2010–2019
E Lenguahe di e Evangelio
April 2017 General Conference


E Lenguahe di e Evangelio

Siñansa poderoso ta ekstremamente importante pa preservá e evangelio den nos famia, i e ta rekerí diligensia i esfuerso.

Despues di a wòrdu yamá komo un Outoridat General, mi a muda ku mi famia for di Costa Rica na Salt Lake City pa mi promé asignashon. Aki na Merka (Estados Unidos), mi a wòrdu bendishoná pa bishita hende maravioso di kultura i fondo étniko diferente. Entre nan tin hopi ku, manera ami, a nasé na paisnan di Latino Amérika.

Mi a ripará ku hopi di e promé generashon hispániko aki ta papia spañó komo nan lenguahe primario i nèt sufisiente ingles pa komuniká ku otronan. E di dos generashon, kende a òf nasé na Merka òf a bini na un edat hopi yòn i ta bayendo skol akinan, ta papia ingles hopi bon i por ta un tiki spañó kibrá. I hopi biaha den e di tres generashon, spañó, e lenguahe nativo di nan antepasadonan, ta pèrdí.1

Den término lingwístiko, esaki ta wòrdu yamá simplemente “pèrdida di lenguahe.” Pèrdida di lenguahe por pasa ora famianan ta muda na un pais straño unda nan lenguahe nativo no ta pre-dominante. E no ta pasa solamente entre hende hispániko pero tambe entre abitantenan rònt mundu unda un lenguahe nativo ta wòrdu remplasá na fabor di un nobo.2 Asta Nefi, un profeta den e Buki di Mormon, tabata preokupá tokante e pèrdida di e lenguahe nativo di su tatanan ora e tabata preparando pa muda na e pais primintí. Nefi ta skirbi, “I ata ki, ta sabiduria den Dios ku nos por optené e registronan aki, pa nos por preservá na nos yunan e idioma di nos tatanan.3

Pero Nefi tambe tabata preokupá tokante e pèrdida di un otro tipo di lenguahe. Den e siguiente versíkulo e ta kontinuá, “I tambe pa nos por preservá pa nan e palabranan ku a wòrdu papiá pa e boka di tur e santu profetanan, ku a wòrdu duná na nan pa e Spiritu i poder di Dios, for di prinsipio di mundu, te ku e dia di awe.”4

Mi a ripara un similaridat entre preservá un lenga materno i preservá e evangelio di JesuCristu den nos bida.

Awe den mi análogo, mi lo kier enfatisá niun lenguahe di tera partikularmente pero mas mihó e lenguahe eterno ku mester wòrdu preservá den nos famia i nunka pèrdè. Mi ta papia di e lenguahe5 di e evangelio di JesuCristo. Ku “lenguahe di e evangelio,” mi kier min tur e siñansa di nos profetanan, nos obediensia na e siñansanan ei, i nos siguimentu di tradishon hustu.

Mi lo diskutí tres manera ku e lenguahe aki por wòrdu preservá.

Promé: Sea Mas Diligente i Konserní na Kas

Den Doktrina i Kombenio, Señor a invitá hopi miembro prominente di Iglesia, inkluso Newel K. Whitney, pa pone nan kas na òrdu. Señor a bisa ku Su sirbidó Newel K. Whitney … tabatin mester di wòrdu koregí, i pone na òrdu su famia, i wak ku nan ta mas diligente i konserní na kas, i hasi orashon semper, òf nan lo wòrdu kitá for di nan lugá.6

Un faktor ku ta influensiá pèrdida di lenguahe ta ora mayornan no ta tuma tempu pa siña nan yu e lenguahe nativo. E no ta sufisiente pa simplemente papia e lenguahe na kas. Si mayornan ta deseá pa preservá nan lenguahe, e mester wòrdu siñá. Investigashon a haña ku mayornan ku ta hasi un esfuerso konsiente pa preservá nan lenguahe nativo tin tendensia di tin éksito den dje.7 Asina, kiko lo ta un esfuerso konsiente pa preservá e lenguahe di e evangelio?

Elder David A. Bednar di e Quorum di e Diesdos Apòstel a avisá ku “siñansa i modelahe debil di evangelio na kas” ta un kousa poderoso ku por kibra e siklo di famia di multi generashon den Iglesia.8

Nos por p’esei konkluí ku siñansa poderoso ta ekstremamente importante pa preservá e evangelio den nos famia, i e ta rekerí diligensia i esfuerso.

Nos a wòrdu invitá hopi biaha pa atkerí e práktika diario di studio e skritura komo famia i personalmente.9 Hopi famia ku ta hasiendo esaki ta bendishoná kada dia ku unidat mas grandi i un relashon mas pegá ku Señor.

