2016
Naʻá ku Ongoʻi Taʻefeʻunga
July 2016


Naʻá ku Ongoʻi Taʻefeʻunga

ʻOku ʻikai fakahā ʻa e hingoá, Sitokohouma, Suēteni

ʻĪmisi
women-sitting-on-the-couch

Tā fakatātā ʻa Allen Garns

Naʻá ku hoko ko ha faʻē kei talavou mo femouʻekina ʻi he taimi naʻe ui ai au ke u palesiteni Fineʻofá. Naʻá ku tupu hake pē ʻi he Siasí pea ne u moʻui ʻo fakatatau mo hono ngaahi akonakí, ka naʻá ku ʻiloʻi naʻe ʻikai ke u haohaoa pea ne u loto-hohaʻa ki heʻeku malava ko ia ʻo tokoniʻi e kau fafine faingataʻaʻia ʻi hoku uōtí.

Naʻe ʻi ai ha Sāpate ʻe taha ne u ongoʻi matuʻaki lotosiʻi ai. Lolotonga e ʻahó kotoa ne fakafetaulaki mai ha kau fafine naʻá nau fie maʻu au. Ko e niʻihi naʻa nau fie maʻu ha tokoni fakauelofea, pea ko e niʻihi naʻa nau fie maʻu pē ke u fakafanongo kiate kinautolu. Naʻe ueʻi au ʻe he Laumālié ke ʻoua te u ʻalu ki he houalotu sākalamēnití ʻi heʻene kamatá, naʻe fakaʻohovale kiate au ʻeku fetaulaki mo ha fefine māmālohi ʻi he holó ʻa ia naʻá ne fie maʻu ha fakafiemālie mo ha tokoni pea naʻe ʻikai te ne lava ʻo faʻa tatali ke tuku ʻa e lotú.

Ne u fuʻu ongosia ʻi he tuku ʻa e lotú! Ne u tangi pē ʻi he loto kaá ʻo aʻu ki ʻapi. Naʻe toutou ongo mai ʻa e lea ko ʻení ki heʻeku fakakaukaú: “Talanoa mo e pīsopé!” Ne u ongoʻi ʻe ʻi ai ha faleʻi fakapotopoto ʻa e pīsopé ki he founga ke fakamaʻamaʻa ai ʻeku ongoʻi mafasia ʻi hoku uiuiʻí, ka naʻe ʻikai te u fie fakahohaʻasi ia ʻi he fakaʻosinga ʻo ha ʻaho ngāue fuoloa ʻi he lotú. Ne u fakakaukau ke fakatoloi ʻeku telefoni ki aí, mo e tatangi e telefoní. Ko ʻeku pīsopé. Naʻá ne ongoʻi ha ueʻi fakalaumālie ke telefoni mai.

Ne u fakamatala ki he pīsopé ʻeku ongosia ʻi he lahi e ngaahi meʻa naʻe fie maʻu ke fakaleleiʻi ʻi he taimi pē ko iá pea mo ʻeku ongoʻi loto-mamahi ʻi he ʻikai te u lava ʻo tokoniʻi ha kau fafine tokolahi ange. Naʻá ne fakafanongo ʻi he faʻa kātaki. Naʻá ma aleaʻi foki mo e ngaahi fehuʻi kau ki he uelofeá ʻa ia naʻe ʻohake lolotonga e ʻahó pea ne u ongoʻi fiemālie ange.

ʻI he ʻosi ʻema talanoá ne u pehē ange, “Naʻá ku pehē ʻe au ʻe ʻi ai ha founga fakapotopoto te ke talamai ke ʻoua te u ongoʻi fuʻu mafasia aí.” Naʻá ne tali mai naʻá ne fakaʻamu ne ʻi ai ha meʻa pehē ke ne lea talamai, ka ko e meʻapangó naʻe ʻikai.

Neongo naʻe ʻikai ke tali ʻeku fehuʻí, ka ne u ongoʻi fiefia ʻi he taimi kuo tāpuniʻi ai e telefoní. Ne u ongoʻi naʻe tali ʻe he ʻEikí ʻeku fie maʻu ha tataki mo ha poupoú.

Ne toe foki mai pē ʻa e ongoʻi taʻemanongá ʻi he ngaahi uike hono hokó, pea ne u lotua ke maʻu e mahino ki he meʻa naʻe fie maʻu ke u faí ke u hoko ai ko ha palesiteni Fineʻofa lelei ange. ʻI ha ʻaho ʻe taha naʻá ku fanongo ai ki he konifelenisi lahí, naʻe tohoakiʻi ʻe he ngaahi lea ʻe niʻihi ʻeku tokangá, pea ne u ongoʻi moʻoni ʻa e mālohi ʻo e Laumālié. Naʻe mahino kiate au ʻa e ʻuhinga ne u ongoʻi taʻefeʻunga aí, koeʻuhí naʻá ku taʻefeʻunga ʻi heʻeku ngāue pē ʻiate aú.

ʻI he tā sīpinga ʻeku pīsopé naʻá ne fakahaaʻi mai ʻa e mahuʻinga ko ia ke fakafanongo ki he Laumālie Māʻoniʻoní. ʻOku mahuʻinga ʻa e Laumālié ki hotau uiuiʻi ʻi he Siasí, kae ʻikai ko hotau ngaahi talēnití pe pōtoʻi ngāué. Ko ha fuofua taimi ia ʻi ha taimi fuoloa ke u ongoʻi ai ha nonga mo ha loto fakapapau.

ʻOku ou kei femouʻekina pē ʻi hoku fāmilí ʻo hangē ko ia kimuʻá pea ʻoku teʻeki pē ke u taukei feʻunga, ka ʻoku ʻikai te u toe tui kuo pau ke u fakahoko haohaoa hoku uiuiʻí. ʻE lava ke ʻomi ʻe he Tamai Hēvaní ʻa e ngaahi meʻa ʻoku fie maʻu ke fakahoko ʻaki Hono finangaló pea te Ne lava ʻo fakaivia kitautolu ka ʻe makatuʻunga ʻi heʻetau tauhi ʻEne ngaahi fekaú.