Lix najtil toq’ob’ahom li Kolonel

Jun xnimal ru na’leb’ kixk’ut li Kolonel chiru lix ruchich’och’il k’anjel, a’an xtoq’ob’ankileb’ ru li qas qiitz’in. Qak’oxlahaq li na’leb’ a’in ut lix yu’aminkil naq naqatz’il rix resilal li Jesus naq kirula’ani li rochoch laj Simon aj Fariseo.

Tz’iib’anb’il sa’ lix hu laj Lukas naq jun li ixq aj maak ki’ok sa’ rochoch laj Simon naq wan li Jesus aran. Chi tuulan xch’ool, li ixq kiwulak chiru li Jesus, kixch’ajeb’ li roq rik’in xya’al ru, kixchaqihob’resiheb’ rik’in rismal xjolom, toja’ naq kixtz’ub’eb’ ut kixyuleb’ rik’in sununkil b’an.¹ Laj eechal re li kab’l, li naxk’oxla naq jwal tiik wi’chik xch’ool chiru li ixq, kixk’oxla rik’in xch’iilahom ut xq’etq’etil, “Wi ta profeet a’in, naxnaw raj ani ut k’a’ chi ixqul a’an li yoo chi ch’e’ok re, xb’aan naq aj maak.”²

Xb’aan xq’etq’etil, laj Fariseo kixraq aatin chi moko tiik ta chirix li Jesus ut chirix li ixq . A’ut xb’aan naq chixjunil naxnaw, li Kolonel kixnaw xk’a’uxl laj Simon, ut rik’in xchaab’ilal xna’leb’ kixyal rix lix na’leb’ laj Simon, ut kixq’us xb’aan naq ink’a’ xk’ulum rik’in oxloq’ jun xnimal ru rula’ jo’ li Kolonel. Lix q’usuk kixk’e li Jesus re laj Fariseo naxk’ut xyaalal naq wan lix maatan li Jesus re profeetil aatin, ut naq li ixq a’an, chi tuulan xch’ool ut kub’enaq li raam, kiraj xjalb’al xk’a’uxl ut chi jo’kan kikuye’ xmaak.³

Jo’ neke’xk’ut naab’al li seraq’ chirix lix k’anjel li Jesus, li seraq’ a’in naxk’ut ajwi’ naq li Kolonel kixtoq’ob’a ruheb’ chixjunil li te’chalq rik’in—maak’a’ naxye aniheb’—ut jwal kixtoq’ob’a ruheb’ li jwal ke’raj xtenq’. Lix yot’ik lix ch’ool li ixq ut lix rahom choq’ re li Jesus ke’xk’ut naq maak’a’ xb’alaq’ sa’ li rajom chixjalb’al xk’a’uxl ut chixk’ulb’al risinkileb’ lix maak. A’b’anan, xmaak xnimankil rib’ ut xkawob’resinkil lix ch’ool,⁴ laj Simon ink’a’ kiru chixtoq’ob’ankil ru li aamej jalb’il xk’a’uxl, ut kixpatz’ ajwi’ xk’ab’a’ laj Kolol re li ruchich’och’ chi yalaq chaq’ ru ut rik’in xik’ ilok. Lix na’leb’ li winq naxk’ut naq yal naxpak’ xyu’aminkileb’ li chaq’rab’, ut naxk’utb’esi yal chi kutankil lix paab’ahom rik’in xnimankil rib’ ut pak’b’il santilal.⁵

Lix toq’ob’ahom li Jesus choq’ re li junjunq li k’utb’il sa’ li seraq’ a’in naxk’ut chi tz’aqal chan ru tento toowanq rik’ineb’ li qas qiitz’in. Sa’ li loq’laj hu wankeb’ k’iila resil naq li Kolonel, chi eek’asinb’il xb’aan li toq’ob’ank-u, kixtenq’aheb’ li ke’raho’ xch’ool ut eb’ li “ch’i’ch’i’inb’ileb’ ut cha’chookeb’, jo’keb’ li karneer maak’a’ aj ilol reheb’.”⁶ Kixye’ li ruq’ aj uxtaan reheb’ li ke’raj xtenq’ankil chiru li riiqeb’, sa’ tib’elej jo’ ajwi’ sa’ musiq’ej.⁷

Lix toq’ob’ahom li Jesus naxtaw xxe’ sa’ li tz’aqal rahok,⁸ a’ lix rahom li saq ru ut tz’aqal, lix tz’aqal ch’oolil lix mayej aj tojol-ix. Aajel ru li toq’ob’ank-u choq’ reheb’ li neke’xyal xq’e chi santob’resiik, ut li choxahil chaab’ilal a’in naxk’am rib’ rik’in xkomoneb’ chik lix chaab’ilal li Kristo, jo’ li yaab’ak rik’ineb’ li neke’yaab’ak ut li uxtaanank ut li usilank.⁹ Li toq’ob’ank-u, a’an tz’aqal xch’oolil lix evangelio li Jesukristo, ut naxk’ut chi yaal naq nach’ wanko rik’in li Kolonel sa’ musiq’ejil. Jo’kan ajwi’, naxk’ut naq kanab’anb’il li Kolonel chixb’eresinkil li qayu’am ut naxk’ut xnimal li qamusiq’.

