Laipelí
Lēsoni 115: 2 Kolinitō 6–7


Lēsoni 115

2 Kolinitō 6–7

Talateú

Naʻe hokohoko atu ʻa Paula ke taukapoʻi ʻene angafaí ko ha faifekau ʻa e ʻOtuá ki he Kāingalotu Kolinitoó. Naʻá ne enginaki ki he Kāingalotú ke nau fakamavahe kinautolu mei he anga taʻemāʻoniʻoni kotoa pē. Naʻá ne fakapapauʻi ʻene mateakiʻi ʻa e Kāingalotú mo fiefia kuo nau aʻusia ʻa e mamahi faka-ʻotuá pea fakatomala mei heʻenau ngaahi angahalá.

Ngaahi Fokotuʻu ki hono Akoʻí

2 Kolinitō 6:1–13

Ko e fakamatalaʻi ʻe Paula e ʻulungaanga ʻo e kau faifekau ʻa e ʻOtuá

Fakaafeʻi ʻa e kau akó ke nau fakakaukau ki he ngaahi meʻa ko ʻení:

  • Lolotonga hoʻo ngāue tokoni mo ha niʻihi mei ho uootí pe koló, ʻoku lue hake ha kakai ʻo fai ha ngaahi lea taʻe fakaʻapaʻapa fekauʻaki mo e Siasí. Ko e hā ʻe ala hoko kapau te ke tali atu mo e niʻihi kehé ʻi he anga taʻefakaʻapaʻapa?

Kole ki he kau akó ke nau fakakaukau ki ha ngaahi taimi kuo nau aʻusia ai ha fakafepaki pe manuki lolotonga ʻenau ngāue maʻá e ʻEikí. Fakaafeʻi e kau akó ke nau kumi ha foʻi moʻoni ʻi heʻenau ako ʻa e 2 Kolinitō 6:1–13 te ne lava ʻo tataki kinautolu lolotonga e ngaahi taimi peheé.

Fakamatalaʻi fakanounou ʻa e 2 Kolinitō 6:1–2 ʻaki hano fakamatalaʻi ange naʻe ui ʻe Paula mo ʻene kaungā-ngāué ko e “kaungā ngāue fakataha” (veesi 1), ʻa ia ko hono ʻuhingá ko e “kaungā ngāue fakataha mo Kalaisi,” fakatatau ki he Liliu ʻa Siosefa Sāmita ki he 2 Kolinitō 6:1. ). Naʻe lau ʻe Paula e ngaahi lea ʻa e palōfita ko ʻĪsaiá (vakai, ʻĪsaia 49: 8) ke fakamamafaʻi kuo hokosia e taimi ki he Kāingalotú ke nau fakakaukau ki honau fakamoʻuí.

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau leʻolahi ʻa e 2 Kolinitō 6:3–7. Kole ki he vaheua ʻe taha ʻo e kalasí ke nau kumi e ngaahi foʻi lea pe konga lea ʻokú ne fakamatalaʻi e fakafepaki naʻe aʻusia ʻe Paula mo ʻene kaungā-faifekaú. Kole ki he vaheua ʻe tahá ke nau kumi e ngaahi foʻi lea pe kupuʻi lea ʻokú ne fakamatalaʻi e founga tali ʻa Paula mo ʻene kaungā-faifekaú ki he fakafepakí.

  • Ko e hā e faʻahinga fakafepaki naʻe aʻusia ʻe Paula mo ʻene kaungā-faifekaú?

  • Ko e hā e ngaahi foʻi lea pe kupuʻi lea ʻoku nau fakamatalaʻi ʻenau founga tali ki he fakafepakí?

Toe vakaiʻi ʻa e veesi 3, pea fakamatalaʻi ange ʻoku ʻuhinga ʻa e foʻi lea ngāue ki he ngāue ʻa e Siasí.

  • ʻOku uesia fēfē nai ʻe he ngaahi tōʻonga ʻo e kau mēmipa ʻo e Siasí he ʻaho ní e ngaahi fakakaukau ʻa e niʻihi kehé fekauʻaki mo e Siasí?

