’Āmuira’a rahi
Nā pae e piti o te mau mea ato’a
’Āmuira’a rahi nō ’Ēperēra 2024


Nā pae e piti o te mau mea ato’a

Nō te fa’a’ohipa i tō tātou ti’amāra’a, e ti’a ia tātou ’ia feruri i te mau rāve’a o nā pae e piti.

’Aita i maoro a’enei, ’a fa’ahoro ai au i te pere’o’o i roto i te hō’ē ’oire mātau-’ore-hia, ’ua rave hape au i te hō’ē tīpu’ura’a, ’o teie arata’i atu ia māua tā’u vahine i ni’a i te hō’ē purumu tere pūai e rave rahi kilometera, ’aita e hopeara’a ’aita e nehenehe e fā’ati nō te ho’i mai i muri. ’Ua tītau-manihini-hia māua i te fare o te hō’ē hoa ’e tē pe’ape’a nei i te taere roa nō te tāpae i te hora i hina’arohia.

’A vai ai au i ni’a i teie purumu rahi ’e ma te ’imi-tapineva-ra’a i te haere atu i rāpae, ’ua fa’ahapa vau iā’u iho nō te ’orera’a i hi’ohi’o atu i te ’āvei’a. E ha’aferurira’a teie ’ohipa i tupu iā’u nō ni’a i te huru ’a rave ai tātou i te tahi taime i te mau fa’aotira’a hape i roto i tō tātou orara’a ’e e nāhea e ti’a ai ia tātou e ora ma te mau hōpe’ara’a ha’eha’a ’e te fa’a’oroma’i ē tae roa i te taime e nehenehe tātou ’ia taui fa’ahou te ’ē’a.

E orara’a teie nō te ravera’a i te mau mā’itira’a. ’Ua hōro’a mai tō tātou Metua i te ao ra ia tātou i te hōro’a hanahana o te ti’amāra’a, pāpū maita’i ’ia ti’a ia tātou ’ia ha’api’i mai nā roto i tā tātou mau mā’itira’a––te mau mea maita’i ’e te mau mea ’ino ato’a. E fa’atītī’aifaro tātou i tā tātou mau mā’itira’a hape ’ia tātarahapa ana’e tātou. I reira te tupura’a rahi e hotu ai. Te fa’anahora’a a te Metua i te ao ra nō tātou ’oia ho’i, te ’apora’a mai, te fa’ananeara’a, ’e te haerera’a i mua i te ora mure ’ore.

Mai te taime ’a ha’api’ihia ai māua tā’u vahine e te mau misiōnare ’e te ’āmuira’a mai i te ’Ēkālēsia e rave rahi matahiti i teienei, ’ua ha’afa’ahiahia-tāmau-noa-hia vau e te mau ha’api’ira’a hōhonu tā Lehi i hōro’a i tāna tamaiti ia Iakoba i roto i te Buka a Moromona. ’Ua ha’api’i ’oia iāna ē, « ’ua fa’ati’a te Fatu te Atua i te ta’ata nei ’ia rave mai te au i tōna iho hina’aro »1 ’e e mea ti’a « ’ia vai nā pae e piti i te mau mea ato’a ra ».2 Nō te fa’a’ohipa i tō tātou ti’amāra’a, e ti’a ia tātou ’ia feruri i te mau rāve’a o nā pae e piti. Nō te nā-reira-ra’a, tē fa’aha’amana’o ato’a mai nei te Buka a Moromona ia tātou ē, « ’ua nava’i tō te ta’ata nei ha’api’ira’ahia »3 ’e ’ua hōro’ahia te « Vārua o te Mesia »4 ia tātou tāta’itahi ’ia ti’a ia tātou « ’ia ’ite te maita’i ’e te ’ino ».5

I te orara’a nei, tē fa’aruru tāmau nei tātou e rave rahi mā’itira’a faufa’a rahi. ’Ei hi’ora’a :

  • Te mā’itira’a e pe’e ānei tātou ’aore rā ’aita i te mau fa’auera’a a te Atua.

  • Te mā’itira’a ’ia roa’a te fa’aro’o ’e ’ia ’ite i te taime e tupu mai ai te mau temeio, ’aore rā ’ia tīa’i ma te fē’a’a i te tahi ’ohipa ’ia tupu mai hou ’a mā’iti ai ’ia ti’aturi noa i te reira iho taime.

