīsū Kalaisí mo e kalasí, ʻi ha ngaahi kulupu iiki, pe tautau toko ua. Mahalo foki te ke fie vahevahe hoʻo fakamoʻoni kia Sīsū Kalaisí mo e kalasí. Fakamanatu ange ki he kau akó naʻa nau tohi foki ha taumuʻa ʻi heʻenau ngāue ʻi he tohinoa ako folofolá fekauʻaki mo e founga te nau fakamoʻoni ai ki he niʻihi kehé kau kia Sīsū Kalaisí. Fakaafeʻi ha niʻihi ʻo e kau akó ke vahevahe ʻenau ngaahi taumuʻá mo e kalasí.

‘Iuniti Hoko (Maʻake 4–9)

Fakamatalaʻi ange ki he kau akó te nau ako lahi ange ʻi he ʻiuniti hokó fekauʻaki mo e ngaahi mana naʻe fai ʻe Sīsū Kalaisí, hangē ko e ʻaʻeva ʻi he fukahi vaí, kapusi ki tuʻa ʻa e kau tēvoló mei ha tangata, mo hono fokotuʻu hake ha kiʻi taʻahine mei he maté. ʻEke ki he kau akó pe kuo nau ʻosi ʻi ha afā lahi pea naʻe fēfē ʻenau ongoʻi lolotonga iá. Fakaafeʻi kinautolu ke fakakaukau pe kuo nau ongoʻi hangē kuo nau ʻi ha matangi mālohi pe ngaahi faingataʻa ʻi heʻenau moʻui fakatāutahá. Fakaafeʻi kinautolu, ʻi heʻenau ako e Maʻake 4–9 lolotonga e uike hoko maí, ke kumi ha ngaahi founga ke maʻu ai ʻa e nongá lolotonga e ngaahi taimi faingataʻá.