  • Te ke fakamatalaʻi fakanounou fēfē ʻa e ngaahi akonaki ʻa Paula ʻi he veesi 3 ko ha tefitoʻi moʻoni? (ʻOku totonu ke ʻiloʻi ʻe he kau akó ha tefitoʻi moʻoni hangē ko ʻení: ʻE lava ke tau tokoni ki he niʻihi kehé ke nau fakakaukau ki he Siasí ʻi ha foungalelei ʻi heʻetau tali e fakafepakí ʻi he ʻofa, angaʻofa, mo e anga māʻoniʻoni.)

Fakamanatu ange ki he kau akó ʻa e tūkunga naʻe ʻoange ʻi he kamataʻanga ʻo e lēsoní. Fakaafeʻi kinautolu ke nau fakamatalaʻi e founga ʻe lava ke tali ai ha taha ki he tūkunga ko iá ʻi ha founga māʻoniʻoni pea ko e hā ʻa e ola ʻe maʻu mei aí.

2 Kolinitō 6:14–18

Ko e akonaki ʻa Paula ki he Kāingalotú ke nau haʻu ki tuʻa mei he lotolotonga ʻo e kau fai angahalá.

Vahevahe ʻa e kau akó ke nau tauhoa, pea ʻoange ki he tokotaha ako takitaha ha tatau ʻo e laʻipepa tufa ko ʻení.

ʻĪmisi
Laʻipepa Tufa

2 Kolinitō 6:14–18

Tohi lēsoni ʻo e Fuakava Foʻoú maʻá e Faiako Seminelí—Lēsoni 115

Ngaahi akonaki ki he Kāingalotú

Ngaahi talaʻofa mei he ʻEikí

Fakaafeʻi e kau akó ke tauhoa ʻo lau ʻa e 2 Kolinitō 6:14–18. Kole ki ha tokotaha ako ʻi he hoa takitaha ke kumi e faleʻi ʻa Paula ki he Kāingalotú. Kole ki he tokotaha ako ʻe tahá ke kumi e ngaahi talaʻofa mei he ʻEikí ʻe fakahoko kapau ʻe tokanga ʻa e Kāingalotú ki he faleʻi ʻa Paulá. Fakaafeʻi kinautolu ke nau fakaʻaongaʻi e meʻa ne nau maʻú ke nau fakakakato fakataha ʻa e sātí . Mahalo ʻe fie maʻu ke ke fakamatalaʻi ange ʻoku ʻuhinga ʻa e foʻi lea tatau ki he fenāpasi, pea ʻuhinga ʻa e belial ki he faiangahalá (vakai, Bible Dictionary ʻi he tatau faka-Pilitānia ʻo e Tohi Tapu ʻa e Siasí, “Belial”), mo e vale ki ha taha taʻetui pe ko ha tokotaha ʻoku tui ki he ngaahi ʻotua kehe mei he Tamai Hēvaní. ʻIkai ngata aí, naʻe fakafehoanaki ʻe Paula ʻa e Kāingalotu Kolinitoó ki he temipale ʻo e ʻOtuá, ko ia ai ʻoku ʻuhinga ʻa e foʻi lea temipalé kiate kinautolu ko ha kakai.

ʻOange ha taimi feʻunga ki he ngaahi hoá ke lipooti e ngaahi meʻa ne nau ʻiló ʻiate kinautolu pē pea fakafonu ʻa e sātí.

Fakamatalaʻi ange naʻe fakatokanga ʻa Paula ʻo fakatautautefito ki he Kāingalotú ke fakaʻataʻatā kinautolu mei he “[ngaahi] meʻa taʻemaʻá” (veesi 17)—kau ai ʻa e tauhi tamapuá mo kinautolu ne nau fai iá—ke maluʻi kinautolu mei he angahalá. Ko e tauhi ʻotua tamapuá ko e ʻofa ia ʻi he ngaahi meʻa naʻe ngaohi ʻe he tangatá ʻo laka hake ʻi he ʻOtuá.