  • Te mā’itira’a ’ia fa’ananea i te ti’aturira’a i te Atua, ’aore rā ’ia hi’o ma te taiā i te tahi atu tāfifira’a i te mahana nō muri iho.

Mai tā’u i rave hape i te tīpu’ura’a i ni’a i teie purumu rahi, te māuiuira’a nō te mau hōpe’ara’a o tā tātou iho mau mā’itira’a e nehenehe e riro mau ’ei mea mamae nō te mea e fa’ahapa noa tātou ia tātou iho. Noa atu rā te reira, e nehenehe noa tātou e mā’iti ’ia fa’ari’i i te tāmāhanahanara’a maoti te fa’anahora’a hanahana o te tātarahapara’a, nō te tāta’i i te mau mea ’ino ’e, ma te ravera’a i te reira, ’ia ha’api’i mai i te mau ha’api’ira’a o te taui roa i tō tātou orara’a.

I te tahi taime e fa’aruru ato’a tātou i te pāto’ira’a ’e i te mau tāmatara’a nō roto mai i te mau mea e’ita e ti’a ia tātou e fa’atere, mai teie te huru :

  • I te mau tau o te ea maita’i ’e te mau tau o te ma’i.

  • Te taime nō te hau ’e te taime nō te tama’i.

  • Te mau hora o te mahana ’e o te pō ’e te tau māhanahana ’e te tau to’eto’e.

  • Te mau taime o te ’ohipa ma te pe’ehia e te tau nō te fa’afa’aeara’a.

Noa atu ē, e’ita iho ā e ti’a ia tātou e mā’iti i roto i teie huru o te tupura’a nō te mea tē tupu nei iho ā te reira mau ’ohipa, e ti’amā noa tātou ’ia mā’iti nāhea ’ia fa’aruru i te reira. E nehenehe tātou e nā reira ma te hō’ē mana’o au maita’i ’aore rā te ferurira’a paruparu. E nehenehe tātou e ’imi i te ha’api’i mai nā roto mai i te mau ’ohipa i tupu ia tātou ’e e ani i te tauturu e te pāturura’a a te Fatu, ’aore rā e nehenehe tātou e feruri ē ’ua vai ’ōtahi noa tātou i roto i teie tāmatara’a ’e e ti’a ia tātou ’ia fa’aruru tātou ana’e. E nehenehe tātou e « fa’atano i tō tātou ’ie » i te vaira’a mau ’āpī, ’aore rā e nehenehe tātou e fa’aoti ’eiaha e taui te hō’ē mea. I roto i te pōiri o te pō, e nehenehe tātou e tū’ama i tā tātou mōrī. I roto i te tau o te to’eto’e, e ti’a ia tātou e mā’iti e ’ō’omo i te ’ahu ha’amāhanahana. I te tau o te ma’i, e nehenehe tātou e ani i te tauturu a te taote ’e i te pae vārua. E mā’iti tātou nāhea ’ia fa’aruru i teie mau tupura’a.

Fa’atano, ha’api’i mai, ’imi, mā’iti e mau ihoparau teie nō te ’ohipara’a. ’A ha’amana’o ē e mau ti’a fa’atere tātou ’e e ’ere i te mau tao’a. ’Eiaha roa ’ia mo’ehia ē, ’ua parau fafau mai Iesu « e rave ’oia i ni’a iāna te mau māuiui ’e te mau ma’i o tāna mau ta’ata…’ia ’ite ’oia… i te rāve’a nō te fa’aora » ’aore rā nō te tauturu, ’a fāriu atu ai tātou iāna ra.6 E nehenehe tātou e mā’iti ’ia patu i tō tātou niu i ni’a i te papa, ’oia ho’i ia Iesu Mesia, ’ia tae mai te mata’i ’ū’ana ra « e ’ore ïa [tātou] e ma’iri i raro ».7 ’Ua fafau mai ’oia ē « ’o ’oia ’o tē haere mai [iāna] ra, ’o tā’u ïa e fa’ari’i ; ’e e ha’amaita’ihia rātou ’o tē haere mai iāna ra ».8