Imagen
Un tata ku su yu muhé studiando Skritura

Ki ora lo pasa studio diario di Skritura? E lo pasa ora mayornan ta tuma e skrituranan den man i, ku amor, invitá e famia pa bini huntu pa studia. E ta difísil pa wak e studio aki pasa den kualke otro manera.

Imagen
Un famia studiando Skritura

Tatanan i mamanan, no herá e gran bendishonnan aki. No warda te ora e ta muchu lat!

Di Dos: Modelahe Fuerte na Kas

Un eksperto lingwístiko a skirbi ku pa preservá un lenguahe nativo, “bo mester trese e lenguahe na bida pa bo yunan.”10 Nos “ta trese lenguahe na bida” ora nos siñansa i modelahe ta traha huntu.

Ora mi tabata yòn, mi tabata traha den mi tata su fábrika durante fakansi. E promé pregunta mi tata semper a puntra despues di a risibí mi salario tabata “Kiko bo ta bai hasi ku bo plaka?”

Mi tabata sa e kontesta i a respondé, “Paga mi diesmo i spar pa mi mishon.”

Despues di a traha ku ne pa mas o ménos ocho aña i konstantemente kontestando su mesun pregunta, mi tata a konkluí ku e la siñá mi tokante paga diesmo. Kiko e no a realisá tabata ku mi a siñá e prinsipio importante aki den djis un fin di siman. Laga mi konta boso kon mi a siñá e prinsipio ei.

Despues di algun eventonan relashoná na un guera sivil na Amérika Sentral, mi tata su negoshi a bai fayit. E la bai for di mas o ménos 200 empleado di tempu kompletu na ménos ku sinku operator di kose ku a traha segun nesesidat den nos garashi di kas. Un dia durante e temporada difísil ei, mi a skucha mi mayornan diskutí tokante si nan lo paga diesmo òf kumpra kuminda pa e muchanan.

Riba Djadumingu, mi a sigui mi tata pa wak kiko e tabata di bai hasi. Despues di nos reunion di Iglesia, mi a wak e tuma un ènvelòp i poné su diesmo aden. Esaki tabata solamente parti di e lès. E pregunta ku a keda pa mi tabata kiko nos tabata di bai komé.

Trempan riba Djaluna mainta, algun hende a bati na nos porta. Ora mi a habrié, nan a puntra pa mi tata. Mi a yama p’e, i ora e la yega, e bishitantenan a bis’é tokante un òrdu urgente di kosé nan tabata mester mas pronto posibel. Nan a bis’é ku e òrdu tabata asina urgente ku nan lo paga p’e adelantá. E dia ei mi a siñá e prinsipio di paga diesmo i e bendishonnan ku ta sigui.

Den e Tèstamènt Nobo, Señor ta papia tokante modelahe. E ta bisa, “Mi ta sigurá boso: Yu no por hasi nada riba su mes; E ta hasi solamente loke El a mira su Tata hasi. Loke Tata hasi, e Yu tambe ta hasi.”11

Imagen
Asistiendo e tèmpel

E no ta sufisiente pa solamente papia na nos yunan tokante e importansia di matrimonio di tèmpel, ayuno, i warda e Dia di Reposo santu. Nan mester wak nos hasi lugá den nos bida pa asistí e tèmpel mas frekuentamentu ku nos por. Nan mester wak nos kompromiso pa yuna regularmente12 i warda henter e Dia di Reposo santu. Si nos hóben no por yuna pa dos kuminda, no por studia e Skritura regularmente, i no por paga e televishon durante un wega grandi riba un Djadumingu, nan lo bai tin e outodisiplina spiritual pa resistí e tentashon poderoso di e mundu di awe yen desafio inkluso e tentashon di pornografia?

Di tres: Tradishonnan

Un otro manera lenguahe por wòrdu kambiá òf pèrdí ta ora otro idiomanan i tradishonnan ta mesklá ku e lenga materno.13

Den e añanan trempan di e Iglesia restorá, Señor a invitá hopi miembronan prominente di Iglesia pa pone nan kas na òrdu. E la kuminsá Su invitashon pa papia di dos manera ku nos por pèrdè lus i bèrdat for di nos hogar: “Esun malu ta bini i tuma lus i bèrdat, dor di desobediensia, for di e muchanan di hòmber, i pa motibu di e tradishon di nan tatanan.14

Komo famia, nos mester evitá kualke tradishon ku lo prevení nos pa warda e Dia di Reposo santu òf pa tin studio di Skritura i orashon diario na kas. Nos mester será e porta digital di nos kas na pornografia i tur e otro influensianan malu. Pa kombatí e tradishonnan mundial di nos dia, nos mester usa e skrituranan i e bos di profetanan moderno ku ta siñá nos yunan tokante nan identidat dibino, nan propósito di bida, i e mishon dibino di JesuCristo.