Fakaafeʻi ʻa e kau akó ke tohi ʻa e Kapau ʻi ʻolunga ʻi he ʻuluʻi fakamatala “Ngaahi Faleʻi ki he Kāingalotú” mo e Pea ʻE … leva ʻi ʻolunga ʻi he ʻuluʻi fakamatala “Ngaahi Talaʻofa mei he ʻEikí” ʻi heʻenau laʻipepa tufá.

  • Ko e hā ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻoku tau ako mei he 2 Kolinitō 6:14–18? (ʻE lava ke ʻilo ʻe he kau akó ha ngaahi tefitoʻi moʻoni lahi, kae fakapapauʻi ke fakamamafaʻi ange ʻi heʻetau fakaʻataʻatā kitautolu mei he ngaahi ngāue halá mo e ngaahi meʻa taʻemaʻá, ʻe tali kitautolu ʻe he ʻEikí.)

  • Ko e hā ha ngaahi sīpinga ʻo e ngaahi ngāue halá pe ngaahi meʻa taʻe maʻá ʻi hotau kuongá ni?

  • ʻE lava fēfē ke tau fakaʻataʻatā kitautolu mei he ngaahi meʻá ni mo kinautolu ʻoku nau poupouʻi iá?

Fakamatalaʻi ange ʻoku ʻikai ʻuhinga ʻa e foʻi tefitoʻi moʻoni ko ʻení ke tau taʻefakaʻapaʻapa kiate kinautolu ʻoku kehe ʻenau tuí pe fakafisi ke feohi mo kinautolú ka ke tau toe fakapapauʻi ʻetau ngaahi tuí ʻi he fakaʻapaʻapa mo fakaʻehiʻehi mei he kau atu ki he ngaahi ʻekitivitī te ne tataki kitautolu ki he fai angahalá.

  • ʻOkú ke pehē ko e hā e ʻuhinga “ʻe maʻu” kitautolu ʻe he ʻEikí (2 Kolinitō 6:17)?

Fakaafeʻi ʻa e kau akó ke fakalaulauloto ki ha taimi ne nau ongoʻi ʻoku ʻiate kinautolu ʻa e ʻEikí ʻi heʻenau fakaʻataʻatā kinautolu mei he ngaahi tōʻonga hala naʻá ne mei taki kinautolu mei he ʻEikí. Fakaafeʻi ha kau ako ʻe niʻihi ke vahevahe ʻenau ngaahi aʻusiá.

Fakaafeʻi e kau akó ke nau fakalaulauloto ki he meʻa ʻe ala fie maʻu ke nau fai ke fakaʻataʻatā kinautolu mei he ngaahi tōʻonga halá mo e ngaahi meʻa taʻemaʻá koeʻuhí kae lava ke nau maʻu e ngaahi tāpuaki ʻa e ʻEikí.

2 Kolinitō 7

Ko e fiefia ʻa Paula ʻi he fakatomala moʻoni ʻa e Kāingalotú

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau leʻolahi ʻa e meʻa ko ʻení:

ʻI ha ʻinitaviu ke maʻu ha lekomeni temipale ke mali temipalé, naʻe vete ʻe ha finemui ha ngaahi angahala ʻi he kuohilí ki heʻene pīsopé. Hili haʻana pōtalanoa fuoloa ange, naʻe mahino ki he pīsopé naʻe teʻeki fakatomalaʻi moʻoni ʻe he finemuí ʻene ngaahi angahalá pea ʻoku mamafa feʻunga ʻene ngaahi angahalá ke ne taʻetaau ke maʻu ha lekomeni temipale. Naʻe fakamatalaʻi ange ʻe he pīsopé kuo pau ke tatali hono maʻu ʻe he finemuí ha lekomeni temipale kae ʻoua kuó ne fakatomala kakato. Naʻá ne hohaʻa ʻo pehē kuó ne fakatomala koeʻuhí kuo fuoloa ʻa e teʻeki ke ne toe fakahoko ʻa e ngaahi angahala ko iá. Naʻe fakamatalaʻi ange ʻe he pīsopé ʻoku ʻikai ko ha fakatomala kakato hono taʻofi pē ʻo e angahalá, peá ne fakaafeʻi ia ke ne kamata fakamātoato e founga ʻo e fakatomala moʻoní.