Jwal us xk’eeb’al reetal naq li Jesus rajlal kixtoq’ob’aheb’ ru li kristiaan chi moko minb’il ta ru chixb’aanunkil, a’an b’an reetalil lix saq ruhil rahom choq’ re li Dios ut eb’ li ralal xk’ajol ut li rajom xch’ool chixtenq’ankileb’.

Us ta najt wankeb’, li Jesus kiru chixk’eeb’al reetal li rajomeb’ ru li kristiaan. Chi jo’kan naq ink’a’ nasach qach’ool naq chirix naq kixk’irtesi lix moos li centurion,¹⁰ li Jesus kib’eek chalen Kafarnaum toj sa’ li tenamit Nain. Aran li Jesus kixk’anjela jun sachb’a-ch’oolej jwal q’un sa’ xyanqeb’ li xk’anjelahom sa’ ruchich’och’ naq kixtaqla re jun saaj winq kamenaq, li junaj xyum jun li xmalka’an, naq taawakliiq ut taawanq xyu’am. Li Jesus kixk’e reetal lix nimla rahilal li na’b’ej a’an, jo’ ajwi’ li ch’a’ajkilal wan wi’ sa’ xyu’am, ut ki’eek’asiik chixtoq’ob’ankil ru.¹¹

Jo’ li ixq aj maak ut li xmalka’an aj Nain, wankeb’ naab’al sa’ li qasutam li neke’raj k’ojob’aak, ile’k, k’ulub’aak, ut tenq’aak qab’aan. Chiqajunil naru nokowan choq’ k’anjeleb’aal sa’ ruq’ li Qaawa’ ut naru naqatoq’ob’a ruheb’ li wankeb’ rajom ru, jo’ kixb’aanu li Jesus.

Ninnaw ru jun ixqa’al li wan xmajelal lix tz’uumal re. Kiraj ru cho’e’k xb’een wa naq yal wiib’ kutan wan re. Chi eek’asinb’ileb’ xb’aan li toq’ob’ank-u, li ixqa’al a’in ut xna’ xyuwa’ neke’xsik’ xtenq’ankil, xtawb’al ru, ut xk’ojob’ankil xch’ooleb’ li neke’xnumsi ajwi’ li majelal a’in. Toje’ xe’xtaqla jun li hu we ut xe’xye: “Sa’ xk’ab’a’ lix ch’a’ajkilal li qarab’in, xooru chixnawb’aleb’ ru chaab’il kristiaan li xe’raj ru xk’ojob’ankileb’ xch’ool, xtenq’, ut xkawilaleb’ xch’ool. Moko junxil ta, li qarab’in, li junlaju chihab’ wan re anajwan, ki’aatinak rik’in xna’ xyuwa’ jun k’uula’al juntaq’eet xmajelal. Naq yookeb’ chi aatinak, li qarab’in xrisi lix mascarilla naroksi xb’aan li yajel re naq xe’ru chirilb’al naq wan li yo’onihom, us ta li k’uula’al a’an tixnumsi naab’al chiruheb’ li chihab’ chalel toj reetal naq taak’iraaq. Naqab’antioxi naq naru naqatoq’ob’aheb’ ru li neke’raho’ xch’ool, jo’ naxb’aanu li Kolonel choq’ qe. Naqeek’a naq nak’os li qarahilal naq laa’o naqak’os lix rahilal li qas qiitz’in.

Ex was wiitz’in, naq naqayal qaq’e chixtoq’ob’ankileb’ ru li qas qiitz’in, jo’ kixb’aanu li Kolonel, tooruuq chixk’eeb’al reetal chi chaab’il wi’chik k’a’ru neke’raj ru. Rik’in xk’eeb’al reetal a’an, chixjunil li naqab’aanu, taqab’aanu chi anchal qajom ut qarahom. Li Qaawa’ tixk’ulub’a lix yalb’al qaq’e, ut too’osob’tesiiq chi wank jo’ k’anjeleb’aal sa’ ruq’ re q’unob’resink ch’oolej ut re xtenq’ankil chixjunil li “uq’ej li nalukta.”¹²