Konklushon

Den e Skritura, nos ta hañá hopi ehèmpel di “pèrdida di lenguahe.”15 Pa ehèmpel:

“Awor e la pasa ku tabatin hopi di e generashon nobo ku no por a komprendé e palabra di Rei Benjamín, siendo mucha chikitu na e tempu ku e la papia na su pueblo; i nan no a kere den e tradishon di nan tatanan. …

“I awor pa motibu di nan inkredulensia nan no por a komprendé e palabra di Dios; i nan kurason tabata duru.”16

Pa e generashon nobo, e evangelio a bira un lenguahe straño. I aunke e benefishinan di mantené un lenguahe nativo tin biaha ta debatí, den e konteksto di e plan di salbashon no tin niun debate tokante e konsekuensia eterno di pèrd’é e lenguahe di e evangelio den nos kas.

Imagen
Un mama hasiendo orashon ku su yu hòmber hóben

Komo yunan di Dios, nos ta hende imperfekto tratando di siñá un lenguahe perfekto.17 Meskos ku un mama tin kompashon pa su yunan, nos Tata Selestial tin mainshi ku nos imperfekshon i eror. E ta tesorá i komprendé nos ekspreshon mas débil, gruña den boka sinseramente, meskos si nan tabata poesia fini. E ta regosihá den e zonido di nos promé palabranan di evangelio. E ta siñá nos ku amor perfekto.

Imagen
Un famia hasiendo orashon huntu

Niun kumplimentu den e bida aki, importante ku e por ta, lo ta relevante si nos ta pèrd’é e lenguahe di e evangelio den nos famia.18 E ta mi testimonio ku Tata Selestial lo bendishoná nos den nos esfuersonan ora nos ta trata di brasa Su lenguahe, asta te ora nos ta bira bon den e nivel haltu aki di komunikashon, ku semper tabata nos lenga materno. Den e nòmber di JesuCristo, amèn.

Notanan

  1. Entre hende hispániko, ora di yega e di tres generashon e nivel di monolinguismo Ingles ta 72 porshento (Richard Alba, “Bilingualism Persists, but English Still Dominates,” Migration Policy Institute, Feb. 1, 2005, migrationpolicy.org/article/bilingualism-persists-english-still-dominates).

  2. Papiando solamente Ingles ta e patronchi predominante ora di yega e di tres generashon (Alba, “Bilingualism Persists, but English Still Dominates”).

  3. 1 Nefi 3:19; énfasis agregá.

  4. 1 Nefi 3:20; énfasis agregá.

  5. Un lenguahe por wòrdu definí komo un sistema di komunikashon usá pa un pais òf komunidat partikular (Oxford Living Dictionaries, “language,” oxforddictionaries.com).

  6. Doctrina y Convenios 93:50; énfasis agregá.

  7. Preservando un lenguahe nativo ta posibel, pero e ta tuma dedikashon i planifikashon (Eowyn Crisfield, “Heritage Languages: Fighting a Losing Battle?” onraisingbilingualchildren.com/2013/03/25/heritage-languages-fighting-a-losing-battle). Pa ehempel, papiadónan di Aleman den e parti Midwest na Merka tabatin exito ku mantene nan lengua maternal pa generashonnan largu (Alba, “Bilingualism Persists, but English Still Dominates”).

  8. David A. Bednar, “Multigenerational Families,” den General Conference Leadership Meetings, Apr. 2015, broadcasts.lds.org.

  9. Un ehèmpel moderno ta instrukshon di e Promé Presidensia ku ta konsehá mayornan i yunan pa duna prioridat mas haltu na orashon komo famia, nochi di hogar, i aktividatnan saludabel komo famia“ (First Presidency letter, Feb. 11, 1999).

  10. Bo mester trese e lenguahe na bida pa bo yunan, pa asina nan por kompronde i komunika i sinti parti di e hende ku ta representá pa e lenguahe (Crisfield, “Heritage Languages: Fighting a Losing Battle?” enfasis poní aserka).

  11. Juan 5:19.

  12. Un práktika di ayuno apropiá típikamente ta inkluí keda sin kome òf bebe pa dos kuminda konsekutivo den un periodo di 24 ora, asistiendo e reunion di ayuno i testimonio, i duna un ofrenda di ayuno generoso pa yuda kuida esnan den nesesidat (Handbook 2: Administering the Church [2010], 21.1.17).

  13. Wak Omni 1:17.

  14. Doctrina y Convenios 93:39; énfasis agregá.

  15. Den e konteksto di e diskurso aki, “pèrdida di lenguahe” ta referí na kon e evangelio por wòrdu pèrd’é (wak Jueses 2:10; Omni 1:17; 3 Nefi 1:30).

  16. Mosiah 26:1, 3; énfasis agregá.

  17. Wak Mateo 5:48; 3 Nefi 12:48.

  18. Wak Mateo 16:24–26.