  • ʻOkú ke pehē ko e hā e ongo ʻa e finemuí ʻi he tamí ni ʻi he ʻinitaviú?

Kole ki he tokotaha akó ke hokohoko atu hono lau leʻolahi ʻa e meʻa ne hokó:

Naʻe fakamatalaʻi ange ʻe he finemuí ki heʻene pīsopé ʻokú ne fuʻu loto mamahi ʻaupito koeʻuhí kuo ʻosi tufa ʻa e ngaahi tohi fakaafé ki he malí mo e talitali hili ʻa e malí. Naʻá ne pehē he ʻikai ke ne lava ʻo fehangahangai mo e ngaahi fehuʻi mo e fakamā ʻo e toloi ʻo ʻene palani malí. Naʻá ne ʻeke ange pe ʻoku ʻi ai nai ha founga ʻe lava ke sila ai ʻi he temipalé ʻo fakatatau ki he palaní kae toki fakatomala ʻamui ange.

  • Makatuʻunga ʻi he tali ʻa e finemuí ki he pīsopé, ko e hā naʻe hohaʻa taha ki ai ʻa e finemuí?

Fakaafeʻi ʻa e kau akó ke kumi ha foʻi moʻoni ʻi heʻenau ako ʻa e 2 Kolinitō 7 ʻoku fie maʻu ke mahino ki he finemui ʻi he tūkunga ko ʻení kimuʻa pea toki lava ke fakatomala moʻoni mei heʻene ngaahi angahalá.

Fakamatalaʻi fakanounou ʻa e 2 Kolinitō 7:1–7 ʻaki hano fakamatalaʻi ange ne hokohoko atu hono taukapoʻi ʻe Paula ia meiate kinautolu ne nau feinga ke fakaongoongokoviʻi iá mo fakapapauʻi ange ki he Kāingalotu Kolinitoó ʻoku teʻeki ke ne faihala ki ha taha.

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau leʻolahi ʻa e 2 Kolinitō 7:8–9. Kole ki he kalasí ke muimui ki ai, ʻo kumi e founga naʻe uesia ai ʻe he tohi ʻa Paula kimuʻa ʻa e Kāingalotu Kolinitoó.

  • Naʻe uesia fēfē ʻe he tohí ʻa e Kāingalotú?

  • Ko e hā naʻe fiefia ai ʻa Paula ʻi heʻenau loto-mamahí?

Kole ki he kau akó ke lau fakalongolongo ʻa e 2 Kolinitō 7:10–11. Mahalo te ke fie fokotuʻu ange ke nau fakaʻilongaʻi ʻa e faʻahinga ʻe ua ʻo e loto mamahi naʻe lau ki ai ʻa Paulá pea mo e meʻa ʻokú na fakatau ki aí.

  • Ko e hā ʻa e faʻahinga ʻe ua ʻo e lotomamahi naʻe lau ki ai ʻa Paulá?

Tohi ʻi he palakipoé ʻa e ʻuluʻi tohi Mamahi ʻoku Taau mo e ʻOtua mo e Mamahi Fakamāmani. Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau leʻolahi e lea ko ʻeni naʻe fai ʻe Palesiteni ʻEselā Tafu Penisoni, ʻo ne fakamatalaʻi ʻa e ʻuhinga ʻo e foʻi lea “mamahi fakamāmaní”:

ʻĪmisi
President Ezra Taft Benson

ʻOku ʻikai ko ha meʻa foʻou ia ke ʻiloʻi ha houʻeiki tangata mo fafine ʻi he māmaní ʻoku nau mamahi koeʻuhí ko e ngaahi meʻa hala ne nau fakahokó. ʻOku faʻa hoko ʻeni he taimi ʻe niʻihi koeʻuhí ʻoku hanga ʻe heʻenau tōʻongá ʻo fakamamahiʻi mo fakataʻelataʻi kinautolu pe ko ha kakai ʻoku nau ʻofa ai. Taimi ʻe niʻihi ʻoku nau mamahi ʻi hano maʻu pea tauteaʻi kinautolu ʻi he ngaahi ngāue ʻoku nau faí. ʻOku ʻikai tatau ʻa e ʻmamahi faka-ʻOtuá’ mo e ngaahi ongo fakaemāmani ko ʻení” (Ngaahi Akonaki ʻa e Kau Palesiteni ʻo e Siasí: ʻEselā Tafu Penisoni [2014], 97).