I teienei, tē vai nei hō’ē parau tumu hau atu e mea faufa’a ta’a ’ē mau. ’Ua parau Lehi ē, « e mea ti’a ho’i ’ia vai nā pae e piti i te mau mea ato’a ».9 Tōna aura’a, e’ita te pāto’ira’a e vai ’ōna ana’e ’aita te tahi. E nehenehe ato’a te reira e fa’atū’ati i te tahi ’e te tahi. E’ita tātou e nehenehe e ’ite mai i te ’oa’oa mai te mea ’aita ato’a tātou i ora i te ’oto i te hō’ē taime mau. E tauturu te po’iara’a i te tahi taime ia tātou ’ia māuruuru mau, ’ia rava’i ana’e tā tātou mā’a nō te tāmā’a. E’ita tātou e nehenehe e ’ite mai i te parau mau mai te mea ’aita tātou i ’ite ato’a i te parau ha’avare i’ō nei ’e i’ō atu.

E au nā pae e piti o te pāto’ira’a mai nā pae e piti o te hō’ē ā moni pa’ari. E vai noa nā pae e piti. ’Ua hōro’a mai Charles Dickens i te hō’ē hi’ora’a nō teie mana’o ’a pāpa’i ai ’oia ē, « e mau taime maita’i roa teie, e mau taime ’ino roa teie ».10

E hōro’a atu vau i te hō’ē hi’ora’a nō tō’u iho orara’a. Te fa’aipoipora’a, te patura’a i te hō’ē ’utuāfare ’e te fa’ari’ira’a i te tamari’i, ’ua hōpoi mai ia māua i te mau taime ’oa’oara’a rahi o tā māua i ’ore na i ora i roto i māua orara’a, ’oia ato’a rā te mau taime māuiui, te hepohepo ’e te ’oto hōhonu roa a’e ’ia tupu ana’e mai te hō’ē ’ohipa i ni’a i te hō’ē i roto ia māua. Te poupou ’e te ’oa’oa hope ’ore ’e tā māua mau tamari’i ’ua ’āpe’e-ato’a-hia mai i te tahi taime e te mau tau fifi o te ma’i, te tāpe’ara’a i te fare ma’i ’e te mau pō ta’otora’a ’ore tei ’ī i te hepohepo, ’oia ato’a i te tāmarūra’a nā roto i te pure ’e te mau ha’amaita’ira’a a te autahu’ara’a. ’Ua ha’api’i mai māua nā roto mai i teie mau ’ohipa i tupu pe’ape’a ē, ’aita māua i vai ’ōtahi noa i te mau taime māuiui, ’ua fa’a’ite ato’a mai te reira ē, e hea mātou e nehenehe ai e fa’aruru ma te aupurura’a ’e te tauturu a te Fatu. ’Ua tauturu teie mau ’ohipa i tupu i te fa’atanotano ia mātou ma te mau rāve’a maita’i, ’e ’ua ha’afaufa’a-mau-hia te reira. E ’ere ānei nō te reira tumu tātou i haere mai ai i’ō nei ?

I roto i te mau pāpa’ira’a mo’a e ’ite ato’a mai tātou te tahi mau hi’ora’a fa’ahiahia :

  • ’Ua ha’api’i Lehi i tāna tamaiti ia Iakoba ē, te mau māuiui tāna i fa’aruru i roto i te mēdēbara ’ua tauturu iāna ’ia ’ite i te mana rahi o te Atua ’e « e ha’amo’a [te Atua] i [tōna] mau ’ati ’ei maita’i [nōna] ».11

  • I roto i tō Iosepha Semita tāpe’a-’ino-ra’a-hia i te fare tāpe’ara’a nō Liberty, ’ua parau te Fatu iāna « e noa’a ia ’oe te ’ite nā roto i teie mau mea ato’a, ’e e riro ho’i ïa ’ei maita’i nō ’oe na ».12

  • Te hope’a, ’ua riro te tusia hope ’ore a Iesu Mesia ’ei hi’ora’a rahi a’e nō te māuiui ’e te mamae i ’ore i ’itehia a’enei, ’oia ato’a, ’ua hōpoi mai te reira i te ha’amaita’ira’a nehenehe mau o tāna tāra’ehara nō te mau tamari’i ato’a a te Atua.