Lix tijom li Jesus choq’ re laj Simon aj Fariseo kixk’ut ajwi’ naq maajo’q’e tooraqoq aatin chi moko tiik ta chirixeb’ li qas qiitz’in, xb’aan naq chiqajunilo naqaj ru naq li qaChoxahil Yuwa’ tooruxtaana sa’ li qamajelal. Ma ink’a’ tab’i’ a’in li kixk’ut li Kolonel sa’ jalan chik hoonal naq kixye, “K’a’ut naq nakawil li mul li wank sa’ ru laa was aawiitz’in ut ink’a’ nakak’e reetal li tz’amb’a wank sa’ laa wu laa’at?”¹³

Tento taqanaw naq ch’a’aj xtawb’al ru k’a’ru nak’amok reheb’ li kristiaan xk’utb’al junaq xna’leb’eb’ malaj xb’aanuhomeb’. Wan naq li naru naqil chixb’aanunkil jun kristiaan ink’a’ naxk’ut chi yaal k’a’ru wan sa’ raam. Us ta ink’a’ naru chiqu, li Kolonel naru chirilb’al chi saqen ru chixjunil.¹⁴ Us ta naxnaw chixjunil lix q’unal qametz’ew, li Kolonel ink’a’ naraqok aatin chiqix sa’ junpaat, naxtoq’ob’a b’an qu ut nokoxtenq’a chirisinkil li tz’amb’a wan sa’ li qu. Li Jesus junelik naril li aamej, ink’a’ li wan chirix.¹⁵ A’an kixye, “Mexraqok aatin a’ yaal chanru nekeril.”¹⁶

Anajwan, k’oxlahomaq li chaab’il na’leb’ kixye li Kolonel reheb’ lix tzolom aj Nefita chirix li patz’om a’in:

“Ut chenaw naq laaʼaqex aj raqol aatin saʼ xbʼeen li tenamit aʼin, joʼ chanru li raqbʼa-aatin li tinkʼe eere, li tiikaq ru. Joʼkan ut, kʼaʼ chi winqil tento naq texwanq laaʼex? Chi yaal ninye eere, joʼ chanru ajwiʼ laaʼin.”¹⁷

“Joʼkan ut, nawaj raj naq tzʼaqalaq eere eeru, joʼ chanru ajwiʼ naq laaʼin, malaj joʼ lee Yuwaʼ li wan saʼ choxa tzʼaqal re ru.”¹⁸

Arin, li Qaawa’ naxraq aatin chirixeb’ li neke’sik’ok raqok aatin chi moko tiik ta chirix lix majelaleb’ jalan. Re qak’ulub’aq chi raqok aatin chi tiik, tento taqayal qaq’e chi wulak jo’ li Kolonel ut chirilb’aleb’ lix majelaleb’ li qas qiitz’in rik’in toq’ob’ank-u, rik’in ajwi’ xsa’ ru li Kolonel. Toj maji’ tz’aqalaq qe qu, jo’kan naq maare us naq taqak’e qib’ chiroq li Jesus ut taqatz’aama li uxtaan choq’ reheb’ li qamajelal laa’o, jo’ kixb’aanu li ixq jalb’il xch’ool sa’ rochoch laj Fariseo, ruuchil naq taqasach qahoonal chixtz’ilb’aleb’ rix lix majelaleb’ li qas qiitz’in.

Ex was wiitz’in, ninch’olob’ xyaalal naq wi taqayal qaq’e chi toq’ob’ank-ut jo’ kixb’aanu li Kolonel, taanimanq li qawankilal chixyaab’asinkil lix chaab’ilaleb’ li qas qiitz’in ut taach’inanq li qajom chi raqok aatin chirixeb’ lix majelal. Taachaab’ilo’q li qawanjik rik’in li Dios, ut taanimanq xki’il li qayu’am ut xq’unal li qeek’ahom, ut taqataw jun yo’leb’aal re li sahil ch’oolejil li ink’a’ na’oso’. Taanawmanq naq laa’o aj k’ojob’ahom re li tuqtuukilal,¹⁹ ut naq q’un tz’aqal li qaatin jo’ lix k’ajob’ jun eq’la sa’ li saq’ehil.

Nintz’aama naq taanimanq xnajtil li qoyb’enihom ut li qanawom rik’ineb’ li qas qiitz’in, ut naq li ruxtaan li Qaawa’, rik’in li tz’aqal tuulanil, taarisi xmaak’a’il li qakuyum chirix lix majelaleb’ a’an. A’an a’in lix b’oqom li Qaawa’ choq’ qe. Ninch’olob’ xyaalal naq yo’yo a’an. A’an tz’aqal kixk’ut xb’ehil jun tzolom aj uxtaan ut aj kuyunel. Ninch’olob’ xyaalal chixjunil a’in sa’ lix loq’laj k’ab’a’ li Kolonel Jesukristo, amen.