  • Te ke fakamatalaʻi fakanounouʻi fēfē ʻa e ʻuhinga ʻo e mamahi fakamāmaní?

  • Fakatatau ki he veesi 10, ko e hā ʻe lava ke fakatau ki ai ʻa e mamahi fakamāmaní. Fakamatalaʻi ange ʻoku ʻuhinga e foʻi lea mate ʻi he veesi 10 ki he mate fakalaumālié, ʻo ʻuhinga ki he mavahe mei he ʻOtuá. Tohiʻi ʻa e foʻi moʻoni ko ʻení ʻi he palakipoé, ʻi lalo ʻi he ʻuluʻi tohi “Mamahi Fakamāmani” ʻE lava ke tataki kitautolu ʻe he mamahi fakamāmaní ki he mate fakalaumālié, pe mavahe mei he ʻOtuá.)

  • Ko e hā ha ngaahi founga ʻe taki ai ʻe he mamahi fakamāmaní ha taha ki he mate fakalaumālié? (ʻE lava ke ne taʻofi ha taha mei he fakatomala moʻoní mo e maʻu ʻo e fakamolemole ʻa e Tamai Hēvaní.)

  • Fakatatau ki he veesi 10, ko e hā ʻoku fakatau ki ai ʻa e mamahi fakamāmaní/ (Tohiʻi ʻa e foʻi moʻoni ko ʻení ʻi he palakipoé, ʻi lalo ʻi he ʻuluʻi tohi “Mamahi ʻoku Taau mo e ʻOtua” ʻOku taki kitautolu ʻe he mamahi faka-ʻOtuá ke tau fakatomala mei heʻetau ngaahi angahalá mo maʻu ʻa e fakamoʻuí.)

Ke tokoni ke mahino lahi ange ki he kau akó e ʻuhinga ʻoku tataki ai kitautolu ʻe he mamahi faka-ʻOtuá ki he fakatomalá, fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau leʻolahi ʻa e lea ko ʻeni meia Palesiteni ʻEselā Tafu Penisoni:

ʻĪmisi
President Ezra Taft Benson

“Ko e Mamahi faka-ʻOtuá ko ha meʻafoaki ia ʻo e Laumālié Ko hano ʻiloʻi moʻoni ia kuo fakatupu houhau ʻetau ngaahi angafaí ki heʻetau Tamaí mo hotau ʻOtuá. Ko e ʻiloʻi pau mo e mahino ko ia naʻe fakatupu heʻetau angafaí ʻa e Fakamoʻuí, ʻa ē naʻe ʻikai Haʻane angahalá, ko e lahi taha ʻi he taha kotoa peé, ke Ne kātekina ʻa e mamahí mo e faingataʻá. Naʻe fakatupu ʻe heʻetau ngaahi angahalá ke tautaʻa toto ʻi he ava kotoa ʻo Hono kilí. Ko e mamahi fakaʻatamai mo fakalaumālie moʻoni ʻeni naʻe lau ʻe he folofolá ko e “loto mafesifesi mo ha laumālie fakatomala. … Ko e faʻahinga laumālie peheé ko e fuofua fie maʻu ia kimuʻa ʻi he fakatomala moʻoní” (Ngaahi Akonaki: ʻEselā Tafu Penisoni, 98).

  • ʻOkú ke pehē ko e hā ʻoku tataki ai kitautolu ʻe he mamahi faka-ʻOtuá ki hono fakatomalaʻi moʻoni ʻo ʻetau ngaahi angahalá?

Fakaafeʻi e kau akó ke nau fakakaukau ki he tūkunga ʻo e finemui naʻe feinga ke maʻu haʻane lekomeni temipalé.

  • Lolotonga e ʻinitaviu ʻa e finemuí mo e pīsopé, ko e hā naʻá ne fakahaaʻi ʻoku teʻeki ke ne aʻusia ʻa e mamahi faka-ʻOtuá?