I te vāhi tē vai rā te mahana, tē vai ato’a ra te marumaru. E nehenehe te pape pu’e e hōpoi mai i te ha’amoura’a, e hōpoi ato’a mai rā te reira i te ora. E fa’ataui pinepine te mau roimata o te māuiui ’ei roimata mata o te tāmarūra’a ’e te poupou. Te mau nino’a mana’o ’oto e fa’atupuhia ’ia reva ana’e tei herehia e monohia mai e te ’oa’oa i te taime e fārerei fa’ahou ai. I te tau nō te tama’i ’e te ha’amoura’a, e tupu ato’a e rave rahi mau ravera’a na’ina’i o te hāmani maita’i ’e te here i ni’a i te feiā e « mata nō te hi’o ’e e tari’a nō te fa’aro’o ».13

’Ua fa’ata’a-pinepine-hia tō tātou ao i teie mahana e te ri’ari’a ’e te ahoaho––te ri’ari’a nō te ananahi tā te reira e fa’aherehere nei nō tātou. Terā rā, ’ua ha’api’i mai Iesu ia tātou ’ia ti’aturi ’e « ’ia hi’o mai [iāna] nei i tō mau mana’o ato’a na ; ’eiaha e fē’a’a, ’eiaha e mata’u ».14

’A tāmau ana’e tātou i te hi’opo’a māite i nā pae e piti o te mau moni ’ārio ato’a ’o tei hōro’ahia mai ia tātou i roto i tō tātou orara’a. Noa atu ’aita nā pae e piti e ’ite ’oi’oihia ia tātou, e nehenehe tātou e ’ite ’e e pāpū, tei reira noa ā te reira.

E nehenehe tātou e vai pāpū ē ’aita tō tātou mau fifi, mau ’oto, mau ’ati ’e tō tātou mau māuiui e fa’ata’a ia tātou ; nā te huru ’o tā tātou fa’arurura’a i te reira ’o te tauturu ia tātou ’ia tupu i te rahi ’e ’ia ha’afātata atu i te Atua. Nā tō tātou huru ’e tā tātou mau mā’itira’a e fa’ata’a maita’i ia tātou, ’eiaha rā nā tō tātou mau tāmatara’a.

I roto te ea maita’i, ’a poihere ’e ’a ha’amāuruuru nō te reira i te mau taime ato’a. I roto i te ma’i, ’a ’imi ma te fa’a’oroma’i ’ia ha’api’i mai nō te reira ’e ’ia ’ite ē e nehenehe te reira e taui fa’ahou mai te au i te hina’aro o te Atua. I roto i te ’oto, ’a ti’aturi ē te ’oa’oa tei te ’āma’ara’a purūmu ïa ; pinepine tātou i te ’ore e ’ite noa i te reira. ’A hi’opo’a i tō ’outou ’ara-māite-ra’a ’e ’a fa’ateitei i tō ’outou mau mana’o i te fāito o te mau tāmatara’a au maita’i, nō te mea e mea pāpū maita’i tē vai noa ra te reira ! ’Eiaha ’ia ha’amo’ehia i te ha’amāuruuru atu. ’A mā’iti i te ti’aturi. ’A mā’iti ’ia vai te fa’aro’o ia Iesu Mesia. ’A mā’iti ’ia tiʼaturi tāmau noa i te Atua. ’A mā’iti ’ia « feruri tiretiera », mai tā te peresideni Russell M. Nelson i ha’api’i ’aita i maoro a’e nei !15

’Ia vai tāmau noa i roto i te ferurira’a i te fa’anahora’a fa’ahiahia a te Metua i te ao ra nō tātou. ’Ua here ’oia ia tātou ’e ’ua tono mai i tāna Tamaiti Fānau Tahi nō te tauturu ’ia tātou i roto i tō tātou mau tāmatara’a ’e ’ia ’īriti mai ia tātou i te ’ūputa nō te ho’i iāna ra. Tē ora nei Iesu Mesia ’e tē ti’a nei ’oia i te mau taime ato’a, ma te tīa’i ’ia mā’iti tātou i te pi’i iāna nō te hōpoi mai i te tauturu, te pūai ’e te fa’aorara’a. Nō teie mau mea, tē fa’a’ite pāpū nei au i te i’oa o Iesu Mesia, ’āmene.