  • Ko e hā ʻe lava ke tau fai ke fetongi ʻa e mamahi fakamāmaní ʻaki ʻa e mamahi faka-ʻOtuá?

Kapau ʻe fie maʻu, tokoni ki he kau akó ke mahino kiate kinautolu ʻe lava ke kehekehe pē ʻa e ngaahi ongo ʻo e mamahi ʻoku taau mo e ʻOtuá ʻoku tau aʻusia ʻi heʻetau fakatomalá ʻo fakatatau mo e mamafa ʻo e angahalá.

Fakamoʻoni ange ʻi heʻetau ongoʻi e mamahi faka-ʻOtuá kae ʻikai ko e mamahi fakamāmaní ko ʻetau ngaahi angahalá, ʻe lava leva ke tau fakatomala moʻoni, ʻo fakamaʻa kitautolu mei heʻetau ngaahi angahalá, mo maʻu ʻa e fakamoʻuí. Fakaafeʻi ʻa e kau akó ke nau kumi ʻa e mamahi faka-ʻOtuá ʻi heʻenau feinga ke fakatomalá.

Fakamatalaʻi fakanounou ʻa e 2 Kolinitō 7:12–16 ʻaki hano fakamatalaʻi ange naʻe fakahā ʻe Paula ʻene tokanga mo ʻene loto falala ki he Kāingalotú.

Toe fakamanatu nounou ʻa e ngaahi moʻoni naʻe ʻilo ʻe he kau akó ʻi heʻenau ako ʻa e 2 Kolinitō 6–7, pea poupouʻi kinautolu ke nau muimui ʻi ha faʻahinga ueʻi fakalaumālie pē ʻe lava ke nau ongoʻi ke fakaʻaongaʻi ai ʻa e ngaahi moʻoni ko ʻení.

Ngaahi Fakamatala Fakamahino mo e Puipuituʻá

2 Kolinitō 6:17. “Mou haʻu meiate kinautolu, pea ke ʻataʻatā ʻa kimoutolu”

Naʻe fakamatalaʻi ʻe ʻEletā Kuenitini L. Kuki ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ʻa e fie maʻu ke fakaʻataʻatā kitautolu mei he taʻe-māʻoniʻoni pea mo e tāpuaki ʻoku maʻu mei ai:

“ʻOku ʻuhinga e foʻi lea māʻoniʻoní ʻi he lea faka-Kalisí ki he ‘vaheʻi, fakamavaheʻi, [mo e] toputapu’ [ʻi he Daniel H. Ludlow, ed., Encyclopedia of Mormonism, 5 vols. (1992), 3:1249]. Kapau ʻoku tau fie hoko ko e Kau Māʻoniʻoni ʻi hotau kuongá ni, ʻe fie maʻu ia ke tau fakamavaheʻi kitautolu mei he tōʻonga koví mo e ngaahi holi fakatupu ʻauha ʻoku manakoa ʻe he māmaní.

“ʻOku lōmekina kitautolu ʻe he ngaahi ʻata ʻo e fetāʻakí mo e angaʻulí,ʻa ia ʻoku tau mamata ki aí. ʻOku fakautuutu foki mo hono tali lelei ʻo e hiva taʻetāú pea mo e ponokalafí. ʻOku ʻikai lava ke taʻofi e ngāue ʻaki ia ʻo e faitoʻo konatapú pea mo e ʻolokaholó. ʻOku ʻikai ke kei fakamamafaʻi e faitotonú pea mo e ʻulungaanga leleí. ʻOku teke mālohi mai e totonu fakafoʻituituí ia, kae taʻe tokangaʻi ʻa e ngaahi ngafá, ngaahi fatongiá mo e ngaahi tufakangá ia. Kuo fakautuutu mo e lea koví pea lahi mo e niʻihi ʻoku nau fakaʻaongaʻi ʻa e meʻa ʻoku kovi mo fulikivanú. Kuo ʻikai toe tūkua ʻa e filí ʻi heʻene faifeinga ke fakaʻauha e palani ʻo e fiefiá. Kapau te tau fakamavaheʻi kitautolu mei he tōʻonga fakaemāmani ko ʻení, te tau maʻu ʻa e Laumālié ʻi heʻetau moʻuí pea aʻusia ai ha fiefia ʻi heʻetau hoko ko ha Kāingalotu moʻui taau”(“Are You a Saint?” Ensign pe Liahona, Nov. 2003, 95).

2 Kolinitō 7:8–11. “Ko e mamahi fakamāmaní, ʻokú ne langaki ʻa e maté”

Naʻe fakamatalaʻi ʻe Palesiteni Tieta F. ʻUkitofa ʻo e Kau Palesitenisī ʻUluakí ʻa e faikehekehe ʻi he vahaʻa ʻo e mamahi fakamāmaní mo e mamahi faka-ʻOtuá:

“ʻOku ʻi ai foki hono faikehekehe mahuʻinga ‘o e mamahi koeʻuhí ko e angahalá ‘a ia ʻoku iku ki he fakatomalá mo e mamahi ‘oku iku ki he mole ʻa e ‘amanakí.

“Naʻe akoʻi ʻe he ʻAposetolo ko Paulá ʻoku ʻlangaki ʻe hemamahi ʻoku taau mo e ʻOtuá ʻa e fakatomala ki he fakamoʻuí… ka ko e mamahi [fakamāmaní] ʻokú ne langaki ʻa e matéʼ [2 Kolinitō 7:10; naʻe toki tānaki atu hono fakamamafaʻí]. ʻOku ueʻi fakalaumālie ʻe he mamahi ʻoku taau mo e ʻOtuá ʻa e liliú mo e ʻamanaki leleí ʻi he Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí. ‘Oku fusi hifo kitautolu ʻe he mamahi fakamāmaní, pea toʻo atu e ‘amanaki leleí, pea fakalotoʻi kitautolu ke tau fakavaivai ki he ngaahi ‘ahiʻahi lahi.

“ʻOku fakatupu ʻe he mamahi ʻoku taau mo e ʻOtuá ʻa e uluí [vakai, Ngāue 3:19] mo ha liliu ʻo e lotó [vakai, ʻIsikeli 36: 26; 2 Kolinitō 5:17; Mōsaia 3:19]. ʻOkú ne ngaohi kitautolu ke tau fehiʻa ʻi he angahalá kae ʻofa ʻi he meʻa ʻoku leleí [vakai, Mōsaia 5:2]. ʻOkú ne poupouʻi kitautolu ke tau tuʻu hake pea ʻaʻeva ʻi he maama ʻo e ʻofa ʻa Kalaisí. Ko e fakatomala moʻoní ko hano liliu ka ‘oku ‘ikai ko hano fakamamahiʻi. ‘Io, ʻoku faʻa fakamamahi e fakaʻiseʻisá mo e mamahi moʻoni ʻi he talangataʻá pea ko e ongo sitepu mahuʻinga ia ʻi he founga toputapu ʻo e fakatomalá. Ka ko e taimi ko ia ‘oku langaki ai ‘e he loto-halaiá haʻate fakaliliʻa ‘iate kita peé, pe taʻofi kitautolu mei haʻatau toe tuʻu haké, ‘okú ne taʻofi leva ‘e ia pea ‘ikai ke ne poupouʻi ‘a ‘etau fakatomalá” (“Te Ke Lava ʻo Fai ia He Taimí Ni!” Ensign pe Liahona, Nōvema 2013, 56).

Naʻe fakamahinoʻi mai ʻe ʻEletā Niila A. Mekisuele ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá:

“ʻOku fili ʻe he loto-hīkisiá ʻa e fakatomala taʻe-fakamātoató, ʻo totongi ʻaki ha mamahi siʻisiʻi pē. ʻOku ʻikai fakaofo hono kumi foki ʻe kinautolu ʻoku muimui ʻi he fakatomala taʻe-fakamātoató ʻa e fakamolemole angamahení kae ʻikai ko ha fakalelei moʻoni. Ko ia ai, ko e fakatomala moʻoní ʻoku mahulu atu ia ʻi hoʻo pehē pē, ‘ʻoku ou kole fakamolemole atu’” (“Repentance,” Ensign, Nov. 1991, 31).